Κνουτ Χάμσουν - Ο Παν

O Ðáí / Êíïõô ×Üìóïõí· Áðüäïóç: ÈÝóêåëïò ÁèÞíá: ÐÅÍÔÁÄÑÙÍ, 2011 112 ó. 17 x 24 åê. 1. ÍïñâçãéêÞ Ëïãïôå÷íßá. 2. Íïñâçãéêü Ìõèéóôüñçìá É. Tßôëïò

Ï ÐÁÍ

Á

ÐÏÄÏÓÇ

ÈÅÓÊÅËÏÓ

Á

ÈÇÍÁ 2011

Ê

ÍÏÕÔ

×

ÁÌÓÏÕÍ Êíïõô ×Üìóïõí øåõäþíõìï ôïõ Êíïõô ÐÝíôåñóïí (Knut Pederson). ÃåííÞèçêå óôï ÃêÜñìïóôñáåô ðïõ âñßóêåôáé êïíôÜ óôï Ëïì ôï 1859 êáé ðÝèáíå óôï ÍÝñ÷åëì, êïíôÜ óôï Ãêñßìóôáíô ôï 1952. Íïñâçãüò ìõèéóôïñéïãñÜöïò, èåáôñéêüò óõããñáöÝáò êáé ðïéçôÞò, êÜôï÷ïò ôïõ Âñáâåßïõ Íüìðåë Ëïãïôå÷íßáò (1920). ÕðÞñîå çãåôéêÞ öõóéïãíùìßá ôçò íåïññïìáíôéêÞò åîÝãåñóçò ôïõ ôÝëïõò ôïõ 19ïõ êáé ôùí áñ÷þí ôïõ 20ïõ áéþíá êáé ðÝôõ÷å ìå ôï Ýñãï ôïõ íá áíáêüøåé ôçí ôÜóç ðñïò ôïí õðÝñìåôñï Íáôïõñáëéóìü óôï ìõèéóôüñçìá, üðïõ êé äéáêñßèçêå. Ãüíïò áãñïôéêÞò ïéêïãÝíåéáò Ýæçóå äýóêïëá ðáéäéêÜ ÷ñüíéá óôï ×Üìáñåú ôïõ Íüñëáíô õðü ôçí ôõñáííéêÞ åðßâëåøç ôïõ èåßïõ ôïõ. Óå çëéêßá 15 åôþí Üñ÷éóå ôç ìåãÜëç ðåñéðëÜíçóÞ ôïõ äéáó÷ßæïíôáò ôçí Íïñâçãßá êáé áóêþíôáò äéÜöïñá åðáããÝëìáôá. Ìå ôïí ßäéï ôñüðï ðåñéðëáíÞèçêå äõï öïñÝò (ôï 1882-1885 êáé ôï 1886-1888) óôéò ÇÐÁ. Ôá ÷ñüíéá áõôÜ ïõóéáóôéêÜ öõôïæùïýóå, åíþ ðáñÜëëçëá äéÜâáæå ðïëý. Ôï 1888 åðÝóôñåøå óôçí Åõñþðç êáé åãêáôáóôÜèçêå óôçí Êïðåã÷Üãç, üðïõ åñãÜóôçêå ùò äçìïóéïãñÜöïò êáé éäéùôéêüò äÜóêáëïò. Ç åðßäñáóç ôïõ Óôñßíôìðåñã, ôïõ ÃéÜêïìðóåí, ôïõ ºøåí, ôïõ Íßôóå êáé ôïõ ÍôïóôïãéÝöóêé ôïõ åíÝðíåõóáí ðéèáíþò ôï åíäéáöÝñïí ãéá ôéò ëåðôÝò äéáêõìÜíóåéò ôïõ áíèñþðéíïõ øõ÷éóìïý êáé ôïí ïäÞãçóáí óôçí áðüññéøç ôïõ Íáôïõñáëéóìïý. ÅîÝèåóå ôéò éäÝåò ôïõ ó' Ýíá ðåñßöçìï Üñèñï ôïõ ìå ôßôëï «Áðü Ôçí Áóõíåßäçôç ÆùÞ Ôïõ Íïõ» êáé ôéò åöÜñìïóå óôï áñéóôïõñãçìáôéêü ôïõ ìõèéóôüñçìá Ç ðåßíá (Sult, 1890). Óôï áõôïâéïãñáöéêü áõôü Ýñãï ï ×Üìóïõí æùíôáíåýåé ôï ìýèï ôïõ áíèñþðïõ ðïõ áãùíßæåôáé ìüíïò áðïöåýãïíôáò ôçí êïéíùíßá áêïëïõèþíôáò ôá ÝíóôéêôÜ ôïõ, åìðíåõóìÝíïò áðü ôç âïñéíÞ ðáñÜäïóç êáé ôç íéôóåúêÞ éäåïëïãßá. Óôï Ýñãï ôïõ áõôü, ìå ôï ïðïßï Ýãéíå äéÜóçìïò, áíÝëõóå ìå äéåéóäõôéêüôáôï ñåáëéóìü ôéò öõóéïëïãéêÝò êáé øõ÷ïëïãéêÝò åðéðôþóåéò ôçò ðåßíáò. Ï ×Üìóïõí êáèéåñþèçêå ùò óõããñáöÝáò êõñßùò ÷Üñç óôç âáèýôáôç äéåñåýíçóç ôùí çñþùí ôïõ, áíèñþðùí åëåýèåñùí, éäéüññõèìùí ìá åîáéñåôéêÜ æùíôáíþí. Óêïðüò ôïõ Þôáí íá áðïäþóåé «ôéò ó÷åäüí áíåðáßóèçôåò äïíÞóåéò ôçò øõ÷Þò… ôéò ðåñéðëáíÞóåéò ôçò óêÝøçò êáé ôïõ óõíáéóèÞìáôïò ìÝóá óôï êåíü… ôá

áíåîé÷íßáóôá ôáîßäéá ôïõ ìõáëïý êáé ôçò êáñäéÜò, ôéò ðáñÜäïîåò äñáóôçñéüôçôåò ôùí íåýñùí, ôï øéèýñéóìá ôïõ áßìáôïò, ôçí ðñïóåõ÷Þ ôùí ïóôþí, üëç ôç áóõíåßäçôç æùÞ ôçò øõ÷Þò». Ï ìýèïò áõôïý ôïõ ôýðïõ áíèñþðïõ öôÜíåé óôï áðïêïñýöùìÜ ôïõ óôéò ëõñéêïìïõóéêÝò óåëßäåò ôïõ Ýñãïõ ôïõ Ðáí (Pan, 1894) üðïõ Üíèñùðïé, öýóç, áéóèÞìáôá, Ýíóôéêôï êáé æùÞ ðñùôüãïíç áíáäýïíôáé áðü ôï áñ÷áßï ðáíèåúóôéêü êáé ãåìÜôï ìõóôéêïðÜèåéá öùò. Óôï ìõèéóôüñçìá ôïõ ÌõóôÞñéá (Mysterier, 1892) äéáìüñöùóå ôïí ôýðï ôïõ áëëüêïôïõ, ïíåéñïðüëïõ, áóôáèïýò êáé ãåìÜôïõ áíôéöÜóåéò Þñùá. Áíôßóôïé÷ï Þôáí ôï ýöïò ôïõ, Üëëïôå áñãü Üëëïôå Üìåóï, êÜðïôå Ýíôïíá ëõñéêü áëëÜ ðÜíôïôå ïëïæþíôáíï, åíþ ç áöçãçìáôéêÞ ôïõ ôÝ÷íç ðñïÝñ÷åôáé áðü ôç ìáêñÜ ðáñÜäïóç, ç ïðïßá îåêéíïýóå áðü ôéò éóëáíäéêÝò óÜãêá* êáé åß÷å ôñïöïäïôçèåß áðü ôéò ëáúêÝò áöçãÞóåéò. ¹ñùåò ôïõ üðùò ï ÍÜãêåë óôï ìõèéóôüñçìá ÌõóôÞñéá, ï Ôüìáò Ãêëáí ôïõ ÐÜíá, ôýðïò ï ïðïßïò åîåëß÷èçêå óå ëõñéêü åðßðåäï óôï Ýñãï Âéêôüñéá (Victoria 1898), áðïôåëïýí áëçóìüíçôåò ìïñöÝò «áðü ëïõëïýäéá êáé áßìá». Áðïêïñýöùìá áõôïý ôïõ ôýðïõ ôïõ Þñùá Þôáí ï Áýãïõóôïò, ï Üíèñùðïò ôçò áíôéîïüôçôáò êáé ôçò ðåñéðÝôåéáò ôïõ ïìþíõìïõ ìõèéóôïñÞìáôïò. Ìå áêáôáìÜ÷çôç óáôéñéêÞ öëÝâá áóêåß ðéêñÞ êñéôéêÞ óôçí áìåñéêáíéêÞ êïéíùíßá, óôïí áìåñéêÜíéêï ôñüðï æùÞò óôï âéâëßï ôïõ Ç ÐíåõìáôéêÞ ÆùÞ Ôçò Óýã÷ñïíçò ÁìåñéêÞò(1889). Ôï âéâëßï áõôü ðïõ ðñïÞñèå áð’ ôçí ðåñéðëÜíçóç êáé äéáìïíÞ ôïõ óôéò Ç.Ð.Á. êáé õðï÷ñÝùóå ôï êïéíü íá ôïí ðñïóÝîåé. Áêïëïýèçóáí ôá âéâëßá Ï Áñ÷éóõíôÜêôçò Ëýíãêå (Redaktör Lynge, 1893) êáé ÍÝá Ãç (Ny Jord 1893), óôá ïðïßá óÜñêáæå ôïõò äçìïóéïãñÜöïõò, ôïõò êáëëéôÝ÷íåò, ôïõò áèëïýìåíïõò, ôéò öåìéíßóôñéåò êáé ôïõò ôå÷íïêñÜôåò, ðñüóùðá ðïõ ôïí áðáó÷üëçóáí åðßóçò êáé óôç èåáôñéêÞ ôïõ ôñéëïãßá Óôéò

Ðýëåò Ôïõ Âáóéëåßïõ (Ved Rigerts Port, 1895) Ôï Ðáé÷íßäé Ôçò ÆùÞò (Livets Spil, 1896) êáé ÖùôéÜ Ôïõ Äåéëéíïý (Áftenröde, 1897). H ôñéëïãßá áõôÞ, ìáæß ìå ôï Ýñãï Ìïýíêåí Âåíô (Munken Vendt, 1902), Âáóßëéóóá ÔáìÜñá (Dronning Tamara, 1903) êáé Âßáéç ÆùÞ (Livet I vold, 1910) õðÞñîáí ïé ìüíåò ðñïóðÜèåéåò ôïõ óôï èåÜôñï, ãéá ôï ïðïßï üìùò Þôáí éäéáßôåñá ðñïéêéóìÝíïò. ÅðáíÞëèå óôï ìõèéóôüñçìá ìå ôá Ýñãá Ïíåéñïðüëïé (Sva¿rmere, 1904), Óôï

¢óôñï Ôïõ Öèéíïðþñïõ (Under Höststjernen, 1906), ¸íáò áëÞôçò Ðáßæåé

Óïõñôßíá (En Vandrer spiller med Sordin, 1909), ÓôåñíÞ ×áñÜ (Den sidste Gl¿de, 1912), êáé ôï äßðôõ÷ï Ìðåíüíé (Benoni, 1908) êáé Ñüæá (Rosa, 1908). Óôá Ýñãá ôïõò áõôÞò ôçò ðåñéüäïõ, ôçí ÷áñÜ ðïõ õðïâÜëëåé ç áßóèçóç ôçò

* ÌåóáéùíéêÞ éóëáíäéêÞ áöÞãçóç Þ åîéóôüñçóç óå ðåæü ëüãï, ìå èÝìáôá óõíÞèùò âßïõò áãßùí, ÷ñïíéêÜ, çèéêïðëáóôéêÝò Þ åñùôéêÝò éóôïñßåò êëð.

öýóçò êáé ç æùÞ ôùí ðáéäéþí, Þñåìç êáé ãåìÜôç åíåñãçôéêüôçôá, äéáðåñíïýóå ìéá êïéíùíéêüôåñç äéÜèåóç, ç ïðïßá åêöñáæüôáí ìå ôçí áðüññéøç ôçò óýã÷ñïíçò, áðïêïììÝíçò áðü ôéò ñßæåò ôçò êïéíùíßáò êáé ìå ôçí Ýêêëçóç ãéá åðéóôñïöÞ óôçí ôÜîç ôùí ðåñáóìÝíùí åðï÷þí. Ç äéÜèåóç áõôÞ Þôáí åíôïíüôåñç óôá Ýñãá ôïõ ÐáéäéÜ Ôçò Åðï÷Þò Ôïõò (Börn av Tiden, 1913) êáé ôï ×ùñéü ÓÝãêåëöïò (Segelfoss By, 1915) êáé êïñõöþèçêå óôï ìõèéóôüñçìá Åõëïãßá Ôçò Ãçò(Marken Gröde, 1917). Ôï Ýñãï áõôü, ãéá ôï ïðïßï ôéìÞèçêå ìå ôï Âñáâåßï Íüìðåë Ëïãïôå÷íßáò (1920), Þôáí Ýíáò ýìíïò óôï ÷ùñéêü, óôïí ðñùôüãïíï Üíèñùðï, ï ïðïßïò âñßóêåé ôçí öéëïóïößá ôïõ êáé ôï èñçóêåõôéêü ôïõ óõíáßóèçìá ìÝóá óôçí ïéêåéüôçôÜ ôïõ ìå ôç öýóç. Ïé óáôéñéêïß ôüíïé Þôáí åíôïíüôåñïé óôá ìõèéóôïñÞìáôá Ïé Ãõíáßêåò Óôç Âñýóç (Koneme ved Vand-posten, 1920) êáé ôï Ôåëåõôáßï ÊåöÜëáéï (Siste Kapitel, 1923). O ôýðïò ôïõ ðåñéðëáíþìåíïõ áëÞôç åðáíåìöáíßóôçêå óôá ìõèéóôïñÞìáôÜ ôïõ

Ðåñéðëáíþìåíïé (Landstrykere, 1927), Áýãïõóôïò (August, 1903), Ç ÆùÞ

Óõíå÷ßæåôáé (Men Livet lever, 1933) êáé ôï Ýñãï Ï Êýêëïò ¸êëåéóå (Ringen s-luttet, 1936). Áðü ôç äåêáåôßá ôïõ 1930 Üñ÷éóå íá åíäéáöÝñåôáé ïëüåíá êáé ðéï Ýíôïíá ãéá ôçí ðïëéôéêÞ êáé íá áðïäÝ÷åôáé ôéò åèíéêïóïóéáëéóôéêÝò èåùñßåò ðåñß áñßáò öõëÞò êáé åîÝëéîçò ôïõ ðïëéôéóìïý. ¸ôóé ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá ôçò æùÞò ôïõ êçëéäþèçêáí áðü ôç óõìðüñåõóÞ ôïõ ìå ôï Íáæéóìü êáé êõñßùò ìå ôï êáèåóôþò ôïõ äùóßëïãïõ Êïõßóëéíãê. Ï ×Üìóïõí ðßóôåõå üôé ìÝóù ôïõ Íáæéóìïý èá áíáâßùíå ôï ìåãáëåßï êáé ôç äüîá ôùí Âßêéíãêò. ¸ðåéôá áðü ôçí ðôþóç ôïõ íáæéóìïý ï ×Üìóïõí ðáñáðÝìöèçêå óå äßêç, êñßèçêå áðü ôï äéêáóôÞñéï ùò áêáôáëüãéóôïò êáé êëåßóèçêå ãéá ïëéãüìçíï äéÜóôçìá óå øõ÷éáôñåßï· áëëÜ êõñßùò ôéìùñÞèçêå óå áðüëõôç áðïìüíùóç áðü ôïõò óõìðáôñéþôåò ôïõ. Ó' Ýíá ôåëåõôáßï áõôïâéïãñáöéêü êáé áðïëïãéóôéêü ôçò óôÜóçò ôïõ êáôÜ ôïí ´ Ðáãêüóìéï Ðüëåìï Ýñãï ôïõ, ìå ôßôëï Óôá ×ïñôáñéáóìÝíá ÌïíïðÜôéá (Paa giengrodde Stier, 1949), åîýìíçóå ôç ìïíáäéêÞ áîßá, ôçí ïðïßá äåí óôáìÜôçóå ðïôÝ íá õðåñáóðßæåôáé ìå ðÜèïò, ôçí áêáôáíßêçôç ïñìÞ ôçò æùÞò. Óôçí ÅëëÜäá ôï Ýñãï ôïõ Ýãéíå ãíùóôü ÷Üñç óôéò ìåôáöñÜóåéò ôïõ ðåæïãñÜöïõ ÂÜóïõ ÄáóêáëÜêç, ï ïðïßïò äéäÜ÷ôçêå ôç íïñâçãéêÞ ãëþóóá ìå ïõóéáóôéêü óêïðü íá áðïäþóåé ôï Ýñãï ôïõ ×Üìóïõí óôç ãëþóóá ìáò. Ì.Ì.

ÕÐÏËÏ×ÁÃÏÕ È Ù Ì Á Ã Ê Ë Á Í É

Ô

ÞÑÁ ÔÅËÅÕÔÁßÁ ìïõ Ýñ÷ïíôáé êáé ìïõ îáíÜñ÷ïíôáé ïëïÝíá óôï íïõ ïé áôÝëåéùôåò ìÝñåò ôïõ êáëïêáéñéïý êåé ðÜíù óôç ÍïñëÜíäç. ÊÜèïìáé êáé ôéò óõëëïãßæïìáé, êáé óõëëïãßæïìáé ìéá êáëýâá ðïõ åß÷á ãéá êáôïéêßá ìïõ, êáé ôï äÜóïò ðßóù áð' ôçí êáëýâá, êáé êÜèïìáé íá ãñÜöù êÜôé ôéò, Ýôóé ãéá íá ðåñíÜù ôçí þñá ìïõ, êáé Ýôóé ãéá äéáóêÝäáóÞ ìïõ. Ïé ìÝñåò ôþñá, ìïõ öáßíïíôáé ÷ñüíéá· äåí ôá êáôáöÝñíù êáèüëïõ íá ôéò êÜíù íá ðåñíïýí üóï ãñÞãïñá èá Þèåëá, áí êáé äåí Ý÷ù ôßðïôá ìÝóá ìïõ ãéá íá ìå ðéêñáßíåé áí êáé æù ôçí ðéï åýèõìç æùÞ ðïõ ìðïñåß íá ãßíåé. Ôßðïôá äåí åßíáé ðïõ íá ìïõ ëåßðåé êáé ôá ôñéÜíôá ìïõ ÷ñüíéá äåí åßíáé äá êáé âÜñïò. Ðñéí ëßãåò ìÝñåò Ýëáâá äõï öôåñÜ ðïõëéïý áðü ðïëý ìáêñéÜ, áðü Ýíá ðñüóùðï ðïõ äåí åß÷å êáìéÜ õðï÷ñÝùóç íá ìïõ ôá óôåßëåé, äõï ðñÜóéíá öôåñÜ ó' Ýíá öÜêåëï ìå ïéêüóçìï, óöñáãéóìÝíï ìå âïõëïêÝñé. ÌÜëéóôá ìðïñåß íá ðåé êÜðïéïò ìå äéáóêÝäáóå êéüëáò íá äù äõï ôüóï äéáâïëéêÜ ðñÜóéíá öôåñÜ. ÊáôÜ ôá Üëëá äåí Ý÷ù íá ìå âáóáíßæåé ôßðïôá, åêôüò ðüôå-ðüôå áðü Ýíá ìéêñüí ðüíï óôï áñéóôåñü ìïõ ðüäé, áðü ìéáí ðáëéÜ ðëçãÞ ðïõ Ý÷åé êëåßóåé ôþñá áðü êáéñü. ÈõìÜìáé üôé åäþ êáé äýï ÷ñüíéá ïé þñåò ðåñíïýóáí ðïëý ãñÞãïñá, áðßóôåõôá ðéï ãñÞãïñá ðáñÜ óÞìåñá. ¸íá ïëüêëçñï êáëïêáßñé åß÷å ðåñÜóåé äß÷ùò íá ôï êáôáëÜâù êáèüëïõ. ¹ôáí åäþ êáé äõï ÷ñüíéá, óôá 1885, êáé èá ãñÜøù ãé' áõôü Ýôóé ãéá äéáóêÝäáóç –êÜôé ðïõ ìïõ óõíÝâç Þ êáé ðïõ ôï öáíôÜóôçêá. Ôþñá âÝâáéá Ý÷ù îå÷Üóåé ðïëëÜ ðñÜãìáôá ó÷åôéêÜ ì' åêåßíá ôá ðåñéóôáôéêÜ, ãéáôß äåí ôá îáíáóõëëïãßóôçêá ðïôÝ ó÷åäüí áðü ôüôå· èõìÜìáé üìùò üôé ïé íý÷ôåò Þôáí ðïëý öùôåéíÝò. ¸ðåéôá êáé ðïëëÜ ðñÜãìáôá ìïõ öáßíïíôáí ôüóï áëëüêïôá· ôï ìåñüíõ÷ôï åß÷å âÝâáéá åéêïóéôÝóóåñåéò þñåò, üìùò ç íý÷ôá Þôáíå óáí ôç ìÝñá, äß÷ùò íá âëÝðåéò ðïôÝ ïýôå Ýíá áóôÝñé óôïí ïõñáíü. Êáé ïé Üíèñùðïé ðïõ óõíáíôïýóá Þôáí ðáñÜîåíïé, åß÷áí áðÜíù ôïõò êÜôé ôï åíôåëþò äéáöïñåôéêü áðü ôïõò áíèñþðïõò ðïõ Þîåñá ìÝ÷ñé ôüôå. Äåí õðÞñ÷å âÝâáéá ôßðïôá ôï ìáãéêü ìÝó' ó' áõôÜ, üìùò ôÝôïéï ðñÜìá äåí ôï åß÷á îáíáäåß ðïôÝ ìïõ. ¼÷é.

Óå Ýíá ìåãÜëï êÜôáóðñï óðßôé êÜôù óôçí ðáñáëßá Ýâëåðá Ýíá ðñüóùðï, ðïõ ãéá êÜìðïóï êáéñü áðáó÷üëçóå ðïëý ôï ìõáëü ìïõ. Ôþñá ðéá äåí ôçí ðïëõèõìÜìáé êáé ôüóï, ìðá, ìÜëéóôá ôçí Ý÷ù îå÷Üóåé· ìá èõìÜìáé üìùò üëá ô’ Üëëá, ôéò êñùîéÝò ôùí ðïõëéþí ôïõ ãéáëïý, ôá êõíÞãéá ìïõ óôï äÜóïò, ôéò íý÷ôåò ìïõ, üëåò åêåßíåò ôéò æåóôÝò þñåò ôïõ êáëïêáéñéïý. ÅîÜëëïõ ìÜëéóôá, ç ãíùñéìßá ìïõ ìáæß ôçò åß÷å ãßíåé áðü ìéáí åíôåëþò ôõ÷áßá óýìðôùóç, êáé ÷ùñßò áõôÞí ôç óýìðôùóç ïýôå êáí ìéá ìÝñá äå èá ôçí åß÷á ðïôÝ óôï íïõ. Áðü ôçí êáëýâá ìïõ áíôßêñéæá êÜôù Ýíá óùóôü êõêåþíá áðü íçóÜêéá, ãëþóóåò êáé îÝñåò, ðéï Ýîù ëßãï ðÝëáãïò, ìåñéêÝò ãáëÜæéåò êïñöÝò âïõíþí, êáé ðßóù áðü ôçí êáëýâá áðëùíüôáí ôï äÜóïò, Ýíá äÜóïò áðÝñáíôï. Ðëçììýñéæá áðü ÷áñÜ êé åõãíùìïóýíç ìå ôçí åõùäéÜ ðïõ óêïñðïýóáíå ïé ñßæåò êáé ôá öýëëá, ìå ôï âáñý Üñùìá ôùí ðåýêùí, ðïõ èõìßæåé ìõñïõäéÜ ìåäïõëéïý· óáí Ýìðáéíá óôï äÜóïò üëá ìÝóá ìïõ ãéíüíôïõóáí ìéá âáèéÜ ãáëÞíç, ç øõ÷Þ ìïõ çìÝñùíå êáé ãÝìéæå äýíáìç. ÌÝñá ôç ìÝñá áíÝâáéíá óôá õøþìáôá ìå ôïí Áßóùðï ðëÜé ìïõ êáé äåí åðéèõìïýóá ôßðïô' Üëëï, ìá ôßðïô' Üëëï, ðáñÜ íá åîáêïëïõèÞóù Ýôóé íá ôñéãõñíþ ìÝñá ôç ìÝñá åêåß, êé áò Þôáí áêüìç óôñùìÝíïò ÷éüíé êáé ëÜóðåò ï ìéóüò ôüðïò. Ç ìüíç ìïõ óõíôñïöéÜ Þôáí ï Áßóùðïò· ôþñá Ý÷ù ôçí Êüñá, ìá ôüôå åß÷á ôïí Áßóùðï, ôï óêýëï ìïõ ðïõ ôïõöÝêéóá áñãüôåñá. Óõ÷íÜ ôá âñÜäéá, óáí ãýñéæá áðü ôï êõíÞãé óôçí êáëýâá, ôï áßóèçìá ôçò èáëðùñÞò ôïõ óðéôéêïý ðïõ äïêßìáæá ãéíüôáí íá ìå óõíåðáßñíåé ïëüêëçñï áðü ôçí êïñõöÞ ùò ôá íý÷éá, íáé, íá âÜæåé óå ìéá ãëõêéÜ ôñéêõìßá üëï ôï åßíáé ìïõ ìÝóá ìïõ, êáé âçìÜôéæá êáé êïõâÝíôéáæá ìå ôïí Áßóùðï ãéá ôï ðüóï êáëÜ ðåñíïýóáìå. Å, äåí áíÜâïõìå ôþñá öùôéÜ íá øÞóïõìå êáíÝíá ðïõëß åäþ óôçí ðáñáóôéÜ, ôé ëåò êáé óõ; ôïõ Ýëåãá. Êáé üôáí áðïôåëåéþíáìå ôï öáÀ ìáò, ï Áßóùðïò ôñáâïýóå ðÝñá óôç ãùíßá ôïõ ðßóù áð' ôçí ðáñáóôéÜ, åãþ Üíáâá ôçí ðßðá ìïõ êáé îáðëùíüìïõí Ýôóé ãéá ëßãï óôï ñÜíôóï êé áöïõãêñáæüìïõíá ôï âïõâü ôïõ äÜóïõò âïõçôü. Öõóïýóå ëéãÜêé, ï áãÝñáò êáôÝâåíå êáôÜ ôçí êáëýâá êáé ìðïñïýóáí í' áêïýù êáèáñÜ ôï ëÜëçìá ôïõ îõëïðåôåéíïý ðÝñá ìáêñéÜ, ðßóù áð' ôçí ðëáãéÜ. ÊáíÝíáò Üëëïò Þ÷ïò äåí áêïõãüôáíå. Êáé ðïëëÝò öïñÝò ãéíüôáí íá ìå ðáßñíåé ï ýðíïò Ýôóé ðïõ Þìïõí, ìå ôá ñïý÷á ìïõ êáé ìå üëá, äåí îõðíïýóá ðáñÜ ìüíï óáí Üñ÷éæáí ôá èáëáóóïðïýëéá ôéò êñùîéÝò ôïõò êÜôù óôï ãéáëü. Óáí êïßôáæá ôüôå áðü ôï ðáñáèýñé ìðïñïýóá ðëáãéáóìÝíïò íá îå÷ùñßæù ôéò ìåãÜëåò Üóðñåò ïéêïäïìÝò ôïõ ëéìáíéïý, ôçí êáñáâüóêáëá ôïõ Óßñéëïõíô, ôï ìáãáæß ðïõ áãüñáæá øùìß, êáé êáèüìïõí êÜìðïóï Ýôóé êáé ðáñáîåíåõüìïõíá ðïõ âñéóêüìïõí åêåß, óå ìéá êáëõâïýëá óôç ÍïñëÜíäç, óôçí Üêñç ó' Ýíá äÜóïò. ¸ðåéôá ï Áßóùðïò óçêùíüôáí êáé ôßíáæå ôï ìáêñïõëü, ëåðôïêÜìùôï êïñìß ôïõ ðÝñá óôçí ðáñáóôéÜ, ç ëáéìáñéÜ ôïõ êïõäïýíéæå, ÷áóìïõñéüôáíå êáé

êïýíáãå ôçí ïõñÜ ôïõ êé åãþ ðçäïýóá áðü ôï ñÜíôóï ìïõ öñÝóêïò êáé îåêïýñáóôïò ìå ôéò ôñåéò-ôÝóóåñåéò áõôÝò þñåò ýðíï, ãåìÜôïò áðü ÷áñÜ ãéá üëá, ãéá üëá. ÐïëëÝò íý÷ôåò ðåñÜóáíå Ýôóé. ÉÉ

Ì

ÐÏÑÅß ÍÁ âñÝ÷åé, ìðïñåß íá ÷áëÜåé ôïí êüóìï, äåí Ý÷åé êáìéÜ óçìáóßá áõôü, óõ÷íÜ ãßíåôáé íá ôïí êõñéåýåé êáíÝíáí ìéá ìéêñïýëá ÷áñÜ âñï÷åñÝò ìÝñåò êáé íá ôïí êÜíåé í' áðïôñáâéÝôáé áðüìåñá ìå ôçí åõôõ÷ßá ôïõ. ÊïíôïóôÝêåôáé ôüôå êáíÝíáò Ýôóé äá êáé âëÝðåé ßóá ìðñïóôÜ ôïõ, ðüôå-ðüôå ãåëÜåé Ýíá ìéêñü ãÝëéï ìÝó' áð' ôá äüíôéá ôïõ êáé êïéôÜæåé ôñéãýñù. Ôé óõëëïãßæåôáé Üñáãå êáíÝíáò; ¸íá äéÜöáíï ôæÜìé ó' Ýíá ðáñÜèõñï ìéáí á÷ôßäá Þëéïõ óôï ôæÜìé, ìéá èÝá ðñïò Ýíá ìéêñü ñõÜêé êáé ßóùò-ßóùò êáé óå ìéá ãáëáíÞ ãùíßôóá ïõñáíü. Äåí ÷ñåéÜæåôáé ðåñéóóüôåñï. ¢ëëåò ðÜëé þñåò, êáé ôï ðéï åîáéñåôéêü áêüìç ðåñéóôáôéêü äåí Ý÷åé ôç äýíáìç íá âãÜëåé êáíÝíáí áðü ìéáí Üôïíç êáé ðåóìÝíç äéÜèåóç· ìÝóá óå ìéá óÜëá ÷ïñïý ìðïñåß íá êÜèåôáé øõ÷ñüò, áäéÜöïñïò êé áíåðçñÝáóôïò áðü üëá. Ãéáôß ôïõ êáèåíüò ï ìÝóá êüóìïò åßíáé êáé ôçò ÷áñÜò êáé ôçò ëýðçò ç ðçãÞ. ÈõìÜìáé ìéáí êÜðïéá ìÝñá. Åß÷á öôÜóåé ùò êÜôù óôçí áêñïãéáëéÜ. Ç âñï÷Þ ì' Ýðéáóå îáöíéêÜ êáé ìðÞêá ó' Ýíá ìéêñüí ôáñóáíÜ, ðïõ âñÞêá áíïé÷ôü, í' áðáãêéÜóù. ÊÜèéóá åêåß äá êé Üñ÷éóá íá ìïõñìïõñßæù êÜðïéï óêïðü, ìá ÷ùñßò üñåîç êáé ÷ùñßò êÝöé, Ýôóé ãéá íá óêïôþóù ôçí þñá ìïõ. Åß÷á êáé ôïí Áßóùðï ìáæß ìïõ. Ìéá óôéãìÞ ôïí âëÝðù êáé óôÞíåé ô' áöôéÜ ôïõ, óôáìáôþ ôï óéãïôñáãïýäéóìÜ ìïõ êáé áöïõãêñÜæïìáé êé åãþ, ìéëéÝò áêïýãïíôáé, êÜðïéïé óéìþíïõí. Ìéá óýìðôùóç åêåß, ìéá ðïëý öõóéêÞ óýìðôùóç! Ìéá óõíôñïöéÜ áðü äýï êõñßïõò êé Ýíá êïñßôóé ïñìïýí ìÝóá ôñÝ÷ïíôáò ãåëïýí, êáé öùíÜæïõí ï Ýíáò óôïí Üëëï: – ÃñÞãïñá! ÔñÝîåôå íá ÷ùèïýìå åäþ ìÝóá! Óçêþèçêá. Ï Ýíáò êýñéïò öïñïýóå ìéá Üóðñç, áêïëëÜñéóôç ôñá÷çëéÜ, ðïõ ìÜëéóôá ôþñá åß÷å ãßíåé ìïýóêåìá áðü ôç âñï÷Þ êáé óáêïýëéáæå· óôç âñåãìÝíç áõôÞ ôñá÷çëéÜ Þôáíå êáñöùìÝíç ìéá äéáìáíôÝíéá êáñößôóá. Öïñïýóå ìáêñïõëÜ ìõôåñÜ ðáðïýôóéá ðïõ öáßíïíôáí êÜðùò óáí ëéìïêïíôïñßóôéêá. Ôïí ÷áéñÝôéóá, Þôáí ï êýñéïò Ìáê, ï åðé÷åéñçìáôßáò ôïõ Óßñéëïõíô, ôïí ãíþñéæá áðü ôï ìáãáæß ðïõ áãüñáæá øùìß. Ìå åß÷å ìÜëéóôá êáëÝóåé êáé óôï óðßôé ôïõ ìéá öïñÜ, ìáò ùò ôþñá äåí åß÷á ðÜåé áêüìá. – Á! êáé ãíùóôïß ìáò åäþ! Åßðå ìüëéò ìå åßäå. Ðçãáßíáìå ìéá âüëôá ùò ôï ìýëï, ìá áíáãêáóôÞêáìå íá ãõñßóïõìå. Êáéñüò å; Ìá ðüôå èá ìáò Ýñèåôå ëïéðüí óôï Óßñéëïõíô, êýñéå õðïëï÷áãÝ; Ìïõ óýóôçóå êáé ôïí Üëëï êýñéï, Ýíá

êïíôïýëç ìå ìáýñï ãåíÜêé, Ýíá ãéáôñü ðïõ Ýìåíå óôï ãåéôïíéêü ðáñÜñôçìá ôïõ ðñåóâõôÝñéïõ. Ç êïðÝëá óôï ìåôáîý åß÷å áíåâÜóåé ôï âÝëï ôçò óôç ìýôç êáé ìéëïýóå óéãáíÜ ìå ôïí Áßóùðï. Ðñüóåîá ôç æáêÝôá ôçò üðùò öáéíüôáí áðü ôç öüäñá êé áðü ôéò êïõìðüôñõðåò Þôáí îáíáâáììÝíç. Ï êýñéïò Ìáê ìïõ ôç óýóôçóå êé áõôÞ, Þôáí ç êüñç ôïõ êáé ôç ëÝãáíå ÅäïõÜñäá. Ç ÅäïõÜñäá ìïõ Ýñéîå Ýôóé ìéá ìáôéÜ ìÝó' áð' ôï âÝëï ôçò, Ýðåéôá åîáêïëïýèçóå íá óéãïìéëÜåé ìå ôïí Áßóùðï êáé äéÜâáóå ôï ÷áñáãìÝíï üíïìÜ ôïõ óôç ëáéìáñéÜ ôïõ. – ¿óôå Ýôóé ëïéðüí, Áßóùðï óå ëÝíå… ÃéáôñÝ, ôé Þôáí ï Áßóùðïò; ôï ìüíï ðïõ èõìÜìáé åßíáé üôé Ýãñáøå ìýèïõò. Äåí Þôáí áðü ôç Öñõãßá èáññþ; Äåí îÝñù êéüëáò. ¸íá êïñéôóÜêé åêåß, ìéá ìáèçôñéïýëá. Ôçí êïßôáîá, Þôáí øçëÞ ìá áó÷çìÜôéóôç áêüìá, äåêáðÝíôå-äåêáÝîé ÷ñïíþí, ìå ìáêñïõëÜ, ìåëá÷ñéíÜ ÷Ýñéá äß÷ùò ãÜíôéá. ºóùò åêåßíï ôï áðüãåõìá íá åß÷å êïéôÜîåé êáëïý êáêïý óå êáíÝíá ëåîéêü ôçí ëÝîç Áßóùðïò ãéá íá ôçí Ý÷åé ðñü÷åéñç. Ï êýñéïò Ìáê Üñ÷éóå êáé ìå ñùôïýóå ãéá ôá êõíÞãéá ìïõ. Ôé ðïõëéÜ óêüôùíá ôï ðåñéóóüôåñï; ¼ðïôå Þèåëá ìðïñïýóá íá Ý÷ù ìéá áðü ôéò âÜñêåò ôïõ óôç äéÜèåóÞ ìïõ, äåí åß÷á ðáñÜ íá ôïõ ôï ðù. Ï ãéáôñüò äåí Ýâãáëå ëÝîç. ¼ôáí öýãáíå, ðñüóåîá üôé êïýôóáéíå ëßãï êáé ÷ñçóéìïðïéïýóå ìðáóôïýíé. ÔñÜâçîá ãéá ôçí êáëýâá ìïõ ìå ôçí ßäéá êïéìéóìÝíç äéÜèåóç óéãïôñáãïõäþíôáò áðü âáñåìÜñá. ÁõôÞ ç óõíÜíôçóç óôïí ôáñóáíÜ äå ìïõ åß÷å êÜìåé ïýôå êñýï ïýôå æÝóôç· ü,ôé èõìüìïõí ðéï ðïëý áð' üëç áõôÞ ôçí éóôïñßá Þôáí ç ìïõóêåìÝíç ôñá÷çëéÜ ôïõ êõñßïõ Ìáê, ìå ôç äéáìáíôÝíéá êáñößôóá, âñåãìÝíç êé áõôÞ êé ü÷é êáé ôüóï óðïõäáßáò öéãïýñáò. ÉÉÉ

¸

ÎÙ ÁÐ’ ÔÇÍ êáëýâá ìïõ Þôáí ìéá ðÝôñá, ìéá ìåãÜëç óôá÷ôéÜ ðÝôñá. Åß÷å ìéáí Ýêöñáóç óáí üëï öéëßá ìáæß ìïõ, óáí íá ìå êïßôáæå êáèþò ðñïóðåñíïýóá êáé ì' áíåãíþñéæå. Ìïõ Ýêáíå ÷áñÜ íá ðåñíþ áðü êïíôÜ ôçò ôï ðñùß êáèþò Ýöåõãá êé Þôáí óáí í' Üöçíá åêåß Ýíáí êáëü ößëï, ðïõ èá ìå ðåñßìåíå Ýùò üôïõ íá ãõñßóù. Êé áðÜíù óôï äÜóïò ðéá Üñ÷éæå ôï êõíÞãé. ¢ëëïôå ÷ôõðïýóá êáé óêüôùíá ôßðïôá, Üëëïôå äåí ÷ôõðïýóá… ¸îù, áíïé÷ôÜ, ðÝñá áðü ôá íçóéÜ, ç èÜëáóóá áðëùíüôáíå ìå ìéá ãáëÞíç ìïëõâÝíéá. Óôåêüìïõí êáé ôçí êïßôáæá ðïëëÝò öïñÝò ðÜíù áð' ôéò ñÜ÷åò, óáí ôý÷áéíå íá Ý÷ù áíçöïñßóåé øçëÜ· Üìá Þôáíå êÜëìá, ôá êáñÜâéá äåí ôá êáôáöÝñíáíå íá êïõíçèïýíå óôáëéÜ ó÷åäüí, Ýâëåðá ôï ßäéï ðáíÜêé êáé äõï êáé ôñåéò ìÝñåò, ìéêñü-ìéêñü êáé Üóðñï, óáí Ýíáò ãëÜñïò ðÜíù óôá íåñÜ. Ìá

óáí Ýäéíå üìùò êáé êáêïóýíåâå ï êáéñüò êáé óçêùíüôáí áãÝñáò, ïé âïõíïêïñöÝò ðÝñá ÷Üíïíôáí ó÷åäüí êáé äåí ôéò îå÷þñéæá, Üíáâå ôï öïõñôïýíéáóìá êáé ôï ðïõíåíôïãÜñìðé – ìéá ìåãÜëç ðáñÜóôáóç ôùí óôïé÷åßùí ðïõ Þìïõíá èåáôÞò. ¼ëá êáðíßæáíå êé Ü÷íéæáí. Ãç êáé ïõñáíüò ãéíüíôïõóáí Ýíá. Ç èÜëáóóá ìÜíéáæå êáé ëé÷íéæüôáí áíÜóôáôç ó' áöñéóìÝíïõò ÷ïñïýò, Ýðëáèå óôñáôïýò, áëüãáôá êáé óçìáßåò ðïõ ðÜëåõáí êé áíÝìéæáí. Êáèüìïõí ôñõðùìÝíïò áðü êÜôù áðü êáíÝíá ñéæïãêñÝìé êáé óõëëïãéæüìïõí ðñÜãìáôá ëïãÞò-ëïãÞò, ïé ÷ïñäÝò ôçò øõ÷Þò ìïõ óôÝêïíôáí üëåò ôåíôùìÝíåò. Èåüò îÝñåé, Ýëåãá ìÝóá ìïõ, ðïéáíïý ðåñéóôáôéêïý ãßíïìáé ìÜñôõñáò êáé ãéáôß ç èÜëáóóá áíïßãåôáé Ýôóé ìðñïóôÜ óôá ìÜôéá ìïõ. ºóùò-ßóùò ôïýôç ôç óôéãìÞ íá áíôéêñßæù ôá ìÝóá ôçò ãçò, ðùò äïõëåýïõí êé áíáêáôåýïíôáé, ðùò üëï âñÜæïõí! Ï Áßóùðïò Þôáíå áíÞóõ÷ïò, óôýëùíå ðüôå-ðüôå øçëÜ ôï ìïõóïýäé ôïõ êáé ïóìéæüôáí, ðåéñáãìÝíïò áð' ôïí êáéñü, ìå Ýíá áíåðáßóèçôï ôñåìïýëéáóìá óôá ðüäéá ôïõ· êáèþò äåí ôïõ ìéëïýóá, îÜðëùíå ôÝëïò áíÜìåóá óôá ðüäéá ìïõ êáé êÜñöùíå êé áõôüò ôá ìÜôéá ôïõ óôç èÜëáóóá. Êáé êáìéÜ öùíÞ, êáìéÜ áíèñþðéíç ìéëéÜ äåí áêïõãüôáí ðïõèåíÜ, ôßðïôá-ôßðïôá ðáñÜ ìüíï ôï âáñý âïõçôü ôïõ êáéñïý ãýñù ìïõ. ¸îù óôï ðÝëáãïò, ðïëý áíïé÷ôÜ, Þôáí ìéá îÝñá, ìéá èáëáóóüðåôñá îåìïíá÷éáóìÝíç· êáèþò ÷éìïýóáí áðÜíù ôçò êáé ôçí êáâáëïýóáí ôá êýìáôá áíáðÞäáãå Üîáöíá üîù óáí îåöñåíéáóìÝíïò Ýëéêáò –ü÷é, óáí êÜðïéïò èáëÜóóéïò èåüò ðïõ ïñèùíüôáí ïëüâñå÷ôïò ìéá óôéãìÞ íá ñßîåé ìéá ìáôéÜ óôçí ðëÜóç, êé áöñïêïðïýóå óå ãÝíéá êáé óå ìáëëéÜ êáé ñïõèïýíéæå, êé ýóôåñá ðÜëé îáíáâïýôáãå ìÝóá. Êé áðÜíù óôï ìðïõñßíéáóìá êáé óôï êáêü åìöáíéæüôáí áðü ôï ðÝëáãï Ýíá ìéêñü êáôÜìáõñï âáðïñÜêé êé Ýâáíå ðëþñç ãéá ìÝóá… Ôï áðüãåõìá ðïõ êáôÝâçêá êÜôù óôï ìüëï, ôï ìáýñï âáðïñÜêé åß÷å ìðåé óôï ëéìÜíé· Þôáíå ôï ôá÷õäñïìéêü. ¹ôáíå ìáæåìÝíïé ðïëëïß åêåß óôï ìïõñÜãéï íá äïýíå ôïí åîáéñåôéêü áõôü ìïõóáößñç ðïõ ìüíï êÜèå äåêáðÝíôå åñ÷üôáíå. ÐáñáôÞñçóá ðùò üëïé ôïõò, ìá üëïé, åß÷áíå ãáëáíÜ ìÜôéá, üóï êé áí ðáñÜëëáæáí óå Üëëá ôïõò ÷áñáêôçñéóôéêÜ. Ëßãï ðéï ðÝñá óôåêüôáíå ìéá íÝá ìå Ýíá Üóðñï öáêéüëé óôï êåöÜëé ôçò· ôá ìáëëéÜ ôçò Þôáíå ðïëý óêïýñá êé áõôü ôï Üóðñï öáêéüëé îå÷þñéæå ÷ôõðçôÜ ìå ôá ìáëëéÜ. Ìå êïßôáæå ìå ðåñéÝñãåéá, êïßôáæå ôá ðÝôóéíá ìïõ ñïý÷á, ôï ôïõöÝêé ìïõ· Üìá ôçò ìßëçóá íôñÜðçêå êáé ãýñéóå áëëïý ôï ðñüóùðü ôçò. Ôçò åßðá ôïýôï «Üóðñï öáêéüëé íá öïñåßò ðÜíôá óïõ, óïõ ðÜåé ôñåëÜ». Ôçí ßäéá óôéãìÞ Þñèå êïíôÜ ôçò Ýíáò ÷ïíôñüò ìå ìðëïýæá êáé ôçí åßðå Åýá. ¹ôáí öáíåñü ðùò Þôáíå êüñç ôïõ. Ôïí ÷ïíôñü ôïí ãíþñéæá, Þôáí ï óéäåñÜò ôïõ ìÝñïõò. Ðñéí ëßãåò ìÝñåò ìïõ åß÷å âÜëåé êáéíïýñãéá ìüëá óå Ýíá áðü ôá ôïõöÝêéá ìïõ… Êé ç âñï÷Þ êé ï áãÝñáò êÜíáíå þñá ôçí þñá ôç äïõëåéÜ ôïõò êáé ëéþíáíå ëßãï-ëßãï ôá ÷éüíéá. Ãéá ìåñéêÝò ìÝñåò ðÞñå Ýíáò áíôéðáèçôéêüò êñõåñüò áãÝñáò êáé óÜñùíå ôçò ãçò, óáðéóìÝíá êëáäéÜ ôñßæáíå êáé óðÜæáíå êáé ïé

êïõñïýíåò ìáæåýïíôáí êïðÜäéá êáé ôóéñßæáíå äþèå êáé êåßèå. Ìá áõôü äå âÜóôáîå ðïëý, ôï êáëïêáßñé Þôáíå ðéá óéìÜ êé Ýíá ðñùéíü íÜôïò æåóôüò ï Þëéïò ðßóù áð' ôï äÜóïò. ¸íá ãëõêü áíáôñß÷éáóìá ìå äéáðåñíÜåé üëïí, áðü ôá íý÷éá ùò ôçí êïñöÞ êáèþò ìðñïâÜëëåé ï Þëéïò· ñß÷íù ôï ôïõöÝêé óôïí þìï ìïõ ìÝóá óå ìéá âïõâÞ, áêñÜôçôç ÷áñÜ. IV

Á

ÕÔÜ ÔÏÍ ÊÁÉÑÜ äå ìïõ Ýëåéðå ðïôÝ êõíÞãé ãéá ôï öáÀ ìïõ, ÷ôõðïýóá ü,ôé Þèåëá, êáíÝíá ëáãü, êáìéÜ ôóåëéíüôá, êáìéÜ áóðñïðÝñäéêá êé üôáí ôý÷áéíå íá åßìáé êÜôù êáôÜ ôï ðåñéãéÜëé êáé íá ìïõ ðÝöôåé êáíÝíá èáëáóóïðïýëé êïíôÜ, ôï ÷ôõðïýóá êé áõôü. ¹ôáí üìïñöåò þñåò, ïé ìÝñåò üëï êáé ìåãÜëùíáí êáé ç áôìüóöáéñá ãéíüôáí üëï êáé ðéï äéÜöáíç· Ýêáíá ôçí êïõìðÜíéá ìïõ ãéá äõï ìÝñåò êáé ôñáâïýóá øçëÜ ãéá ôá âïõíÜ, ãéá ôá îåêüñöéá, Ýâñéóêá ËÜðïíåò ðïõ âüóêáíå ôÜñáíäïõò êé Ýðáéñíá ôõñß, êÜôé ìéêñÜ êåöÜëéá ôõñß ïëüðá÷á, ìå ìéá ãåýóç óáí áðü âñýï. Åß÷á ðÜåé ðïëëÝò öïñÝò. ¼ôáí ãýñéæá ãéá êÜôù ÷ôõðïýóá ðÜíôá Ýíá Þ Üëëï ðïõëß êáé ôï Ý÷ùíá óôçí ôóÜíôá ìïõ. ÊÜèéæá ðÜëé ðïõèåíÜ êé Ýäåíá ôïí Áßóùðï. Ìéáí þñá äñüìï ÷áìçëüôåñá Ýâëåðá ôç èÜëáóóá· ïé ðëáãéÝò Þôáí ìïõóêåìÝíåò êáé ìáõñéäåñÝò áðü ôá íåñÜ ðïõ Ýôñå÷áí ßóá êÜôù, óôáæïâïëïýóáí êáé ôñÝ÷áíå, ìå ôï ßäéï ðÜíôá ìéêñïýëé êåëÜñõóìá. ÐïëëÝò þñåò ìïõ ðåñíïýóáí Ýôóé ÷ùñßò íá ôï êáôáëÜâù, ì' áõôÜ ôá ìéêñïýëéêá êåëáñýóìáôá ðïõ êáèüìïõí êé áöïõãêñáæüìïõí ìáêñéÜ óôéò ðëáãéÝò. Ïñßóôå ôþñá, Ýëåãá áðü ìÝóá ìïõ, êåëáñýæåé åäþ ÷Üìù óôç ìïíáîéÜ ôïõ áõôüò ï Üóùôïò ìéêñïýëçò óêïðüò êáé êáíÝíáò äåí åßíáé íá ôïí áêïýåé, êáíÝíáò äåí ôïí óõëëïãÜôáé êé ùóôüóï êåëáñýæåé ãéá ôïí åáõôü ôïõ üëç ôçí þñá, üëç ôçí þñá! Êáé äåí ìïõ öáéíüôáíå ðéá ïëüôåëá Ýñçìï ôï âïõíü ìéá êáé Üêïõãá áõôü ôï êåëÜñõóìá. Ðüôå-ðüôå óõíÝâáéíå êáé êáôéôßò, êáìéÜ äõíáôÞ âñïíôÞ ôñÜíôáæå ôç ãç, Ýíáò âñÜ÷ïò îåêïëëïýóå êáé ãêñåìéæüôáí êáôÜ ôç èÜëáóóá, áöÞíïíôáò ðßóù ôïõ üðùò ÷ôýðáãå Ýíá óåéñÜäé êïñíéá÷ôü· ôçí ßäéá óôéãìÞ óôýëùíå ï Áßóùðïò ôï ìïõóïýäé ôïõ êáôÜ ôïí áãÝñá êé ïóìéæüôáíå ðáñáîåíåìÝíïò áõôÞí ôçí ôóßêíá, ðïõ äåí ôçí êáôáëÜâáéíå. ¢ìá ôï íåñü áð' ôá ÷éüíéá åß÷å áíïßîåé óêéóìÜäåò óôéò êáôçöïñéÝò ôñþãïíôáò ôá ÷þìáôá, ìéá ôïõöåêéÜ Þ ìÜëéóôá êáé ìéá äõíáôÞ öùíÞ ìïíÜ÷á Ýöôáíå ãéá íá îåêïëëÞóåé Ýíáò ìåãÜëïò âñÜ÷ïò êáé íá êïõôñïõâáëÞóåé ßóéá, êÜôù ôïí êáôÞöïñï. Ìéá þñá ìðïñïýóå íá ðåñÜóåé Ýôóé, ßóùò êáé ðåñéóóüôåñï, ïé óôéãìÝò êõëïýóáíå ôüóï ãïñãÜ. ¸ëõíá ôïí Áßóùðï, Ýñé÷íá ôçí ôóÜíôá ìïõ óôïí þìï êáé ôïõ Ýäéíá ãéá ôçí êáëýâá. ÂñÜäéáæå. ÊÜôù óôï äÜóïò áðáíôïýóá ðÜíôá ôï ðáëéü, ãíþñéìü ìïõ ìïíïðÜôé, Ýíá óôåíïýëé ìïíïðáôÜêé ìéá óôáëéÜ, ìå ôá

ðáñÜîåíá óôñéöïãõñßóìáôÜ ôïõ. Áêïëïõèïýóá êÜèå ôïõ áíáãýñéóìá ìå ôç ÜíåóÞ ìïõ, ìå üëï ìïõ ôï ñá÷Üôé, äåí åß÷á êáìéÜ âéÜóç íá âéÜæïìáé, äåí Þôáíå êáíÝíáò íá ìå ðåñéìÝíåé óðßôé· áäÝóìåõôïò óáí êõñßáñ÷ïò ôñéãýñéæá åêåß êáé ðåñéäéÜâáæá ìÝóá ó' Ýíá åéñçíéêü äÜóïò üóï óéãÜ ìïõ êÜðíéæå. ¼ëá ôá ðïõëéÜ óþðáéíáí ôþñá êáé ìüíï ï îõëïðåôåéíüò ôï Ýëåãå ðÝñá ìáêñéÜ, áõôüò ôï Ýëåãå áêáôÜðáõóôá. Âãáßíïíôáò áð' ôï äÜóïò åßäá äõï ðñüóùðá ðïõ ðÞãáéíáí ìðñïóôÜ ìïõ, êÜíáíå ðåñßðáôï. ÔÜ÷õíá ôï âÞìá êáé ôá Ýöôáóá, ôï Ýíá Þôáíå ç äåóðïéíßò ÅäïõÜñäá, ôç ãíþñéóá êáé ôç ÷áéñÝôéóá· ôç óõíüäåõå ï ãéáôñüò. ÈÝëáíå íá ôïõò äåßîù ôï ôïõöÝêé ìïõ, íá äïõí ôçí ðõîßäá ìïõ, ôçí ôóÜíôá ìïõ! ôïõò êÜëåóá íá Ýñèïõí êáé óôçí êáëýâá ìïõ êáé ìïõ õðïó÷åèÞêáíå ðùò èá Ýñ÷ïíôáí êÜðïéá ìÝñá. Åß÷å âñáäéÜóåé ðéá ãéá êáëÜ. Ãýñéóá óðßôé, Üíáøá öùôéÜ, Ýøçóá Ýíá ðïõëß êáé äåßðíçóá. Êé áýñéï ìÝñá åßíáé… ÃáëÞíç êáé óéãáëéÜ ðáíôïý. ÊÜèïìáé ùò áñãÜ êé áðïóðåñßæù óôï ðáñáèýñé ìïõ êïéôÜæïíôáò Ýîù. Ìéá ðáñáìõèÝíéá áíôáýãåéá áðëþíåôáé ôïýôç ôçí þñá óå ÷åñóïôüðéá êáé äÜóïò, ï Þëéïò Ý÷åé âïõôÞîåé ðßóù óôïí ïñßæïíôá êáé ôïí âÜöåé ì' Ýíá ðç÷ôü êüêêéíï öùò, ðïõ êÜèåôáé ðáíôïý âáñý óáí ëáäïìðïãéÜ. Ï ïõñáíüò åßíáé êáôáîÜóôåñïò ðÝñá ãéá ðÝñá, âõèßæù ôá ìÜôéá ìïõ ó' áõôü ôï äéÜöáíï Üðåéñï êé åßíáé óáí íá âñßóêïìáé ðñüóùðï ìå ðñüóùðï ìå ôá ôñßóâáèá ôïõ Ðáíôüò, ç êáñäéÜ ìïõ ÷ôõðÜåé ìå óôïñãÞ ðñïò ôï Üäåéï áõôü âÜèïò óáí íá ôçò åßíáé ïéêåßï êé áãáðçìÝíï. Ï Èåüò îÝñåé, ëÝù áðü ìÝóá ìïõ, ãéá ðïéï ëüãï Ý÷åé íôõèåß ëéëÜ êáé ÷ñõóáöß ï ïõñáíüò áðüøå· ìðïñåß íá Ý÷ïõíå êáìéÜ ãéïñôÞ áðüøå åêåß ðÜíù, êáìéÜ ìåãÜëç ãéïñôÞ ìå ìïõóéêÝò áðü ôïõò êüóìïõò ôùí Üóôñùí êáé ìå ëåìâïäñïìßåò óôïõò ãáëáîßåò ðïôáìïýò. ¸ôóé ôáéñéÜæåé! Êé Ýêëåéíá ôá ìÜôéá êáé ðÞãáéíá ìáæß êé åãþ ìå ôéò ëåìâïäñïìßåò áõôÝò, êáé ìýñéïé ëïãéóìïß äéáâáßíáíå êáé ðåñíïýóáí áðü ôï íïõ ìïõ… ÐïëëÝò ìÝñåò ðåñÜóáíå Ýôóé. ÐåñéäéÜâáæá êáé êïéôïýóá ðùò Ýëéùíå ëßãï-ëßãï ôï ÷éüíé êáé ãéíüôáí íåñü êáé ðùò öýñáéíáí óéãÜ-óéãÜ ôá êñïýóôáëëá êé ï ðÜãïò. Êáé ðïëëÝò ìÝñåò äåí Ýñé÷íá êáí ïýôå ìéá ôïõöåêéÜ, üôáí ãéíüôáíå íá Ý÷ù üóï öáÀ ìïõ ÷ñåéáæüôáí óôï óðßôé, ôñéãýñéæá ìüíï Ýíá ãýñï óôçí áðåñéïñéóéÜ ìïõ êé Üöçíá íá ðåñíÜåé ï êáéñüò. ¼ðïõ êé áí âñéóêüìïõí, Þôáí åîßóïõ ðïëëÜ ðñÜãìáôá íá êïéôÜæåé êáé í' áöïõãêñÜæåôáé êáíÝíáò, üëá áëëÜæáíå áðü ëßãï ôçí êÜèå ìÝñá, áêüìç êé ïé ôïýöåò ïé ëõãáñéÝò êáé ôá ÷áìïêÝäñéá óôåêüíôïõóáí êáé ðåñéìÝíáíå ôçí Üíïéîç ðüôå íá öôÜóåé. ÐÞãáéíá ëüãïõ ÷Üñç ðÝñá ùò ôï íåñüìõëï, ôïí Ýâñéóêá óêëáâùìÝíï óôïí ðÜãï áêüìá· ìá ôï ÷þìá ÷Üìù Þôáíå ðáôçìÝíï Ýíá ãýñï ÷ñüíïõò êáé ÷ñüíïõò ìáñôõñïýóå ðùò Üíèñùðïé êé Üëëïé Üíèñùðïé

ãåíéÝò êáé ãåíéÝò, åß÷áí Ýñèåé åêåß ìå ôóïõâÜëéá óéôÜñé óôç ñÜ÷ç ôïõò íá ôï áëÝóïõí. ¹ôáí óáí íá âñéóêüìïõí áíÜìåóá ó' áíèñþðïõò, ìÜëéóôá êáé ïé ôïß÷ïé Þôáí ãåìÜôïé ãñÜììáôá êé áñéèìïýò ðïõ ïé ßäéïé åß÷áíå ãñÜøåé. Áò åßíáé, áò åßíáé! V

È

Á ÅÎÁÊÏËÏÕÈÞÓÙ íá ãñÜöù; Ìðá! ËéãÜêé ìüíï áêüìá, Ýôóé ãéá äéáóêÝäáóÞ ìïõ êáé ãéáôß ðåñíÜåé êé ç þñá ìïõ íá äéçãïýìáé ðùò Þñèå ç Üíïéîç åäþ êáé äõï ÷ñüíéá êáé ôé üøç åß÷áíå ðÜñåé ïé ôüðïé. Êáé ç ãçò êé ï ãéáëüò åß÷áí áñ÷ßóåé íá âãÜíïõí ìéá êÜðïéá ìõñïõäéÜ, ìéáí õðüãëõêç ìõñïõäéÜ èåéÜöé áðü ôá ðåóìÝíá öýëëá ðïõ óÜðéæáí óôï äÜóïò êé ïé êáñáêÜîåò êïõâáëïýóáíå ìéêñÜ êëáäÜêéá óôéò ìýôåò ôïõò êáé ÷ôßæáíå öùëéÝò. Äýï ôñåéò ìÝñåò áêüìá êáé ôá ðïôáìÜêéá öïýóêùóáí, áñ÷ßóáíå íá êõëïýíå áöñïêïðþíôáò, åäþ êáé åêåß Ýêáíå ôçí åìöÜíéóÞ ôçò êáìéÜ ÷åëþíá âãáßíïíôáò áðü ôéò ÷åéìùíéÜôéêåò ôñýðåò ôçò, êáé ïé øáñÜäåò ãõñßæáíå áðü ôïõò øáñüôïðïõò óôéò ðáôñßäåò ôïõò. Ôá äõï êáßêéá ôïõ êõñßïõ Ìáê öôÜóáíå óôï Óßñéëïõíô öïñôùìÝíá ùò ôá ìðïýíéá øÜñé êé áãêõñïâüëçóáí ðÝñá, ìðñïóôÜ óôéò ëéÜóôñåò ôïõò· ìïíïìéÜò ãÝìéóå áðü áíèñþðïõò êáé êßíçóç ôï ðéï ìåãÜëï áðü ôá íçóÜêéá, åêåß ðïõ èá ëéÜæïíôáí áðÜíù óôá âñÜ÷éá ôï øÜñé íá îåñáèåß. Ôá ðáñáêïëïõèïýóá üëá áðü ôï ðáñáèýñé ìïõ. Ìá óôçí êáëýâá ìïõ üìùò äåí Ýöôáíå êáíÝíáò èüñõâïò, Þìïõí ïëïìüíá÷ïò ðÜíôá. Ðüôå-ðüôå äéÜâáéíå áðü Ýîù êáíÝíáò ðåñáóôéêüò, åßäá íá ðåñíÜåé ç Åýá, ç êüñç ôïõ óéäåñÜ, åß÷å âãÜëåé êÜôé öáêßäåò óôçí ìýôç ôçò. – Ðïõ ðçãáßíåéò; ôç ñþôçóá. – Ãéá îýëá ìïõ áðïêñßèçêå äåéëÜ. Óôï ÷Ýñé ôçò âáóôïýóå Ýíá óêïéíß ãéá íá ôá äÝóåé êáé öïñïýóå ôï ßäéï Üóðñï öáêéüëé. Ôçí ðáñáêïëïýèçóá ìå ôá ìÜôéá ùò ðÝñá ðïõ Ýóôñéøå, ìá äå ãýñéóå íá ìå êïéôÜîåé. ¸ðåéôá ðåñÜóáíå ðÜëé ðïëëÝò ìÝñåò ÷ùñßò íá äù êáíÝíáí. Ç Üíïéîç Üñ÷éæå íá ìðáßíåé ãéá êáëÜ, ôï äÜóïò îÜíïéãå· åß÷å ðïëý ôï ãïýóôï ôïõ íá ðáñáêïëïõèåß êÜðïéïò ôéò ôóß÷ëåò, ðïõ èñïíéÜæïíôáí óôá îåêüñöéá ôùí äÝíôñùí ìå ôéò ìýôåò êáôÜ ôïí Þëéï êáé ôóéñßæáíå· ðüôå-ðüôå óçêùíüìïõí áðü ôéò äõï êéüëáò ç þñá ãéá íá ðÜñù ìÝñïò êé åãþ óôï ðáóß÷áñï îÝóðáóìá ðïõ îå÷åßëéæå áðü ðïõëéÜ êáé æþá ìüëéò ìðñüâáëå ï Þëéïò. Åß÷å öôÜóåé âÝâáéá êáé ãéá ìÝíá ç Üíïéîç êáé ôï áßìá ìïõ þñåò-þñåò ÷ôõðïýóå óôéò öëÝâåò ìïõ óáí ðïäïâïëçôü. Êáèüìïõí óôçí êáëýâá ìïõ êáé ëïãÜñéáæá íá ñßîù ìéá ìáôéÜ óôá áñìßäéá ìïõ êáé óôéò óõñôÝò ìïõ, ìá äåí êïõíïýóá ïýôå ôï äá÷ôõëÜêé ìïõ, êáèüìïõí áêïýíçôïò Ýôóé êáé ìéá

÷áñïýìåíç áêáèüñéóôç ôáñá÷Þ êñÜôáãå ôçí êáñäéÜ ìïõ. ¼ðïõ, îáöíéêÜ, ðåôÜãåôáé åðÜíù ï Áßóùðïò, óôõëþíåé ôá ðüäéá ôïõ êé áöÞíåé Ýíá ìéêñü ãñýëéóìá. ÊÜðïéïò åñ÷üôáíå Ýâãáëá ãñÞãïñá ôï óêïýöï ìïõ áðü ôï êåöÜëé –ôçí ßäéá óôéãìÞ Üêïõóá ôç öùíÞ ôçò äåóðïéíßäáò ÅäïõÜñäáò óôçí ðüñôá. ÖéëéêÜ êáé ÷ùñßò ôýðïõò åñ÷üíôïõóáí ìå ôï ãéáôñü íá ìïõ êÜìïõí ôçí åðßóêåøç ðïõ åß÷áíå õðïó÷åèåß. – Íáé, íáé, åäþ åßíáé, ôçí Üêïõóá íá ëÝåé. Êáé ìðÞêå ìÝóá êáé ìïõ Ýäùóå ìå Ýíáí åíôåëþò êïñéôóßóôéêï ôñüðï ôï ÷Ýñé. – Åß÷áìå Ýñèåé êáé ÷èåò, ìá äåí Þóáóôáí åäþ, ìïõ åîÞãçóå. ÊÜèéóå óôï ñÜíôóï ìïõ, åðÜíù óôçí êïõâÝñôá êáé êïßôáæå Ýíá ãýñï ôçí êáëýâá· ï ãéáôñüò êÜèéóå ðëÜé ìïõ óôïí ðÜãêï. Áñ÷ßóáìå ôï êïõâåíôïëüãé, åßðáìå Ýíá óùñü ðñÜìáôá, áíÜìåóá ó' Üëëá ôïõò äéçãÞèçêá ôé ëïãÞò æïýäéá õðÞñ÷áí óôï äÜóïò êáé ðïéá êõíÞãéá äåí åðéôñåðüôáí ðéá íá ÷ôõðþ áõôÞ ôçí åðï÷Þ. Ïé ôóåëéíüôåò äåí åðéôñÝðïíôáí ôþñá. Ï ãéáôñüò êáé ðÜëé äåí Ýëåãå ðïëëÜ ëüãéá ìá óáí åßäå ôç ìðáñïõôïèÞêç ìïõ, ðïõ åß÷å áðÜíù óêáëéóìÝíï Ýíáí ÐÜíá, âÜëèçêå íá ìáò äéçãçèåß ôï ìýèï ôïõ. – Ìá üìùò ìå ôé èá æåßôå, ðåôéÝôáé êáé ìïõ ëÝåé ç ÅäïõÜñäá, Üìá èá êëåßóåé ôï êõíÞãé; – Ìå øÜñéá, áðïêñßèçêá. Ôï ðåñéóóüôåñï ìå øÜñéá. ÐÜíôá âñßóêåôáé êÜôé íá ôñþåé êÜðïéïò. – Ìðïñåßôå üìùò íá Ýñ÷åóôå íá ôñþôå óôï óðßôé ìáò, åßðå. ÐÝñõóé ôçí êáëýâá óáò ôçí åß÷å Ýíáò ¢ããëïò· åñ÷üôáíå êé áõôüò êé Ýôñùãå óõ÷íÜ óôï óðßôé ìáò. Ìå êïßôáæå, ôçí êïßôáæá. ¸íéùèá êåßíç ôç óôéãìÞ Ýíá êÜôé óáí Ýíá ìéêñïýëç, öåõãáëÝï öéëéêü ÷áéñåôéóìü íá öôÜíåé ùò ôçí êáñäéÜ ìïõ. ¹ôáíå âÝâáéá áðü ôçí Üíïéîç êé áðü ôçí ïëüöùôç åêåßíç ìÝñá, –ôï óêÝöôçêá áñãüôåñá. Èáýìáæá åîÜëëïõ ôá êáìáñùôÜ öñýäéá ôçò. Åßðå ìåñéêÜ ëüãéá ãéá ôçí êáëýâá ìïõ. Åß÷á êñåìáóìÝíá óôïõò ôïß÷ïõò ëïãÞò-ëïãÞò ðñïâéÝò êáé öôåñÜ ðïõëéþí, ç êáëýâá áðü ìÝóá Ýìïéáæå óáí áñêïõäüôñõðá óõìáëëéáóìÝíç. Ôï âñÞêå åðéôõ÷çìÝíï áõôü. Íáé åßíáé óáí áñêïäüôñõðá, åßðå. Äåí åß÷á ôßðïôá ôçò ðñïêïðÞò íá ôñáôÜñù ôïõò îÝíïõò ìïõ, ôï óõëëïãßóôçêá êáé åßðá íá ôïõò Ýøçíá Ýôóé ãéá ãïýóôï êáíÝíá ðïõëß· èá ôï ôñþãáíå áëÜ êõíçãü, ìå ôá ÷Ýñéá, êáé èá ðåñíïýóå ç þñá ôïõò. Êáé ôïõò Ýøçóá Ýíá ðïõëß. Ç ÅäïõÜñäá ìáò åßðå ãéá ôïí åããëÝæï. ¹ôáí Ýíáò ãåñï-éäéüññõèìïò, êïõâÝíôéáæå äõíáôÜ ìïíá÷üò ôïõ. ¹ôáí êáèïëéêüò êáé üðïõ óôåêüôáíå êáé âñéóêüôáí åß÷å ðÜíôá óôçí ôóÝðç ôïõ Ýíá ìéêñü ðñïóåõ÷çôÜñéï ìå ìáýñá êáé êüêêéíá ãñÜììáôá. – Ôüôå ëïéðüí èá Þôáíå Éñëáíäüò å; åßðå ï ãéáôñüò.

– Éñëáíäüò; – Íáé, áöïý Þôáí êáèïëéêüò; Ç ÅäïõÜñäá êïêêßíéóå, ãýñéóå ôá ìÜôéá ôçò áëëïý êáé åßðå óáóôéóìÝíá: – Á ìÜëéóôá, ìðïñåß íá Þôáí êáé Éñëáíäüò. Áð' áõôÞ ôç óôéãìÞ êé Ýðåéôá Ý÷áóå ôï êÝöé ôçò. Ôç óõìðüíåóá íá ôç âëÝðù Ýôóé ãéá íá óéÜîù ôá ðñÜìáôá åßðá: – Ìá ü÷é, åóåßò Ý÷åôå äßêéï, åããëÝæïò èá Þôáíå. Éñëáíäïß äåí Ýñ÷ïíôáé óôç Íïñâçãßá. Ôá óõìöùíÞóáìå íá ðÜìå êáìéÜ ìÝñá âáñêÜäá ùò ôï íçóß, íá äïýìå ôéò ëéÜóôñåò ìå ôï øÜñé. Ôïõò óõíüäåøá ëßãï äñüìï ðéï êÜôù ôïõò îÝíïõò ìïõ êé Ýðåéôá ãýñéóá óôçí êáëýâá êé Ýðéáóá íá ôáêôïðïéþ ôá øáñéêÜ ìïõ. Ç áðü÷ç ìïõ åß÷å ìåßíåé êñåìáóìÝíç ó' Ýíá êáñöß êïíôÜ óôç ðüñôá êáé ç óêïõñéÜ åß÷å êüøåé Ýíá óùñü ìÜôéá ôïõ äé÷ôéïý ôçò· Ýäåóá ìåñéêÜ áãêßóôñéá óå ìåóçíÝæåò, åðéèåþñçóá ôéò êáèåôÝò. Ãéáôß íá ìçí Ý÷ù êáèüëïõ üñåîç óÞìåñá ãéá äïõëåéÜ; ¢ó÷åôá ðñÜìáôá ìïõ êáôÝâáéíáí óôï êåöÜëé, ìïõ Ýìðáéíå ç éäÝá üôé åß÷á êÜìåé Üó÷çìá ðïõ åß÷á áöÞóåé ôç äåóðïéíßäá ÅäïõÜñäá íá êÜèåôáé üëç ôçí þñá óôï ñÜíôóï êáé äåí ôçò åß÷á ðñïóöÝñåé èÝóç óôï ðÜãêï. Ìïõ ðáñïõóéáæüôáíå îáöíéêÜ ìðñïóôÜ ìïõ ôï ìåëá÷ñéíü ôçò ðñüóùðï, ï ìåëá÷ñéíüò ôçò ëáéìüò· ôç æþíç ôçò, ôçí åß÷å ëßãï ÷áìçëÜ ãéá íá äåß÷íåé ðéï ìáêñéÜ áðü ôç ìÝóç êáé ðÜíù, üðùò Þôáí ôçò ìüäáò· åêåßíç ç áãíÞ, êïñéôóßóôéêç Ýêöñáóç ðïõ åß÷å ìïõ Ýöåñíå ìéá óõãêßíçóç. Ôï óôüìá ôçò Þôáí ìåãÜëï êáé ôá ÷åßëéá êáôáêüêêéíá. Óçêþèçêá åðÜíù, Üíïéîá ôçí ðüñôá êé áöïõãêñÜóôçêá. Äåí Üêïõóá ôßðïôá êé ïýôå õðÞñ÷å êáíÝíáò ëüãïò í' áöïõãêñÜæïìáé. ÎáíÜêëåéóá ôçí ðüñôá. Ï Áßóùðïò óçêþèçêå áðü ôçí Üêñç ôïõ êáé óßìùóå, êáôáëáâáßíïíôáò ôçí áíçóõ÷ßá ðïõ ìå êñáôïýóå. Ìïõ êáôÝâçêå ç éäÝá íá Ýôñå÷á ëÝåé óôçí äåóðïéíßäá ÅäïõÜñäá íá ôçí ðáñáêáëïýóá íá ìïõ äþóåé ëéãÜêé ìåôÜîé íá äéïñèþóù ôçí áðü÷ç ìïõ· äåí Þôáí ðñüöáóç, ìðïñïýóá íá êïõâáëÞóù ìáæß ìïõ ôçí áðü÷ç êáé íá ôçò äåßîù ôá ìÜôéá ðïõ åß÷å êüøåé ç óêïõñéÜ. Åß÷á êéíÞóåé êéüëáò, åß÷á âãåé áðü ôçí ðüñôá, ðïõ èõìÞèçêá üôé óôï êïõôß ìå ôá óýíåñãá åß÷á ìåôÜîé, ìå ôï ðáñáðÜíù ìÜëéóôá. Êáé îáíáìðÞêá ðÜëé ìÝóá áíüñåêôïò, óéãÜ-óéãÜ, ìéá êé åß÷á ìåôÜîé ï ßäéïò. Ìéá îÝíç ìõñïõäéÜ ìå äÝ÷ôçêå óôçí êáëýâá, óá ìðÞêá ìÝóá, Þôáíå óÜìðùò íá ìçí Þìïõíá ðéá ìïíá÷üò åêåß. VI

¸

ÍÁÒ ÜÍÈÑÙÐÏÒ ìå ñþôçóå ìçí êé åß÷á ðÜøåé ðéá íá êõíçãþ· äõï

ìÝñåò ôþñá ðïõ øÜñåõå åêåß óôï êïñöÜêé äåí åß÷å áêïýóåé áðü øçëÜ ïýôå ìéá ìïõ ôïõöåêéÜ. ¼÷é, äåí åß÷á ñßîåé óå ôßðïôá, åß÷á ìåßíåé óôçí êáëýâá þóðïõ ìïõ ôåëåéþóáíå ôá ôñüöéìá. Ôçí ôñßôç ìÝñá âãÞêá êõíÞãé. Ôï äÜóïò åß÷å áñ÷ßóåé íá ðñáóéíßæåé ëßãï, êáé ôá äÝíôñá âãÜíáíå ìéá äõíáôÞ ìõñïõäéÜ êáé óôá âáñéêÜ ôá áãñéüðñáóá åß÷áíå êéüëáò îåðåôá÷ôåß ïëïðñÜóéíá. Óôï ìõáëü ìïõ ãõñßæáíå ëïãÞò-ëïãÞò ðñÜãìáôá êáé êÜèå ëßãï óôáìáôïýóá êáé êÜèéæá. Ôñåéò ìÝñåò ôþñá äåí åß÷á äåé øõ÷Þ, åêôüò áðü åêåßíïí ôïí øáñÜ ÷ôåò· Ýëåãá ìÝóá ìïõ: áðüøå ôï âñÜäõ ðïõ èá ãõñßæù óðßôé, ßóùò íá óõíáíôçèþ ìå êáíÝíáí åêåß óôçí Üêñç óôï äÜóïò, óôï ìÝñïò ðïõ óõíÜíôçóá ôåëåõôáßá ôï ãéáôñü êáé ôç äåóðïéíßäá ÅäïõÜñäá. ºóùò îáíáêÜíïõí åêåß ôïí ðåñßðáôü ôïõò –ìðïñåß íáé, ìðïñåß êáé ü÷é. Ìá ãéáôß óêÝðôïìáé åéäéêÜ áõôïýò ôïõò äýï; ×ôýðçóá äõï áóðñïðÝñäéêåò êé Ýøçóá áìÝóùò ôç ìéá åêåß äá. ¸äåóá êáé ôïí Áßóùðï. ÎÜðëùóá ÷Üìù óôçí óôÝãíéá íá öÜù. Ìéá ãáëÞíç áðÝñáíôç áðëùíüôáí ðáíôïý äåí áêïõãüôáí ðáñÜ ìüíï ôï áíÜëáöñï óïõóïýñéóìá áðü ô' áãÝñé óôá äÝíôñá êáé ðüôå-ðüôå êáíÝíá ôóßñéóìá ðïõëéïý. ÎáðëùìÝíïò Ýôóé êïßôáæá ôá êëáäéÜ ðïõ ëéêíßæïíôáí óéãáëÜ óôï öõóçìáôÜêé, ôï ìéêñü åêåßíï ô' áãÝñé åß÷å âÜëåé åìðñüò êáé êïõâáëïýóå ãýñç áð' áíèïêëÜäé ó' áíèïêëÜäé êáé ðßðéæå ôïí êÜèå ðáñèåíéêü áíèü· ïëüêëçñï ôï äÜóïò ðáëëüôáí îåôñåëáìÝíï. ¸íá ðñáóéíïóêïýëéêï, ìéá äñáóêåëüêáìðéá, ôñáâÜåé áðÜíù ó' Ýíá êëáäß, ìáæåýåé ôï êïñìß ôçò êáìðïýñá êáé ôï ôåíôþíåé, ôï ìáæåýåé êáé ôï ôåíôþíåé, êáé ðñï÷ùñåß, ðñï÷ùñåß, óáí íá ôçò åßíáé áäýíáôï íá êáèßóåé Þóõ÷ç. Äåí âëÝðåé êáèüëïõ ó÷åäüí ì' üëï ðïõ Ý÷åé ìÜôéá, êÜèå ôüóï óôõëþíåôáé ïëüñèç êáé øÜ÷íåé óôï êåíü ìç âñåé êÜôé íá ðéáóôåß èáññåßò êé åßíáé Ýíá êïììÜôé ðñÜóéíç êëùóôÞ ðïõ ñÜâåé ßóá ðÝñá óôï êëáäß êáíÝíáí ôñýðùìá ìå áñãÝò âåëïíéÝò. Ùò ôï âñÜäõ ßóùò öôÜóåé åêåß ðïõ ðÜåé. ÓéãáëéÜ êáé ãáëÞíç ðÜíôá. Óçêþíïìáé áðÜíù êáé ðñï÷ùñþ, îáíáêáèßæù êÜðïõ, îáíáóçêþíïìáé. Ç þñá èá åßíáé ßóáìå ôÝóóåñåéò Üìá ðÜåé Ýîé èá ãõñßóù ãéá êÜôù êáé èá Ý÷ù ôï íïõ ìïõ áí åßíáé íá óõíáíôÞóù êáíÝíáí. ¸÷ù äõï þñåò áêüìç ìðñïóôÜ ìïõ êé ùóôüóï åßìáé áðü ôþñá êéüëáò ëéãÜêé íåõñéêüò êáé ôéíÜæù áðü ôá ñïý÷á ìïõ ÷ïñôÜñéá êáé âñýá ðïõ Ý÷ïõí êïëëÞóåé. Ôá ìÝñç ðïõ ãõñíþ ìïõ åßíáé ãíþñéìá, äÝíôñá êáé ðÝôñåò óôÝêïõí ôï ßäéï óáí êáé ðñéí åäþ óôç ìïíáîéÜ ôïõò, ôá îåñÜ öýëëá èñïïýí êÜôù áð' ôá ðüäéá ìïõ. Áõôü ôï èñüéóìá, áõôÜ ôá äÝíôñá êé ïé ðÝôñåò ìïõ åßíáé ðáñÜ ðïëý ãíþñéìá, ìéá ðáñÜîåíç åõãíùìïóýíç ìå ðëçììõñßæåé, üëá åßíáé ãåìÜôá äåóìïýò ìáæß ìïõ, åßíáé Ýíá ìáæß ìïõ, ôá áãáðþ üëá, üëá. Ðáßñíù áðü ÷Üìù Ýíá ìáñáìÝíï êëùíÜñé êáé ôï âáóôþ óôï ÷Ýñé ìïõ êáé ôï êïéôÜæù êáèþò êÜèïìáé êáé óõëëïãéÝìáé ôá äéêÜ ìïõ· åßíáé óáðéóìÝíï ó÷åäüí, ç öëïõäßôóá ôïõ åßíáé óå êáêü ÷Üëé, ìéá óôïñãéêÞ óõìðüíéá áããßæåé ôçí êáñäéÜ ìïõ. Êáé Ýðåéôá ðïõ

óçêþíïìáé íá öýãù äåí ôï ðåôþ ðÝñá, ôï áêïõìðþ ÷Üìù, óéãÜ êáé óôÝêïìáé êáé ôï êïéôÜæù ì' áãÜðç· êáé ìå âïõñêùìÝíá ìÜôéá ôïõ ñß÷íù áêüìá ìéá ôåëåõôáßá ìáôéÜ ðñïôïý öýãù êáé ôï áöÞóù. Êáé ç þñá Ý÷åé ðÜåé ðéá ðÝíôå. Ï Þëéïò ìå îåãåëÜåé ÷ùñßò Üëëï, Ý÷ù ôñáâÞîåé äõôéêÜ üëç ìÝñá êáé ßóùò öôÜóù ìéóÞ þñá ðñùôýôåñá áðü ôïõò ëïãáñéáóìïýò ìïõ êÜôù óôçí êáëýâá. Ôï ðáñáôçñþ áõôü êáé ôï ðñïóÝ÷ù· üðùò êáé íá åßíáé üìùò, Ý÷ù áêüìá ìéáí þñá êáéñü ùò ôéò Ýîé, ãé' áõôü óçêþíïìáé êáé ôñáâþ îáíÜ êÜìðïóï. Êáé ôá öýëëá èñïïýí êÜôù áð' ôá ðüäéá ìïõ. ¸ôóé ðåñíÜåé ðÜëé ìéáí ïëüêëçñç þñá. Êáèþò ðñï÷ùñþ âëÝðù ÷áìçëüôåñá ôï ðïôáìÜêé êáé ôï ìéêñü ìýëï, ðïõ Þôáí óêëáâùìÝíïò óôïõò ðÜãïõò ôï ÷åéìþíá· ç öôåñùôÞ ôïõ äïõëåýåé· ï èüñõâïò ôçò ìå îåîõðíÜåé ìéá óôéãìÞ êáé êïíôïóôÝêù áðüôïìá. ÐÜåé, Üñãçóá! ëÝù äõíáôÜ. Ìéá áðåëðéóßá ìå êõñéåýåé, ãõñßæù êáé ôñáâþ áìÝóùò ãéá ôçí êáëýâá, ìá ôï îÝñù üìùò ðùò ðÜåé, åßíáé áñãÜ ðéá. Áñ÷ßæù íá ðçãáßíù ãñçãïñüôåñá, íá ôñÝ÷ù· ï Áßóùðïò êáôáëáâáßíåé ðùò êÜôé ôñÝ÷åé óößããåôáé êáé ôåæÜñåé ôï ëïõñß ìðñïóôÜ, ìå óÝñíåé êáé ìÝíá ìáæß ôïõ, êëáøïõñßæåé ðüôå-ðüôå, ìõñßæåôáé êáé ñïõèïõíßæåé. Ôá îåñÜ öýëëá óêïñðïâïëéïýíôáé êáé ôéíÜæïíôáé äþèå åêåßèå óôï äéÜâá ìáò. Ìá óáí öôÜóáìå êÜôù óôçí Üêñç óôï äÜóïò, äåí Þôáí êáíÝíáò ðïõèåíÜ, ü÷é, äåí Þôáí êáíÝíáò ðïõèåíÜ! – Äåí åßíáé êáíÝíáò! ËÝù. Êé ùóôüóï ôï ðåñßìåíá Ýíá ôÝôïéï. Äåí áñãïðüñçóá ðïëý åêåß, ðñï÷þñçóá áðïêáìùìÝíïò áðü ôá ôüóá êáé ôüóá ðñÜìáôá ðïõ ãõñßæáíå óôï íïõ ìïõ, ðñïóðÝñáóá ôçí êáëýâá ìïõ, ôñÜâçîá êÜôù, ßóá ìßá óôï Óßñéëïõíô, ìå ôïí Áßóùðï, ìå ôçí ôóÜíôá ìïõ êáé ìå ôï ôïõöÝêé ìïõ, ìå üëá ìïõ ôá óõìðñÜãêáëá. Ï êýñéïò Ìáê ìå õðïäÝ÷ôçêå ìå ôç ìåãáëýôåñç åõãÝíåéá êáé ìå êÜëåóå ãéá ôñáðÝæé ãéá ôï âñÜäõ. VII

Ð

ÉÓÔÅÝÙ ÐÙÒ ìðïñþ íá äéáâÜæù ëéãÜêé óôéò øõ÷Ýò áõôþí ðïõ ìå ðåñéôñéãõñßæïõí· ìðïñåß ðÜëé êáé íá ãåëéÝìáé. Ù, üôáí åßìáé óôéò êáëÝò ìïõ, ìïõ öáßíåôáé ðùò âëÝðù âáèéÜ, âáèéÜ ìÝóá óôéò øõ÷Ýò ôùí Üëëùí ì' üëï ðïõ äåí åßìáé êáé ôüóï ðïëý ãåñü êåöÜëé. Êáèüìáóôå óå ìéá óÜëá ìåñéêïß Üíôñåò, ìåñéêÝò ãõíáßêåò êé åãþ, êáé êáèþò êáèüìáóôå íïìßæù ðùò âëÝðù ôé ãßíåôáé ìÝóá ôïõò êáé ôé óêÝðôïíôáé ãéá ìÝíá. Ôï ðáñáìéêñü ðáßîéìï ôïõ ìáôéïý ôïõò êÜôé ìïõ ëÝåé· ðüôå-ðüôå ôïõò áíåâáßíåé ôï áßìá óôá ìÜãïõëá êáé êïêêéíßæïõí Þ ðÜëé Üëëåò óôéãìÝò êÜíïõíå óáí íá êïéôÜæïõí ôÜ÷áôåò áëëïý, ìá ìå ðáñáêïëïõèïýí ùóôüóï ëéãÜêé áð' ôï ðëÜé. ÊÜèïìáé åêåß äá åãþ êáé ôá âëÝðù

ïë' áõôÜ êáé êáíÝíáò äåí õðïøéÜæåôáé ðùò ìðáßíù ìÝóá óå êÜèå øõ÷Þ. Åßíáé ÷ñüíéá ðïõ ðéóôåýù ðùò ìðïñþ íá äéáâÜæù óôéò øõ÷Ýò ôùí áíèñþðùí. Ìðïñåß ðÜëé êáé íá ãåëéÝìáé… ¸ìåéíá êáé ðÝñáóá üëç ôç âñáäéÜ óôïõ êõñßïõ Ìáê. Èá ìðïñïýóá íá åß÷á öýãåé áìÝóùò, äåí Ýâñéóêá äéüëïõ åíäéáöÝñïí íá êÜèïìáé åêåß· ìá ìÞðùò ôÜ÷áôå äåí åß÷á Ýñèåé áêñéâþò åðåéäÞ ïé ëïãéóìïß ìïõ ìå ôñáâïýóáí åäþ; Êáé ëïéðüí ìðïñïýóá íá öýãù áìÝóùò; Ðáßîáìå ÷ïõßóô êé Þðéáìå ôüíôõ ìåôÜ ôï öáÀ, åãþ êáèüìïõí ìå ôç ñÜ÷ç ãõñéóìÝíç êáôÜ ôï óáëüíé êáé ìå ôï êåöÜëé óêõöôü êÜôù· ðßóù ìïõ ìðáéíüâãáéíå êáé ðçãáéíïåñ÷üôáí ç ÅäïõÜñäá. Ï ãéáôñüò åß÷å öýãåé, åß÷å ãõñßóåé óôï ðáñÜñôçìá. Ï êýñéïò Ìáê ìïõ Ýäåéîå ðùò ëåéôïõñãïýóáí ïé êáéíïýñãéåò ôïõ ëÜìðåò, ïé ðñþôåò ëÜìðåò ôçò ãêáæïëßíçò ðïõ åß÷áí Ýñèåé åêåßèå øçëÜ, áñéóôïõñãÞìáôá ôÝëåéá ìå âáñéÝò âÜóåéò· ôéò Üíáâå êÜèå âñÜäõ ìïíá÷üò ôïõ áðü öüâï ìÞðùò óõìâåß êáíÝíá äõóôý÷çìá. Ìßëçóå ìéá äõï öïñÝò êáé ãéá ôïí ðáððïý ôïõ ôïí ðñüîåíï: «ï ðáððïýò ìïõ, ï ðñüîåíïò Ìáê, Ýëáâå áõôÞ ôçí êáñößôóá äþñï áðü ôá ßäéá ôá ÷Ýñéá ôïõ âáóéëÝùò ÃÜáë Ãéü÷áí», åßðå, êáé Ýäåéîå ìå ôï äÜ÷ôõëï ôïõ ôç äéáìáíôÝíéá êáñößôóá. Ç ãõíáßêá ôïõ åß÷å ðåèÜíåé, ìïõ Ýäåéîå ìéá æùãñáöéÜ ôçò óå Ýíá áðü ôá ðëáúíÜ äùìÜôéá, ìéá ãõíáßêá ìå áñéóôïêñáôéêü ðáñïõóéáóôéêü, ìå ìéá íôáíôåëÝíéá ìðëüíôá êáé ìå åõãåíéêü ÷áìüãåëï. Óôï ßäéï äùìÜôéï Þôáí ìéá âéâëéïèÞêç ðïõ åß÷å êáé ðáëéÜ ãáëëéêÜ âéâëßá, âéâëßá ðïõ Þôáí áðü êëçñïíïìéÜ êáèþò öáéíüôáíå, ïé ôüìïé äåìÝíïé ùñáßá êáé ìå ÷ñõóÜ êáé ðïëëïß êÜôï÷ïß ôïõò åß÷áíå ãñÜøåé ôá ïíüìáôÜ ôïõò ìÝóá. Åß÷å áíÜìåóá êáé ðïëëÜ öéëïóïöéêÜ· ï êýñéïò Ìáê Þôáí äéáíïïýìåíïò Üíèñùðïò. Ãéá ôïõ ÷ïõßóô ÷ñåéÜóôçêå íá öùíÜîïõìå ôïõò äõï õðáëëÞëïõò ôïõ áðü ôï ìáãáæß ðáßæáíå óéãÜ-óéãÜ êáé ìå äåéëßá, ëÝãáíå ìåôñçìÝíåò êïõâÝíôåò êé ùóôüóï ðÜëé êÜíáíå ëÜèç. Ç ÅäïõÜñäá êÜèéóå êáé âïçèïýóå ôïí Ýíáí. Áíáðïäïãýñéóá ôï ðïôÞñé ìïõ, Ýãéíá Üíù-êÜôù áð' ôç óêáóßëá ìïõ êáé ðåôÜ÷ôçêá ïñèüò: – Ù! áíáðïäïãýñéóá ôï ðïôÞñé ìïõ! åßðá. Ç ÅäïõÜñäá Ýìðçîå ôá ãÝëéá ëÝãïíôáò: – Ôï âëÝðïõìå, ôï âëÝðïõìå. Ãåëþíôáò üëïé ìå âåâáßùóáí ðùò äåí ðåßñáæå. Ìïõ öÝñáíå ìéá ðåôóÝôá êáé óêïõðßóôçêá êáé åîáêïëïõèÞóáìå ôï ðáé÷íßäé ìáò. Ç þñá ðÞãå Ýíôåêá. ¸íá áêáèüñéóôï áßóèçìá êáêïêåöéÜò, áðëþèçêå ìÝóá ìïõ ìå êåßíá ôá ãÝëéá ôçò ÅäïõÜñäáò, ôçí êïßôáæá ôþñá êé Ýâñéóêá ôï ðñüóùðï ôçò êïéíü, ü÷é êáé ôüóï ùñáßï. Ï êýñéïò Ìáê óôáìÜôçóå åðéôÝëïõò ôï ðáé÷íßäé ìå ôçí ðñüöáóç ðùò Þôáí þñá íá êïéìçèïýí ïé äõï õðÜëëçëïé· îÜðëùóå áíáðáõôéêÜ óôï íôéâÜíé êé Üñ÷éóå íá ìïõ ëÝåé ãéá ìéá åðéãñáöÞ, ðïõ óêüðåõå íá âÜëåé óôçí ðñüóïøç ôùí áðïèçêþí óôï ìüëï ôïõ, êáé æçôïýóå ôç ãíþìç ìïõ. Ôé ÷ñþìá íá ôçí Ýêáíå; Åß÷á áñ÷ßóåé íá âáñéÝìáé êáé áðïêñßèçêá ü,ôé ìïõ êáôÝâçêå· ìáýñç

ôïõ åßðá. – ÌÜëéóôá, ìáýñç, áðïêñßèçêå áìÝóùò ï êýñéïò Ìáê, áõôü áêñéâþò Ýëåãá êé åãþ. «ÐáñáêáôáèÞêç ¢ëáôïò êáé Êåíþí Âáñåëéþí» ìå ìåãÜëá ìáýñá ãñÜììáôá, åßíáé ôï ðéï óïâáñü… ÅäïõÜñäá äåí ðáò ðéá íá ðÝóåéò; Ç ÅäïõÜñäá óçêþèçêå, ìáò êáëçíý÷ôéóå êáé ôïõò äõï ìå ôï ÷Ýñé êé Ýöõãå. Áðïìåßíáìå ïé äõï ìáò. ÌéëÞóáìå ãéá ôïí êáéíïýñãéï óéäçñüäñïìï, ãéá ôçí ðñþôç ôçëåãñáöéêÞ ãñáììÞ. Ï Èåüò Þîåñå ðüôå èá åñ÷üôáí êáé åäþ ðÜíù ï ôçëÝãñáöïò! Ðáýóç. – ÂëÝðåôå, îáíÜñ÷éóå ï êýñéïò Ìáê, ëßãï-ëßãï Ýöôáóá ðéá óôá óáñáíôáÝîé, ìå øáñÜäåò êáé óôï ìïõóôÜêé êáé óôá ìáëëéÜ. Íáé, ôï íéþèù üôé ãÝñáóá. Ìå âëÝðïõíå ôçí çìÝñá êáé ìå ðáßñíïõí ãéá íÝï áêüìá· ìá Üìá âñáäéÜæåé êáé ìÝíù ìüíïò, íéþèù ðïëý êáôáâåâëçìÝíï ôïí åáõôü ìïõ. ÊÜèïìáé ëïéðüí êé åãþ åäþ óôï óáëüíé êáé ñß÷íù ðáóéÝíôæåò. Âãáßíïõíå ìéá ÷áñÜ ìå ìéá äõï êáëðéÝò. ×á÷Ü. – Âãáßíïõí ïé ðáóéÝíôæåò ìå ìéá äõï êáëðéÝò; ñþôçóá – Íáé. Ìïõ öÜíçêå ðùò ìðïñïýóá íá äéáâÜæù óôá ìÜôéá ôïõ… Óçêþèçêå Ýêáìå Ýíá óïõëÜôóï ùò ðÝñá óôï ðáñÜèõñï êáé êïßôáîå Ýîù· ç ñÜ÷ç ôïõ êáìðïýñéáæå ðïëý êáé ï óâÝñêïò ôïõ Þôáí áêïýñåõôïò. Óçêþèçêá êé åãþ. Ãýñéóå êé Þñèå êïíôÜ ìïõ ìå ôá ìáêñïõëÜ, ìõôåñÜ ôïõ ðáðïýôóéá· âáóôïýóå ôá äõï ìåãÜëá äÜ÷ôõëá ÷ùìÝíá óôéò ôóåðßôóåò áðü äù êé áðü êåé óôï ãéëÝêï ôïõ êáé Ýðáéæå ëßãï ôïõò áãêþíåò ôïõ ìðñïò ðßóù óáí öôåñïýãåò· êáé ÷áìïãåëïýóå. Ìïõ åßðå îáíÜ ðùò üðïôå Þèåëá êáìéÜ âÜñêá Þôáí óôç äéÜèåóÞ ìïõ êáé ìïõ Ýäùóå ôï ÷Ýñé. – ÁëëÜ áò óáò óõíïäÝøù êáëýôåñá ëéãÜêé, åßðå êé Ýóâçóå ôéò ëÜìðåò. Èá êÜìù åõ÷áñßóôùò Ýíá ìéêñü ðåñßðáôï, äåí åßíáé áñãÜ áêüìá. ÂãÞêáìå Ýîù. Ìïõ Ýäåéîå ôï äñüìï êáôÜ ôï óðßôé ôïõ óéäåñÜ êé åßðå: – Áðü åäþ! Åßíáé óõíôïìüôåñá. – ¼÷é, áðïêñßèçêá, óõíôïìüôåñá åßíáé áðü ôï ìüëï. ÁëëÜîáìå ìåñéêÝò êïõâÝíôåò áõôïý áðÜíù ÷ùñßò íá óõìöùíÞóïõìå. ¹ìïõí åíôåëþò âÝâáéïò üôé åãþ åß÷á äßêéï êáé äåí êáôáëÜâáéíá êáèüëïõ ôçí åðéìïíÞ ôïõ. Óôï ôÝëïò ðñüôåéíå íá ôñáâÞîïõìå êáèÝíáò áðü åêåß ðïõ Ýëåãå· üðïéïò Ýöôáíå ðñþôïò óôçí êáëýâá ìïõ èá ðåñßìåíå áð’ Ýîù ôïí Üëëï. ÊéíÞóáìå. Óå ëßãï åß÷å ÷áèåß óôï äÜóïò. ÐÞãáéíá ìå ôï óõíçèéóìÝíï ìïõ âÞìá êáé ëïãÜñéáæá üôé èá Ýöôáíá ôï ëéãüôåñï ðÝíôå ëåðôÜ ðñùôýôåñá. Ìá óáí Ýöôáóá üìùò óôçí êáëýâá, áõôüò Þôáí êéüëáò åêåß. Ìïõ öþíáîå êáèþò Ýöôáíá: – ÂëÝðåôå! Åãþ ðáßñíù ðÜíôá áõôüí ôï äñüìï. Åßíáé ðñáãìáôéêÜ ï