in
Production Engineering
2014, No 2 (14), pp 81‐85
е е:
к пут ект о о пол о ет д о о о то к е – т о о ет ,
пол о е кото о о у ол т л ет о о п ле е д е к
у ледо п едп т оп о пе е отк к пт уе о о ет лект е ку тепло у е , е е коло е к п о ле е о , ед е око ект тепло е ет е к
те оло о д е т е око плек о .
Abstract:
There was presented a method of use of altera ve source of energy, namely coal mine methane, the use of which as a fuel for power and hea ng genera on is a main direc on in coal mines. By this means some ecological problems of the region are solved. Highly efficient power and hea ng technologies are implemented and energy complexes are estab‐ lished. .
Л
Э
ОО
ЭКОЛО
КО
О
О
О Ы Л
Ы
О О О Ы
О О
О
ЛОЭ
К КО
Л К О
ECOLOGICAL
SAFETY
OF
MINING
REGIONS
THROUGH
CREATION
OF
POWER
‐
HEATING
COMPLEXES
ело е т укту у ол о
п о ле о т плот о п о ле о
д е к де тел о т у ледо
п едп т . е о од о от ет т , то од олее пе пект под одо е т пе е отк т о о ет е те е о до путе п о од т тепло о лект е ко е [1, 2, 3,
4]. е л то ко еп к е е
у ледо п едп т о тел
п о ле п у л т о о ет
еле оо путе о д т
е око плек о , кото удут пол о т
те оло оту л опо е
у т о к , о е пе ект пе едел
ет тепло у лект е ку е .
О ед е е ед ко плек п о е о до пе е отк топл лект е ку тепло у
е отк ет о о о т у е т е о о
по е ко о е ко ект о т е о
ко плек .
ЛОЭ К КО Л К Ы
едл е под од о т л ет о о у ко еп о д тепло е ет е к ко плек о е
пол о ет у ол т по ол ет
е т леду е д :
улу е е коло е ко е оп о т , то ле о д е е оп по о о у кто у
у ло дл до у л , е е е
ок у е ед ет у е е о о
т о е у ет – од о о о , у т у о д п ко о о ект , т к е у е е е ед о о т о е у
от т котел п пе е оде
е ет е то у ол о о топл .
то у е т е о ок т о
т о е у ок ло от NOX, ок до е SO2,
ок у ле од СО п л , л
о о ед е е т ,
о у п у л т
котел . К о е то о, п то еет е то
ко е коло е к ект, кл
у е е кол е т е о о у л Э
п е е т лект е ко е
е о те о т е о лект о е е
т , т е о п ет ;
е е е е то о т у л лед т е
у ел е у к о т о о п
е ке у ол о о пл т , под е уто о
п ед тел о де , т к е ет
I. A. YEFREMOV, S. V. PODKOPAEV, О. К. MOROZ Donetsk Na onal Technical University
Кл че е ло : э е око плек, ко е е , ы о ы щ еще т , элект че к тепло
э е .
Key words: energy complex, cogenera on, emission of pollutants, electricity, heat
оо е пе е т де е тепло о
лект е ко е , полу е п
ут л ет ко е е о
е ет е к одул . Ко е т поле о о
де т т е ет е к
ко е е о одуле до т ет 86%, то едо т о д у е ет е к о ект . п е , К ол т тепло у ол лект о т е п е ет 33%, К п о о у т о ок ( ) до т ет л 50‐ 55%;
полу е е допол тел о о е ет е ко о те оло е ко о .
олее пе пект дл е ет е ко о пе едел л т ко е е о е те оло ,к
о о т кото от о т :
т е е око плек е п оту о
ко е е . е л о у ло ле
л е те оло , кото е е т т
ко о т у ол от од у лео о е
ок К к у о е о о
ед е е т . ко те оло е л т е топл кул у е к п е лое (ЦК ). О о п е у е т то
те оло л т : око ект ое,
у о е 99%, е у л л о о к е т о т , ол о т до 60% теплото о от 2500кк л/к; от о тел о к е о е те пе ту ( ед е 850° ), лед т е то о
к е у о о о ок до от ;
ект ое, у о е 90‐95%, к епле е е е т ко . т ет п те оло ЦК о ет т пол о п о котл к к по к лу о ду о о дут , т к по к лу
о о о о топл . о е котл е
те оло ЦК о ет п о
ту лект е к е е то
о е пе т е л п оту о
ко е е у ледо п едп т .
К о е то о, пе пект л т т
о д т ко е е о
е око плек о е ту
у е т у т котел , т к е е к т л т е к е е ‐теку е кто о дл
ут л ет од е т л о
т у . К д пе е ле то
кте ует те л т по топл , кото ое пол ует , л е о оед е ( ко о т у ол , от од у лео о е ,
т ет ) о л о е о
п е е , оп едел е о к к п то о л д у о о топл , т к кте о о е о пот е л е тепло о лект е ко е ;
т е е око плек е опо е о
ко е е . е л о у ло ле
до т то о ол п т о о ет
у ледо п едп т л е
око ект о о ко е е о о о
е ет е ко о о о удо дл ут л т о о ет путе ото ле тепло о
лект е ко е оот о е е
п л тел о 1:1 ко е то поле о о де т п пол о у ке до 86%. к о о удо е л т е ет е к е одул
е опо е у т о ок ( ),
о е пе е е л опо е о
ко е е .
т о тел т о т е е око плек о е
у ледо п едп т по ол ет е т
леду е оп о [1]:
1. О е пе т де о т лект о‐ тепло е
у ледо п едп т , т к е
л ле к л о
п о ле п едп т . де о т
лект о е о е пе ет ото
лект е к е е то о т о о
е е око плек п ллел о е о те о .
2. у е т е о о ок т т т т
по т о о п од о о ет од к плу т о котел .
3. пол о т к к топл о око ол е от од у лео о е , кото е дут е од от л
(п оту ко е е ), т ет ,
кото до то е о е е л
т о е у ( опо е ко е е ).
4. О о т е т ел ое п о од т о
ко о ото ле е лект о е
тепл е ко е т ел о ,
коло е к " о " т о котел о
ео од о т купк лект о е
е о те .
5. о д т допол тел е о е е т е т
о л е п о ле , е к т е
т.
п л отл е д о ко еп
д е к от п едл е ее л ет
те е к о о о т ко о е к
еле оо о т кл е т укту у т о о е око плек одул локо , кото е о ут
е л о т п п е оте оло е ко
пе е отк топл е те е о до
пол о е о т е о о тепл лект о е [1]. л у о о у л у ле ко тепе
ет о п едл ет те оло пе е отк
у л етодо д о е . пол о е тепло о
е т о о е око плек дл до
тет е ко о е , д ел о о топл , те ло , п о , о к т к
д лее е т тел о по т ел у
е ет е ко о т л е т т полу е е д о п одук . л у л око тепе
ет о п едл ет пол о е те оло
ле е п то о е . то п ол е , кото е полу т е ул т те п о о ду о
о отк у л , пе е т т окол к д
то – cе у к лоту – дл д л е е о
пол о е ко п о ле о т ,
о е е е е у л т топк т о о
е око плек , е те ое теплот о о
по о о т . е пе пект л ет
кл е е о т т о о е око плек одул , кото по ол т е л о т теплое е ое ку
те оло до ко о т о о у л
ку т е о о дко о топл , кото ое у пе о
о ет е т до о о кок до е о
п о од т е.
о т е око плек е п оту о
ко е е еле оо о кл т е по
кото е, к о е то о, л т отл те ло дл до о пок т .
о кол ку ото ле е лект е ко е
о у е т л ет од о е е ото ле е тепл , то ко о е к е пок тел е око плек о ут т у е т е о о улу е п полу е подп то о о д т лл т око е л о о т о од . е е к е етод о отк од
л т олее ко о по е
е к .
е п лек тел л ет пол о е
то о о тепл т ко е е о
е око плек о те ко д о о
т о т о е е о о
олод л .
т л т о о ет еет ол ое
коло е кое е е. ет л ет то по
де т е о т т опо е п ко о по ле
д уок у ле од . к к к поте л ло л о о потепле ет 21 ол е е у О2 деле е ет т о е у п о од т ол о е по е у у, ет п ед т л ет о о у т п о ле п ко о . е од е о ет т о е у т у ко 1 л . т у л од до т т 20‐50 л . 3.
ут л т о о ет тепло е ет е к
одул лоп е д теле оде т л
О2 2О. ет то о 20 ет п ко ект.
ед е е те п о ле о о пол о
т о о ет к е о у е т л ло у ло т . .Ф. д ко. де о д ко е е о е ет е к ко плек е 12 опо е у т о ок т п JMS 620 т ко “Jenbacher”, от т о ет е
ко е т е 25%. у К т
е ет е к у т о ок по теплу лект о е до од т до 86%, то едо т о д у е ет е к о ект . т о ле лект е к о о т од о у т о к о т л ет 3,035 т, тепло – 2,63 к л/ .
О о о п одук е е око плек те . . Ф. д ко л ет лект о е ,
т е опо е у т о к ,
е е пе л о д . Од о е е о
е око плек т ет е е те у
о л де опо е о у т о к тепло у
е то е о о т (3050 к т), то лект е ко те пе ту ко 110/70° . т л подо о о кол е т тепл , 36 т, о к к теплот у од д о о л ет
кту л о д е .
о т пол о тепл ,
т е о о опо е о у т о ко ,
п еду т ет под у е о те у о е о
одо е . лет ее е од , о
е е пот е о т п едп т о е оде, тк тепл от од т ок у у еду.
е пе ту поте л е о о тепл
(110/70 ) о о пол о т дл допол тел о отк лект о е по о , п е ,
тепло ло у т о ок, от кок п
о тел ( ). е т о, то у е о
подо е у т о к п е т п пол о
тепл еоте л то ко екото д у
лу [5]. ед т л ет о л
пол о т теплоту у од д о о ,
те пе ту кото о т л ет о л о
е е 140 , од 4,5 к/ .
отке тепло о е у т о к
ео од о у т л т о о о т к л о
лу око о пол о копоте л о о
о о о о тепл о е од д о о [6].
едл е е ут л тепл п еде
. 1. е е пок опо е у т о к ( ) лект е к е е то о Э 1 ле е т тепло ло о у т о к : ту , от , лект е к е е то о Э 2, ко де то К, о
1 2, теплоо е к , О1 О2.
К к д о д т л 1 п о е е
де у ол пл то у ле е е о
т . . Ф. д ко ле е о 291,7 л . 3 т о о
ет , кото пол о дл отк
961187 т· о лект о е п о од т 334427 к л тепл . ок е о ед о о ет т о е у олее 4,7 л .т к ле те О2.
О о то к о о
е е т т о е у п оте у ледо
п едп т л т т е котел е,
от е у ле (NOx, О, О2, SO2 п л ), т к е
о ет е е т е де о е те
од е е т л о е т у .
о д то о т е ет е к
ко плек о еет е то ко е коло е к ект, о у ло ле у е е е кол е т
е о о у л тепло лект о т .
Це т л о п о пло дке т поло е д е котел е № 1 № 2, от е у ол о ко е т те к , полу е о от ЦОФ «К е к ». Котел № 1 о е д у котл т п К – 10 ‐13 ет – т п К – 10‐13, кото е е т
кел ое е топл . Котел № 2 о е
е т котл т п –18 топк ок то , кото е е т подо ое е топл . 2004 оду котел е пот е л 20,258 т . т у л . то ле котел №1 – 18,929 т . т котел №2 – 1,329 т . т. Эле е т о т у л : у ле од – 73,49%; одо од – 4,52%; ( от + к ло од) – 4,39%; е – 1,96%; ол – 8,14%; л о т – 7,50%. теплот
о о е у ол о о ко е т т
о т л ет Qir= 29,406 /к.
. 1 п л е ут л тепл ,
ет о о ед е е т т о е у от котел № 1 № 2 п о од л по етод ке
оп еделе о о е е т
т о е у от е ет е к у т о ок [7] .
ел о о у ол котел
ок е е по е 2006 одо п еде т л 2.
КЛ
л cу о о е о о ед
е е т т о е у п ед е е ет е ко о ко плек у ол о ет е у ло т . . Ф. д ко пок ет, то ед е е опо е у т о ок по ут л т о о ет по ол т ет ко о у л , кото ее л т котел Це т л о п о пло дк , ок т т
ед е о т о е у 55,8 т . т од. олу е е п кт е к е е ул т т л т пок теле то о, то од пе пект путе
ок е ед о о т о е у л ет
ут л т о о ет ко е е о
е ет е к ко плек , ут л у т
ет путе отк тепло о лект е ко е , пол уе к к дл е ет е ко о
оо е пе е т , т к дл отпу к то о пот е тел .
к о о , е л от е о
ко еп о д л тепло е ет е к
ко плек о е у ол т л ет од
пе пект п ле д е к
де тел о т у ледо п едп т е е
о л о‐ ко о е к п о ле те к
е о о .
Л
[1] . Ф. ул т. у о‐те е к е о о о д
т ко е е о е ет е к
ко плек о / . Ф. ул т, . Ф. е е . К е : уко ду к , 2006. c. 176.
[2] . Ф. ул т. « етод е к е о о о е к ект о т е о е е п оекто дл о екто топл о‐ е ет е ко о ко плек ” . Ф. ул т, . . е епел , . Ф. е е , . . одту к , . . К к ло Геоте че к е к . , е ед. . у . т ./ к . еп опет о к, 2002. п. 36. c. 146‐ 155.
од О е пот е леет по п оекту,
л . 3
от
лект о е ,
т·
от о тепл ,
к л ет по О2к
,
т
2004 2.220091 – – 34.328
2005 2.194690 – – 33.936
2006 26.212291 94.313 8.120 428.311
2007 59.663640 200.586 33.337 963.940 2008 40.307841 131.893 59.612 650.851 2009 39.850335 132.620 56.508 647.111 2010 52.570787 175.932 74.582 852.158 2011 36.995773 122.046 53.709 620.534
2012 20.317776 65.667 31.836 340.402
2013 11.392428 38.130 17.223 191.205
е о: 291.725672 961.187 334.427 4.762778
л 1
е л е ул т то от по ко плек о де пол о ет те
. . . д ко ( 31 дек 2013 .)
то к
о о
о , т/
NOx SO2 О О2 л е о
2006 од
Котел № 1 116,887 740,906 67,348 50924,416 222,901 52072,458
Котел № 2 8,212 52,053 4,732 3577,767 104,401 3747,165
то о: 125,099 792,959 72,080 54502,183 327,302 55819,623
2007 од
Котел № 1 72,002 456,398 41,509 31369,440 137,307 32076,656
Котел № 2 5,059 32,065 2,915 2203,904 64,406 2308,349
то о: 77,061 488,463 44,424 33573,344 201,713 34385,005
е е о о 48,038 304,496 27,656 20928,839 125,589 21434,618
2008‐2012 од
е е о о 125,099 792,959 72,080 54502,183 327,302 55819,623
л 2
[3] . . Лук о . „ о д е е о ект о о
ко плек ле е пол о т о о
ет ” . v . Лук о , . . е епел , . . ок , . . е о Геоте че к е к :
е ед. . у . т ./ к .
еп опет о к, 2010. п. 88. c. 3‐8.
[4] . Ф. е е , „ е ко‐ ко о е к е пект от т е ет е к ко плек о ” .Ф.
е е Геоте че к е к .
еп опет о к.1999. п. 15. c. 55‐61.
[5] K. Rafferty. Geothermal power genera on on low‐ temperature, small‐scale applica ons, Geo‐Heat Cen‐ ter. 2000. № 1. P. 12‐1
[6] т. 83560 к , К (2006) F 01 K 23/02, F 01 K 23/10, F 01 K 3/00/ Ко е е і те ко т теплот д о і / ул т . Ф. л к . Л. е е . Ф. ок . . е о . . Ок е Ю. . № 200611179; л. 23.10.2006; опу л. 25.04.2008, л. № 14.2008. 5. 76.
[7] о е е т т о е у от
е ет е к у т о ок// етод к
оп еделе : те т о топл е ет к
к . О ед е е е ет е к
п едп т „От ле о е е о‐
е т о о д т е ет к ”. К е , 2002. . 44.
PhD Eng, I. A. Yefremov, PhD Eng, S. V. Podkopaev, PhD Eng, professor О. К. Moroz
Donetsk Na onal Technical University Artyom Street 58, 83001 Donetsk, UKRAINE e‐mail: ggeom@donntu.edu.ua
etyurin@mail.ru