Bir sınıf fen bilimleri dersinde yansıtıcı öğretimle desteklenen basamaklı öğretimin akademik başarıya ve tutuma etkisi. Bu çalışma, birinci sınıf fen bilgisi dersinde yansıtıcı öğretimle desteklenen basamaklı öğretim ile yapılandırmacı yaklaşıma göre geleneksel öğretim yöntemlerinin öğrencilerin öğrenme başarısına ve tutumuna etkisini karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır. Doğa Bilimleri dersinde öğrencilerin edindikleri bilgileri günlük yaşamda derse karşı olumlu bir tutumla kullanmaları beklenir.
AraĢtırmanın Amacı
Alt Amaçlar
Denenceler
Sayıltılar
Literatür ve Ġlgili ÇalıĢmalar
Yansıtma
Yansıtıcı DüĢünme
"Düşünce Disiplini: Nasıl Düşünürüz?" bunu Dewey'den tercüme etti. Kitabında yansıtıcı düşünmeyi "bir inanç veya bilgiyi kullanarak istenilen sonuçlara ulaşmak için düşünce yaratmak" olarak tanımlamaktadır (Semerci, 2007). Yansıtıcı düşünme sınıftaki olayların algılanmasını ve analiz edilmesini sağlar, öğrenme ortamını çekici hale getirir, problem çözme becerilerini geliştirir ve öz değerlendirme becerisini sağlar (Demirel. Yansıtıcı düşünme öğretilmeden önce öğretmenlerle karşılıklı anlaşma yapılarak geliştirilebilir ve öğrenciler tarafından kabul edilmiştir (Ersözlü ve Kazu.
Yansıtıcı Öğretim
Öğretimde ilk yansıtma alanı olan teknik yansıtma alanında öğretmen kendisinden beklendiği gibi sınıftaki programların içerdiği bilgileri tek bir amaç doğrultusunda öğrencilere aktarmaya çalışır. Yansıtma alanlarının en üstünde yer alan eleştirel yansıtma alanı, toplumsal olarak daha kabul gören ahlaki konuları kapsamaktadır. Eğitimcilerin mesleki yaşamlarında teknik alandan başlayarak, yansıma alanlarının en yüksek yansıma alanı olan kritik yansıma alanına ulaşabilmeleri için bilgi ve deneyim kazanmaları beklenmektedir.
Yansıtıcı Öğretim Türleri
- Öğretim Öncesi Yansıtma
- Öğretim Sonrası Yansıtma
Öğretmenlerin ders sonunda yaptığı şey bir sonraki ders için 'Ne yapabilirim' sorusu üzerine düşünmek ve cevap aramaktır.
Yansıtıcı Öğretim Araçları
Kısaca eylem araştırması: Bu, öğretmenlere uygulamalarını araştırma, araştırma için veri toplama ve öğretimlerini, mesleki bilgi ve deneyimlerini geliştirme fırsatı vermek anlamına gelir. Diğer öğretmenlerin derslerini gözlemlemek, farklı öğretim stilleri hakkında bilgi sağlar ve öğretmenin kendi öğretimi hakkında yansıtıcı düşünmesine olanak tanır. Ses ve görüntü kayıtları öğretmenlerin yıllar içindeki ilerlemelerini görmelerine ve kendilerini değerlendirmelerine olanak sağlar.
Yansıtıcı Öğretmen Özellikleri
Öğretimin birçok yönü için öğretimin ses ve görüntü kaydı, derinlemesine düşünmenin temelini oluşturabilir. Diğer öğrencilerin kaçırdığı noktaları tespit etmek ve ders raporlarındaki ve öğretim günlüklerindeki bilgileri desteklemek için ses ve video kayıtları gereklidir. Öğretmen geleceği görür ve öğrencilerinin sonraki yaşamlarına uyum sağlamalarına yardımcı olur (Duban ve Yanpar Yelken.
Basamaklı Öğretim
Kademeli müfredat programında öğrencilere öncelikle temel bilgilerin kazandırılması, daha sonra üst düzey düşünme becerileri olan analiz, değerlendirme ve sentez düzeyindeki bilgilerin kazandırılması amaçlanmaktadır. Kademeli müfredatın amacı öğrencilere üst düzey düşünme becerilerini kazandırmak olduğundan, öğrencilere sorumluluk alma ve yapmak istedikleri etkinlikleri seçme gücü kazandırır. Ödev seçiminin sözlü savunması talebi: Kademeli eğitim programında öğrenciler ödev listesinden seçtikleri ödevi arkadaşlarına ve öğretmenlerine anlatırlar.
Fen Bilimleri Programında Basamaklı ve Yansıtıcı Öğretim
Fen Bilimleri dersi müfredatında yer alan vizyon; “Tüm öğrencilerin bilim okuryazarı bireyler olarak yetiştirilmesi” olarak tanımlanmıştır (MEB, 2013, 1). Fen Bilimleri dersi öğretim programı, öğrencinin kendi öğrenmesinden sorumlu olduğu ve öğrenme sürecine aktif olarak katıldığı, araştırma-sorgulama ve bilgi aktarımına dayalı bir öğrenme yaklaşımına dayanmaktadır. Öğretmenlerin derslerde kullanacağı öğretim yöntem ve stratejileri fen bilimleri dersi müfredatında yer almaktadır.
Fen Bilimleri Dersinde Tutum
Bu araştırmada fen bilimleri dersinde yansıtıcı öğretimle desteklenen basamaklı öğretim yönteminin öğrencilerin konuya yönelik tutumlarını ve başarılarına nasıl etki ettiği keşfedilmiştir. 2005) "Yansıtıcı Öğretim ve Yabancı Dil Öğretimine Etkisi" başlıklı çalışmasında ESL/EFL (İkinci Dil Olarak İngilizce / Yabancı Dil Olarak İngilizce) alanında yansıtıcı öğretimin etkisini araştırmıştır. Aydoğuş (2009) tarafından yapılan yüksek lisans tez çalışmasında basamaklı öğretim yönteminin ilkokul 6. ve 7. sınıf fen bilgisi öğrencilerinin Fen ve Teknoloji dersindeki akademik başarısına etkisi incelenmiştir.
Adım adım öğretim yöntemi çerçevesinde ölçme ve değerlendirmenin yanı sıra öğrencilerin görüşlerinin alındığı değerlendirme görüşmesi de yapılmıştır. Araştırmada dört grupta adım adım öğretim yöntemi kullanılmış, üç grupta yöntem etkili olmuş, bir grupta ise etkili olmamıştır. Derse katılan öğrencilerin anlayış ve motivasyonunu artırmak için çok yönlü öğretim ile uzaktan eğitim arasındaki ilişki incelenmiştir.
Çok yönlü öğretim ve uzaktan eğitim (Moodle) kullanımının anlamayı arttırmada etkili olduğu, çok yönlü öğretim ile motivasyon açısından Moodle arasında anlamlı bir ilişki olmadığı görülmüştür. Öner (2012) doktora tez çalışmasında çoklu zeka kuramı ile desteklenen çok yönlü bir eğitim programının öğrencilerin akademik başarısı, tutumları ve kalıcılığı üzerindeki etkilerini incelemiştir. Koç (2013) 6. sınıf Fen ve Teknoloji dersinde çok yönlü öğretim programının kullanılmasının öğrencilerin üstbilişsel farkındalıklarına ve problem çözmeye etkisi.
Yapılan çalışmalar incelendiğinde basamaklı öğretim ve yansıtıcı öğrenmenin kullanıldığı öğretim yaklaşımının öğrenci başarısını ve tutumlarını olumlu yönde arttırdığı söylenebilir.
Yöntem Yöntem
Uygulama ÇalıĢması
Uygulama öncesinde deney grubu okuluna 4/A şubesinden 17, 4/B şubesinden 17 ve 4/C şubesinden 15 olmak üzere toplam 49 öğrenci kayıtlıdır. Toplanan verilerden daha önce oluşturulan gruplamayla belirlenen 4/A sınıfından 10, 4/B sınıfından 13 ve 4/C sınıfından 11 öğrencinin verileri dikkate alınmıştır. Her öğrenciye gün planında yer alan görev listesi (Ek 9) dağıtıldı ve istedikleri görevi gerçekleştirebilecekleri belirtildi.
Ayrıca öğrencilere görev talimatları (Ek 10) dağıtılmış ve öğrencilerden yapmaları gereken görevleri talimatlara göre yapmaları istenmiştir. Görevleri tamamlayan öğrencilere “Ne öğrendiler, Ne hissettiler” gibi sorular soruldu. Yaptıkları etkinliklerden "Sorun yaşadıkları alanlar olup olmadığı". Öğrencilerin tamamladıkları görevden alacakları puan, hem araştırmacı hem de araştırmacı tarafından verilen puanların ortalaması alınarak verilmektedir. Öğrencinin kendisi (Ek 11). Öğrencilerin bir kısmı C basamağı için tüm etkinlikleri hazırlarken, bir kısmı da öngörülen 65-70 puan alma şartını yerine getirdi.
Deney grubundaki öğrencilerden ders sonrası birbirlerine veya arkadaşlarına mektup ve günlük yazmaları istenmiş (Ek 12), böylece kendi öğrenmelerine ilişkin farkındalık yaratılmıştır. C basamağını geçen öğrenciler B basamağı (ek 18) için tüm etkinlikleri hazırlarken, bir kısmı da öngörülen 15 puan alma koşulunu yerine getirmişlerdir. Kayıt sonrasında akran değerlendirme formu (ek 16), öz değerlendirme formu (ek 17), başarı testi (ek 6), fen bilimlerine yönelik tutum ölçeği (ek 7) ve iki soruluk açık uçlu soru formu anket formu (ek 8). ) öğrenciler için kullanıldı.
Kontrol grubuna başarı testi, fen tutum ölçeği ve iki sorudan oluşan açık anket uygulandı.
Verilerin Toplanması ve Analizi
- Basit Elektrik Devreleri BaĢarı Testi
- Fen Bilimleri Dersi Tutum Ölçeği
Madde ayırt edicilik indeksinde .30 ve üzerinde puan alan maddelerin ayırt ediciliğinin ancak zorunlu ya da düzeltilmiş olması halinde test edilebileceği, .20-.30 arasında kalan maddelerin ise test edilebileceği belirtilmektedir (Büyüköztürk. Fen Bilimleri dersi). Araştırmada uygulanan Tutum Ölçeği Korur ve Karaçallı (2014) tarafından hazırlanan 25 maddelik ölçek esas alınarak Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeği'nden uyarlanmıştır. 2013 yılında eğitim-öğretim yılında ölçekteki bilim ve teknoloji ismi bilim olarak değiştirilerek ölçek olduğu gibi kullanılmıştır.
Araştırmada ölçeğin yapı geçerliğini belirlemek amacıyla faktör analizi yapılmış ve ölçeğin beş faktörlü olduğu tespit edilmiştir. Tutum ölçeğinin faktör analizinin ve örneklemden elde edilen verilerin yeterliliğini belirlemek amacıyla Kaiser-Meyer-Olkin ve Bartlett ki-kare testi yapılmıştır. Anket soruları için iki sınıf öğretmeni ve iki fen bilgisi öğretmeni; Eğitim programları ve müfredatta görev yapan bir fen bilgisi öğretim asistanı ve üç fen bilgisi uzmanı olmak üzere dört fen uzmanından görüş alınmıştır.
Bulgular ve Yorum
Kontrol grubu öğrencilerine de fen başarı testi deney grubunda olduğu gibi ön test ve son test olarak uygulanmıştır. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin son test analiz sonuçlarına göre (t=1.53, p>0.05), deney ve kontrol grupları arasında anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir. Kontrol grubu öğrencilerinin ön test uygulamasındaki başarısı (ortalama: 8,5) deney grubu öğrencilerinin başarısından (ortalama: 7,5) daha yüksek iken, son test sonucuna bakıldığında Yansıtıcı öğretim destekli basamaklı öğretim kullanıldığında, deney grubundaki öğrencilerin başarısı (ortalama: 12,82), kontrol grubundaki öğrencilerin ortalama başarısını (ortalama: 12,25) aştı.
Dolayısıyla deney grubu ve kontrol grubu öğrencilerinin çalışma öncesinde Fen Bilimleri konusuna yönelik tutumlarının aynı olduğu söylenebilir. Kontrol grubu öğrencilerinin dördüncü sınıf fen bilimleri dersinde kullandıkları yöntem, öğrencilerin fen bilimleri dersine yönelik tutumlarını bir miktar artırdı. Aşağıdaki Tablo 4.9 deney ve kontrol grubu öğrencilerinin son testleri üzerinde yapılan analiz sonuçlarını göstermektedir.
Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin tutum ölçeğine ilişkin son test ortalama analiz sonucu (t=1,991, p>0,05) incelendiğinde, deney grubu ile kontrol grubu arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. . Hem deney hem de kontrol grubu öğrencilerine kayıt öncesi ve kayıt sonrasında sorulan ilk soru şuydu: "Doğa Bilimleri dersini seviyor musunuz/beğenmiyor musunuz?" Kontrol grubu öğrencilerine kayıt öncesi ve kayıt sonrasında şu sorular soruldu: "Doğa Bilimleri dersini seviyor musunuz/beğenmiyor musunuz?"
Kontrol grubu öğrencilerinin uygulama öncesi ve sonrası soruya verdikleri cevaplar tablo 4.13'te verilmektedir.
Sonuç –TartıĢma
Öneriler
Türk dili ve edebiyatı hizmet öncesi öğretmen eğitiminde yansıtıcı öğretim uygulamalarının akademik yazma becerisine etkisi, (Doktora tezi) Atatürk Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. 2013) Matematik dersine ilişkin kavram yanılgılarını gidermede öğrenme günlüklerinin etkisinin incelenmesi, Hacettepe Üniversitesi/Eğitim Fakültesi Dergisi. Katmanlı öğretimle desteklenen proje tabanlı öğrenmenin sürece, öğrenen ve öğretmen görüşlerine etkisi, (Doktora tezi) Hacettepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Fen Bilgisi Öğretiminde Kavram Haritası Yönteminin Kullanılması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayıncılık,. 2013) İşbirlikli Öğrenme ve Akran Değerlendirmesinin Akademik Başarı, Üstbilişsel Yetenekler ve Yardım Etme Davranışına Etkisi, (Yüksek Lisans Tezi) Cumhuriyet Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Sivas. 2009) Problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme yeteneği ölçeğinin geliştirilmesi. 2013) İlköğretim 6. Sınıf Fen ve Teknoloji Konusunda Çok Yönlü Öğretim Programı Uygulamasının Öğrencilerin Üstbilişsel Farkındalıklarına ve Problem Çözme Becerilerine Etkisi (Doktora Tezi) İnönü Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
2015) Yabancı dil öğretmenlerinin yansıtıcı öğretime yönelik tutumlarının incelenmesi, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. Doktora Tezi) Atatürk Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum Özcan, D. 2015) Eğitimde Yeni Eğilimler Ankara: Pegem Akademi. 2014) Türkiye'de ilköğretim fen bilimleri programında pozitivist bilim anlayışından post-pozitivist yapılandırmacı sürece geçiş, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi Yansıtıcı öğretim ve yabancı dil öğretimine etkisi, eğitimde güncel araştırmalar.
2014) Cumhuriyet'ten (1923) Günümüze (2013) İlköğretim 1. Kademe Hayat Bilgisi ile Fen ve Teknoloji Ders Programlarının "Çevre Eğitimi" Açısından İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi) Adnan Menderes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
EKLER
BÖLÜM
Basit bir elektrik devresini oluşturan devre elemanlarını fonksiyonlarıyla tanır ve pil sayısı ile ampulün parlaklığı arasındaki ilişkiyi gösterir (adım C) 2. Öğrencileri sorularla harekete geçiririz; örneğin, ampulü gördüler mi? devre. unsurları, öncesinde ve hangi amaçla kullandıkları, önceki deneyimleri aktive olur. Bir sonraki ders için öğrencilerden basit devre elemanlarını getirmelerini isteyin: 2 adet 1,5 V pil, 2 adet küçük ampul, 50 cm kablo, priz ve anahtar.
Sınıfta anahtarı açıp kapatarak, lambanın neden titrediğini ve daha önce bir elektrik devresi yapıp yapmadıklarını sorarak önceki bilgilerini hatırlamalarını sağlayın. Defterinize devre elemanlarını içeren orijinal bir hikaye yazın ve hikayeyi canlandırın (15 puan). Basit bir elektrik devresiyle ilgili bir gazete yazısı hazırlayın (15 puan).
BÖLÜM Değerlendirme
- Hafta
Basit elektrik devresini oluşturan devre elemanlarını fonksiyonlarıyla tanır ve pil sayısı ile lambanın parlaklığı arasındaki ilişkiyi belirtir (Adım C).
Bölüm
Sonraki Derse Hazırlık
Bölüm
Sonraki Derse Hazırlık
- Hafta
Bölüm
Öğretmeninizin size verdiği A4 kağıdına Basit Elektrik Devresindeki devre elemanlarını ve devredeki görevlerini yazmanız beklenmektedir. Basit bir elektrik devresindeki devre elemanlarını içeren bir şiiri defterinize yazmanız bekleniyor.
