• Nenhum resultado encontrado

θρησκειες οκ

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "θρησκειες οκ"

Copied!
34
0
0

Texto

(1)

i

R

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΙΣ

ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ

i-repor

ter

.gr

ασδ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

»

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΙΝΔΟΥΙΣΜΟΣ

ΙΟΥΔΑΙΣΜΟΣ

ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ

ΙΣΛΑΜΙΣΜΟΣ

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ

Ο ΙΗΣΟΥΣ ΩΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ & ΠΟΛΕΜΟΣ

Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

»

ΧΡΗΣΤΟΣ Η. ΧΑΛΑΖΙΑΣ - ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΑΡΡΗ

(2)

εισαγωγή

Ο θεός αν δεν υπήρχε, θα έπρεπε να

τον επινοήσουμε - Ο. Σαίξπηρ.

__________________________

Τ

ο τι ακριβώς είναι

θρησκεία δεν έχει

απαντηθεί ακόμη

ξεκάθαρα και με

ένα απόλυτο όρο. Στα τέλη

του 18ου αιώνα η θρησκεία

ερμηνεύεται ως μια μορφή

κοινού πνεύματος πίστης

που υπάρχει στην ίδια την

κοινωνία, και καθορίζει

τις θεμελιώδης ηθικές

αξί-ες. Για τον Ε. Καντ η

θρη-σκεία παίρνει δύναμη από

το νομοθέτη που

εφαρμό-ζει μέσο της λογικής

γνώ-σης την επιθυμία του Θεού.

Ο Αντρε Μαλρώ στο έργο

του «Ανθρώπινη μοίρα»

διακηρύσσει ότι η

μοναδι-κή πράξη είναι το άπλετο

φως στα θρησκευτικά

δόγ-ματα συνηγορώντας στη

θέση του Νίκου

Καζαντζά-κη και του Ζαν Φ. Λαουτάρ

«να μην κατέχεις τίποτε,

να μην ελπίζεις τίποτε». Ο

Κ. Μαρξ χρησιμοποιείσαι

την φράση του γερμανού

φιλοσόφου Φοϋεμπαρχ ότι

η θρησκεία είναι το όπιο

του λαού, ενώ ο Νίτσε

ανα-φώνησε ότι ο θεός

πέθα-νε, μια θεωρία που θα γίνει

μόδα σχεδόν μέχρι τη

δε-καετία του ’70, όπου οι

εκ-κλησίες όλων περίπου των

δογμάτων άδειαζαν και

μόνο οι κληρικοί των

κα-ταπιεζόμενων λαών

έβρι-σκαν κάποιο έδαφος

ανά-πτυξης του Θεϊκού λόγου.

Στις αρχές της δεκαετίας

του ’80 στα μεγάλα

θρη-σκευτικά δόγματα

υπάρ-χουν ισχυρές αναταράξεις.

Ο χριστιανισμό προχωράει

δυναμικά, ο διάλογος

ανά-μεσα στα δύο δόγματα

(κα-θολικοί – ορθόδοξοι) όπως

και τα ευαγγελικά

ρεύμα-τα δημιουργούν ένα

κί-νημα σε όλη την Ευρώπη

μετά την πτώση του

υπαρ-κτού σοσιαλισμού. Ο

ιου-δαϊσμός

εκσυγχρονίστη-κε ξεπερνώντας πολλά από

i

Reporter

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

(3)

τα αναχρονιστικά ταμπού.

Ο ισλαμισμός με την

Ιρα-νική επανάσταση του 1979

αυτοπροσδιορίζει την

πο-λιτική του θέση. Ο

ινδου-ισμός και ο βουδινδου-ισμός

κα-τακτούν τη Δύση και

ανα-πτύσσουν μεγάλη

δραστη-ριότητα. Οι θρησκείες στις

αρχές του 21ου αιώνα

ανα-πτύσσουν ξανά την παλιά

τους στρατηγική, την

επι-στροφή στις ρίζες στο

πυ-θαγόρειο έσετε υμαρ ή με

την σύγχρονη καθολική

– προτεσταντική

ορολο-γία τον φονταμενταλιμσό.

Η άποψη «έσω των

οικεί-ων ορίοικεί-ων» του ιερού

Χρυ-σόστομου τον 4ο αιώνα

που βάζει το όρια ανάμεσα

της ιεροσύνης και της

βα-σιλείας δεν εφαρμόστηκαν

ποτέ. Σήμερα θα πρέπει να

αναζητήσουμε αλλού τα

αί-τια γιατί η θρησκεία κάνει

πολιτική και οι πολιτικοί

λειτουργούν ως

θρησκευτι-κοί ηγέτες. Και δεν αρκεί η

άποψη του Χέγκελ ότι «το

κράτος θα μπορούσε να

επιβάλει στους πολίτες του

την υποταγή…οι

θρησκεί-ες όλων έχουν τούτο το

κοι-νό, ότι οι προσπάθειες τους

κατευθύνονται στο να

πα-ράγουν μια ορισμένη

πνευ-ματική στάση, και τούτο

δεν είναι δυνατόν να

απο-τελεί αντικείμενο

οιασδή-ποτε αστικής νομοθεσίας».

Η θρησκεία μπορεί να

στηρίξει την Δημοκρατία

όπως έγινε στην λατινική

Αμερική πριν μερικά

χρό-νια αλλά και να στηρίξει

μια δικτατορία όπως

έγι-νε στη χώρα μας το 1967.

Η ΣΦΗΝΑ αρχικά και το

i-Reporter σήμερα

ανοί-γουν το ΑΔΥΤΟΝ των

θρη-σκειών γιατί δεν

αποδέ-χονται την Πατερική

άπο-ψη «πίστευε και μη

έρευ-να» αλλά το “πίστευε και

ερεύνα” του Αριστοτέλη.

Το τι

ακρι-βώς είναι

θρησκεία

δεν έχει

απαντηθεί

ακόμη

ξεκά-θαρα και με

ένα απόλυτο

όρο.

ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

εισαγωγή

i

Reporter

(4)

ινδουισμός

Ινδουισμός

__________________________

Ο

Ινδουισμός είναι η τρίτη κατά σειρά θρησκεία στον κό-σμο που συγκεντρώ-νει 940 εκατομμύρια πιστών η πλειοψηφία των οποίων βρίσκε-ται στην Ινδία. Ο Ινδουισμός δεν αποτελεί μια και μοναδική θρησκεία αλλά είναι ένα σύνο-λο τοπικών θρησκειών και συ-ναντώνται στην περιοχή. Οι ρί-ζες του Ινδουισμού βρίσκονται 3.000 χρόνια π.Χ. και είναι ου-σιαστικά ένα συνοθύλευμα πα-ραδόσεων, δοξασιών και θρη-σκειών που αναμίχθηκαν με το πέρασμα του χρόνου και έδω-σαν αυτό που ονομάζουμε σή-μερα Ινδουισμό. Αυτό που χα-ρακτηρίζει την θρησκεία του Ιν-δουισμού είναι η πλήρης απου-σία του δογματισμού που χαρα-κτηρίζει άλλες θρησκείες όπως τον Χριστιανισμό και τον Μω-αμεθανισμό. Πρόκειται για μια θρησκεία γεμάτη αντιθέσεις που συνθέτει πολλά ετερόκλη-τα στοιχεία και παραδόσεις από άκρη σε άκρη της ασιατικής ηπείρου και που πήρε την ση-μερινή μορφή της 1500 χρόνια π.Χ., με την πρόσμιξη βόρειων πληθυσμών των λεγόμενων Αρί-ων που κατέφθασαν στην Ινδία.

Ο Ινδουισμός είναι μια πολυθε-ϊστική θρησκεία με πολλά ανι-μιστικά στοιχεία, δηλαδή την λατρεία πνευμάτων. Κεντρικές λατρευτικές μορφές του Ινδου-ισμού είναι η θεότητα Σίβα και η θεά Κάλι, αλλά μια σειρά άλ-λων θεοτήτων συμπληρώνει την πολυθεϊστική αυτή θρησκεία μέσα από τα γραπτά ιερά κείμε-να της τα λεγόμεκείμε-να Βέδα. Οι Βέ-δες είναι ιερά βιβλία και αποτε-λούνται από την Ριγκ-Βέδα που σημαίνει ιερή γνώση στα σαν-σκριτικά, την Σάμα-Βέδα, την Γιαχούρ-Βέδα και την Αθάρ-βα –Βέδα. Το σημαντικότερο και αρχαιότερα ιερό βιβλίο εί-ναι η Ριγκ Βέδα που απαρτίζε-ται από μια σειρά ύμνων, επι-κλήσεων και προσευχών. Η μορφή των θεών είναι φυσιολα-τρική και έτσι συναντούμαι θε-ούς όπως ο Ουρανός-Πατέρας, η Γη-Μητέρα, ο Ήλιος- αδελ-φός ή ο θεός Άγκνι που είναι ο θεός της ιερής πυράς του βω-μού. Μερικές όμως από τις πιο σημαντικές θεϊκές προσω-πικότητες είναι ο θεός Βράχμα ο δημιουργός του σύμπαντος

i

Reporter

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

(5)

και ο θεός Βισνού ο συντηρη-τής του κόσμου που θεωρείται ότι σε διάφορες ιστορικές πε-ριόδους ενσαρκώνεται σε Σρι Κρίσνα και αποτελεί το Υπέρ-τατο Ον. Το σύνολο των θεών του Ινδουισμού φτάνει τους 33.

Οι ιερείς την ινδουιστικής θρη-σκείας ονομάζονται Βραχμάνες που κι αυτοί με την σειρά τους έχουν δώσει μια σειρά από βι-βλία, τις Ουπανισάδες που απο-τελούν ερμηνείες των ιερών κει-μένων των Βέδα. Οι Βραχμάνες ιερείς βρίσκονται στην κορυ-φή της ιεραρχίας των καστών που είναι ένα σύστημα κοινω-νικής διαστρωμάτωσης που δι-αμορφώθηκε με την ανάμειξη των Βόρειων Αρίων φυλών με τους αυτόχθονες νότιους πλη-θυσμούς το 1500 π.Χ. και εν-σωματώθηκε στην ινδουιστική θρησκεία. Πολλές κοινωνιολο-γικές μελέτες έχουν γίνει για να αναλυθεί το σύστημα των Κα-στών που απέχει πολύ από την έννοια της ταξικής διαστρωμά-τωσης με την μορφή που έλαβε στον δυτικό κόσμο. Κάστα ση-μαίνει χρώμα και οι ρίζες αυ-τής της ονομασίας ίσως βρί-σκονται στην πρόσμιξη των βό-ρειων ανοιχτόχρωμων πληθυ-σμών με τις νότιες σκουρόχρω-μες φυλές. Οι κάστες είναι τέσ-σερις, αυστηρά διαχωρισμέ-νες και χωρίς κανένα περιθώ-ριο μεταπήδησης από μια στα σε μια άλλη. Η πρώτη κά-στα όπως προαναφέραμε είναι οι Βραχμάνοι ιερείς, η δεύτε-ρη είναι οι Κσατρίγιας δηλαδή οι πολεμιστές, η τρίτη οι Βαϊσύ-ας δηλαδή οι έμποροι και η τέ-ταρτη οι Σούντρας οι δουλοπά-ροικοι. Στο περιθώριο των κα-στών βρίσκονται οι ανέγγιχτοι δηλαδή η πιο μιαρή πληθυσμι-ακή ομάδα που ζει σε κυριολε-κτικό κοινωνικό αποκλεισμό.

Το σύστημα των Καστών επιβι-ώνει ακόμη και σήμερα στην Ιν-δία με μικρότερη ωστόσο έντα-ση, δημιουργώντας σειρά ρα-τσιστικών διαχωρισμών μεταξύ των μελών της κοινωνίας που σαν αποτέλεσμα είχε μια κοινω-νική και οικονομική στασιμότη-τα όπου στασιμότη-τα μέλη της κοινωνίας ήταν καταδικασμένα σε ένα αι-ώνιο Κάρμα. Εξάλλου κομβικό σημείο του θεωρητικού υποβά-θρου του Ινδουισμού είναι αυτό ακριβώς το Κάρμα και η λεγό-μενη Σαμσάρα, τα δόγματα που προσδιορίζουν την διαδικασία κατά την οποία η ψυχή παίρνει μια ανώτερη ή κατώτερη μορ-φή στον διαρκή κύκλο της με-τεμψύχωσης. Τελικά η σωτηρία της ψυχής συνδέεται με το κοι-νωνικό status quo του ανθρώ-που, επιβάλλοντας μάλιστα της διατήρηση αυτής της κοινωνι-κής κατάστασης, όσο εξαθλιω-μένη και αν είναι, ως ένδειξη πί-στης και ολοκλήρωσης του Κάρ-μα που θα οδηγήσει στην σω-τηρία. Με λίγα λόγια η διατή-ρηση της κοινωνικής ανισότη-τας έχει ενσωματωθεί πλήρως στην θεολογία του Ινδουισμού που πρεσβεύει την ατέρμονη μετεμψύχωση και αναγέννηση.

Ο Ινδουισμός

εί-ναι μια

πολυθε-ϊστική θρησκεία

με πολλά

ανιμι-στικά στοιχεία,

δηλαδή την

λα-τρεία πνευμάτων.

ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ινδουισμός

i

Reporter

(6)

Από το σύνολο των ιερών βι-βλίων Βέδα και των Ουπανι-σάδων που αποτελούν μετέ-πειτα ερμηνεία των Βέδα από τους Βραχμάνους ιερείς, συνά-γονται οι βασικές ιδεολογικό-θρησκευτικές αντιλήψεις του Ινδουισμού. Σύμφωνα με την διδασκαλία του, ο θεός βρίσκε-ται μέσα σε όλα τα όντα κι εδώ συναντούμαι τα πρώτα μονοθε-ϊστικά στοιχεία. Δηλαδή ο θεός συνενώνει όλα τα πράγματα σε ένα. Η ψυχή και η ουσία του σύ-μπαντος, δηλαδή το Βράχμα, εί-ναι το κέντρο του ινδουιστικού θεολογικού προβληματισμού. Σκοπός τώρα της ανθρώπινης ψυχής που είναι το Άτμαν είναι να ενωθεί με το Βράχμα και τότε θα επέλθει η απόλυτη πλήρωση και ευτυχία που ταυτίζεται με την κατάσταση Νιρβάνα. Νιρ-βάνα είναι μια κατάσταση απά-θειας και μακαριότητας η οποία δεν γίνεται να περιγραφεί με σαφήνεια παρά μόνο να βιωθεί.

Πολύ σημαντικό ρόλο στην ιν-δουιστική φιλοσοφία παίζει ο κύκλος των συνεχών αναγεν-νήσεων και μετεμψυχώσεων του ανθρώπου. Ο βαθμός ανώ-τερης ή κατώανώ-τερης μετεμψύ-χωσης ενός ατόμου, εξαρτιέται από τις πράξεις του στη ζωή. Η λογική είναι ότι οτιδήποτε κά-νεις σε αυτή την ζωή θα σε ακο-λουθήσει στην επόμενη. Έτσι αν ένα ον ζήσει μια καλή ζωή στην επόμενη ζωή του θα ξαναγεν-νηθεί με μια ανώτερη μορφή. Από την αλυσίδα αυτή δεν απο-κλείονται τα ζώα καθώς η ψυχή μπορεί να πάρει όλες τις μορ-φές. Έτσι αν κάποιος έζησε μια ζωή αμαρτωλή δεν αποκλείεται στην επόμενη ζωή του να έχει την μορφή εντόμου ή κάποιου άλλου ζώου. Ουσιαστικά ο στό-χος της ινδουιστικής θρησκεί-ας είναι η απελευθέρωση του ανθρώπου από τον αέναο κύ-κλο αυτών των μετεμψυχώσε-ων και της διαρκούς γέννησης και του θανάτου. Αυτό επιτυγ-χάνεται όταν το Βράχμα ενω-θεί με το Άτμαν και τότε ο άν-θρωπος γίνει ένα με το σύμπαν. Και για να γίνει αυτό ο άνθρω-πος θα πρέπει να ακολουθή-σει τον δρόμο της αλήθειας που θα τον οδηγήσει στην γνώση της υπέρτατης αλήθειας, μέσω του ασκητισμού και της γιό-γκα που αποτελεί μια σειρά σω-ματικών ασκήσεων που έχουν φιλοσοφικές προεκτάσεις.

Τέλος χαρακτηριστικό της ιν-δουιστικής θρησκείας είναι η λατρεία της αγελάδας που θεω-ρείται ιερό ζώο μέσα στο οποίο κατοικούν πνεύματα θεών. Η εξόντωση της αγελάδας απα-γορεύεται ρητά και θεωρείται η μεγαλύτερη αμαρτία. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να κυκλοφο-ρούν σήμερα στην Ινδία χιλιάδες αδέσποτες αγελάδες τις οποί-ες δεν πειράζει και δεν ενοχλεί κανείς όπου και αν βρεθούν αυ-τές, όταν την ίδια στιγμή ο πλη-θυσμός της Ινδίας υποσιτίζεται.

ινδουισμός

i

Reporter

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

(7)

ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ιουδαϊσμός

i

Reporter

Ιουδαϊσμός

__________________________

Ο

Ιουδαϊσμός εί-ναι μια θρησκεία που αναπτύχθηκε από σημιτικά φύλα γύρω στον 6ο αι. π.Χ. κι εντο-πίζεται γεωγραφικά στην Ανα-τολική Μεσόγειο. Η λατρεία του ενός και μοναδικού θεού του Γιαχβέ, είναι μια πρωτο-πορία για την ιστορική περίο-δο πουκάνει την εμφάνιση του ο Ιουδαϊσμός όπου στον τότε γνωστό κόσμο, επικρατούν πολυθεϊστικές και ανιμιστικές θρησκείες. Ο Ιουδαϊσμός απο-τελεί τον πρόδρομο του Χρι-στιανισμού καθώς ο τελευταί-ος βασίστηκε στην Παλαιά Δι-αθήκη, το ιερό βιβλίο του Ιου-δαϊσμού και αποτελεί μετεξέ-λιξη του. Ο Ιουδαϊσμός ανή-κει στην κατηγορία των λεγό-μενων Μεσσιανικών θρησκει-ών. Ο Μεσσίας ο υιός του θεού σύμφωνα με την θρησκευτική παράδοση των Ιουδαίων, θα έρθει για να σώσει τον περι-ούσιο λαό του Ισραήλ. Ο θεός στην προκείμενη περίπτωση παίρνει μια εθνική και ιστορι-κή διάσταση καθώς επεμβαίνει στα εγκόσμια με ένα και μονα-δικό σκοπό: να σώσει τον λαό του. «Η εβραϊκή λέξη για τον Μεσσία είναι Μασσίαχ και ση-μαίνει «μυρωμένος με λάδι». Αυτόν τον όρο τον μεταχειρί-ζονται συχνά για τους Εβραί-ους βασιλιάδες και τΕβραί-ους αρχι-ερείς γιατί συνήθιζαν να τους αλείφουν με λάδι στην τελε-τή της ενθρόνισής τους. Έτσι σιγά, σιγά λέγοντας «μυρωμέ-νο» εννοούσαν έναν διαλεχτό ανάμεσα στο λαό που είχε κά-ποιο υψηλό χρέος να εκτελέ-σει. Με την έννοια αυτή ο βα-σιλιάς ήταν Μασσίαχ -όπως και ο αρχιερέας- δηλαδή χρι-σμένος με λάδι. Την ίδια λέξη χρησιμοποιεί ο Ιουδαϊσμός για να κατονομάσει την προσωπι-κότητα, που με την πνοή και τη δύναμη του Θεού, θα λυτρώσει τον Ισραήλ και θα εγκαινιάσει στη γη μια θαυμάσια νέα πε-ρίοδο για όλη την ανθρωπότη-τα. Μεσσίας, λοιπόν, σημαίνει στην πραγματικότητα χρισμέ-νος με λάδι και θεόσταλτος».

(8)

i

Reporter

ιουδαϊσμός

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Ο Μωυσής είναι ο σημαντικό-τερος προφήτης και θεμελιω-τής του Ιουδαϊσμού. Ο θεός παρουσιάζεται στον Μωυσή στο όρος Σινά όπου και του αποκαλύπτει την βούληση του και τις επιθυμίες του για τον εκλεκτό του λαό, το λαό του Ισραήλ. Ο Μωυσής, όπως πολύ αργότερα ο Μωάμεθ θα κατορθώσει μέσα από αυτή την σύνθεση εγκόσμιου και μεταφυσικού, να ενώσει τις νομαδικές φυλές της περιοχής δίνοντας τους εθνική υπόστα-ση και ιστορική προοπτική. Ο θεός του Μωυσή είναι ένας ηθικός θεός που θέτει κανό-νες και νόμους στην κοινότητα του Εβραϊκού λαού. Μάλιστα η πρωτοποριακή αυτή σύλ-ληψη του ενός και μοναδικού θεού θεωρείται από αρκετούς αναλυτές ότι έχει τις ρίζες της στον Αιγύπτιο Βασιλιά Αμενό-φι Δ’ ο οποίος προσπάθησε να δημιουργήσει μια μονοθεϊστι-κή θρησκεία στην Αίγυπτο και να αντικαταστήσει το θεό Άμ-μωνα και τις πολυπληθείς αι-γυπτιακές θεότητες με τον θεό Ήλιο Άτωνα. Ο Αμενόφις θα διωχτεί από το αιγυπτιακό Ιε-ρατείο της εποχής που έχασε τα προνομία του κατά της δι-άρκεια της βασιλείας του και θα πεθάνει εξόριστος στην ιερή πόλη που είχε δημιουργή-σει προς τιμήν του μοναδικού θεού Άτων. Ο Άμμωνας και η πολυθεΐα θα επανέλθουν στον βασίλειο τους αλλά η διδα-σκαλία του Αμενόφι θα παρα-μείνει ζωντανή επηρεάζοντας χρόνια αργότερα τον Μωυσή ο οποίος εξάλλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αίγυπτο.

Η ιστορία του Μωυσή ξεκι-νά την εποχή των Φαραώ. Η κόρη του Φαραώ βρίσκει στις όχθες του Νείλου ένα εγκατα-λελειμμένο μωρό και του δί-νει το όνομα Μωυσής που ση-μαίνει «αυτός που έχει σωθεί από το νερό». Το μωρό έχει εγκαταλειφθεί από μια δού-λα Εβραία για να σωθεί από μια σφαγή που ετοιμάζονταν να κάνουν οι Αιγύπτιοι εναντί-ον των πρωτότοκων παιδιών των Εβραίων, για να μην αυ-ξηθεί ο πληθυσμός. Ο Μωυ-σής μεγάλωσε σαν πραγματι-κός πρίγκιπας, μέχρι που συ-νειδητοποίησε την καταγω-γή του και τον ρόλο που έπρε-πε να παίξει ως καθοδηγη-τής του Εβραϊκού λαού, μετά την αποκάλυψη του θελήμα-τος του θεού σε αυτόν. Ο

(9)

Μω-ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ιουδαϊσμός

i

Reporter

υσής θα αναλάβει να απελευ-θερώσει τον λαό του και να τον οδηγήσει έξω από την Αί-γυπτο στην Γη της Επαγγελί-ας. Στην Γη της Επαγγελίας γύρω στο 1000 π.Χ ο Δαυίδ θα δημιουργήσει το βασίλειο του το οποίο θα καταλυθεί αργό-τερα από τους Βαβυλώνιους.

Η κεντρική φιγούρα της Ιου-δαϊκής θρησκείας είναι όπως αναφέραμε ο Μεσσίας ο οποί-ος δεν έχει έρθει ακόμη στη γη. Η έλευση του θα εκπλη-ρώσει τρία πράγματα που θα έχουν άμεση επίδραση στη ζωή α) του ατόμου, β) του λαού του Ισραήλ και γ) όλης της αν-θρωπότητας. Σύμφωνα με την μεσσιανική αυτή θεολογία όταν έρθει ο Μεσσίας στη γη θα σταματήσουν όλα τα δει-νά, οι δίκαιοι θα αμειφθούν και οι κακοί θα τιμωρηθούν. Σε σχέση με το λαό του Ισρα-ήλ, το έθνος που πάσχει, θα εγκατασταθεί και πάλι στην αρχαία του κοιτίδα. Τα εξόρι-στα παιδιά του θα μαζευτούν εκεί από τις τέσσερις γωνιές της γης. Τέλος, θα αρχίσει μια περίοδος ειρήνης και ευτυχί-ας για όλους τους ανθρώπους, που θ’ αναγνωρίσουν έτσι την κυριαρχία του ενός Θεού.

Μια ακόμη σημαντική διάστα-ση της Ιουδαϊκής θρησκεί-ας είναι αυτή που περιλαμβά-νει της βασιλεία του Θεού στη γη. Με τον όρο «Βασιλεία του Θεού στη γη» δεν εννοείται βέβαια η μετεγκατάσταση του Θεού από τον Ουρανό στη Γη αλλά ο ιδανικός κόσμος που θα δημιουργηθεί όταν οι άνθρω-ποι ακολουθήσουν τον δρόμο και την διδασκαλία του θεού.

Το σημαντικότερο βιβλίο των Εβραίων είναι η Τορά. Πρό-κειται για τον νόμο που δόθη-κε από το θεό στους πιστούς του. Η Τορά είναι η σπονδυλι-κή στήλη της ιουδαϊσπονδυλι-κής θρη-σκείας. Εκεί ο ευσεβής Εβραί-ος θα βρει μια σειρά ηθικών, θρησκευτικών και νομικών κανόνων τους οποίους οφεί-λει να ακολουθεί. Τέλος εξέ-χουσα θέση στην θρησκεία των Εβραίων είναι και η δι-δασκαλία για τα έσχατα. «Εί-ναι σταθερή η πίστη των Ιου-δαίων στην παράταση της πα-ρούσας ζωής μετά το θάνατο και στη μετάβαση του ανθρώ-που με αεριώδη μορφή στον Άδη, ο οποίος είναι κοινός τό-πος διαμονής όλων αυτών που πέθαναν και χώρος στον οποίο θα τιμωρηθούν οι ασεβείς, θα ανταμειφθούν οι δίκαιοι και θα αναστηθούν οι νεκροί».

Η μεγαλύτερη γιορτή των Εβραίων είναι το Πάσχα που σηματοδοτεί την απελευθέ-ρωση του εβραϊκού λαού από τους Αιγυπτίους και την φυγή του προς τη Γη της Επαγγελί-ας, την Χαναάν. ¨Όπως και οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί οι οποί-οι εξάλλου υιοθέτησαν την γιορτή του Πάσχα δίνοντας της άλλο πνεύμα και ουσία, οι Εβραίοι τρώνε τον πασχαλινό αμνό που σηματοδοτεί την θυ-σία των αμνών που έγινε την ημέρα της Εξόδου των Εβραί-ων από την Αίγυπτο. Το αίμα των αμνών χρησιμοποιήθηκε για να βαφτούν οι πόρτες των εβραϊκών σπιτιών ώστε να μην σφαγούν τα πρωτότοκα παι-διά τους, σε αντίθεση με εκεί-να των Αιγυπτίων που σφα-γιάστηκαν ως θεϊκή τιμωρία για την καταδυνάστευση του περιούσιου, εκλεκτού λαού.

Το

σημαντι-κότερο βιβλίο

των Εβραίων

είναι η Τορά.

Πρόκειται για

τον νόμο που

δόθηκε από

το θεό στους

πιστούς του.

(10)

βουδισμός

i

Reporter

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Βουδισμός

__________________________

Ο

Βουδισμός παρό-τι συγκαταλέγε-ται στις πέντε με-γαλύτερες θρησκεί-ες του κόσμου, διαφοροποιεί-ται εξολοκλήρου από την λο-γική και την φιλοσοφία που διέπει τον Χριστιανισμό, των Μωαμεθανισμό, τον Ιουδα-ϊσμό και εν μέρει τον Ινδου-ισμό. Ο Βουδισμός δεν ανα-φέρεται στην λατρεία ενός υπέρτατου όντος, του Θεού, αλλά αποτελεί ένα ιδεολογι-κό-φιλοσοφικό σύστημα αξι-ών που σκοπό έχει να οδη-γήσει την ανθρώπινη ύπαρ-ξη στηνολοκλήρωση ή αλλιώς στην φώτιση, δηλαδή σε μια κατάσταση πλήρους πνευμα-τικής και ψυχικής διαύγειας.

Η εμφάνιση του Βουδισμού, μιας από την αρχαιότερες θρησκείες στον κόσμο τοπο-θετείται στην Ινδία τον 6ο αι-ώνα π.χ. Ο πρίγκιπας της φυ-λής Σάκυα στο Νεπάλ ο Σι-ντάρτα Γκοτάμα ή αλλιώς Σα-κιαμούνι εγκαταλείπει την πα-τρογονική του εστία και την πολλά υποσχόμενη ζωή του, για να ξεκινήσει μια εξάχρο-νη περιπλάεξάχρο-νηση που θα οδη-γήσει στην εγκαθίδρυση μιας από τις αρχαιότερες θρησκεί-ες στον κόσμο. Ο Σιντάρτα στην διάρκεια της περιπλάνη-σης του, κατά την οποία θα ζή-σει ασκητικά και μέσα σε από-λυτη αυταπάρνηση, θα προ-σπαθήσει να ανακαλύψει το νόημα της οδύνης σε αυτό τον κόσμο αλλά και να δώσει απα-ντήσεις σε μια σειρά από φιλο-σοφικά ερωτήματα. Ποια εί-ναι η αλήθεια; Τι είεί-ναι η αιω-νιότητα; Πως επιτυγχάνει κα-νείς την εσωτερική γαλήνη, αλλιώς την λεγόμενη νιρβάνα; Μετά από έξι χρόνια περιπλά-νηση στις βορειοανατολικές πεδιάδες της Ινδίας ο Σιντάρ-τα θα κάτσει κάτω από το δέ-ντρο Μπόντχι για να διαλογι-στεί κι εκεί θα δεχτεί την φώ-τιση και θα γίνει Βούδας (Βού-δας σημαίνει Πεφωτισμένος). Το φως της θείας γνώσης θα αποκαλυφθεί στον Σιντάρτα, ένα πρωινό με την ανατολή του ήλιου κι ένα μειδίασμα θα σφραγίσει για πάντα την όψη

(11)

ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

βουδισμός

i

Reporter

του. Είναι το γνωστό χαμόγε-λο με το οποίο απεικονίζεται ο Βούδας σε όλες τις μορφές τέχνης και ενσαρκώνει την θεία ευτυχία και μακαριότητα.

Ο Βούδας θα διδάξει για 45 χρόνια σε περιοχές της Ασίας και θα προσελκύσει χιλιάδες πιστούς στο δρόμο του Ντάρ-μα που καταπιάνεται με τον πόνο που προκαλούν στον άν-θρωπο τα γηρατειά, η αρρώ-στια και ο θάνατος. Ο Βούδας στο επίκεντρο της διδασκα-λίας του έχει τον άνθρωπο κι όχι τον θεό όπως θα περίμε-νε καπερίμε-νείς, γιαυτό και από πολ-λούς ο Βουδισμός θεωρείται μια «άθεη» θρησκεία. Ο ίδιος ο Βούδας, δεν έδωσε ποτέ θε-ϊκή υπόσταση στον εαυτό του, ούτε ισχυρίστηκε ότι εκτελεί κάποια θεϊκή αποστολή. Η θε-οποίηση του προήλθε αργότε-ρα από τους πιστούς οπαδούς του που στο διάστημα των αι-ώνων κατέγραψαν την προφο-ρική διδασκαλία του Βούδα.

Ο Βούδας θεωρείται ένας με-ταρρυθμιστής της θρησκείας των Βραχμάνων του Ινδουι-σμού που στο επίκεντρο της διδασκαλίας τους σε αντίθε-ση με τον Βουδισμό, έχουν την «πλήρη απορρόφηση του πι-στού από τον Θεό». Ο Βου-δισμός αντίθετα, μιλάει για την πλήρωση, την τελείωση του ανθρώπου μέσα από την ασκητική ζωή που οδηγεί τον άνθρωπο στην θεϊκή γνώση. Δηλαδή ούτε λίγο ούτε πολύ ο άνθρωπος μετατρέπεται σε θεό και για να γίνει αυτό, ο άνθρωπος πρέπει να ελευθε-ρωθεί από τα δεινά της ζωής. Βασική αρχή της διδασκαλί-ας του Βουδισμού είναι η μα-ταιότητα της ζωής πάνω στη γη, το εφήμερο και η φθορά που την καθιστούν δαιμονική. Ο άνθρωπος μπορεί να αντι-μετωπίσει την φθορά και το εφήμερο της ζωής, αποστασι-οποιούμενος από τις επιθυμί-ες της σάρκας, μέσω της κατά-στασης της Νιρβάνας που εί-ναι μια κατάσταση απάθειας. Η διέξοδος από τον πόνο και την ματαιότητα της ζωής είναι ο δρόμος του Βουδισμού που οδηγεί στην αυτό-λύτρωση, την φώτιση και τη θεία γνώση.

Η αντίληψη του Βουδισμού για τον κόσμο είναι ότι απο-τελείται από τις ψυχές και τους νόμους. Η ψυχή δεν εί-ναι ωστόσο αποκλειστικό-τητα της ανθρώπινης φύσης αλλά βρίσκεται μέσα σε κα-θετί έχει ζωή. Οι ψυχές οφεί-λουν να υπακούν στους νό-μους της φύσης για να έρθουν σε αρμονία με το σύμπαν.

(12)

i

Reporter

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Πέρα αυτού του θεωρητικού - θεολογικού υποβάθρου ο Βου-δισμός όπως και οι υπόλοι-πες θρησκείες, διέπεται από ένα σύστημα σαφών κανόνων που απαγορεύουν συγκεκρι-μένες πράξεις. Έτσι σύμφωνα με την διδασκαλία του Βούδα απαγορεύεται να σκοτώσεις, να κλέψεις, να μοιχεύσεις, να πεις ψέματα και να μεθύσεις. Περαιτέρω ο Βούδας αναλύ-ει οκτώ βαθμίδες λύτρωσης που αν ακολουθήσει ο άνθρω-πος θα περιέλθει στην κατά-σταση της φώτισης. Αυτές εί-ναι η ορθή πίστη, ο ορθός σκοπός, η ορθή συμπεριφο-ρά, η ομιλία, η ορθή προσπά-θεια, ο ορθός τρόπος βιοπορι-σμού, η ορθή κυριαρχία σκέ-ψεως και η ορθή περίσκεψη.

Στο βουδισμό συναντούμαι ξανά το Κάρμα αλλά με μια νέα μορφή που διαφέρει ση-μαντικά από αυτή που ισχύ-ει στον Ινδουισμό στον οποίο έχει περισσότερο την λογική της τιμωρίας. Ο Βούδας έδω-σε στο Κάρμα την μορφή της ανταμοιβής η οποία ωστόσο εξακολουθεί να εξαρτάται από την πορεία της ψυχής στις προ-ηγούμενες ζωές της. Η ψυχή κι εδώ ξεφεύγει από τον ατε-λείωτο κύκλο του Κάρμα όταν φτάσει στην κατάσταση της Νιρβάνας , της απάθειας στην οποία πλέον ο άνθρωπος δεν επηρεάζεται ούτε από το καλό ούτε από το κακό, δεν αισθά-νεται τον πόνο, τα γηρατειά και δεν τον αγγίζει ο θάνατος.

Ο Βούδας πέθανε σε ηλικία 80 ετών (για την ακρίβεια απο-φάσισε να πεθάνει) ύστερα από 45 χρόνια διδασκαλίας. Το σώμα του κάηκε και μοιρά-στηκε σε οκτώ μέρη που δια-νεμήθηκε σε διάφορες περιο-χές όπου και κτίστηκαν μεγά-λοι ναοί που έγιναν λατρευ-τικοί τόποι. Ο ίδιος ο Βούδας ποτέ δεν επιδίωξε την θεοποί-ηση του. Αμέσως μετά τον θά-νατο του οι πιστοί μαθητές του συγκεντρώθηκαν για να κά-νουν την πρώτη καταγραφή της προφορικής διδασκαλίας του Βούδα, δημιουργώντας το μοναστικό τάγμα των Σάγκχα. Οι πρώτοι αυτοί μοναχοί είναι που κωδικοποίησαν το κήρυγ-μα του Βούδα και στους κόλ-πους του τάγματος μπορού-σε να γίνει δεκτός οποιοσδή-ποτε, ανεξαρτήτου κάστας. Όπως και σε κάθε άλλη θρη-σκεία έτσι και στον Βουδισμό έχουμε αναθεωρητικές τάσεις που δημιούργησαν σχίσμα στους κόλπους της κοινότη-τας των Βουδιστών και σε αρ-κετές περιπτώσεις διώχθηκαν.

Το παράδοξο της μεγάλης αυ-τής θρησκείας που προση-λύτισε εκατομμύρια πιστών στην διάρκεια των αιώνων, εί-ναι η σταδιακή ύφεσή και σε αρκετές περιπτώσεις η εξά-λειψη της. Μάλιστα το ακόμη πιο παράδοξο είναι πως η σχε-δόν πλήρης εξάλειψη του Βου-δισμού που είναι μια από τις αρχαιότερες θρησκείες πραγ-ματοποιήθηκε στην γενέτειρα του την Ινδία. Η αιτίες αυτής της συρρίκνωσης δεν γίνεται να προσδιοριστούν με ακρί-βεια. Πάντως ένα σημαντικός παράγοντας θεωρείται η εξά-πλωση του Ισλαμισμού στην Ασία και ειδικότερα στην Ινδία σε συνδυασμό με τα ιδιαίτερα επίπεδα ανοχής που δείχνει ο Βουδισμός και την μη δογμα-τικότητα του, που τον κατέ-στησαν ευάλωτο στις «επιθέ-σεις» άλλων θρησκευμάτων.

βουδισμός

Η

εμφάνι-ση του

Βουδι-σμού, μιας από

την

αρχαιότε-ρες

θρησκεί-ες στον κόσμο

τοποθετείται

στην Ινδία τον

6ο αιώνα π.χ.

(13)

ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ισλαμισμός

i

Reporter

Ισλαμισμός

__________________________

Τ

ο Ισλάμ για το οποίο τόσος λόγος γίνεται τα τελευταία χρόνια είναι μια από τις με-γαλύτερες και πολυπληθέστε-ρες θρησκείες στον πλανήτη. Το 1/3 του πληθυσμού της γης ασπάζεται τον ισλαμισμό, την θρησκεία που εγκαθίδρυσε ο Προφήτης Μωάμεθ το 622 μ.Χ., δημιουργώντας την πιο πρόσφατη αλλά και εξαιρετικά καταλυτική θρησκεία στον κό-σμο. Ισλάμ σημαίνει «υποτα-γή στο θέλημα του Θεού» αλλά είθισται να αποκαλείται και Μωαμεθανισμός από το όνομα του Προφήτη, αν και ίδιος ου-δέποτε θέλησε να έχει κάποια θεϊκή υπόσταση. Η ισλαμική θρησκεία είναι γνωστή και με το όνομα Μουσουλμανισμός που έχει περσική προέλευση.

Ο Ισλαμισμός είναι μια από τις τρεις μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες που δημιουργήθη-καν στην Λεκάνη της Ανατολι-κής Μεσογείου κατά το παρά-δειγμα του Χριστιανισμού και του Ιουδαϊσμού. Ως εκ τού-του το Ισλάμ υιοθετεί πολλά από τα στοιχεία των δυο άλ-λων θρησκειών και αναγνω-ρίζει μεταξύ άλλων ως προφή-τες του, τον Αβραάμ από την Παλαιά Διαθήκη και τον Χρι-στό από την Καινή Διαθήκη.

Το Ισλάμ χρωστάει την ύπαρ-ξη του στο προφήτη Μωάμεθ ο οποίος έζησε και δίδαξε στην πόλη Μέκκα, την ιερότερη πόλη σήμερα των μουσουλμά-νων πιστών. Ο Μωάμεθ ανή-κε στην ισχυρή φυλή των Κου-ραϊσιτών και δίδαξε στις φυ-λές της περιοχής την πίστη στο ένα θεό, κατορθώνοντας να ενώσει υπό την σκέπη της νέας θρησκείας, τους φυλάρχους και χαλίφηδες της Αραβικής Χερσονήσου, δημιουργώντας ένα θεοκρατικό βασίλειο που επεκτάθηκε από άκρη σε άκρη στην Ασία, την Αφρική και την Ευρώπη. Ο Ευρωπαϊκός πολι-τισμός λίγο έλειψε να εξαφα-νιστεί ιστορικά από την εισβο-λή των πιστών μουσουλμάνων που στο όνομα της Τζιχάντ, του ιερού πολέμου, εξαπολύθηκαν ενάντια στους «άπιστους» και ανακόπηκαν από τον

(14)

Φρά-i

Reporter

ισλαμισμός

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

γκο Βασιλιά Καρλομάγνο.

Το έργο του Μωάμεθ και η διάδοση της νέας θρησκεί-ας που σήμερα στην ακραία μορφή της φανατίζει και συ-νεπαίρνει χιλιάδες πιστών, δεν υπήρξε καθόλου εύκολη στα πρώτα της βήματα. Ο Μω-άμεθ εκδιώχθηκε από τους άλ-λους άρχοντες της περιοχής από την γενέτειρα του Μέκ-κα Μέκ-και Μέκ-κατέφυγε με τους λι-γοστούς πιστούς του στην πόλη Μεδίνα. Το γεγονός αυτό που χαρακτηρίστηκε ως Εγίρα, αποτελεί την χρονική αφετηρία του μουσουλμανικού ημερολογίου και το-ποθετείται το 622 μ.Χ. Η χρονολογία αυτή όμως αποτε-λεί ορόσημο για τον Αραβικό κόσμο κα-θώς στρέφεται ορι-στικά στον μονοθεϊ-σμό, αφήνοντας πίσω του της πολυθεϊστικές, παγανιστικές θρησκείες του παρελθόντος.

Ο Προφήτης θα συνεχίσει την διδασκαλία του στην Μεδίνα συγκεντρώνοντας ολοένα πε-ρισσότερους πιστούς, ενώ το κήρυγμα του θα έχει μια αυξα-νόμενη απήχηση. Το 630 μ.Χ. ο εξόριστος προφήτης θα επι-στρέψει και θα καταλάβει την Μέκκα που θα ανακηρύξει ως την ιερότερη πόλη, προς την κατεύθυνση της οποίας οφεί-λουν να στρέφουν οι μου-σουλμάνοι, κάθε φορά που πρόκειται να προσευχηθούν.

Από πού ορμώμενος όμως ο Μωάμεθ αποφάσισε να τα βάλει με το υπάρχον κατεστη-μένο και να φέρει τα πάνω κάτω στους λαούς της περι-οχής; Σύμφωνα με την θρη-σκευτική παράδοση του Ισλα-μισμού ο Αρχάγγελος Γαβρι-ήλ εμφανίστηκε στον Μωάμεθ και του αποκάλυψε του θέλη-ση του Θεού (Αλλάχ). Ο Αλλάχ μίλησε μέσω του Μωάμεθ και ο λόγος του καταγράφηκε στο ιερό μουσουλμανικό βιβλίο το λεγόμενο Κοράνι. Κοράνι ση-μαίνει ανάγνωσμα, απαγγε-λία και αποτελεί τον λόγο του θεού όπως μεσολαβήθηκε από τον προφήτη. Ο Μωάμεθ δεν κατέγραψε ο ίδιος τα όσα είπε όπως και οι περισσότεροι προ-φήτες. Το έργο της καταγρα-φής ανέλαβαν από την επο-χή ακόμη που ο Μωάμεθ ζού-σε, οι μαθητές του. Το ιερό βι-βλίο των μουσουλμάνων το Κοράνι αποτελείται από 114 σούρες (ενότητες) οι οποί-ες αποτελούνται από μια σει-ρά στίχων. Εκτός από το Κο-ράνι υπάρχει μια σειρά κειμέ-νων των οποίων η γνησιότη-τα από αρκετούς αμφισβητεί-ται. Η συλλογή αυτών των κει-μένων ονομάζεται Χαντίθ και περιλαμβάνει τις ιερές παρα-δόσεις αλλά και την πρακτική ή «σούννα» του Προφήτη, δη-λαδή τον τρόπο που πιστεύε-ται ότι ο Μωάμεθ είχε πράξει.

Ο προφήτης Μωάμεθ που θεμελίωσε τον Ισλα-μισμό πέθανε στο 632 μ.Χ. αφού παντρεύτη-κε πολυάριθμές γυναί-κες μεταξύ άλλων την Αϊσά. Η Αϊσά, κόρη του μεγάλου χαλίφη Αμπού Μπακρ ο οποίος θα δια-δεχτεί τον Μωάμεθ, θα παίξει σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση των απόψεων του προφή-τη. Ο Αμπού Μπάκρ θα συγκρουστεί με τον γα-μπρό του Μωάμεθ, Αλή που είχε παντρευτεί την κόρη του Φατιμά και αυτό ουσιαστικά θα αποτελέσει την αρχή του μουσουλμανικού σχίσματος μεταξύ σουνιτών και σιιτών. Οι σιίτες θεωρούν ότι αληθι-νός διάδοχος του Μωάμεθ εί-ναι ο εξάδελφος και γαμπρός του, Αλή που δολοφονήθηκε από τους αντιπάλους του στην πόλη Κούφα. Η δυναστεία των Φατιμίδων δηλαδή των απο-γόνων του Αλή και της Φατι-μά θεωρούνται από τους σιί-τες μουσουλμάνους οι δικαι-ωματικοί διάδοχοι του

(15)

Μωά-μεθ. Οι διαφωνίες μεταξύ των σουνιτών και σιιτών συνεχίζο-νται μέχρι και σήμερα. Το 90% των μουσουλμάνων είναι σου-νίτες. Οι σιίτες συγκεντρώ-νονται στην πλειοψηφία τους σήμερα στο Ιράν και το Ιράκ.

Ο Ισλαμισμός είναι μια δογμα-τική θρησκεία κατά το πρότυ-πο των άλλων δυο μεσογεια-κών θρησκειών του Χριστιανι-σμού και του ΙουδαϊΧριστιανι-σμού από τις οποίες εξάλλου δανείστη-κε πολλά στοιχεία. Η θεολογία του ισλαμισμού δεν διαφέρεί και πολύ από εκείνη του Χρι-στιανισμού. Ο θεός πιστεύε-ται ότι δημιούργησε ολόκλη-ρο τον κόσμο και είναι ο οδη-γός του σύμπαντος. Σε αντί-θεση όμως με τον Χριστιανι-σμό ο ΙσλαμιΧριστιανι-σμός δεν δέχε-ται την τριαδικότητα του θεού αλλά προβάλλει την ενιαία και αδιάσπαστη οντότητα του. Κι εδώ συναντούμαι τον Παρά-δεισο και την Κόλαση, την τι-μωρία και την ανταμοιβή, την σωτηρία της ψυχής αλλά και τους αγγέλους που δημιούρ-γησε ο ίδιος ο θεός με εξέχου-σες μορφές εκείνες του Μιχα-ήλ και του ΓαβριΜιχα-ήλ που με-ταφέρουν τον λόγο του θεού στον Μωάμεθ. Δεσπόζουσα θέση στην μουσουλμανική θε-ολογία έχει η εσχατθε-ολογία. Κι εδώ συναντούμαι την ημέρα της έσχατης κρίσης, της εμφά-νισης του Σατανά με την μορ-φή θηρίου το οποίο θα αντι-μετωπίσει και θα νικήσει ο Ιη-σούς. Μετά την έσχατη κρίση θα ακολουθήσει η κοινή κρίση που εκεί όπως και στην Αγία Γραφή θα διαχωριστούν οι δί-καιοι από τους άδικους που θα σταλούν στο αιώνιο πυρ.

Ο Ισλαμισμός παρότι αποδέ-χεται τους προφήτες του Χρι-στιανισμού και του Ιουδαϊ-σμού όπως τον Αβραάμ, τον Μωυσή και τον Χριστό δεν αποδέχεται αυτές τις ίδιες της θρησκείες θεωρώντας πως η μια, μοναδική, αληθινή και αναλλοίωτη θρησκεία είναι αυτή του Ισλάμ. Στον Ισλα-μισμό ο λόγος του θεού έχει την ιδιαιτερότητα ότι αποτε-λεί τον ένα και μοναδικό νόμο που πρέπει να διέπει την αν-θρώπινη ύπαρξη και δρα-στηριότητα και που υπερβαί-νει κάθε άλλο νόμο που προ-έρχεται από τον άνθρωπο.

Οι βασικές αρχές που διέπουν τον Ισλαμισμό είναι οι λεγόμε-νοι πέντε στύλοι της θρησκεί-ας που κάθε καλός μουσουλ-μάνος πρέπει να ακολουθεί. Η Σαχάντα είναι η πρώτη αρχή και πρόκειται για την ομολο-γία πίστης. Σύμφωνα με αυτή την αρχή «Δεν υπάρχει άλ-λος θεός πλην του Αλλάχ». Η Σαλάτ-νάμας είναι η προσευ-χή που πρέπει να γίνεται πέ-ντε φορές την ημέρα και ο πι-στός πρέπει να είναι στραμ-μένος προς την κατεύθυνση του ορίζοντα που βλέπει στην Μέκκα. Η αρχή Σάουμ είναι η νηστεία και η αποχή. Όλοι οι πιστοί κατά τον μήνα του Ρα-μαζανιού οφείλουν να νηστεύ-ουν από την Ανατολή μέχρι

ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

i

Reporter

Οι βασικές

αρχές που

δι-έπουν τον

Ισλαμισμό

εί-ναι οι

λεγόμε-νοι πέντε

στύ-λοι της

θρη-σκείας που

κάθε καλός

μουσουλμά-νος πρέπει να

ακολου-θεί.

ισλαμισμός

(16)

την Δύση του ηλίου. Το βρά-δυ η νηστεία δεν ισχύει. Η Ζα-κάτ είναι η αρχή της ελεημο-σύνης και του εξαγνισμού. Όποιος μουσουλμάνος έχει κάποιο εισόδημα οφείλει να δίνει ένα μέρος του για αγαθο-εργίες. Τέλος η αρχή Χατζ εί-ναι το ιερό προσκύνημα στη Μέκκα που κάθε μουσουλμά-νος πρέπει να κάνει έστω και για μια φορά στην ζωή του.

Παρότι ο Ισλαμισμός έχει εξε-λιχθεί σε μια δογματική θρη-σκεία το ίδιο το Κοράνι δεν εί-ναι δογματικό. Στο ιερό αυτό βιβλίο των μουσουλμάνων θα βρει κανείς μόνο γενικές αρ-χές και τι επιθυμεί ο θεός να πράξουν οι άνθρωποι για να τον ευχαριστήσουν. Υπάρ-χουν βέβαια σε αυτό και πιο συγκεκριμένες εντολές που αφορούν για παράδειγμα τον γάμο αλλά αυτές είναι σχε-τικά περιορισμένες σε σύ-γκριση με τον ύφος και την δομή του υπόλοιπου βιβλίου.

Η Σάρια δηλαδή οι κανόνες ζωής και ο ηθικός νόμος του Ισλάμ δεν αναφέρεται που-θενά μέσα στο Κοράνι. Η Σά-ρια δημιουργήθηκε πολύ αρ-γότερα από την εμφάνιση του Ισλάμ και πρόκειται ουσιαστι-κά για μια ερμηνεία του Κορα-νίου που διαμορφώθηκε από του λεγόμενους ουλαμά τους θρησκευτικούς ηγέτες των μουσουλμάνων. Η Σάρια μετα-ξύ άλλων κανόνων κοινωνικής συμπεριφοράς επιβάλλει ένας τρόπο διακυβέρνησης σύμφω-να με την θεία καθοδήγηση.

Ο Ισλαμισμός παρά τις δογ-ματικές του απόψεις σε πολ-λά ζητήματα και την αρχή της Τζιχάντ, του ιερού πολέμου εναντίον των «απίστων», ανα-πτύχθηκε και επιβίωσε μέσα σε κοινωνίες πολυφυλετικές και πολυθρησκευτικές. Η ανο-χή των αραβικών πληθυσμών έναντι των αλλόθρησκων φυ-λών είναι ένα ιστορικό γεγο-νός. Αρκετοί μετριοπαθείς μουσουλμάνοι εξηγούν πως οι Τζιχάντ είναι ο ιερός πόλεμος όταν οι μουσουλμάνοι βρίσκο-νται σε άμυνα. Όμως η Τζιχάντ στην πιο ακραίο και εξτρεμι-στική της μορφή μπορεί να πάρει επικίνδυνες διαστάσεις όπως αυτές που ζει η ανθρω-πότητα σήμερα με τους οπα-δούς του φονταμεταλιστικού Ισλάμ. Πρέπει ωστόσο να ση-μειωθεί ότι η τροπή που σε αρ-κετές περιπτώσεις έχει λάβει ο Ισλαμισμός σήμερα, είναι ένα φαινόμενο που δημιουργή-θηκε τα τελευταία 50 χρόνια και που σχετίζεται με διάφο-ρους οικονομικό-κοινωνικούς και πολιτικούς παράγοντες που η ανάλυση τους αφορά μια άλλη θεματική ενότητα.

i

Reporter

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Η Σάρια δηλαδή

οι κανόνες ζωής

και ο ηθικός

νό-μος του Ισλάμ

δεν αναφέρεται

πουθενά μέσα

στο Κοράνι.

ισλαμισμός

(17)

ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

χριστιανισμός

i

Reporter

Χριστιανισμός

__________________________

Ο

ι αρχές του Χρι-στιανισμού χρονο-λογούν την αρχή της εποχής μας. Ο εμπνευστής του, ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ, ήταν Εβραίος που κήρυξε το μήνυμά του στη Γα-λιλαία σε εποχή που ο λαός του ήλπιζε πως στη δουλεία του Ισραήλ από τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία θα έβαζε τέλος κάποια θεία επέμβαση. Δίδα-σκε τους οπαδούς του να αγα-πούν το Θεό με όλο τους το εί-ναι και να νοιάζονται τους γεί-τονές τους όπως τους εαυτούς τους. Οπωσδήποτε, αν κανείς πετύχαινε σ΄ αυτά, το ιδιο-τελές εγώ θα αφανιζόταν. Εί-δαμε πως και ο Βούδας επιδί-ωξε το ίδιο αποτέλεσμα και επεξεργάστηκε ένα πρόγραμ-μα από τους Οκτώ δρόμους ή βήματα. Ο Ιησούς δεν προμή-θεψε τους οπαδούς του με κά-ποια παρόμοια μέθοδο. Τους έδωσε όμως αρκετή ώθηση χρησιμοποιώντας τις εσχατο-λογικές προσδοκίες του και-ρού του και του τόπου του. Παρουσίασε την παλιά εγκό-σμια τάξη να τελειώνει και τη νέα Βασιλεία του Θεού να ει-σέρχεται στη θέση της παλιάς πραγματικότητας. Ιδιοτέλεια δεν έχει θέση στην ερχόμε-νη Βασιλεία του Θεού. Γι αυτό το λόγο είχε νόημα η αγάπη του Θεού και του πλησίον, και η εγκατάλειψη όλων των άλ-λων προτιμήσεων στις οποί-ες προκαλείται ο άνθρωπος.

Ο Ιησούς δίδαξε το μήνυ-μα του με μορφή παραβολών, με μια τεχνική που απαιτού-σε αρκετή συμμετοχή εκείνου που ήθελε να μάθει. Η θέση του ήταν η παροχή μίας δι-δασκαλίας για όσους μόνο εί-χαν «ώτα για να ακούσουν» Μετά από μερικές γενεές, το μήνυμά του καταγράφτηκε σε αφηγηματικά κείμενα που λέ-γονται Ευαγγέλια ή ευχάριστα νέα. Αυτά τα βιβλία δεν είναι του είδους της ιστορικής αφή-γησης γεγονότων. Οι βιογρα-φίες για τον Ιησού δεν έχουν κοινότυπες λεπτομέρειες. Δεν περιγράφουν καν πως ήταν στην όψη, γιατί σκοπό τους ήταν να υπηρετήσουν θρη-σκευτικές και όχι ιστορικές

(18)

i

Reporter

χριστιανισμός

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

σκοπιμότητες. Τα Ευαγγέλια γράφτηκαν με σκοπό να διδά-ξουν μέσω ποιητικών αναλογι-ών. Στοιχεία από την Ιουδαϊκή Τορά επαναλαμβάνονται στα πλαίσια της αφήγησης της ζωής του Ιησού για όσους εί-χαν «ώτα για να ακούσουν»

Οι πρώτοι οπαδοί του Ιησού από την Ναζαρέτ δεν ονό-μαζαν τους εαυτούς τους Χρι-στιανούς – ένας τίτλος που προέρχεται από το «Χριστός» (ελληνική λέξη που σημαί-νει Μεσσίας, ελευθερωτής) . Ήταν μάλλον γνωστοί ως Να-ζωραίοι που σήμαινε αυτόν που τηρεί κάτι, και υπαινισ-σόταν πως οι οπαδοί του Ιη-σού ήταν οι φρουροί της αλη-θινής πίστης του Ισραήλ. Τα Ιεροσόλυμα ήταν η βάση των δραστηριοτήτων τους. Ο Πέ-τρος μαθητής που ο ίδιος ο Ιη-σούς διάλεξε για την εδραίω-ση του κινήματος του, το 42 μ.Χ δεκατρία χρόνια μετά τη σταύρωση, άφησε το πρω-τείο του στον Ιάκωβο, συγγε-νή του Ιησού. Η έκρηξη εχθρό-τητας των ορθοδόξων Ιουδαί-ων προς τους Ναζαρηνούς φαίνεται πως έπεισε τον Πέ-τρο να παίξει έναν ασφαλέ-στερο, δευτερεύοντα ρόλο.

Γρήγορα ο Παύλος προστέθη-κε στον Πέτρο και τον Ιάκωβο ως ηγέτης της αρχικής εκκλη-σίας. Στην αρχή υπήρξε όρ-γανο των Ιουδαίων διωκτών, ανέλαβε μάλιστα να παρακο-λουθήσει στα 36 μ.Χ, Ναζαρι-νούς στη Δαμασκό, με καθαρή πρόθεση να τους βλάψει. Στο δρόμο όμως προς τα εκεί τυ-φλώθηκε από ουράνιο φως και άκουσε να τον καλεί μια φωνή: «Ινα τι με διώκεις;» Έχοντας γνωρίσει το Χριστό εν πνεύ-ματι όχι κατά σάρκα, ισχυρί-στηκε πως είναι ο Απόστολος του Χριστού προς τα Έθνη.

Ο Παύλος είχε διαφωνήσει με τον Ιάκωβο, γεγονός που δι-αίρεσε την πρώτη Εκκλη-σία. Στην Αντιόχεια, ο Παύ-λος επέτρεψε στους εξ’ εθνών προσήλυτους την παράλειψη των δύσκολων και πεπαλαι-ωμένων απαιτήσεων του Ιου-δαϊκού νόμου. Εν τω μεταξύ, ο Ιάκωβος επέμεινε όλοι οι προ-σήλυτοι να τηρούν τις ουσι-ώδεις εβραϊκές παραδόσεις.

Απ’ όλους τους ανθρώπους που σχετίζονται με την έναρ-ξη του Χριστιανικού κινή-ματος, ο Παύλος είναι ο πιο υπεύθυνος για τη στροφή που επήλθε στις ιδέες αυτού του κινήματος. Απόστολος των Εθνών πρόσθεσε ένα νέο στοι-χείο που καθόρισε τη μελλο-ντική πορεία του Χριστιανι-σμού. Η νέα ιδέα ήρθε από τις δημοφιλείς θρησκείες και την «λατρεία του μυστηρίου»

Referências

Documentos relacionados

Avaliando o efeito de diferentes níveis de aptidão aeróbia submáxima (aptidão aeróbia boa (AB) e aptidão aeróbia ruim (AR)) na VFC da amostra estudada, constatou-se que,

Atendendo a Lei federal nº 12.741/2012, a Brasil Kirin disponibilizou para consulta de seus clientes e consumidores os valores dos tributos que influenciam na formação

Na Figura 4 , mostra-se como é dividida a distribuição de coeficientes de forma para as paredes das edificações para o caso do vento em direção paralelo à

O presente trabalho avaliou o efeito de diferentes doses de hidrogel no desenvolvimento da alface, através da avaliação dos atributos biométricos foliares e

A produção de cabos de ferramentas (enxada, machado, martelo, formão, etc.) e de utensílios de cozinha (facas, conchas, etc.), a partir de plantas do sub-bosque, é considerada

PROC: 41010-17021/2018 - INTERESSADO: LAURO TEIXEIRA NETO. - AS- SUNTO: SALÁRIO FAMÍLIA. N° 2942/2018 - Aprovo o Despacho Jurídico PGE/PAI/CD nº 2125/2018, provindo da Coordena-

Benefícios Econômicos de Caixa Ganhos Econômicos de Caixa Desempenho Esperado do Mercado e na Empresa Avaliada Informações Conjunturais Atividade Operacional Valor Econômico

Todo Israel tem parte no Mundo Vindouro, pois foi dito: E teu povo, todos eles são justos; eles Todo Israel tem parte no Mundo Vindouro, pois foi dito: E teu povo, todos eles