Designing a clinical decision support system for differentiating attention
deficit/hyperactivity disorder from emotional-behavioral disorders with similar
symptoms: Comparison of two common artificial neural networks
Mona Delavarian1*, Farzad Towhidkhah2, Parvin Dibajnia3, Gholam-Ali Afrooz4,
Elahe Nayebi5, Shahriar Gharibzadeh6
1. Ph.D Student of Exceptional Child Psychology, Depatment of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran (Corresponding author)
2. Professor, Department of Biomedical Engineering, Amirkabir University of Technology, Tehran, Iran
3. Associated Professor, Psychiatrist, School of Rehabilitation, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
4. Distinguished Professor, Department of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran 5. Department of Psychology, University of Tehran, Tehran, Iran
6. Associated Professor, Department of Biomedical Engineering, Amirkabir University of Technology, Tehran, Iran.
Article Received on:2015.April.30 Article Accepted on: 2015.December.21
Abstract
Background and Aim: The incidence of behavioral disorders among children and teenagers has
recently found interest among researchers. Due to their harsh and offensive mood, most of the affected individuals are rejected from their families and society, which leads to decreasing their chance of normal development, so it is important to identify and treat them in the course as early as possible. Diagnosing and distinguishing attention deficit/hyperactivity disorder from other similar behavioral disorders such as depression, anxiety, comorbid depression and anxiety, and conduct disorders is one of the most important and essential proceedings in field of child psychology disorders.
Materials and Methods: The samples consisted of 271 children, including 44 with ADHD, 31
with conduct, 35 with depression, 33 with mixed depression and anxiety, and 41 with anxiety as well as 87 children with normal but temporarily aggressive behavior. In the present study, two different decision support systems, multilayer perceptron and Radial Basis Function neural networks, were designed and compared based on the signs and symptoms.
Results: The mean of accuracy of the networks in diagnosis and distinguishing reached to 95.57
and 96.30 percentages with MLP and RBF, respectively. Therefore, the designed decision support systems, especially RBF, was observed to be a reliable assistant for the experts in the diagnosis and distinguishing the mentioned behavioral disorders.
Conclusion: Both designed systems, especially RBF, can be used as a reliable device for
distinguishing, diagnosing, and also screening of child emotional and behavioral disorders.
Key Words: Attention deficit/hyperactivity disorder, Anxiety disorder, Child depression
disorder, Conduct disorder, Multi-layer perceptron neural network, Radial basis function neural network
Cite this article as: Mona Delavarian, Farzad Towhidkhah, Parvin Dibajnia, Gholam-Ali Afrooz, Elahe Nayebi, Shahriar Gharibzadeh. Designing a clinical decision support system for differentiating attention deficit/hyperactivity disorder from emotional-behavioral disorders with similar symptoms: Comparison of two common artificial neural networks. J Rehab Med. 2016; 5(2): 29-39.
* Corresponding Author: Ph.D Student of Exceptional child psychology, Depatment of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran
...ناراکمه و نایرولاد
همانلصف یملع
–
یشهوژپ خبناوت بط ش ی هرود * مجنپ هرامش . مود ، ناتسبات 1395
30
زا یلاعف شیب / هجوت ییاسران للاتخا زیامت یارب ینیلاب میمصت نابیتشپ متسیس یحارط
للاتخا
یفطاع یاه
-جیار یعونصم یبصع هکبش ود هسیاقم :هباشم یاه هناشن اب یراتفر
نایرولاد انوم *
1 هاوخدیحوت دازرف ، 2
جابید نیورپ این 3 زورفا یلعملاغ ، 4
یبیان ههلا ، 5 بیرغ رایرهش ، هداز
6
1. ناریا ،نارهت ،نارهت هاگشناد ،یتیبرت مولع و یسانشناور هدکشناد ،ییانثتسا ناکدوک شزومآ و یسانشناور یارتکد یوجشناد
2. یملع تئیه وضع ،یکشزپ یسدنهم هدکشناد ،داتسا ناریا ،نارهت ،ریبکریما یتعنص هاگشناد
3. رایشناد ،کشزپناور هدکشناد
مولع ،یشخبناوت یکشزپ مولع هاگشناد ش
ناریا ،نارهت ،یتشهب دیه
4. یملع تئیه وضع ،یتیبرت مولع و یسانشناور هدکشناد ،زاتمم داتسا ناریا ،نارهت ،نارهت هاگشناد
5. ناریا ،نارهت ،نارهت هاگشناد ،یتیبرت مولع و یسانشناور هدکشناد
6. یملع تئیه وضع ،یکشزپ یسدنهم هدکشناد ،رایشناد ،نارهت ،ریبکریما یتعنص هاگشناد
ناریا
هلاقم تفایرد
:
10 / 2 / 1394 هلاقم شریذپ :
30 / 9 / 1394
هدیکچ فادها و همدقم
راتفر لیلد هب ناکدوک نیا زا یرایسب .تسا هتفای یدایز عویش ناناوجون و ناکدوک رد یراتفر تلالاتخا زا ،هنارگشاخرپ و هنامصخ یاه
یوس دواخ خناایاتمه و نااملعم ،نیدلاو
یم درط تصرف شهاک بجوم رما نیمه و دنوش ایقد هچره و ماگنهدوز ختخانش ترورض نیاربانب .دش دهاوخ نانآ یشزومآ یاه
،ناانآ رات لاماک رواط هاب .تاسا واسحم
زیمت و صیخشت رتعیرس هچ ره
نایم
ADHD
یفطاع تلالاتخا ریاس زا
و ،نامزمه یگدرسفا و بارطضا ،بارطضا ،یگدرسفا دننام ،هباشم یراتفر زا یاکی ،کولس للاتخا
.تسا ناکدوک یتخانشناور تلالاتخا ۀطیح رد یساسا و مهم تامادقا
شور و داوم اه
لماش هنومن 271
لماش ،کدوک 44
کدوک راتفرگ هب
ADHD
، 31 ،کولس للاتخا صیخشت اب کدوک 35
،یگدرسفا للاتخا اب رفن 33
یگدرسفا و بارطضا اب رفن
،نامزمه 41 طضا للاتخا اب رفن و بار
87 یعیبط راتفر اب کدوک .دندوب تقوم یرگشاخرپ هناشن اب یلو
هکبش لماش ،میمصت رگتیامح توافتم متسیس ود هعلاطم نیا رد
هناشن اسا رب ،یعاعش هیاپ عبات یبصع هکبش و نورتپسرپ هیلادنچ یعونصم یبصع .دنتشگ هسیاقم و یحارط میلاع و اه
اه هتفای
هکبش تقد نیگنایم اه
هب تلالاتخا زییمت و صیخشت رد 95.57
و 96.30 هکبش طسوت بیترت هب دصرد هجیتن رد .دیسر یعاعش هیاپ عبات و نورتپسرپ هیلادنچ یبصع یاه
متسیس هب ،هدش یحارط یاه خا اب ناکدوک زیمت و صیخشت رد ناصصختم یارب یدامتعا لباق رایتسد لاامتحا ،یعاعش هیاپ عبات هکبش هژیو
ع تلالات یفطا -.دوب دنهاوخ یراتفر
یریگ هجیتن
،هدش یحارط متسیس ود ره هژیو هب
یم ،یعاعش هیاپ عبات هکبش رازبا نینچمه و صیخشت و زییمت تهج بسانم رازبا کی ناونع هب دنناوت
یارب دامتعا لباق یرگلابرغ
یفطاع تلالاتخا
.دریگ رارق هدافتسا دروم ناکدوک یراتفر
هژاو :یدیلک یاه
تخا شیب/هجوت ییاسران للا هکبش ،نورتپسرپ هیلا دنچ یعونصم یبصع هکبش ،کولس للاتخا ،ناکدوک یگدرسفا للاتخا ،بارطضا للاتخا ،یلاعف
یعاعش هیاپ عبات یبصع
:لوئسم هدنسیون
د .نایرولاد انوم ،یتیبرت مولع و یسانشناور هدکشناد ،ییانثتسا ناکدوک شزومآ و یسانشناور یارتکد یوجشنا
هاگشناد
ناریا ،نارهت ،نارهت
:یکینورتکلا سردآ
mona.delavarian@gmail.com
delavarian@ut.ac.ir
همدقم فادها و خساپ ندومن مهارف هب رداق یراتفر للاتخا اب درف کی اه
تیعقوم رد بسانم یراتفر ی جوت اب ،ددعتم یاه
.تسین دوخ نس و تیسنج هب ه
مهم زا یکی هجیتن رد ؛ددنویپب عوقو هب ،تسا هسردم اب طبترم اهنآ زا یکی هک توافتم تیعقوم ود رد لقادح دیاب یعیبطریغ یاهراتفر لماوع نیرت
یم رارق ریثات تحت هک تسا یشزومآ درکلمع ،دریگ
[1 ]
.
ادض یاهراتفر ،تلالاتخا نیا اب ناکدوک هولاع هب یم ناشن دوخ زا یعامتج
،هجیتنرد .دنهد
للاتخا نیا نامرد و یقد صیخشت یلاعف شیب/هجوت ییاسران للاتخا هعلاطم نیا رد .دراد یدایز تیمها نییاپ نینس رد اه
1
،کولس للاتخا ،
لااب عویش لیلد هب نامزمه یگدرسفا و بارطضا و ،بارطضا ،یگدرسفا روم ،ناناوجون و ناکدوک نایم رد
.دنتفرگ رارق هجوت د
للاتخا یقارتفا صیخشت دراد یدایز تیمها روکذم یراتفر یاه
تهابش لیلد هب و هناشن نایم دایز یاه
لمع رد ،میلاع ینامزمه و اهنآ یاه
هک تسا هدش هدز نیمخت .تسا لکشم 20
ات 50 طضا تلالاتخا عاونا زا یکی یاراد یساسا یگدرسفا للاتخا اب ناکدوک زا دصرد زین یبار
یم رد ریگارف بارطضا للاتخا .دنشاب تاقوا رتشیب
یم هارمه یگدرسفا للاتخا دننام تلالاتخا ریاس اب دشاب
[3 ]
اب ار دوخ تسا نکمم بارطضا .
هناشن شیب یاه دهد ناشن یرگشاخرپ و یلاعف
[4 ]
اب ناکدوک مراهچ کی زا شیب . یلاعف شیب/هجوت ییاسران للاتخا
یکی یاراد تلالاتخا عاونا زا
یم زین یبارطضا دنشاب
[2 ]
هناشن . و کولس للاتخا یاه یلاعف شیب/هجوت ییاسران للاتخا
دنشاب هتشاد دوجو نامز کی رد تسا نکمم ناکدوک رد
[4 ]
ناکدوک . /هجوت ییاسران للاتخا
یلاعف شیب دیاش
یم زورب ار یشناکت و هنارگشاخرپ یاهراتفر راتفر نیا .دنهد
هناشن زا دیاب اه للاتخا یاه
کولس قرف و کولس للاتخا اب ناکدوک یارب یگدرسفا دایز لامتحا .دنوش هداد یلاعف شیب/هجوت ییاسران للاتخا
دراوم یخرب رد .دراد دوجو
هناشن کولس للاتخا اب ناکدوک یم ناشن ار یگدرسفا حضاو یاه
مه یگدرسفا نایم قارتفا رگید مهم هتکن .دنهد یرارقیب و یکرحترپ هناشن اب هار
و یلاعف شیب/هجوت ییاسران للاتخا یم کدوک رد
دشاب
[4 ]
.
هدرک حرطم نیققحم یخرب هصخشم هک دنا
یم یراتفر تلالاتخا اب ناکدوک یراتفر یاه نیدلاو و هداوناخ اب هبحاصم دننام ،ددعتم عبانم زا تسیاب
علاطا عبانم ریاس و کدوک و دننام یتا
یسیطانغم دیدشت اب یرادربریوصت
2
عمج ینیلاب تادهاشم و تانیاعم و ددرگ یروآ
[5 ، 6]
ناملعم هک اجنآ زا .
تصرف همانشسرپ ،دنراد رگیدکی اب ار نازومآ شناد زا یدایز دادعت هسیاقم و هدهاشم یارب یدایز یاه هک ییاه
هلیسو هب یم لیمکت نانآ ددرگ
یم دناوت دریگ رارق هدافتسا دروم یرگلابرغ رازبا ناونع هب
[7 ]
یم رارق هجوت دروم رایسب ار هسردم رد ناکدوک یاهراتفر نیققحم یخرب . زا و دنهد
یم هدافتسا نازومآ شناد یراتفر تلاکشم یسررب یارب ملعم همانشسرپ دننک
[ 8،9 ]
او زا هدمآ تسد هب تاعلاطا هب زین نیققحم زا یخرب و و نیدل
یم دانتسا ملعم دننک
[ 10 ]
،تاعلاطم زا یخرب رد . و یسیطانغم دیدشت اب یرادربریوصت
یفارگولافسناورتکلا
3
شور ریاس رانک رد رارق هدافتسا دروم اه
تسا هتفرگ ]
11،12 ]
م رارق هدافتسا دروم یراتفر تلالاتخا یقد صیخشت یارب ،یکمک رازیا ناونع هب ،زین رازبا ود نیا . ی
هنافساتم اما ،دنریگ
یسیطانغم دیدشت اب یرادربریوصت هژیو تلایهست و اهرازبا هب جایتحا و دراد دایز هنیزه
نآ یفارگولافسناورتکلا نییاپ تیساسح یفرط زا .دراد یا
للاتخا صیخشت یارب فراعتمریغ یرازبا ناونع هب ار یم رد ناکدوک یراتفر یاه
.دروآ
هقبط ننک یدنب هد هدرتسگ نازیم هب اه هقبط و صیخشت یارب یا
یم رارق هدافتسا دروم یکشزپ رد یدنب دنریگ
[ 13 ]
هدرک اعدا نیققحم یخرب . هک دنا
هقبط کی یعونصم یبصع هکبش للاتخا یارب اراک هدننک یدنب
تسا یکشزپناور یاه ]
14 ]
رازبا نیا زا اهنآ . یارب
هقبط ینرفوزیکسا تلالاتخا یدنب
و یم ناشن دهاوش زا یخرب .دندومن هدافتسا زورون تلالاتخا ،یتخانشناور تلااح یبایزرا یارب بسانم شور کی یعونصم یبصع هکبش هک دهد
للاتخا نیا صیخشت یجورخ ییوگشیپ و ،اه
یم ینیلاب یریگ میمصت تلاکشم ریاس و گرم ،ندش یرتسب دننام یراتفر یاه هکبش زا .دشاب
صم یبصع للاتخا نایم قارتفا و ییوگشیپ ،صیخشت یارب یعون
.تسا هدش هدافتسا یکشزپناور رد هباشم یاه Tryon
لاس رد 2014 هکبش
هحناس زا سپ رتسا للاتخا صیخشت یارب ار یبصع
4
درب راک هب و یحارط
[ 15 ]
هناشن هعلاطم نیا رد . تدش اب للاتخا نیا اب هارمه یاه
توافتم
ش هتفرگ رظن رد زین یا رد .د
لحارم و هدیا هعلاطم ن نوگانوگ
ق رد هدعاق بلا یم حرطم ییاه
.دوش Steiner لاس رد ناراکمه و
2011 للاتخا هب
دیاز یلاعف شیب/هجوت ییاسران یمتسیس و دندومن هجوت ناکدوک رد
دندومن یحارط زین یکمک
[ 16 ]
رادم رد و تشاد ینامرد هبنج متسیس نیا .
ناکدوک نیا یارب یم هتفرگ راک هب
لاس رد .دش 12
0 2 یرتویپماک متسیس کی یارب
دش یحارط یراتفر للاتخا نودب و اب ناناوجون زییمت
[ 17 ]
رد .
1. ADHD
2. MRI
3. EEG
...ناراکمه و نایرولاد
همانلصف یملع
–
یشهوژپ خبناوت بط ش ی هرود * مجنپ هرامش . مود ، ناتسبات 1395
32
للاتخا نایم زا هعلاطم نیا هلباقم ینامرفان للاتخا و کولس للاتخا ،ناناوجون یراتفر یاه
یا
5
یم رارق زییمت دروم یعیبط راتفر و .دنتفرگ
یارب
فا یرتویپماک تیلاعف کی زا قارت لماک روطب
هقبط .دیدرگ هدافتسا دنمنوناق نیناوق تیاعر نازیم اسا رب هدش یحارط متسیس هلیسوب یدنب
یم تروص تیلاعف .تفرگ
Krebs لاس رد زین ناراکمه و 2012
یکمک متسیس کی یارب
دومن یحارط ناناوجون یارب اوسو للاتخا یبایزرا
[ 18 ]
ولاد . لاس رد زین ناراکمه و نایر 1394
یفطاع تلالاتخا یقد صیخشت یارب یصیخشت کمک متسیس ،
یحارط ناکدوک یراتفر
دندومن
[ 19 ]
. یعونصم یبصع هکبش شور
6
هطیح زا یرایسب رد صیخشت هژیو هب اه
تیقفوم روط هب یکشزپ یاه یم هدافتسا یزیمآ
دوش
[ 20 ]
کی ،شور نیا .
هقبط شور تسا یطخریغ یدنب
هکبش . نورون راتفر اسا رب یبصع یاه هدش یحارط یبصع متسیس و یتسیز یاه
هکبش نیا .دنا یاهدحاو زا اه
یم هتخاس نورون مسا هب یتابساحم نزو مان هب ییاهرتماراپ یرط زا یبصع هکبش یدورو .دنوش
7
نزو ، یم داجیا ار هکبش یجورخ و هدش یهد
-نزو .دنیامن نزو لداعم اه
س یاه نزو نیمخت یبصع هکبش رد یریگدای دنیارف یلصا فده و دنتسه یسپانی تسا اه
[ 3،21،22 ]
.
هکبش عاونا زا یکی نورتپسرپ یبصع هکبش کی تیاهن رد و ناهنپ هیلا کی لقادح و یدورو هیلا کی نآ ییادتبا عون رد هک تسا یعونصم یاه
هیلا ینوریب ( دراد رارق ریوصت 1 )
[ 19 ]
.
عبات یبصع هکبش یعاعش هیاپ
8
یم هیلا هس لماش و تسا یعونصم یبصع هکبش عاونا زا رگید یکی و ،ناهنپ هیلا کی ،یدورو هیلا کی ،دشاب
( یجورخ هیلا کی ریوصت
2 هداد اسا رب .) هکبش میلعت یارب هدافتسا دروم یاه
یارب بسک نیرتشیب هیاپ عبات یبصع هکبش رد ،متسیس تقد
گدرتسگ رتماراپ ،یعاعش ی
9
یم یبصع هکبش نورون تعسو اب طابترا رد هک ددرگ هبساحم تسیاب
یم هکبش یاه .دشاب
هریاد رد اه ریوصت 1 و 2 ناشن نورون ۀدنهد یم یعونصم یبصع هکبش یاه
نورون زا تاعلاطا .دنشاب نورون کت کت هب یدورو هیلا یاه
یاه
شزادرپ دروم اجنآ رد و هدش لقتنم ینایم هیلا یم رارق
هیلا هب تاعلاطا ،سپس .دریگ ینوریب
یم هداد للاتخا صیخشت و لقتنم .دوش
ریوصت 1 : ناهنپ هیلا کی اب هیلادنچ یبصع هکبش
5. ODD
6. Artificial Neural Network (ANN)
7.weight
8. Radial Basis Function (RBF)
ریوصت 2 : یعاعش هیاپ عبات یبصع هکبش
نزو ایاب و اه هکبش یاه
هقبط یاطخ لقادح هب یبایتسد یارب یبصع هکبش میلعت لابند هب اه اب یدنب
،اطخ راشتنا سپ شور زا هدافتسا
هدرتسگ هب ،میلعت یارب هدافتسا دروم متیروگلا نیرت یم تسد
دیآ
[ 23 ]
نزو ،هکبش هب هداد یفداصت هئارا راب ره زا سپ . حلاصا و رییغت یطابترا یاه
و هتفرگ تروص اطخ لقادح ات هتفای نیرتشیب
دوش بسک هجیتن
[ 24،25،26 ]
هقبط تیزم . هدننک یدنب
میلعت هقبط ،هدید هنومن یدنب
هک تسا ییاه
چیه هدشن هئارا متسیس هب هاگ .دنا
هقبط کی یحارط هعلاطم نیا فده هقبط رد کمک و صیخشت تقد شیازفا یارب بسانم هدننک یدنب
للاتخا یدنب هدش رکذ یراتفر یاه
یم هقبط یحارط یارب .دشاب عبات یبصع هکبش ،لااب تقد اب هدننک یدنب
.دنتفرگ رارق هسیاقم دروم نورتپسرپ هیلادنچ یبصع هکبش و یعاعش هیاپ
یفطاع تلالاتخا هب لاتبا یلااب لامتحا اب ناکدوک یرگلابرغ رد و هدوب رتلااب تعرس و تقد یاراد یداهنشیپ متسیس
اراک و رثوم رایسب یراتفر
.دوب دهاوخ اه شور و داوم هکبش ،شهوژپ نیا رد هتفرگ راک هب شور یم یعونصم یبصع
شور زا هک دشاب هقبط یاه
ود یعونصم هکبش عاونا نایم زا .تسا یطخریغ یدنب
هقبط رد لااب تقد لیلد هب یعاعش هیاپ عبات هکبش و نورتپسرپ هیلادنچ یبصع هکبش للاتخا یدنب
ناور یاه .دنتفرگ رارق هدافتسا دروم یکشزپ
اب ناکدوک زا یدایز دادعت هب هدش یحارط متسیس للاتخا
یفطاع یاه
دننام ،یراتفر یلاعف شیب/هجوت ییاسران
و یگدرسفا ،بارطضا ،کولس ،
یارب .تشاد زاین ،نامزمه یگدرسفا و بارطضا ندیسر
فده نیا هب 12
دادعت نیا زا هک دندش باختنا هسردم 4
للاتخا هژیو هسردم ،هسردم یاه
هژیو هب ،یراتفر /هجوت ییاسران للاتخا
یلاعف شیب وب ،
هسردم ریاس .دند ناتسبد زا اه
رد یراکمه هب لیامت هک هدوب یتلود رتسد رد یاه
یم رتشیب یعافتناریغ رادم هب تبسن زین نازومآ شناد دادعت و کدنا هیرهش اب رادم نیا رد لیصحت .دنتشاد شهوژپ زا حطس ره زا .دشاب
لقادح ،ییادتبا عطقم 3
شناد دادعت و دوب دوجوم لاک لقادح زین لاک ره نازومآ
25 هدش هداد تکرش ناکدوک زا کی چیه .دوب رفن ریز
.دندوبن ییوراد نامرد یارب
لکشم یاهراتفر یاراد ریخا هام شش ات جنپ یط هک ار ینازومآ شناد ات دش تساوخرد ناملعم زا هنومن باختنا زاس
هدوب یدج م زومآ شناد دروم رد دوخ یبتک رظن هارمه هب ،دنا زین ناکشزپناور زا .دنهد عاجرا ،هدش باختنا هبرجت اب لافطا کشزپناور ود هب روکذ
لماش هک یتسیل کچ ،کدوک دوخ و ماوقا ،نیدلاو اب هبحاصم ،ینیلاب هدهاشم زا هدافتسا اب عماج روط هب ار یعاجرا ناکدوک ات دش تساوخرد صخاش للاتخا یاه یفطاع یاه
-رد و ملعم شرازگ ،دوب یراتفر تدش اسا رب .دنهد رارق یبایزرا دروم مارگولافسناورتکلا یسررب زاین تروص
هصخشم ،میلاع هجرد هس اب ناکدوک یراتفر یاه
0 ات 2 یم تبث و شرازگ :دش
0 هناشن یارب هدهاشم هجو چیه هب ای ریخا هام شش یط هک یا
یم هدهاشم هتفه رد زور کی اهنت ای دشن ،دش
1 هناشن یارب نازیم هب ریخا هام شش یط هک یا
2 ، 3 ای ، نیرتشیب 4 هدهاشم هتفه ره رد زور
و دیدرگ 2 هناشن یارب رد هک ییاه
رتشیب زا شیب ینعی ،عقاوم 4
زا لقتسم روط هب کشزپناور ود .دش هدهاشم ،ریخا هام شش یط هتفه ره رد زور
یراتفر للاتخا عون صیخشت و هدرک یبایزرا ار ناکدوک رگیدکی یم حرطم ار
.دندرک نایاش هدش هداد تکرش ناکدوک هیلک نیدلاو زا هک تسا رکذ
تیاضر یبتک همان هتفرگ
تاعلاطا هیلک هک دیدرگ لصاح نانیمطا نیا و دش لماک روطب
...ناراکمه و نایرولاد
همانلصف یملع
–
یشهوژپ خبناوت بط ش ی هرود * مجنپ هرامش . مود ، ناتسبات 1395
34
تدم هب دنیارف نیا 7
هب هام لوط و دیماجنا 271 لماش ،کدوک 44
کدوک راتفرگ هب لاتخا یلاعف شیب/هجوت ییاسران ل ،
31 صیخاشت ااب کدوک
،کولس للاتخا 35
،یگدرسفا للاتخا اب رفن 33
،نامزمه یگدرسفا و بارطضا اب رفن 41
و بارطضا للاتخا اب رفن 87
یاعیبط رااتفر ااب کدواک
لودج( دندش باختنا 1
هناشن یمامت .) لسکا مرف کی رد اه
10
.دش هریخذ
لودج 1 : هنومن دادعت اه
دعت دا ناکدوک هجوت صقن
- شیب یلاعف بارطضا للاتخا
یگدرسفا للاتخا و بارطضا للاتخا
یگدرسفا نامزمه کولس للاتخا
یعیبط راتفر
271 44
41 35
33 31
87
63 عمج مرف کی رد و جارختسا داتفا یم قافتا کدوک رد ررکم روط هب و دایز تدش اب هک هناشن نیا .دندش یروآ
63 وصخ رد هناشن ص
للاتاخا
یلاعف شیب/هجوت ییاسران هب
هولاع 4 هناشن نیا زا یضعب .دوب رگید للاتخا کلام اب اه
یصیخشت یاه DSM-V
کرتاشم طوبرم للاتخا یارب
ریخ رگید یخرب و دوب
[ 27 ]
،داد یام صااصتخا دوخ هب زین ار یدایز نامز تدم و داد یم شهاک ار متسیس تعرس هناشن دادعت نیا هک اجنآ زا . 36
تیمها اب رایسب زییمت رما رد هک هناشن یماامت .دایدرگ باختنا لافطا یکشزپناور هطیح رد لقتسم صصختم نیدنچ رظن اب دندوب رت
36 رد هنااشن
هرامش لودج 2
هدش رکذ لودج( دنا 2
هناشن .) هناشن هب تبسن یرتمک تیمها یرادانعم روط هب ناصصختم رظن باطم هدنامیقاب یاه یباختنا یاه
هناشن .دنتشاد یدورو ناونع هب ،دندوب یرتشیب هرمن نیگنایم یاراد هک یباختنا یاه
هقبط ود ره یاه لوداج( دنداش بااختنا هدننک یدنب
2 هاب .)
یدورو ریاس ،سنج و نس یدورو یانثتسا هرمن هب هجوت اب اه
زا هناشن تدش اسا رب هک یا 0
ات 2 زا ،دوب هدش هداد 0
ات 2 صواصخ رد .داندوب
یزاسراجنه نارامیب نس
11
ددع نارسپ یارب ،زین تیسنج صوصخ رد و تفرگ تروص 0
ددع نارتخد یارب و 1
.دش هتشاذگ متسیس رد
لودج 2 : هناشن یدورو ناونع هب هدش هدافتسا میلاع و اه
یرارقیب نس
رگید ناکدوک بناج زا ندش درط سنج
زکرمت و رکفت ییاناوت شهاک هجو تدوبن
طرفم ینارگن و بارطضا اهاپ و اهتسد یرارقیب
هیرگ و هدنخ رد یتحار بسانمان تیعقوم درد دایز تکرح ای و ندیود ،یلاعفشیب
ناتشگنا ریاس ای و تسش ندیکم ،نخان ندیوج ینامرفان
هسردم هب نتفر زا عانتما ،هسردم هب دورو ماگنه نتسیرگ تبونندرکنتیاعر
یدزد یریذپ کیرحت و راجفنا تلاح
ررکم روط هب هسردم زا رارف تاملک حیحص ظفلت رد لکشم یمحر یب
تاناویح رازآ و ینیبشیپ لباقریغ لخ
ندیباوخ رد لکشم نارگید و دوخ لاوما بیرخت
اهتشا و نزو رد تارییغت یشزرا یب اسحا ،نییاپ سفن تزع فیلاکت و اهتیلاعف یارب یرورض لیاسو ندرک مگ ،یریگ هشوگ
دوبن
یراکمه هب هقلاع نلااسمه اب یکیزیف عازن هدننک عورش
هدنیآ هب تبسن یدیماان موادم ییوگغورد
یناور یدنک
-یتکرح یفرحرپ
هانگ اسحا نارگید اب هنامصخ و هدنهدرازآ یاهراتفر
یگنز هب شوگ ماگنهدوز یگتسخ
دایز هیرگ و یتحاران ینامسجتایاکش
تو میلعت متسیس هعسو و میلعت یارب هک یدنور باطم نومزآ
متسیس یم هتفرگ راک هب اه ،دوش
70 هب هورگ ره رد دارفا زا دصرد یفداصت روط
یارب و هکبش میلعت 30
هدنامیقاب دصرد یارب
نآ .دندش باختنا هکبش ندومزآ نزو دیسر مامتا هب شزومآ هلحرم هک هاگ
و هدش هتشاد هاگن تباث بسانم یاه هنومن
یاه
.دندش هئارا ،هکبش ندومزآ تهج دیدج هکبش .دندش هسیاقم یعاعش هیاپ عبات و نورتپسرپ هیلادنچ یبصع یاه 36
هصخشم اب ربارب هک نورون للاتخا اب ناکدوک جیار یاه
یراتفر یاه
یم هدش رکذ د ره رد .دنتفرگ رارق هدافتسا دروم هکبش ود ره یدورو هیلا یارب ،دشاب
هقبط و لماش یجورخ هیلا هدننک یدنب 6
هک هدوب نورون
ناشن هدنهد 6 ،هورگ ای هقبط یلاعف شیب/هجوت ییاسران للاتخا
یعیبط راتفر و نامزمه یگدرسفا و بارطضا ،یگدرسفا ،بارطضا ،کولس للاتخا ،
یم نزو ادتبا .دشاب هب یطابترا یاه
هدودحم رد یفداصت روط 1
- ات 1 دندش ذاختا + هب سپس .
هدش لصاح یجورخ نآ لابند هلیسو هب
اب هکبش
نزو و دیدرگ هسیاقم یقیقح ای بولطم یجورخ نورون زا کی ره نایم طابترا نازیم نامه هک ،یطابترا یاه
دعب هیلا نورون اب لبق هیلا یاه
رون نایم نزو نییعت یارب یشور هک ،اطخ راشتنا سپ یریگدای متیروگلا هب هجوت اب ،تسا نو
هیلا یاه میلعت دنیارف نیا .تفای رییغت ،تسا اه
نزو نییعت و هکبش هب متسیس یاطخ نازیم هک ینامز ات اه
0.001 متسیس میلعت دنیارف مامتا زا سپ نایاپ رد .دیدرگ رارکت ،دیسر دنیارف ،اه
هداد و تفرگ تروص هکبش ود ره ندومزآ هکبش ندومزآ یارب دیدج یاه
متسیس هب اه .دندش هئارا اه
هتفای اه هب ار متسیس تقد هک بسانم نورون دادعت نتفای یارب نیرتشیب
و یسررب دروم نورون توافتم دادعت ،دناسرب نومزآ
نتفای یارب .دنتفرگ رارق
یتن نیرتهب .دش یسررب نورون ددعتم دادعت نورتپسرپ هیلا دنچ یبصع هکبش یارب ناهنپ هیلا رد نورون دادعت نیرتهب دادعت اب هج
13 رد نورون
و نورتپسرپ هیلادنچ یبصع هکبش یارب ناهنپ هیلا 31
نورون دادعت نیا زا رتمک دادعت .دیدرگ لصاح یعاعش هیاپ عبات یبصع هکبش یارب نورون
هکبش تقد شهاک هب هنیهب دماجنا یم
هقبط تحص نیگنایم . اب نورتپسرپ هیلا دنچ اب یدنب
13 هب ناهنپ هیلا رد نورون 95.57
دیسر دصرد
لودج( 3 .) لودج
3 : نورون اب تقد دصرد ینایم هیلا توافتم یاه
نورون دادعت 10
11 12
13 14
15 16
17 18
تحص دصرد 33
/ 92 67
/ 94 03
/ 95 57
/ 95 11
/ 95 04
/ 92 23
/ 91 20
/ 88 71
/ 86
هقبط یارب یگدرتسگ نیرتهب نتفای یارب افتم نازیم یعاعش هیاپ عبات هدننک یدنب
دروم یگدرتسگ تو نومزآ
نازیم هکنیا تیاهن رد و تفرگ رارق
یگدرتسگ 4.23
دنیارف رد مه و میلعت دنیارف رد مه ار اطخ نازیم نومزآ
هب نیرتمک هقبط تقد .دناسر یگدرتسگ اب یعاعش هیاپ عبات هدننک یدنب
4.23 و 31 هب ناهنپ هیلا رد نورون 96.30
هقبط تقد نیگنایم .دیسر دصرد یدنب
یگدرتسگ اب لودج رد توافتم یاه
4 هدش هداد شیامن .تسا
لودج( 4 .) لودج
4 : یگدرتسگ اب تقد دصرد توافتم یاه
5 45/ /423 4 35/ 3 25/ 2 15/ 1 یگدرتسگ
5/
94 95/14 96/30 95/83 95/61 94/36 94/51 92/61 91/44 89/31 تحص دصردیدنبهقبط
اشن هعلاطم رد هدمآ تسد هب جیاتن هقبط هک داد ن
نورتپسرپ هیلا دنچ هب تبسن رتشیب تقد یعاعش هیاپ عبات هدننک یدنب اب ار نارامیب و هتشاد
هقبط یرتشیب تقد یم یدنب
هناشن هب هجوت اب .دنک هقبط رد یعاعش هیاپ عبات یبصع هکبش ،هدش جارختسا یاه
تلالاتخا یدنب دای
تقد هدش
هقبط تقد .داد ناشن ار یرتشیب هقبط ود اب یدنب
نورتپسرپ هیلا دنچ هدننک یدنب لودج رد یعاعش هیاپ عبات و
5 لودج( تسا هدش هداد ناشن 5
...ناراکمه و نایرولاد همانلصف یملع – یشهوژپ خبناوت بط ش ی هرود * مجنپ هرامش . مود ، ناتسبات 1395 36 لودج 5 : هقبط تقد هورگ زا کی ره یارب یدنب هکبش ود ره هدافتسا اب اه
یلاعف شیب هجوت ییاسران (%) کولس للاتخا )%( )%( بارطضا )%( یگدرسفا و بارطضا گدرسفا ی )%( نامزمه )%( یعیبط راتفر
یبصع هکبش هیلادنچ وسولج 45 / 95 54 / 93 12 / 95 28 / 94 93 / 93 70 / 97 یبصع هکبش عبات یعاعش هیاپ 45 / 95 77 / 96 12 / 95 28 / 94 93 / 93 85 / 95 یارب یگتفشآ سیرتام شور زا هدش یحارط متسیس درکلمع یبایزرا
12
ود ره ندوب یصاصتخا و تیساسح .دیدرگ هدافتسا هقبط
رد هدننک یدنب
لودج 7 لودج( تسا هدش هداد ناشن 7
.) لودج 7 : ندوب یصاصتخا و تیساسح دصرد هکبش زا کی ره
اه
هکبش عون هقبط
)%( تیساسح )%( ندوب یصاصتخا
ییاسران هجوت -شیب یلاعف 5/ 87 10 / 99 کولس للاتخا 54 / 93 16 / 99
نورتپسرپ هیلادنچ یبصع هکبش بارطضا للاتخا 5/ 97 13 / 99
نامزمه یگدرسفا و بارطضا للاتخا 87 / 96 16 / 99 یگدرسفا للاتخا 28 / 94 15 / 99 یعیبط راتفر 100 92 / 98 ییاسران هجوت -شیب یلاعف 45 / 95 11 / 99 کولس للاتخا 100 58 / 99
یعاعش هیاپ عبات یبصع هکبش بارطضا للاتخا 69 / 90 12 / 99
نامزمه یگدرسفا و بارطضا للاتخا 100 16 / 99 یگدرسفا للاتخا 28 / 94 14 / 99 یعیبط راتفر 72 / 97 45 / 99
یم یعاعش هیاپ عبات یبصع هکبش اب هدش یحارط متسیس یلااب تیساسح متسیس نیا اب هدش حرطم للاتخا صیخشت هب دامتعا رب یهاوگ دناوت
نامزمه یگدرسفا و بارطضا و کولس للاتخا هورگ ود یارب تیساسح .دشاب 100
د متسیس هکنیا لامتحا هک انعم نیدب ؛دمآ تسد هب دصر
ار یدرف راتفرگ للاتخا ود نیا هب متح روط هب درف و دهد ناشن للاتخا ود نیا هب راتفرگ
دشاب 100 یحارط متسیس ندوب یصاصتخا .تسادصرد
هورگ یمامت یارب یعاعش هیاپ عبات هکبش اب هدش یلااب اه
99 انعم نیدب ؛دمآ تسد هب دصرد یدرف رگا هک
راتفرگ للاتخا هب یا هژیو اب ،دشابن یلااب لامتحا 99
زین متسیس دصرد دوبن
یم ناشن ار للاتخا نآ دوجو .دهد
لودج جیاتن هدهاشم اب هقبط ،اه
یم یعاعش هیاپ عبات هدننک یدنب هقبط یرتشیب ییاراک و تقد اب ار هدش فیصوت تلالاتخا دناوت
.دیامن یدنب
ثحب ن و یریگ هجیت
لاس یط تفرشیپ ریخا یاه هقبط و صیخشت رد یدایز یاه
للاتخا یدنب اطخ دایز لامتحا مه زاب دوجو نیا اب ،تسا هتفرگ تروص یراتفر یاه
هجوت صقن للاتخا زیامت فده اب ینیلاب میمصت نابیتشپ متسیس .تسا دوجوم صیخشت رد
-للاتخا زا یلاعف شیب یفطاع یاه
-هناشن اب یراتفر
،هباشم یاه هلیسو هب
یعونصم یبصع هکبش ود MLP
و RBF هقبط و صیخشت رد هکبش ود ره تقد نیگنایم .دش یحارط تلالاتخا یدنب
یلااب 95 یم دصرد ،هدش یحارط متسیس ود ره .دشاب هژیو هب
یم ،یعاعش هیاپ عبات هکبش بسانم رازبا کی ناونع هب دنناوت
یارب و زییمت
ازبا نینچمه و صیخشت یفطاع تلالاتخا یارب دامتعا لباق یرگلابرغ ر
هسیاقم رد رازبا نیا زا هدافتسا .دریگ رارق هدافتسا دروم ناکدوک یراتفر
شور ریاس اب یم ،تسا هدش ناعذا تاعلاطم رد هک رازیا و اه
.دزاس ریذپناکما هنیزه لقادح اب ار صیخشت تعرس و تقد دناوت
او زا تاعلاطا تاعلاطم زا یخرب رد عمج ناراگزومآ و نیدل
یم یروآ دوش
[ 27 ]
یباستکا تاعلاطا و هب کیدزن
یم لماک دایز نازیم نیا اما ،دشاب
یم فرص ،هدش یحارط متسیس اب هسیاقم رد ،دایز نامز تدم دایز یناشوپمه لیلد هب ،تاعلاطا هنافساتم .تسا لااب رایسب زین اطخ لامتحا و دنک
شت اب یرادربریوصت یسیطانغم دید
هب ،نییاپ تیساسح و هژیو تلایهست و اهرازبا هب زاین و دایز هنیزه لیلد هب بیترت هب زین یفارگولافسناورتکلا و
للاتخا یارب یصیخشت کمک فراعتمریغ ییاهرازبا ناونع دنیارف زا رسواه و تنب طسوت هتفرگ تروص هعلاطم رد .دنتسه ناکدوک یراتفر یاه
میمصت وکرام یریگ هیبش یارب یعونصم یبصع هکبش بوچراچ رد
میمصت یزاس دش هدافتسا ینیلاب یریگ
[ 28 ]
شوه شور زین هعلاطم نیا رد .
هب رجنم یعونصم 30
ات 35 هنیزه رد شهاک یدایز نازیم هب و نامرد هجیتن رد تقد شیازفا دصرد اه
دیماجنا هعلاطم رد . نابیتشپ متسیس ،یا
سد هب تاعلاطا اسا رب میمصت زا هدمآ ت
تیفرظ هدش هدناوخارف دادیور هب هتسباو
13
دیدرگ یحارط
[ 29 ]
یم متیسس نیا . هقبط رد دناوت
یدنب
یربج اوسو ،یگدرسفا ،ینرفوزیکسا ،لکلا هب یگتسباو للاتخا اب نارامیب
14
نیا ناکدوک و نلااسگرزب نایم توافت لیلد هب ،اما دوش عقاو دیفم
سیس یمن مت ه اب دناوت هرابرد تقد نیم طسوت هدش ماجنا هعلاطم رد .دیامن لمع زین ناکدوک
Tryon رد 2014 یقیقد هکبش ،هدش یحارط هکبش ،
طقف اما ،هدش هداد حیضوت لحارم هیلک تقد هب و تسا یقد متسیس یحارط متسیس هچرگا .تسا هحناس زا سپ رتسا للاتخا صیخشت یارب هحناس زا سپ رتسا للاتخا صیخشت رد افرص و لماکریغ یمتسیس ،هدش یحارط متسیس اب هسیاقم رد و دراد ییاراک
یارب نلااسگرزب
یم لاس رد .دشاب 2015
نایم قارتفا یارب میمصت نابیتشپ متسیس کی زین یلاعف شیب/هجوت ییاسران للاتخا
ناکدوک یراتفر تلالاتخا ریاس زا
ط نورتپسرپ هیلادنچ یعونصم یبصع هکبش زا هدافتسا اب دیدرگ یحار
[ 19 ]
یم لااب صیخشت تقد نیگنایم زین روکذم یقحت رد ،هچرگا . ،اما دشاب
یم داجیا ار مازلا نیا عوضوم تیمها و دوب هتفرگ رارق یسررب و هدافتسا دروم هیلادنچ نورتپسرپ یبصع هکبش اهنت یناشوپمه هب هجوت اب ات درک
،یعاعش هیاپ عبات یبصع هکبش ،تلالاتخا نایم دایز هقبط رد هک
تیقفوم دایز یناشوپمه اب تلالاتخا یدنب یرایسب
یسررب ،زین تسا هدرک بسک
.دوش کدوک تسا رداق هدش یحارط متسیس راتفرگ
هب یلاعف شیب/هجوت ییاسران للاتخا رد و زییمت هباشم یراتفر تلالاتخا اب ناکدوک ریاس زا ار
هجیتن
ار صصختم صیخشت تقد شیازفا
،متسیس نیا .دهد کمک و میمصت رد رگتیامح متسیس کی ،تسا صخشم زین شمان زا هک روطنامه
هدننک
یارب یم صیخشت تقد شیازفا یم تروص ینیلاب میلاع هب دانتسا اب و صصختم طسوت صیخشت هچرگا و دشاب
یم ،دریگ کی ناونع هب دناوت
ونع هب تسا رداق و ،دور راک هب صصختم رانک رد دامتعا لباق رایتسد یرگلابرغ رازبا کی نا
یارب اب ناکدوک ماگنهدوز ییاسانش یریذپرطخ
للاتخا هب لاتبا یلااب یم متسیس نیا .دوش هتفرگ راک هب رادم رد یراتفر یاه
هنیزه و نامز رد ییوج هفرص هب کمک دناوت اه
دیامن صیخشت و
مهارف ار رتلااب تقد اب دنک
. دوجو اب هدش یحارط هکبش یلااب تقد للاتخا زییمت و صیخشت رد
یارب متسیس ود ره ،یراتفر و یفطاع یاه
قارتفا و ییاسانش هب کمک 5
للاتخا زا هتسد یفطاع یاه
-یم راک هب یراتفر للاتخا یارب متسیس ات تسا زاین هکبش شرتسگ یارب و دنور
یاه
هولاع .دوش هداد میلعت زین مسیتوا هلمج زا رتشیب یراتفر بش ود ره ،نیارب
زج هدش هتفرگ راک هب هک و
هقبط هدننک یدنب ،دنتسه یطخریغ یاه
نیاربانب هقبط اب هجیتن هک یتروص رد هدننک یدنب
لصاح یرتشیب نانیمطا و شزرا ،ددرگ هسیاقم یطخ یاه دوش یم
.
13.ERP
...ناراکمه و نایرولاد
همانلصف یملع
–
یشهوژپ خبناوت بط ش ی هرود * مجنپ هرامش . مود ، ناتسبات 1395
38
عبانم
1. American Psychiatric Association. Fifth edition of Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM V). Washington, DC. 2013.
2. Agency for Health Care Policy and Research. Rockville. Diagnosis of Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. Summary, Technical Review 1999;Number 3.
3. Raoufy M.R., Vahdani P., Alavian S.M., Fekri S., Eftekhari P., Gharibzadeh SH. A Novel Method for Diagnosing Cirrhosis in Patients with Chronic Hepatitis B: Artificial Neural Network Approach. Journal of Medical Systems 2009; 35: P.121-126.
4. Sadock BJ., Sadock VA. Kaplan & Sadock’s Synopsis of Psychiatry: Behavioral Sciences/Clinical Psychiatry,
10th Edition. Lippincott Williams &Wilkins, 2007.
5. Harrington R. Assessment of psychiatric disorders in children. Psychiatry 2005; 4: P.19–22. 6. Bruce H. Evans N. Assessment of child psychiatric disorders. Psychiatry 2008; 7:P.242–245.
7. Pritchard M. Observation of children in a psychiatric in – patient unit. Br. J. Psychiatry 1963; 109: P.572-578 . 8. Musisi S., Kinyanda E., Nakasujja N., Nakigudde J. A comparison of the behavioral and emotional disorders of
primary school-going orphans and non-orphans in Uganda. African Health Sciences 2007; 7: P. 202–213. 9. Giannakopoulos G., Kazantzi M., Dimitrakaki C., Tsiantis J., Kolaitis G., Tountas, Y. Screening For
Children’s Depression Symptoms In Greece: The Use Of TheChildren’s Depression Inventoryin a nation-Wide
School-Based Sample ”, Eur child Adolesc Psychiatry, 2009; 18: P. 485-492.
10.Nair J., Nair S.S., Kashani J.H., Reid J.C., Mistry S.I., Vargas V.G. Analysis of the symptoms of depression- A neuralnetwork approach. Psychiatry Research 1999; 87: P.193–201.
11. Giedd JN., Castellanos FX., Casey BJ., Kozuch P., King AC., Hamburger SD., Rapoport JL. Quantitative morphology of the corpus callosum in attention deficit hyperactivity disorder. The American Journal of Psychiatry 1994; 151: P. 665–669
12.Murias M. Swanson JM. Srinivasan R. Functional connectivity of frontal cortex in healthy and ADHD children reflected in EEG coherence. Cerebral Cortex 2007; 17: P. 1788–1799.
13.Özyılmaz L. Yıldırım T. Artificial Neural Networks for Diagnosis of Hepatitis Disease. International Joint
Conference on Neural Networks 2003; 1: P. 586–589.
14.Zou Y., Shen Y., Shu L., Wang Y., Feng F., Xu K., Ou Y., Song Y., Zhong Y., Wang M., Liu W. Artificial neuralnetwork to assist psychiatric diagnosis. The BritishJournal ofPsychiatry 1996; 169: P. 64–67.
15. Tryon W.W. Chapter 11 – Clinical Implications of Network Principles 3–12, 2014: P. 501–561
16. Steiner N.J., Sheldrick R.C., Gotthelf D., Perrin E. Computer-Based Attention Training in the Schools for Children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder: A Preliminary Trial. CLIN PEDIATR 2011; 50: P. 615-622.
17.Pierce J.S., Hostutler C., Watson T.S. A pilot study using a computer-based rule following task to distinguish adolescents with and without a behavior disorder.Computers in Human Behavior 2012; 28: P. 1103- 1108. 18.Krebs G., Liang H., Hilton K., Macdiarmid F., Heyman I. Computer- assisted assessment of
obsessive-compulsive disorder in young people: a preliminary evaluation of the Development and Well-Being Assessment. Child and AdolescentMental Health 2012; 17: 246-251.
19. Delavarian M., Nayebi E., Afrooz G.A., Gharibzadeh S, Towhidkhah F. Designing an accurate system for differentiating children with attention deficit-hyperactivity disorder from oppositional defiant disorder by using artificial neural network, Scientific journal of rehabilitation medicine 2015; 4 (1): P. 90-98.
20. Bashyal SH. Classification of psychiatric disorders using artificial neural network. Lecture Notes in Computer Science 2005; P. 796–800
21.Kecman V. Learning and Soft Computing: Support Vector Machines. Neural Networks and Fuzzy Logic Systems (Complex Adaptive Systems). MIT Press,Cambridge, Massachusetts 2001.
22. [Price RK., Spitznagel EL., Downey TJ., Meyer DJ., Risk NK., el-Ghazzawy OG. Applying artificial neural networkmodels to clinical decision making. Psychological Assessment 2000; 12: P.40–51.
23. Dreyfus G. neural networks: an overview. Neural networks methodology and applications (EBook) 2005; 497. 24.Ghosh-Dastidar S., Adeli H., Dadmehr N. Principal component analysis-enhanced cosine radial basis function
25.Pedrycz W., Rai R., Zurada J. Experience-consistent modeling for radial basis function neural networks. InternationalJournal of Neural System 2008; 18: P.279–292.
26.Savitha R., Suresh S., Sundararajan N. A fully complexvalued radial basis function network and its learning algorithm. International Journal of Neural Systems 2009; 19: P.253–267.
27.Langberg JM., Froehlich TE., Loren RE., Martin JE., Epstein JN. Assessingchildren with ADHD in primary care settings. Expert Review of Neurotherapeutics 2008; 8: P. 627–41.
28.Bennett C.C., Hauser K. Artificial intelligence framework for simulating clinical decision-making: A Markov decision process approach. Artificial Intelligence in Medicine 2013; 57(1): P.9–19
