The purpose of this study is to outline the economic aspect of organic farming in the province of Bartın. Two different surveys were conducted to determine the economic effects of organic farming in the province of Bartın.
EKLER DİZİNİ
SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ
GİRİŞ
Her iki kaynaktan elde edilen veriler harmanlanarak; Genel olarak ülkenin, özelde ise bölgelerin organik tarım potansiyelini ortaya çıkarmaya çalıştık. Üçüncü bölümde Bartın'da Organik Tarım Uygulamaları başlığı altında Bartın İli hakkında ilk genel bilgiler verilmiş, organik tarımın mevcut durumu ve uygulanan projelerden bahsedilmiştir.
ORGANİK TARIMIN GENEL ÇERÇEVESİ
Organik Ürünün Tanımı ve Kapsamı
Organik Tarım Kavramı
En geniş tanımıyla “organik tarım; Ekolojik sistemdeki yanlış uygulamalar nedeniyle kaybedilen doğal dengenin yeniden yaratılmasını amaçlayan insan ve çevre dostu bir tüketim sistemini içerir ve her şeyden önce sentetik kimyasal tarım ilaçları, hormonlar ve mineral gübrelerin yanı sıra organik ve yeşil gübrelemeyi de yasaklar. , ürün rotasyonu, toprağın korunması, bitki direncinin arttırılması, doğal. Düşmanlardan menfaat elde etmek amacıyla tüm bu fırsatları kapalı bir sistem içinde yaratmayı öneren bir yetiştirme yöntemidir.” (Demir ve Gül, 2004: 1). Organik tarım sisteminde çiftçiler veya yetiştiriciler, zararlıların ve hastalıkların geniş çapta yayılarak ürünün nitelik ve niceliğine zarar vermesini önlemek için gerekli önlemleri alırlar.
Organik Tarımın Tarihsel Gelişim Süreci
- Organik Tarımın Dezavantajları
Organik tarım emek yoğun bir tarım sistemi olduğu için üretimde emek talebi daha fazladır. Organik çiftliklerde organik gübre ihtiyacından dolayı bitkisel üretim ve hayvansal üretim bir arada gerçekleşebilmektedir.
DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE ORGANİK TARIM
Dünyada Organik Tarım
- Dünyada Organik Tarımsal Ürünlerin Üretim Yapısı ve Ticareti
- Kıtalara Göre Organik Tarım Faaliyetleri
- Avrupa Kıtasında Organik Tarım
- Asya Kıtasında Organik Tarım
- Afrika Kıtasında Organik Tarım
- Okyanusya Kıtasında Organik Tarım
- Latin Amerika Kıtasında Organik Tarım
- Kuzey Amerika Kıtasında Organik Tarım
- Organik Tarım Alanında Faaliyet Gösteren Uluslar Arası Kuruluşlar
- Uluslararası Organik Tarım Hareketleri Federasyonu (IFOAM)
- Birleşmiş Milletler Gıda-Tarım Örgütü (FAO)
- Organik Ticaret Birliği (OTA)
- Türkiye’de Organik Tarımla İlgili Yasal Düzenlemeler
- Türkiye’de Organik Tarımın Ekonomik Boyutu
- Organik Tarımın Üretim Boyutu
- Organik Tarımın Tüketim Boyutu
- Türkiye’de Organik Ürün İhracatı
- Organik Ürün İthalatı
- Türkiye’de Organik Tarım Destekleri
Türkiye'de organik tarım uygulamaları ilk olarak Ege Bölgesi'nde çekirdeksiz kuru üzüm ve kuru incir üretimiyle başlamıştır. Türkiye'de organik tarım üreten küçük işletmeler genellikle küçük ve parçalı arazilerde üretim yapmaktadır.
Kategori Üretim 100TL/da
- Türkiye’de Organik Tarım Sorunları
- Türkiye’de Organik Ürün Kontrol ve Sertifikasyonu
- Türkiye’de Faaliyette Bulunan Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşları
- Bölgeler Bazında Organik Tarım
- Karadeniz Bölgesi
Edirne ili çiftçi sayısı, toplam organik tarım alanı ve üretim miktarı bakımından en düşük paya sahiptir. Ayrıca bölgede çevreye zararlı tesislerin ve tarımda kullanılan kimyasal girdilerin az olması Doğu Anadolu Bölgesi'nde organik tarım için bir diğer olumlu durumdur. Bölgedeki illere göre; Van, Kars ve Erzurum organik tarım açısından büyük potansiyele sahip iller olarak değerlendiriliyor.
Güneydoğu Anadolu bölgesinin tüm illerinde organik tarıma uygun araziler mevcut ancak arazilerin bir kısmı maden sahasıdır. Bu illere ait veriler dönemlere göre değerlendirildiğinde Siirt ve Şırnak illeri dışında yedi ilde organik tarım yapıldığı görülmektedir. Şanlıurfa İli'nin 2002-2015 döneminde çiftçi sayısı, organik tarım alanı ve organik ürün miktarı bakımından bölgede lider konumda olması dikkat çekicidir.
Siirt ve Şırnak illerinde organik tarım yapılmadığı dikkate alındığında Batman ili bölgede en az çiftçinin bulunduğu ildir.
BARTIN’DA ORGANİK TARIMIN EKONOMİK BOYUTU
Bartın İli Hakkında Genel Bilgi
İlin Tarımsal Yapısı
- Bartın’da Organik Tarımın Uygulanma Yöntemi
- Bartın’da Organik Tarım Teşvikleri ve Projeler
- Projenin Hedef Grubu
- Proje Bütçesi
Bartın Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü bünyesinde hazırlanan Sürdürülebilir Organik Ahududu ve Böğürtlen Tarımının Yaygınlaştırılması ve Eğitimi Projesi ile Bartın, 2009 yılında organik tarımla tanıştı. Bir diğer önemli konu ise üreticilerin organik ahududu ve böğürtlen yetiştirirken organik tarım ilkelerini de dikkate alarak üretim faaliyetlerine devam etmelerinin sağlanmasıdır. Bölgede bu şekilde başlayan organik tarım kapsamında üreticilerin organik ahududu ve organik böğürtlen yetiştiriciliği konusunda bilgi ve becerilerinin arttırılması ve çiftçilere organik tarım konusunda eğitim verilmesi ailelere gelir getirici etkiler sağladı.
Üreticilerin organik tarımda örgütlü olması sertifikasyon maliyetlerini azalttı ve üreticilerin kazançlarını artırdı. Bartın'da uygulanan ahududu ve böğürtlenin sürdürülebilir organik tarımına yönelik yayım ve eğitim projesi çerçevesinde yetiştiricilik yapan çiftçilerin sözleşmeleri ihale şeklinde yapılıyor. Bartın'da 2009 yılında başlayan organik tarım alanında uygulanan ilk ve tek proje, Ahududu ve Böğürtlenin Sürdürülebilir Organik Üretimi Yaygınlaştırma ve Eğitim Projesi'dir.
Bu ürünlerin doğada bulunması, üreticilerin organik tarım konusunda bilgisiz olması dezavantajını da ortadan kaldırıyor.
PROJE BÜTÇESİ (TL)
Proje Kapsamında Çiftçilere Verilen Eğitimler
Organik tarım kaynaklarının daha verimli kullanılması için üreticilerin bilinçlendirilmesi ve projenin daha verimli sonuçlar üretmesini sağlamak son derece önemlidir. 2009 yılında çiftçi eğitimleri ile başlayan proje kapsamında yıllara göre verilen eğitim sayıları ve eğitime katılan çiftçi sayıları Tablo 23'te verilmektedir. Yıllardır tarımsal üretimin her alanında kendini gösteren kadın çiftçiler, organik ahududu ve böğürtleni işleyerek organik reçel, organik bal likörü gibi ticari değeri yüksek ürünlere dönüştürüp pazarlayarak aile bütçesine katkılarını artıracak. daha yüksek kâr elde ediyorlar.
Sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda tarım arazilerinin yüksek verimli kullanılması, tarımsal uygulama ve teknolojilerin verimliliği artıracak şekilde iyileştirilmesi, doğal kaynakların korunması gibi konularda gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir (Bartın İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü) , 2016).
Bartın’da Organik Tarımın Mevcut Durum Analizi
2015 yılı itibarıyla Bartın İli ve ilçeleri ile köylerinde organik tarımsal üretim yapan çiftçiler Tablo 24'te görülmektedir. Organik tarım verileri ilçe bazında incelendiğinde Merkeze bağlı 10 köyde 20 çiftçinin 10 yılda ahududu yetiştirdiği görülmektedir. 5125 m2 alanda, böğürtlen 22032 m2 alanda, kivi 37253 m2 alanda ve kızılcık 3000 m2 alanda bulunmaktadır. Amasra ilçesinde ahududu, böğürtlen ve kızılcık üretimi yapılmamasına rağmen 2 köyde 2 çiftçi tarafından toplam 3200 m2 alanda sadece kivi yetiştirilmektedir.
Ulus ilçesine bağlı 10 köyde 24 çiftçinin ürettiği ürünler arasında kivi bulunmamakla birlikte 9450 m2 alanda ahududu, 17404 m2 alanda böğürtlen, 17404 m2 alanda kızılcık üretimi yapılıyor. 2000 m2. İlçe bazında toplam 23 köyde 47 çiftçi organik üretim yapmakta olup, üretime ayrılan arazinin en büyük kısmı kivi, en küçük kısmı ise kızılcık meyvesine ayrılmaktadır (Tablo 25). Bu nedenle Bartın İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, proje kapsamında üretilen organik ürünlerin pazarlanması konusunda bazı kuruluşlara aracılık ediyor.
Ahududu ve böğürtlenin sürdürülebilir organik üretimine yönelik 2009 yılında başlatılan yaygınlaştırma ve eğitim projesi 2012 yılında meyvelerini vermeye başladı.
TÜKETİCİ VE ÜRETİCİLERİN ORGANİK TARIMA İLİŞKİN TUTUM VE MEMNUNİYET DURUMLARININ ÖLÇÜLMESİ
Literatür
Karabaş ve Gürler (2011) "Organik tarım ve konvansiyonel tarımla uğraşan işletmelerin karşılaştırmalı analizi" başlıklı çalışmalarında organik ve konvansiyonel tarımla uğraşan üreticilerin farklı davranıp davranmadığını araştırmışlardır. Karabaş ve Gürler (2012), "Organik ürün tercihlerinde tüketici davranışı üzerinde etkili olan faktörlerin Logit regresyon analizi kullanılarak tahmin edilmesi" başlıklı çalışmalarında tüketicinin organik ürünlere yönelik davranışı ve organik ürün tercihini etkileyen faktörler araştırılmıştır. Merdan ve Kaya (2013) "Türkiye'de Organik Tarımın Ekonomik Analizi" başlıklı çalışmalarında Türkiye'de organik tarımın ekonomik boyutunu ele almıştır.
Çalışma sonucunda Türkiye'nin organik tarım için oldukça uygun koşullara sahip olmasına rağmen dünya organik ve gıda ürünleri pazarında küçük bir ağırlığa sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Emir, Demiryürek ve Aydın Eryılmaz (2015), "Avrupa Birliği ve Türkiye'de Organik Tarım ve Gıda Tüketimi Konusunda Tüketici Tutumları" başlıklı çalışmalarında Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye'deki tüketicilerin organik tarım ürünlerine yönelik tutum ve davranışlarını belirlemeye çalışmışlardır. . Varoğlu ve Turhan (2016), "Organik Ürünlerde Tüketici Eğilimlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Sakarya İli Örneği" başlıklı çalışmalarında, organik ürünlere yönelik tüketici tutum ve davranışlarını araştırmışlardır.
Karaman, Özsayın ve Karahan (2013) "Organik Olarak Üretilen Taze Meyve ve Sebzelerin Doğrudan Pazarlanmasında Tüketici Memnuniyeti" başlıklı çalışmalarında Bilecik İli Pazaryeri İlçesi Kınık Köyü'nde faaliyet gösteren organik tarım çiftliğine üye olan tüketicileri incelemişler ve bu çiftliği tercih eden tüketiciler Doğrudan pazarlama yöntemini kullanarak organik olarak üretilen taze meyve ve sebzeleri satın aldılar ve tüketicilerin bu sistemden beklentilerini ve memnuniyetlerini araştırdılar.
Araştırmanın Amacı
- Hipotezlerin Sınanması ve Yorumlar
Katılımcıların aylık organik ürün harcamaları ile meslekleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığını anlamak için Kruskal Wallis testi kullanıldı. Katılımcıların organik ürünleri tercih etme nedenleri ile cinsiyet durumları arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığını anlamak için Mann Whitney U testi kullanıldı. Katılımcıların organik ürünleri tercih etme nedenleri ile meslek grupları arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığını anlamak için Kruskal Wallis testi kullanıldı.
Bu durum katılımcıların organik ürünleri tercih etme nedenlerinin meslek gruplarına göre farklılık göstermediğini yansıtmaktadır (Tablo 51). Katılımcıların organik ürünleri tercih etme nedenleri ile yaş grupları arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığını anlamak için Kruskal Wallis testi kullanıldı. Bu durum katılımcıların organik ürünleri tercih etme nedenlerinin yaş gruplarına göre farklılık göstermediğini yansıtmaktadır (Tablo 52).
Katılımcıların organik ürünleri tercih etme nedenleri ile eğitim gördükleri grup arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığını belirlemek için Kruskal Wallis testi kullanıldı.
Bartın’daki Organik Tarım Üreticilerinin Memnuniyet Durumu 1.Frekans Dağılımları 1.Frekans Dağılımları
- Araştırma Hipotezleri
- Hipotezlerin Sınanması ve Yorumlar
Lise mezunu üreticilerden 1'i ek gelir sağlamak, 1'i sağlıklı ürünler yetiştirmek, 2'si hobi edinmek, 1'i ise ek gelir sağlamak ve sağlıklı ürünler yetiştirmek amacıyla organik üretime başladı. Üniversite eğitimi almış üreticilerden 1'i ek gelir sağlamak, 3'ü sağlıklı ürünler yetiştirmek, 2'si hobi edinmek, 3'ü ise hem ek gelir sağlamak hem de sağlıklı ürünler yetiştirmek amacıyla organik üretime başlamıştır. Bunlardan 3'ü ek gelir sağlamak, 7'si sağlıklı ürünler yetiştirmek, 2'si hobi edinmek, 1'i ise ek gelir sağlamak ve sağlıklı ürünler yetiştirmek amacıyla organik üretime başladı.
Bunlardan 1'i ekstra gelir sağlamak için organik üretime başladı, 7'si sağlıklı ürünler yetiştirmeye başladı, 2'si hobi edindi, 3'ü ise hem ekstra gelir hem de sağlıklı yetişen ürünler sağlamak için organik üretime başladı. Bunlardan 4'ü ekstra gelir sağlamak, 11'i sağlıklı ürünler yetiştirmek, 2'si hobi edinmek, 3'ü ise hem ekstra gelir sağlamak hem de sağlıklı ürünler yetiştirmek amacıyla organik üretime başladı. Ev hanımı olan 5 üreticiden 2'si ek gelir sağlamak amacıyla, 2'si sağlıklı ürünler yetiştirmek için, 1'i ise hem ekstra gelir sağlamak hem de sağlıklı ürünler yetiştirmek amacıyla organik üretime başladı.
Bağımsız gruptaki 3 üreticiden 1'i ek gelir sağlamak amacıyla, 2'si ise hem ek gelir sağlamak hem de sağlıklı ürünler yetiştirmek amacıyla organik üretime başladı.
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
Hatta Bartın'da tüketicilerle yapılan yüz yüze ankette de bu durum açıkça gözlemlendi. Bartın'da organik tarım, Bartın İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü bünyesinde hazırlanan "Sürdürülebilir Organik Ahududu ve Berry Yetiştiriciliğinin Dağıtım ve Eğitimi Projesi" ile 2009 yılında başladı. Ancak Bartın'daki üreticiler, organik olarak ürettikleri ürünlerinin fiyatının konvansiyonel ürünlerle aynı olduğunu belirtti.
Araştırmanın ikinci bölümünde Bartın'daki tüketicilerin organik tarım ürünlerine yönelik tutumları şu şekilde sonuçlandı. Katılımcılara organik ürün satın alabilecekleri yerler sorulduğunda yaklaşık %70'i Bartın'da mevcut "Kadın Pazarı"ndan organik ürün satın aldıklarını söyledi. İlk başta biraz zor olabilir ama en azından Bartın'daki mevcut pazarlarda uygun bir yerde bu hizmet için "Organik Tarım Dairesi" diye bir departman görevlendirilebilir.
İki anket çalışması birlikte değerlendirildiğinde; Bartın'da tüketicilerin organik ürünlere talebinin yüksek olduğu ancak bilgi eksikliği nedeniyle organik ürün alırken bilinçsiz davrandıkları görüldü.
KAYNAKLAR
Dünyada ve Türkiye'de organik tarım ürünleri ve dış ticareti ve Türkiye'nin AB'ye uyumu. Organik kuru incir üreticilerinin organik tarım sistemi tercihini etkileyen kriterlerin analitik hiyerarşi süreci yoluyla analizi. AB'deki organik tarım uygulamaları, takip edilen politikalar ve organik ürünlere yönelik AB'ye ihracat fırsatları.
EKLER
İLİNDE TÜKETİCİLERİN ORGANİK ÜRÜNLERE YÖNELİK TUTUMLARINI İNCELEYEN ANKET ÇALIŞMASI
- KATILIMCILARIN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ Lütfen aşağıdaki sorulara uygun gördüğünüz şıkkı işaretleyiniz
- Organik ürün alırken sertifikasına bakar mısınız?
- Bir ürünün organik ürün olup olmadığını sizce hangi unsur/unsurlar belirler?
141 7. Hiç organik ürün tükettiniz mi? (Soruya gidin) 8. Organik ürünlere aylık ortalama harcamanız ne kadardır? Açıklama: Anketin bu bölümünde katılımcıların organik ürünlere ilişkin alışkanlık ve eğilimleri, organik ürün memnuniyeti ve organik ürünlere bakış açısını etkileyen faktörler hakkında sorular sorulmuştur.
İLİNDE ORGANİK ÜRÜN ÜRETİCİLERİNİN MEMNUNİYETİNİN ÖLÇÜLMESİNE YÖNELİK ANKET ÇALIŞMASI
- KATILIMCILARIN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ Lütfen aşağıdaki sorularda uygun gördüğünüz şıkkı işaretleyiniz
- KATILIMCILARIN MEMNUNİYET DURUMU 7.Çiftçi kayıt sistemine üye misiniz?
- Kaç yıldır organik üretim yapıyorsunuz?
- Hangi organik ürünleri yetiştiriyorsunuz?
- Organik üretime başlama nedeniniz nedir?
- Organik üretim yönteminden nasıl haberdar oldunuz?
- Organik olarak ürettiğiniz ürünlerin fiyatlarının diğer ürünlere göre daha yüksek olduğunu düşünüyor musunuz?
- Toprağın verimliliğini organik üretim nasıl etkiledi?
- Organik üretimin işgücü üzerinde nasıl bir etkisi oldu?
- Bartın İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünce verilen organik tarım eğitim ve bilgilendirme faaliyetlerinden haberiniz var mı?
- Organik tarım hakkında verilen eğitim ve bilgilendirme faaliyetlerine katılım durumunuz nedir?
- Organik üretime başlarken sözleşme yaptınız mı?
- Sertifikasyon masrafını kendiniz mi karşılıyorsunuz?
- Yıllık organik ürün üretim miktarınız(ton) ne kadardır?
- Yıllık organik ürünlerden elde ettiğiniz gelir ne kadardır?
- Organik üretim yapmaya devam etmeyi düşünüyor musunuz?
- Organik üretim hakkında eksik gördüğünüz yönler veya ilave etmek istediğiniz düşünceleri belirtiniz?
Bartın Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü'nün sunduğu organik tarım eğitim ve bilgilendirme faaliyetlerinden haberdar mısınız? Faydalı buluyorum, yeterli buluyorum [ ] Faydalı buluyorum, yetersiz buluyorum [ ] Faydalı bulmuyorum, yeterli buluyorum [ ] Faydalı bulmuyorum, yetersiz buluyorum .
ÖZGEÇMİŞ
