1Programa de Pós-graduação em Agronomia, Faculdade de Engenharia, Universidade Estadual Paulista, Ilha Solteira, São Paulo, Brasil. 2Faculdade de Engenharia, Universidade Estadual Paulista, Câmpus de Ilha Solteira, Av. Brasil Centro, 56, Cx. Postal 31, 15385-000, Ilha Solteira, São Paulo, Brasil. *Autor para correspondência. E-mail: gracioli@bio.feis.unesp.br
! " # ! $ % &
!& ' ( ) * ) ' + , - . ! !
/ 0 ! " 1 ! " '2 +
! ! ) 3 " ! ! !
" + ! 4 ! ! "
! ) 3 / 5 " 6 / !
" ! ! ! 4 ! "
5 ! + ! ! ! 7 " + 4
" / " ! 8 ! " '/
! ! ! " "+ " !
" " ! ! 9 8 ! " " 7 ! ! / "
" : " ! " ! ! ! "5! ! "
; 4 " "+ ! " + ! 7 ! / ! ! "
* "
! ) 3 " # " ! ! '/
"# $ "%$ % ! & ' ( ' ! !) * ! +( +
,#! - . ! ! /! ! 0 ( ! ,# & . <) != >
! ) > $ % & !& ' ( )
* ) ' + , ! - / 0 += = 1 ) 3
> ) ) $ ) ) 3 >
! ! ) > ! > = " > !
.6 ? ! > <) ) > ! ) ) 3 !
) ! ) > ) ) ) ! ) 3 " =
! > ) + ) , % ! ! ,
> <) " "" = ! = ! " <) ) )
" ) ! > > ) " " !
) > = " ( ) > : ) 3 !
) ! ) = ! ! ! ) " ) "; <) " ) "
3 ! + 6 ! ! " = * " 3
1!2 / ) ) 3 ! + > = " !
!@ " ! ! " " "
" ! ! " )2 ! ! 1
" 6 / AB ) > " ) C
5 ! " " ! ! /
A ) " C A, 3 C
0 A ) 3 C A% 6 D C
E "" A " C
* ! ! 7 " 6 !
! ) 3 5 ! " ! "
+ " " ! " #
" + " 5" !
" " F + "
" ! ! " !
8 A? ? 1 C
4 ! ) 3 , #
! ! !5 ! " " !
" " ! ! + ! ! !
! " 6 + 6
" " +
! ! A0 1C !
! '/ / ! . ! ! /
-B ! % / ! < 8 " /
0 " ! / ! !
* 5 " ! 4 ) 3
! ! " ! 8 " G C
! " " " H /
! " " ) 5
" "5! " H +C " + 9
+ ! " #! # !
/ " ! I
" / ! ! " " " A 8
" C 0 5" " "
! " ! ! '/
"+ ! ! !
! H C 5
! ! " ! " ! J% * K
5 ! "# " + +
! " " A ;
'@ C 0 5 ! "
" ! ! " " " "+5" 5 ! "+
I , !5 ! ! ! ) 3
" " + )
" " ! / !
" / ! " ! + ! !
" ! "
A. 1 C "
+ " " ! "
A0 C
! " ! ! !
! ) 3 " ! " G
! '2 " A " " ! !
! ! + '/ '/ ! CH
# ! A 5 +& 5 !
! L" CH & ! )
" '/ !
* ! ! @" ! + )
! , @ " +
" ! " '2 9
'/ ! ! ! " !
+ ) " " +7 "
! & ! ! '/ ! ) 3 /
+ + !
! & / @+ ; ! ! "
! " ;
+ ! '2 " ! 9 ! !
! ! ! !
! !! !
! " '/ ! " # !
B '/ ; 1; + . & !
$ " B A.$BC " " M ! !
!" ! * ! ! ! 8
<5 ( A* <(C & / ! !
+ " ! . ! ! / 0
AD 1 C
D " ! " # G $
% & A.$B ! $ CH !&
' ( ) * ) A.$B !
! ! C ' + , - A.$B
! ' + C . ! ! / 0 . '/
! ! " ! !
+ ) " ! ! '/ !
) 3
. " " +7 !
! 7 ! '/ " " '/
" ! '/ " " !
D " ! ! ! .$B !
$ H ! ! ! !
' + I/ " ) " ! 6 8
! ! ! ) 3 " " # !
.$B ! !
4 " ! ! ! 9 '/
! ! ! ! ! !
! 5 ! / + + ! !
! ! " ! !
"
0 " " " '2
" ! ! '/ "
! " ! / + + +
"5 ! ! ! ) 3 "
! + ! 62 + ! '/
" /
* " +7 !
# ! ! ! ! '/
+ ! " + ! ! ! +
! '/ ! ! "
@" ! !
! '/ ! ! "/ ! + !
! J " & K
+ '/ '/ ! + '/ !
) ! ! '/ )#! " L
'/ ) " '/
+ " ! "
& " ! @" ! !
! '/ ! # !
! 7 + ! 4 ! ! " '2
! " + !
+ ! !
! " ! " 5
! ! " +7 !
" "" "
< ! ! ! ! .$B !
) ) " " " !
" ! $ '/
! ! " "
! 1 " ( '/ !
& '/ ! N
! ! I !
! " ! 8 5
/ " ! " 9 "
"+5" " " + !
" 9 !@ !
####
$ 1 ! ! ) 3 !
+ ! " " ) ' !
! + ! ! ! "
A: NC + A 1NC I
. ! ! / 0 !5 ! !
! " ! ! !
" A, 1 :C
" ) ' + ! / ! ! !
! # ! ! +
" ! ! " &
! " '/
! ! " J / " & K AD !
- " / 1 :C
4 ! '/ ! ! ! ) 3
/ 5 ! : N " #
A " ) " L
" ! ! 8 F"
" "C . D ! "
A :NC 5! A ONC I 7
+ '/ ! " # ! ! ! 5 !
" " L ) " " )
! '2 ! " '2 5
# # ! " ) " !
! '/
4 ! ) 3 / ! ! 5
: N ! ! " ! '/
) " ! H : N 8 H
11 NH ) " ! 4 ! "
! .$B ! ! ! !
) 3 ) 1
4 / !
A ONC + A NC I *) "
! " ! ! ) 3 ! " !
! !5 ! ! 9
" 6 ! " ! + +
AM + 1C I , / ) #
!
D + ! ! '
! " "/ ! + !
A 1NC "/ ! + " A 1 1NC P ! )
8 ! "/ ! + "
A11 NC " 9 ! ! '/
) * " ! !
" "/ ! + " ! " !
4 ! ! " ) 3
" 6# ! ! A: NC !
A NC " / ! ! !
" ! 5 ! ( !
6 # ! ! ! "
A: NC 0 5" ! !
! ! + ) !
A 1 1NC
I / ! '/ ! " )
" ! ! ) 3 ! ON
$% & '
$%$% && ''
$% & '
" ! ! A NC !
J " K ! "
A1 ONC " " ! + &
! '/ & . ! " 9
! ! ! "/ ! + ! 5" !
" " "
" '/ ! ! ! '/
! J " K ! ! " !
" ! '/ . ! ! + ! !
F" ! ! '/ ! "
" " " 5 "
AM + 4 1 H I C
! " ! J " K !
#! ! " ! " !
A 1NC " ) 9 !
! , A Q 1 H
! ! 1 H < 6 H 0 H
P H ! ! C "
! A: NC )
$% $%$% $%
5 +& ! !
/ ! ! 5 A:: NC
" A NC ! " !
" + " 7 " " A: NC
+ " A: NC I/
+ ! ) " " )
" ! " ! . ! ! / 0
!5 ! ! ! 5 RR A, 1 :C
" " ! M + 4 A1 C
I '/ ! 5 ! " !
" ! !
A O NC " 7 "
A1: NC 4 ! ! "
6 5 ! " ! !
) 3 7 " " ! "
" ! ! A< 6 C .
! " " ! / S ! , +
. ! < ! " 8" ! + ! !
! ! 6
" ! ! A NC / "
5 ! ! " )
! ! '@
+ L L / "
" ! ! " ' ! "
" '2 A, 1 :C
" " A1 ONC
5 " ! !
." '/ " ) ! 1 N !
! " " 1 " !
" " 4 " " " " " !
! " ! !
, A. ) 1 OH ) " 1 H
Q 1 H ! ! 1 H < 6 H
0 H P H ! !
-:C " ! ! A: NC
" ! L" 1 "
:N " ! L" 1 1: " M"
A1 ONC ! !
" ! L" " ! 1: "
####
! ! ! " ! ! !
! 0 5" '/ ! ! ! 5
" '2 " "
! ! '/
4 # ! " !
! ! 5 " ! ! !
" : " ! " + +
" ! ! ! # !
" '2 ! ! ! '/
.6 " ! ! ! !
! " '/ ! & !
" ! '/ . "
! " " 6 " ! !
! ! "
A0 H Q 1 H ) " 1 H
1 H ! ! 1 H ! ! C
" ! ! A: NC "
8 ! & ! 4 "
'/ ! " ! "
"/ ! + ! # @" !
! ! ! ! !
/ " " ! : " !
: N ! : N ! " : N !
+
P # " !
" '/ ! J " K @" !
! L" !
$ " ! "
! ! ! : " ) 1: "
# ! " " " ) A0 =+= >
$ ) 1 C ! '/ ! ) 3 !
! 9 " ! ! " @" ! #
/ ! A0 =+= > $ ) 1 H
. 1 H ! ! C " !
! A NC ! ! "
! ' " ! 1: " 5" 11 N
" ' " ! 1 " : N ! 1 " 4
! " ' " "
! " & J " K ! ! /
" ! ! "
! '/
& '/ # / +
" ! ! ! 11
1 * < " " ! ! /
" " 5 A, 1 :C I /
! ! 1 N ! ! / "
" ! !
! " " / !
! " 7
! " ! + '/ ! : N
" + A0
H ! ! - :C
( (( (
& '/ ! " !
" "+ ! ! ! /
! ! ) " ! ! ! !
" ! 5 ! :: O N
" * A 1 1C
." " " ! ! ! &! +
! "& ! ! " A 1 C I
/ ! ! : N ! "+ ! !
" ! ) 3 " !
"+ N 7 ! ! # !
" ! " ! ! ! ! " ! !
! 4 ! " "+ AO NC "
+ 2 + " ) ! + "
5" !
" ! ! '/ "
$ " ! ) 3
" " / ! " ) .
) ! " ! " " "
" + '/ " "
' " ! " ! !
: 1 " ! ! " ! L" !
" ! " ! 1 " ! !
O ! ! D + ! ! ! !
) 5 " !
" 9 ! " / I
" A: NC ! !
" ! 4 @" ! ) !
! " ! ,
A Q 1 H 1 H ! ! 1 H
0 H P H ! ! C
+ " " !
! ! / & '/ !
" "+5" ! ! ) I
! " " " ! !
" ) " 8 !
" '/
$ " ! "
! ! " " ! "
! " ! !
" " '2 0 5"
/ + ! "
! " " ! ! !
8 ! " '2
- ! ! ! A ONC
+ " " " ) !
! ! . + " /
" + ! " ! " !
+
+ # ! ! " ! ) 3
'/ ! " ! '/ "
AO NC + ! " H
1 ON ! " 11 N
# ! ! " " " !
! A: NC " ! '/
" T ! ,
"+5" " # ! ! G " !
" A ! ! 1 C " A 1 C
" A Q 1 C " A0
H P H ! ! H ) " 1 C
" 8 " A< 6 C
4 ) 3 "
# " " " '2 + 6
! ! ! ! " ! "
" '2 ! '/ " # !
! " ! ) 3 !
A. C " '2 " !
/ 6 ! " " 7 ! !
! ! * " ! !
" ' ! "
" " ! " '2 + #!
A: NC " " "
" " ) + 5 4
! '/ ! '/ !
) " ! " ! "
! ! A NC
" 4 " ) ! !
A) ! &6 ! ! C & '/
A1: NC + " A11 NC < !
" " / " &6 !
" / ! " !
" '2 4+ " ! !
! ! / "
" ! 1 N !
! " B "
" ! ) ! ! !
"+ !
! ! ! " A! L" ! # C
A ! ! - :C . "+5"
! " ! ! , "=
! " " !
! ! + !
" ! " !
"+5" ! ! !
! ! ! "
I + ) " 8 !
" '2 A O :NC " ! ! # !
! " ! ) 3 7
! ! '/ $ " " !
+ ! / 8" '/ !
6 / ! " '/ " " !
" " ! < "+5" /
" 7 # ! "
8 ! " '/ + ! !
'/ ! " " !
! !
! '/ ! ) 3 / ! ! "
! " 5" + " "
" '2 ! " ! ! "
< + " ! " !
" ! ! / "
! " '/ " "+5"
" 7 '2 ! ! " !
S ! ! ! " ! ! !
! " /
! " 1 : ! !
" ! . ! ! /
0 / ! " ! ! ! '
! " ! L " ! !
! A " 1 O C
# #
# #
# #
# #
'/ & ! ! '/
! " " " !
) )#! " L ; 5 "
" / ! " " ! ! ! "
" ! ! '/ )#! ! !
" ! " ) " L
I " " ! : 1 U* + 6
! " "+ " ! " / !
5 ! ) A,
1 :C " ! ! AO ONC
" " : 1 U* "
"+ 4 ! ! A O NC
" " " ! 1
1 U* " "+ I/ !
! " "+
! '/ )#! ! '/ " L
6 " " ! ! " '/
& ! '/ )#! 5 !
" ! ! AO :NC
4 " ! " / ! ! ! 5
+ " ! / " "
! '2 "+ ! ! ! G " !
A: NC +" ! ) H
A : NC ! 1 ) ! "
A : NC ! 1 ) $ " " "
+ ) ! , "+5" "
'2 G ) A 1 H Q 1 H
! ! 1 C ) A< 6 C 1 )
AP C 1 ) A0 H ! !
- :C
) #
)) ##
) #
" " ! ! !
! ! 9 '/ " " '/ !
"& ! ! " A
1 1H 0 =+= > $ ) 1 C
I "+ ! ! 9 '/ /
! ! / ) ! "
" ! ! '/ " ! !
" A 1NC " ! " " !
" ! ) 3 !
! ! 7 + "+ 4 ! "
" + 2 ! " ) ! + !
" ! ! 7 A :NC !
" A1 ONC " !
! ! + A: NC ! + +
A: NC " ! " @" !
" ! ! A 1NC
! '/ " 5
" ! "& ! ! "
& " ) 6
! " 9 '/ ! 8
" &6 " '/ 4 @" !
! '/ )#! ! ! " ) "
! '2 ! ! ! ! "
A0 =+= > $ ) 1 C 4 "
! ! ! ! '/
! " ! ! A 1 NC 5 ! !
" 4 ! ! A1 NC ! 6
" " ! ! 4+
! " !
" A:ONC @" ! ! '/ )#!
! ! . 5
! + ! " " " @"
! ! '/ A NC M" 6 '/
5 ! ! L" ! !
" " " "
! " " " !
" ! " @" !
) ( + "+5" "
! " ! ! A : NC /
" + @" ! ! '2
!
( ( ( (
T / ) " ! /
! ! + ! "
" " ! ) S ! ) "
! ! 5 N ! ! + + "
9 6 8 ! " ! )
! / " # AO
"C ! ! ! " 6 !
" ) ! ! !
) " ! A< 6 CH 5 !
" ! A0 CH @" ! ) !
! '/ A0 H ! ! CH
" '/ " ! )
! ! '/ AP C 4+
" ! ! A: 1NC ) " "
" ! L" O " 6 "
! A ONC ) " " ! L"
1 : " A1 NC ) "
" ! L" " " 11 1 "
! " ! ! A NC "
/ + " ! ! " ) 3
! ! A NC
! ) ! "
! ! A, 1 :C
! ! ! ! "
! ! @ ! 5 " !
1: N ! " A,
1 :H . ) 1 OC 0 5"
/ " ! ! !
A Q 1 H 0 H < 6
H ! ! C ! ! ! + !
" ! ! A: NC ! !
" ; " ! 6 M"
! ! A1 NC ) ) :
; N / 8"
4 " ! ! " ) 3
" " '/ ! "
A C ! ! ! " 5
! !5 ! ! " ! "
" ! ! ! " ! ! % / H "
" ! ! '/ , !
" !
" '/ 4 ) 3 !
! " ! A *C " ! !
! ! " ! ! A O NC
" ) 3 "
0 5" / ! ! ! "
! " ! )
$ ! " ! & !
" ! ! AO NC / ) '/
' " '/ " ) ! "
: N ! ! "
' " ) ! " / "
" '/ ! ! '/ ! "
) 3 / 5 ! " "
! 2 ! ! ) # 7
! ! " " *
A : NC " A NC !
" ! A : NC " !
" ! A1 NC T ! A 1NC
" ' !
5" '/ / 5 " ) !
! A : NC " " )
' " / 1 ON 4
' ! ! " ! !
! / BV 1 :
! " " A 1NC
" BV 1:
4 " ! " ,
! 5 " A : 1C !
" ! # " 6 "
" ) A : 1C A. ) 1 OC
! ! '/ ' " !
" ! + / ! "
! ! ! 0 ! '/ ! !
! '/ " '
" ! " " " 5
4 ! ! ) 3 "
/ ! . ! ! / 0 5 !
"+ 7 7 " 6 /
" ! ! ! '/ !
I# 5 ! +
! ! ! 7 " +
" ) 3
" "/ ! + " !
5 +& ! / /
" +
" ! ! ) 3
/ 9 ! " !
! 5" + "
! G
! ! " ! ) 3
5 " ! ! ! '/ !
" " / ) ! "
" ! ! '/ " ! ! H
8 ! " '/ !
+ ! / 5
" 2 6 ! " )
! ! ! ! ! " ! .
! " G
! 8
! # ! ! ) H
! ! L" ! A1 "CH
! 5 " '/ !
"# " : "H
& ! H
" ! !
+ A NCH
" ) " ! !
) " ! "+ N +
! 6 !
" " ! ! H
! ) " ' " "# "
! 1 "H
'/ ! ) !
! " H
" " ! ! ! H
" ! ! ! H
! " )
# ! ! " O ! H
/ + ) " ) ! !
A) ! &6 ! ! C ! "
, "=
" # * " # *" # * " # *
B W % D * ! " !
" / 0 1 O O 1 O
I$B $. D #$
% & ' '( & ) )
% 1 $ '/ A ! "
" C M ! ! . ! 0 D ! ! !
* 8 F" , 1
I$B $. * I *
+* % & ' )
' ) $ '/ A ! "
" C M ! ! . ! 0 D ! ! !
. ) ! ( ) ( )
I$B $. * I H -B *(4WW( W * !
" ! " " #
) 3 " ! %
: :
,4I4I( T W B * +* /
0 G X .! 1 :
.(B D * ! " " #
" ! G '/ , ,
-( 0Y (4 (I<.BI *(4I W 4,B.
*4-M .W4 I W( .I< Z[4 \$.
<.*I4W4-( . .(4 ,(.I<. I4 ,B (W 1
, # , # G ."+ B
- 5 ,
.(B D H (IS4I( < *
+* , G .W4;( ! . "
.(B D H 4I<(I( B * . !
* % & , G M ;D ! '/ !
. ! 0 # D 1
D($ W-4 4 H -M( B[. '/ ! "
" # , 6 , - .I*4I<B4
I *(4I W $. *4-M .W4 *4 . <XT.( 1
1 : ! * / 0 G ( !
, L 1 :
DB I*( *4 T W D *
! ! / 0 G ! , #/
0 / 0 11 : 1
4I<(I( B * 0 ! ! ! ! ) 3 A
A, 3C 0 C " ) ! ! '/ "
'/ ! # ! ! "
! "+ # ! ! + '/ 1
$ '/ A ! " " C M ! !
. ! 0 D ! ! ! * 8 F"
, 1
I.T. * D P F" ! ! '/ !
" " # " + , G
B.MI([4 IM W $ 4*(.$ $. ,B (W.(B
$. 0. PM( $4B. I(EE.( 1 / 0
/ 0 G ,0I :
0 MW $ 0 * +* % &
' ( & ) '
) ' )
$ '/ A ! " " C M ! !
. ! 0 D ! ! ! . ) ! ( )
( )
0 MW $ 0 T + ! ! F" ! !
) 3 " ! ! ! '/ %
0 + : 1 O 1
0B]^,^W4?(*] 0 H $4I4-SM. % % &
&G ) ! " ) "
$ + G E ! ;S 1
PM.(B4] . * #$ * $
* % &
$ '/ A ! " . C
M ! ! . ! 0 D ! ! ! * 8
F" ,
B -MI <S I B H ? (I <S I E I
> > 1
46 ! 1 :
I I<4I(4 % 0 * ) ) 3
" ) " 2 6 ! 1O 1:1 1:O
1 1
I<Q II * % &
'( &) 1
$ '/ A ! " * 8 , & C
M ! ! . ! 0 ( ! , 8
B * 1
S(4 ( S D $
! 3 4 #$
1 < + ) ! - ! '/ A " C_M ! !
. ! 0 % + + D ! ! ! * 8
T 1
<.(R.(B . 5 #$ 5 5 !
* #$ #$ #$ 6
< A$ ! "
, C M ! ! . ! 0 (
! P #"
MB,.I D H 4W(T.(B * * " " # G
'/ 5 , - WM] T * A.! C
7 * $ 0 D ! G ."+
< 1 O 1 1 O
MB,.I D 0 ! '/ ! " " #
" ! ) " ! ! , # G
."+ B - 5 , 1
? .B 0 H ?.( W !
+ ) ) + ! "=
" ) " G A >C , 8
I > ^ 3 1 1 O 1
7 * 9 :; <;;=