Σσηομ 6ομ, Σετχομ 3ο, Ιοτζιομ – επτέηβλιομ 2007
–
. σ ς , .
. σ ς . . ς ϊσ ς ς σ σ ς &
« » . . , σ ς ς ’ ς
.
σ ς . . . , ς ς ς ς . . .
. σ . . ϊσ ς σ σ ς &
« » . . , ς ς . . . .
ς . . σ σ σ ς
ς ς σ ς σ ς σ σ σ σ , ώς
σ , , . σ ς
, σ ς σ ς
σ , ς ς ς, σ
ώ σ . ,
. . ς σ , σ σ
ώ : ώ , σ ώ , ώ . ς ς
σ ς σ . . σ ς.
σ σ σ σ σ σ ‐ ‐
, ώ σ ς, ‐
σ σ .
ς ς ς σ . . σ
σ σ σ ώ σ ς σ .
ς ς σ ς σ σ ς ς
σ σ σ ς . ., ώς σ
ώ σ ς.
: ς ς, σ , , σ σ σ .
Copyright © 2007 Σσηομ 6ομ, Σετχομ 3ο, Ιοτζιομ – επτέηβλιομ 2007
ς . σ ς
, σ ς ϊ
. .
.: ‐
E‐mail : egiavass@otenet.gr
RHEUMATOID
ARTHRITIS
HOLISTIC
APPROACH
–
THERAPEUTIC
RELIEF
E. Giavassopoulos , O. Manikou
. R.N., Associate (ead of Nursing Anesthesiology Department S)SMANOGLE)O General State
(ospital of AT(ENS, Greece. Laboratorial Collaborator of Nursing A’ Department,
Technological Educational )nstitute of Athens, Greece, Post Graduate Student, MSc , Medical
School University of Athens, Greece.
. R.N., (ead of Nursing Anesthesiology Department S)SMANOGLE)O General State (ospital of
Athens, Greece. Post Graduate Student, MSc, Medical School University of Athens, Greece.
ABSTRACT
The Rheumatoid Arthritis R.A. is one from the more usual rheumatic diseases of adult life and causes dysfunctions with enormous cost in the natural situation, as well as in professional, familial, social and psychological sector. The disease is characterized from chronically,
multiplicity and fluctuation of intensity of symptoms, inability quantified the future prognosis of
the disease, symptomatic and no causative therapy. ,
The R.A. is characterized as chronic disease, owed in the interaction of various pathological factors: genetics, bodilies, and psychological. The acceptance of chronic disease from the patient with R.A. is not a conveniently process.
The patients with chronic illness find itself in a continuous pressure and the psycho‐socially– financial problems, which are created at its confrontation, need medical ‐ nursing intervention. The creation of good communication with the patient with R.A. will be decisive for his
Σσηομ 6ομ, Σετχομ 3ο, Ιοτζιομ – επτέηβλιομ 2007
Aim of this review is are investigated all the causative factors that contribute in the event of R.A., tion. as well as are sought the most contemporary and evolved therapeutic methods of confronta KEΑ WORDS: Rheumatoid Arthritis, chronic disease, treatment, therapy, holistic approach.
CORRESPONDING AUTHOR
E.K. Giavasopoulos
Gythiou Street, Gr
Chaidari, Greece
Tel: +
E‐mail: egiavass@otenet.gr
σ σ ,
, σ σ
, σ σ σ
σ σ .
ς σ
ς ώ .
σ .
, ς
σ ς, ς ς ς,
.
ώ σ σ
ESORD)G
, σ .
σ ς ώ ς ς
Ί ώ ώ
ς ς ς σ
, σ
σ ώ σ
σ ,
σ σ σ
σ ς ώ ς ς.
σσ ¼
σ
σ σ σ .
ς . .
σ
σ .
. . σ σ σ ς
σ ς
ς σ ς ώσ ς σ ς σ ς
ς ς σ σ
ώ ώσ .
ς σ
σ σ . σ ς
ς σ
σ .
σ σ ώ
Copyright © 2007 Σσηομ 6ομ, Σετχομ 3ο, Ιοτζιομ – επτέηβλιομ 2007
, σ σ σ σ
σ ς ς ς.
,
σ ς . . .
ς, ώ σ
. . % σ σ ς ς.
, . . σ σ
, σ
σ ς ώ . σ ς
σ .
. . σ ς ς ς,
ς ς ς.
σ ς,
σ
σ , ς . .
σ ς. ,
ΧΑ Α Α ΜΑ
Α Α
ς
ώ ς σ ς ,
σ , σ ώ
ς ς ώσ .
σ σ
ς:
• σ ς, ς ς
. ώσ ς
• σ ώ ώσ
σ .
σ ώσ ς
ς ς ώσ ς
ώ , σ ς,
σ ώσ ς ,
ώ , ώ ς, σ , ,
ς ώσ ς
ώσ ς ώ .
• σ . ,
σ , σ
σ
ς
σώ .
• σ , σ σ ς,
σ σ ς.
• ς σ
ώσ σ
σ .
• σ
σώ ς, ς ς ώσ ς.
• σ
.
• σ
σ ώ . , ,
, ς
σ ς ώ σ
σ ώ ώσ . ,
σ ώσ ς
, σ σ ς
ώσ ς σ
σώ ς. σ ς σ σ
ς ς σ ς
ώσ ς .
σ ς ς σ ς
σ ς σσ ς σ ς
Σσηομ 6ομ, Σετχομ 3ο, Ιοτζιομ – επτέηβλιομ 2007
ς ς ώσ ς,
σ σώ ς
σ ς, σ ς σ
σ , σ σ
σ σ ς .
Έ σ ς ς
ς
. σ
σ ς ς σ
ς ς ς
σ ώ σ ς
ς σ ς σ ς .
1. σ ς .
σ ς ώ σ σ ω
ώσ ω ω ω χ ώ ω
ώ ω ς σ ώ ώσ ω
ω ω ( ς). σ ω
σ ς ώσ ς ω ω (
ς) σ
χ σ ς ς Α ς.
ς σ , σ
ς σσ
,
σ σ σ ς ς ς
ώσ .
ς
σ ς ώσ ς σ
σ , σ ς ς
σ ς,
σ , σ ς
σ ς σ σ ς, σ
σ , ώς
ς ς σ ς,
σ ς σσ ς σ ς
σ .
, σ
σ σ ς
ς ς ς ς
ς , σ ,
ς
σ ς ς. ,
ώσ ς
σ
σ ώ σ
σ ς , ς
σ σ .
ς σ ώ
. σ ,
ς ς
,
Σσηομ 6ομ,Σετχομ3 , Ιο ζιομ –επτέηβλιομ 2007
Copyright © 2007 ο τ
.
ς ς σ σ σ
.
, σ
σ σ σ
σ ς ς. ς
σ ς, σ σ ,
σ σ σ
σώ ς ς ώ ς ς
σ ς, σ ς ς,
σ
σ σ σ
σ . Ά σ ,
, ς
« σ σ σ ».
σ ς σ , σ
ς σ
σ σ σ ς,
σ ώ σ
.
,
, ,
σ ώ ς ς
ς. ς ς,
σσ
, ς
σ σ
σ σ ώ
ώ σ σ . , ,
ώς ς
σσ ,
, σ
ώ ς ς σ ς
σ ς ς ς σ .
ς ς, σ σ
ς, σ σ
σ , σ
σ σ . Έ σ
ς σ
ώσ , σ σ
. ,
ώ ς σ ς σ
σ σ
ώ σ ς ς,
σ σ σ σ σ
σ , σ .
ς σ σ
σ ώ σ ώ
ς σ .
ς σ σ
ς ς σ ς ώ ς ς
ς ς
σ σ ς ς
ς. , ,
ς ώσ ς ς ς
ς
ς ς ώσ ς, ς
σ
σ σ ς
ώ
ς σ ς.
σ σ ς σ σ ς
ς ώσ ς :
. σ ς
Σσηομ 6ομ, Σετχομ 3ο, Ιοτζιομ – επτέηβ ιλ ομ 2007
.
ς
. ,
ώ , σ
σ ς σ σ ς σ σ , ς
. . ώ ς.
σω . σ
σ σ σ σ σ
σ ς
ώ
ώ . σ ώ
σ σ ,
ς σ
ς ς σ
, ,
σ
σ ς .
Sjögren. ς
σ .
. σ σ ώ
.
ά σ ωσ .
σ ς
σ σ σ .
. σ σ σ
.
. ς
σ
σ
ώ ς ς.
σ
σ
ώ , ώ
ώ ς
ς,
σ σ
. , ώ ς
σ σ ς
ς σ
ώ ς ς ς,
, ,
ς ς, σ . .
. 26,27,28
–
.
ς σ ς
ς ς ς ς ς. σ ς
σ ς σ ς
ς, σ ς
σ . σ σ ,
σ , σ ς σ σ
ς ς, ώ
σ
ς σ ς. Ό ς σ
ς σ σ ,
ς
σ σ ς ς σ σ σ ς
ς ς ς σ .
σ ς %
σ
. σ ς
, σ ς σ ς ς ς
ς σ ς ς
Σσηομ , Σετχομ 3ο, Ιοτζιομ επτέηβ μ 2007
Cop righty © 2007
6ομ – λιο
σ σ ς
. , , , ς
ς ώσ ς ς ς
ς ώς
ς, σ ς, σ σ
.
σ σ
ς σ
σ σ
ς ς σ
σ . σ
σ σ ς
σ ς
ς σ σ σ ς ς
ς. , σ
ς ς ς,
ς σ ς σ
ς. ς ς
σ σ ς ς
ς ώ ς, Έ ς σ ς
σ
σ , ς
ώς. ,
σ ς σ
σ σ ς σ ς
ς ς. , ,
ς ς σ ς,
ς ς ώσ ς ς
ς ς, ώς
ς,
σ ς, σ σ σ σ
. ,
σ ς ς ς ς
ς ς ς ς, σ
σ σ ς ς ώ ς σ ς
ς ς
σ , σ ώ.
ς ώσ ς, ς
σ
σ σ ς
ς ς σ ς,
σ ς ς σ
ώσ .
, ς ς σ ς σ ς ς
σ , σ ς σ
σ ώ ς, ς
σ ς. σ
ώ σ σ ς
σ
σ ς
ς σ ς σ
ώ σ ώ
, σ ώσ
. ,
ς ς
ς « σ ς» σ ς, ς
ς σ σ σ
ώ σ ώ
σ . σ ς
ώς
σ , ς ς
ώ σ
ς ς
Σσηομ 6ομ, Σετχομ 3ο, Ιοτ μζιο – επτέηβλιομ 2007
ς σ ς
ς, ώ σ ς
σ σ ς
σσ ς σ
ώ , ς ώ ,
ώ ώ .
,
σ ς ώσ ς ς
σ σ ώ
ς ς ς ς
ς ς ς,
ς ς ς
σ ς
σ ς ς
σ ς σ σώ σ ώ
σ σ ς
ς ς.
σ ς ς σ σ
σ σ ς
ς ς
σ
σ ς. , , ,
Έ ς ώ σ
ς ς
σ σ .
Γ ( ) ς:
σ ς
ς ς. σ
σ ς ς ς
ς σ .
σ ς
ς σ σ . σ ,
σσ
ς σ ς.
σ σ , ς ,
ς ς ς
σ
ς ς ώσ
σ ς
ς ς. ,
σ σ
σ
σ σ σ ς.
σ σ ς
σ σ σ ,
σ
σ ,
ς σ
ς σ ς. ,
ς: ,
ς ς ς . .
ς ώ ς ς, ς ς
ς σ
σ ς ς ς ς σ
σ
ς σ σ ς σ σ .
ς σ ς
, ς
.
ς:
ώ
Σσηομ 6ομ, Σετ ομ 3ο, Ιοτζιο – επτέηβλιομ 2007
Copyr
χ μ ight © 2007
ς, ς σ
σ . σ
ώ ,
ς ς ς
σ
σ
. ,
σ σ ώ
σ σ σ
σ σ σ , ώ
σ σ
ώ ς.
σ , ς ς
ς σ ς
ς ς
ς, ώς ς
σ ς, σ ς, ς
ς ς.
ς, ς ς,
ς ς ς
σ σ σ
ώ σ ώ
σ σ ‐
ς σ
ώ ς. ς ς,
σ σ ς σ ς
ς σ
σ .
, σ
σ
ώ ώ
ώ σ . , ,
σ σ ώ
σ σ σ
σ σ σ , ώ
σ σ
ς.
ώ
ς ,
σ ς σ
σ σ ς σ ,
σ σ
σ ς
. σ ς
σ ς σ ώ
, ς ς σ ς,
σ σ
σ σ σ σ .
σ ς
ώ σ
ς, ς
σ σ ς σ ς,
ς
σ ώ .
, σ
σ :
• ς σ ς σ
σ .
• ς σ ς ώσ
σ σ ς ς σ .
• σ σ , σ σ
μ 6ομ, Σετχ μ 3ο, Ιοτζιομ – επτέηβλιομ 2007
Σσηο ο
• ς σ ς
σ σ σ
ς σ σ
. , , ,
ς ς
ώσ σ σ ς
σ . σ ς ς.
, σ
σ . ,
ς σ
σ σ σ . σ ς,
ς
σ ς ς
ώσ ς, σ ώ
σ σ
ς. ς, ς ς
σ σσ
σ ώ
σ . Έ σ ς σ
σ ώσ σ
σ ς σ σ ς.
Α ό Α σ ό:
σ
σ ώ σ ς, ώς
σ . ς
ς σ
σ σ . ,
, ς σ ς
ς σ ς ώ
ς σ , σ
σ ς ς σ ς
σ .
σ σ : ώ
ς σ σ σ
σ , ς
ς, , ς ς, ς
ς, ώσ , ώ
σ ώ , ς ϊ ς ς . .
Ε σ ς σ ς: ς
σ ς σ ς σ σ
ώ σ σ
σ
σ σ σ ώ
σ . σ
σ σ
, ς
σώ ς σ
σσ σ ώ
σώ ς
ΐ ς, ϊ σ
σ σ ς, σ σ
σ ς
σ ς . ς,
σ ς
σ , σ
σ ς σ , σ
ώ
σσ σ . Ά ς ς
σ ς ς
ς ς, ς
Σσηομ 6ομ, Σετχομ 3ο, Ιοτζιομ – επτέηβλιομ 2007
Copyright © 2007
ώ σ ώ
σ ς .
Α ς ς σ ς:
σ ς
σ σ
ώσ σ
σ ς
ώ ώσ . σ ,
, ς ς σ ς
ς ς, ,
. .
σ σ ς
ς ς ς
. ,
ώ σ
, σ σ
, σ ς σσ ς
σ ς σ ς σ
σ . , σ ς
, ς .
ς ς σ ς ς ς
ώ σ ς ς ς
ς :
ς σ ς σ ς
σ ς
σ
ς σ ς
σ
ς ς ώσ
, ς,
ώσ ώσ ,
ώ ώ ώ
ς ς
σ ς ς ς
σ ώ ,
σ ώ
σ ς σ σ ς ώσ ς ς
σ ς ς σ ς
ς σ σ σ .
ς ς ς σ
σ σ σ
ς ς ς
σ ώ σ
ς. Έ σ
σ σ σ σ
ώ σ
σ ς
ς ώ σ ς ς
.
ς ς
σ σ , ς
ς ϋ σ ς
ώ ώ
σ .
ς :
σ
ώ
σ
σ σ ς σ
σ σ ώ σ σ ώ
ώ σ σ σ
σ ώ
Σσηομ 6ομ, Σετχ μο 3ο, Ιοτζιομ – επτέηβλιομ 2007
σ σ ς
σ σ ,
ς ς ,
ς σ ς.
ώ, σ σ ς σ
σ , σ
ς σ ς. Έ σ , σ
σ ς ς
σ
σ σ
ς ς σ ς
σ σ ς ς
ώσ .
‐
σ
. , σ σ
σ σ
σ ς
σ σ σ
. σ ς, σ σ
σ σ ς
σ . ,
σ ς
σ σ σ σ σ
σ
. ς ω ς
σ σ
σ
σ σ
ς σ
.
Α σ σ σ : σ σ
σ σ . σ ς
σ σ σ , ς
ς σ ς, σ ς
σ σ σ σσ
σ σ , σ σ σ .
σ σ
ώσ , ώ
ς.
σ
σ , σ
ς ς, σ
σ ς
σ
.
σ σ σ
σ ώ , ώ ς
σ σ ώσ .
σ ς σ σ σ
σ σ σ ς,
σ
σ . σ σ
σ σ
σ σ ς σ ς ς
, ς ς
ς . ,
ω ώσ ω :
σ ς σ σ
σ σ
σ , σ σ σ .
Σσηομ 6ομ, Σετ ομ 3 , Ιοτζι μ – επτέηβλιομ 2007
Copyright © 2007
χ ο ο
, ώς σ ς σ
σ . ς
σ ς σ σ
σ .
Ά σ
ώσ ς σ ς
σ ς
, σ ώσσ ς
, σ ς
σ σ
, σ ς ς
σ σ
ώ σ .
Κ σ χ ς: σ ς
,
σ ,
σ σ . σ
ς ς σ ς,
ς, σ σ σ σ
σ σ
σ ς.
ς
, σ
σ σ . ς
ώσ σ .
ς ς σ
ώ σ ς. ς
σ ς σ ς
σ ς σ σ ς σ ς.
σ σ ς, σ σ
ς ς σ ς
ς ς
ς σ σ
ς. ,
: σ
σ ς ς ,
σ
ς ς ς
σσ ς σ ς
. ς σ ς
Έ ς ς ς
σ ,
σ ς
ς ς σ
.
,
ς ς ς,
ΐ ς σ σ σ
ς σ ς. σ σ ς σ ς
σ σ σ
σ
ώ , ς ς
. Όσ
.
ς
ς ς, ΐ ς
σ σ σ ς
σ ς
: σ σ ς
σ ώ
ς ς ς .
ς,
σ ς ς σ ς
σ ώσ
Σσηομ 6ομ, Σετχομ 3ο, Ιοτζιομ – επτέηβλιομ 2007
ς ς σ ς,
σ ς ς σ
σ ς .
. ω
σ ώ
σ
. ς
σ ς σ
ώ σ ς ς, ώ ς
σ
. σ σ σ ,
σ ς σ ,
σ ς
, ώς σ ς
σ ς
ς ώ ,
σ σ ς
ς ς.
ς
ς ς σ σ σ
σ ώ σ ώ
σ σ ώ
ώ .
σ σ
« ώ ς σ
ώ »
ς σ .
ς σ ς σ
σ σ
. σ σ , σ ς
σ ς
σ
ώ σ . Έ
σ
σ
σ σ
σ σ ώ
σ σ , σ
σ σ ς
ώ
σ ώ σ ώ . Έ σ , σ σ
σ σ , ς
σ ς ς σ ς
σ
σ ς σ ς σ σ
σ σ σ ώ σ
σ σ ώ
.
, σ ς
σ ,
σ σ ς σσ
. Ό ς ,
ς ς ς
σ σ σ
σ ς σ σ
σ . ς
σ
, ς
ς σ ς.
σ
ώ σ ς
ς ς σ
Copyright © 2007 Σσηομ 6ομ, Σετχομ 3ο, Ιοτζιομ – επτέηβλιομ 2007
σ ώ
σ
σ
ς ς
ς
σ ς
σ
σ
Ά σ
ά ς
σ
σ
Anakinra
σ
σ σ , σ
σ ς
σ σ ς
ς, σ
σ ς ς ώσ ς
σ σ σ
ς ς σ ς. ,
ς,
, σ σ
σ σ ,
σ
, ς σ σ ς
σ ς
σ σ
σ ς.
.
σ ς σ
σ ς
ς σ ς. ς
σ ς σ σ
, σ ς ς
σ ώσ
σ ς ς σ
ς σ ς. Ό ς
σ σ
ς ς ώσ ς σ
σ
σ σ .
σ
σ σ ς σ ,
σ σ ς σ ς
, ς σ ς
, ς ς
ς ς σ ς. σ ς
ς σ .
σ ώ
σ σ σ ς
σ ς, σ
Σσηομ 6ομ, Σετχομ 3ο, Ιοτζιομ – επτέηβλιομ 2007
ς σ ς
ς σ ώ .
σ σ
σ σ σσ
ώ ς σ ώ ,
ς σ ς ς
σ . ς
ώ
σ σ .
σ ς σ σ ς ς
‐ ς ς ώσ ς
σ ς ς . ,
ς
σ ς « » σ
σ σ , ώσ σ ς ς
ώσ ς. σ
σ ώ
. ,
ς
σ , ς
σ σ ς σ ς.
σ σ , σ ς ς.
σ σ ώ ,
ς
σ ώ ς
. σσ
σ σ
σ .
ς
σ .
σ ς
σ
ς σ ς. σ ς
σ σ σ
σ σ σ ς
ς σ
ς σ . ,
ώ σ σ
ς ς ς, σ
, σ , σ
σ ς ς ς
σ ‐ ‐
ώ ώ ς
σ σ ώ σ ς
σ ς
σ ώ σ .
, σ
σ σ σ ς,
σ σ
σ ς, ς σ ώς
ς σ ς σ ς
ς, σ , ώ
σ ς, ς ς,
ώσ ς, ς ς, ς
ς ώσ ς ώσ
σ σ ς.
. σ ., σ ‐
., σ ‐ ., . « ς
μ 6ομ, Σετχο , Ιο ομ – επτέηβλι 007
Σσηο μ 3ο τζι ομ 2
Copyright © 2007
Ά σ σ ».
σ [ ‐ ].
. σ σ . . «
ς ς σ
σ [ ]
σ . . .». ‐ .
. ς ., ς . &
σ . . « σ ς
ώ σ σ .
.
ESORD)G». ‐
]
[ ‐ .
. ., . .
« σ ς σ ς
σ ς
ς ς».
σ [ ‐ ].
. ς . . « ς
ς. ».
σ
, ς: . [ ‐ ].
. . – σ ς .
. « σ ώ ς
ς», ΄ σ , , σ ς:
[ ‐ ].
. Guidelines for the Management of
Rheumatoid Arthritis , Vol. ,
No. , Feb. [ ‐ ]. American
Rhe ato
College of um logy.
. Backman L. Catherine .
Psychosocial aspects in the management of arthritis pain . Arthritis Research and
Therapy : .
. Bradley A. Laurence, Alberts R. Kristin
. «Psychological and Behavioral
Approaches to Pain Management for Patients with Rheumatic Diseases». Rheumatic Disease Clinic of North
America, Vol. .
. Chorus A.M.J. et al . « Quality of
Life and work in Patient with rheumatoid arthritis and ankylosing spondylitis of
working age ». Amn.Rreum.Diseases,
‐ .
[ ]
. Sara Lynn (. Allaire et all
« Reduction of job Loss in Persons with Rheumatic Diseases Receiving Vocational Rehabilitation. A Randomized Controlled
Trial». American College of
Rheumatology. Arthritis & Rheumatism
Vol. , No. , Nov. , pp.[ ‐ ].
. σ ., . .
« ς
σ ς ς
ς ώ » σ
[ ‐ ].
. σ . « ς ς
ς ώ ς». σ
[ ‐ ].
. σ . « σ
σ σ ς
ς ώ ς ϊ ς».
[
σ ‐ ].
. – .,
σ – .
. « σ
σ », σ [ ‐
Σση μο 6ομ, Σετχομ 3ο, Ιοτζιομ – επτέηβλιομ 2007
. . « ώ ς
Ά σ : σ σ
», σσ , σ ς:
University Press [ ‐ ].
. A ., ς .,
ς . . « ΄
σ σ ς
σ ». σ
].
[ ‐
. Arranz, P. et all : Emotional
Support in hemophilia, World Federation of (emophilia, Montreal.
. Register C. : Living with chronic
illness, Bantam Books, New Αork.
. σ ς, . :
ώ ς
σ ς, σ
ς . σ ς ., &
ς ., . σ ώ ,
‐ ].
[
. σ ς, . :
σ σσ ώ , σ
ς
ς, . σ ώ ,
[ ‐ ].
. W(O Working group on the psychosocial
aspect of thalassaemia and sickle cell
disease : Meeting the needs of
people with (emoglobin disorders. Recommendations for psychological and
social management and support,
Tettacnauti Foundation Milano.
. Katz P.P., Morris A., Αelin (.E.
Prevalence and predictors of disability in valued life activities among individuals with theumatoid arthritis . AuuRheum
.
Dis ; : ‐
. American College of Rheumatology
Subcommitee on Rheumatoid Arthritis
Guideline. Guidelines for the
Management of Pheumatoid Arthritis update . Arthritis & Rheumatism
Vol. , No. Febr. , pp. ‐
.
. Josien M., ., ., «
σ
σ ώ », , σ ς:
.
. Savelkoul M., Post MW, de wittclP, Vau
den Borne (b . Social support,
coping and subjective well‐being in patients with Pheumatic Diseases
Patient Educ.Counsil. Feb.: ‐ {
[ ‐ ].
. Daltroy L(. . Doctor – Patient
Communication in rheumatological
disorders . Baillieres Clin. Rheumatology. n
Ju e; : [ ‐ ].
. Piccini Armando, Maser D. Jack et al
. « Clinical significance of lifetime mood and panic – agoraphobic spectrum symptoms on quality of life of patients
with Rheumatoid arthritis ».
Comprehensive Psychology
Σσηομ 6ομ, Σετχομ 3ο, Ιοτζιομ – επτέηβλιομ 2007
Copyright © 2007
. Abdel‐Naser, Abdel‐Azim et al .
«Depression and depressive symptoms in rheumatoid arthritis patients: an analysis of their occurrence and determinants»
Rheumatology, Volume , April
[ ‐ ].
. (ammond Alison «Rehabilitation
in rheumatoid arthritis: A Critical
Review». Musculoceletical Care Vol.
[ ‐ ].
. ς ., + ς .,
« »
Ί ώ ώ ,
, ς σ ς:
. . σ ς.
. Pronto Louis « ς
ς σ » , σ ς: