تأثیر تمرینات هوازی در آب بر عوامل خطر ساز قلبی- عروقی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروز

زورلکسا

3_{رف يناکشا هيضرم ،}1_{لد هدنز دمحا ،}2_{یهلا تمعن رون هحلاص ،}2_{يزاجح دومحمديس ،}2_{يناطلس دومحم *،}1_{يا هجاوخ دبمار}

ناریا،روباشین ،يشزرو مولع و يندب تیبرت هورگ،روباشین دحاو ،یماسا دازآ هاگشناد یملع تئیه وضع .1 ناریا،دهشم ،يشزرو مولع و يندب تیبرت هورگ،دهشم دحاو ،یماسا دازآ هاگشناد یملع تئیه وضع .2 ناریا ،دهشم ،دهشم دحاو يماسا دازآ هاگشناد،شزرو يژولویزیف دشرا يسانشراک يوجشناد .3

يشزرو مولع و يندب تیبرت هدکشناد ،يماسا دازآ هاگشناد ،دابآ مساق ،دهشم :لوئسم هدنسیون *

soltani.mahmood@gmail.com :کینورتکلا تسپ

هديکچ

اب طبترم رطخ لماوع رد لیدعت داجیا اب یزاوه تانیرمت .تسا (M.S)سیزورلکسا لپیتلوم هب اتبم نارامیب عیاش تاکشم زا يتکرح يب :همدقم

.دهد یم شهاک ار اهیرامیب نیا عوقو رطخ ،یقورع -یبلق یاهیرامیب سیزورلکسا لپیتلوم هب اتبم نانز رد یقورع -یبلق زاسرطخ لماوع رب ،بآ رد ينیرمت ةمانرب ریثأت نییعت :فده

ينیرمت ةمانرب .دندش میسقت دهاش و نومزآ هورگ ود هب يفداصت تروص هب (M.S) هب اتبم رامیب 40 هدش يفداصت ينیلاب يیامزآراک نیا رد :شور

هرود زا دعب و لبق رطخ لماوع .د��ش لامعا ،بلق نابرض رثکادح دصرد 50-60 تد��ش اب ه��سلج 3 هتفه ره و هتفه 8 تدم هب ،نومزآ هورگ يارب اب اه هداد لیلحت و هیزجت .دوب لاگچ مک و لاگچرپ نییتورپوپیل و دیر��سیلگ یرت ،لورتسلک لماش یسانش نوخ ياه شیامزآ .د��ش يبایزرا تانیرمت .دش ماجنا لقتسم و یجوز يت یاهنومزآ طسوت 0/05 يراد ينعم حطس رد و 16 هخسن SPSS رازفا مرن زا هدافتسا

شهاک ،نیرمت زا سپ )P<0/005( دیرسیلگ یرت و )P<0/001( لورت��سلک و )P<0/001( لاگچ مک نیئتورپوپیل ظاحل زا نومزآ هورگ :اه هتفاي

.تشادن نومزآ هورگ لاگچرپ نیئتورپوپیل نازیم رب يراد ينعم ریثأت ،بآ رد يزاوه ياهتیلاعف و تشاد نیرمت زا شیپ هب تبسن یراد ینعم ار اه هلمح نیا رطخ ،هدش یقورع -یبلق یاهروتکاف رد لیدعت هب رجنم ،یکیزیف ناوت شیازفا اب دناوت یم بآ رد يزاوه ياه نیرمت :يريگ هجيتن

.دننک هدافتسا M.S نارامیب يارب يیوراد ياهنامرد رانک رد لمکم نامرد کی ناونع هب اه نیرمت نیا زا دنناوت يم ناصصختم .دهد شهاک

یقورع یبلق زاسرطخ لماوع ،یزاوه ياه نیرمت ،سیزورلکسا لپیتلوم :اه هژاو ديلک

همدقم

،سا.ما ای (Multiple Sclerosis) سیزورلک��سا لپیتلوم يرامیب

یزکرم بصع مت��سیس نمزم و هدنور��شیپ ینمیا دوخ يرامیب کی نیلیم بیرخت هلی��سو هب و دنک يم ریگرد ار عا��خن و زغم هک ت��سا داجیا ثعاب و دوش یم صخشم هاگشوج لیکشتو یبصع یاهلولس نیا .)1( دو��ش یم يکیرتکلا و يبصع تانایرج تیاده رد لا��تخا يم دای نرق يرامیب هب نآ زا و ت��سا شیازفا لاحرد ایند رد یرامیب .)3-2( دنیاتبم يرامیب نیا هب ایند رد رفن نویلیم 3/5 دودح .د��ننک هد��ش دروآرب رفن رازه 100 رد 57 نار��یا رد سا.ما یرامیب عوی��ش تاریثأت يرامیب نیا .)5( ت��سا هتخانشان نآ یلصا تلع .)4( ت��سا رد درف ،عقاو رد .دراذ��گ يم رامیب يگدنز دنور رب ي��قیمع و ناوار��ف يگدنز و هداوناخ لیکشت ،تیلاعف هب زاین هک دوخ رمع طیارش نیرتهب مهم لکشم کی ،يرامیب نیا .دو��ش يم اتبم يرامیب نیا هب ،دراد ،یساسحا ،یکیزیف درکلمع رد ییاهتیدودحم ثعاب هک تسا یتماس نیا ضراوع نیرتعیا��ش زا .)6( دو��ش یم دارفا یتخان��ش و یعامتجا فعض ،يگت��سخ ،اهمادنا سح ای درکلمع نداد ت��سد زا ،يرا��میب تاکرح یگنهامه ان ،شزرل ،يناضع يگتفرگ ،ينامسج و یناضع نتفر هار رد لاتخا و ينیب ود ای ییانیب تاکشم ،لداعت نت��شادن و هب دیاب نارامیب ،يعطق نا��مرد کی دوبن لیلد هب. )9-7 و 4( ت��سا دهد يم شهاک ار يرامیب مئاع ط��قف هک دننک هیکت يیاه نا��مرد یکرحت مک زا ی��شان یاهیرامیب زا یریگولج یارب شزرو .)11و10( .)13و12( تسا دیفم رد هک دند��ش یم هیصوت سا.ما هب اتبم نارامیب ،یدامتم یاهلا��س یرادیاپان نارامیب زا یضعب نوچ .دننکن تکر��ش یکیزیف یاهشزرو هدرک شرازگ ،ندب یامد شیازفا هجیتن رد ،شزرو لوط رد ار مئاع یژرنا ظفح ثعاب ،شزرو زا بانتجا ه��ک دوب نیا رگید لیلد .د��ندوب یژرنا نتشاذگ یقاب و یگتسخ شهاک هب رجنم ،هجیتن رد و دوش یم ،هت��شذگ ةهد لوط رد اما .دو��ش یم یگدنز هنازور یاهتیلاعف یارب هب اتبم نارامیب رد نآ ي هد��ش تباث دنمدو��س راثآ لیلد ه��ب شزرو .)15و14( تسا هدش هیصوت ،سا.ما هجوت اب .تسا يشزرو تیلاعف ،نارامیب نیا هب کمک ياههار زا يکی ت��سا رتهب ،يتکرح رقف و لداعت مدع، نارامیب ينام��سج يناوتان هب ياهنیرمت ؛دنک هدافت��سا ،بآ رد بختنم يزاو��ه ياهنیرمت زا ه��ک یقورع-یبلق ضارما تدش شهاک رد یمهم لماع ،بسانم یشزرو ،نوخ یاهدیپیل شیازفا هزور��ما .دور یم رام��ش هب رگید ضارما و هب کانرطخ رایسب لماع ود ،دیرسیلگ یرت و لورت��سلک صوصخ هب هب .تسا ناسنا رد یبلق ةتکس و یقورع-یبلق یاهرامیب ةدنروآ دوجو يکرحت مک نآ يپ رد و نارامیب نیا رد سردوز يگت��سخ زورب تلع ؛دبای يم شیازفا نانآ رد یقورع یبلق تا��مح رطخ ،يکرحت يب ای نوخ لورتسلک عومجم زا طقف هن ی��شزرو ياهنیرمت ،رگید فرط زا شهاک و (HDL–c) دیفم لورت��سلک شیازفا ثعاب هکلب ،دهاک یم

،مظنم یندب یا��ه تیلاعف .دو��ش یم (LDL–c) رضم لورت��سلک

نآ برخم رایسب راثآ ،نامرد زا یشان یاه هنیزه شیازفا ،سا.ما هب ،یرامیب مئاع لرتنک رد شزرو شقن و سا.ما هب اتبم نارامیب ر��ب ریثأت ي��سررب ،شهوژپ نیا يلک فده نیاربانب .ت��سا تیمها زئاح زا��س رطخ لماوع زا يخرب يور رب بآ رد بختنم يزاوه ياهنیرمت .دشاب يم نز سا.ما نارامیب رد يقورع-يبلق

اه شور

هعماج .ت��سا هد��ش يفداصت ينیلاب يیامزآراک عون زا رضاح شهوژپ هب هک سا ما ه��ب نایاتبم زا ر��فن دص زا دنترابع ش��هوژپ يرا��مآ رد سا.ما يرامیب دوجو ،باصعا و زغم صصختم کشزپ صیخ��شت ياراد ،هدوب يیوراد ياوادم تحت ناش يگمه و تسا هدش دییأت نانآ رد نامرد تحت يصوصخ ر��بتعم زکارم زا يکی رد يک��شزپ هدنورپ تاعلاطم جیاتن هب هجوت اب ،هورگ ره يارب هنومن مجح .دندوب ده��شم ره رد رفن 20 ،اه نیگنایم هسباقم لومرف زا هدافتسا اب و هد��ش ماجنا ریغ يریگ هنومن شور ه��ب شهوژپ ياه دحاو .د��ش هب��ساحم هورگ هب سپس و باختنا فده رب ينتبم و )سرتسد رد ای نا��سآ( يلامتحا نومزآ و )رفن 20( دها��ش هورگ ود رد )طخ ای ری��ش( يفداصت تروص زا لبق زور 4 ،نارامیب ،شهوژپ يارجا یارب .دندش می��سقت )رفن 20( )دهشم بآ نامزاس رخت��سا( نیرمت لحم رد ،ينیرمت ةمانرب عور��ش تد��ش ،نیرمت ةوحن دروم رد تاحیضوت زا س��پ و دندمآ مه در��گ ياه هورگ سپس و د��ش تبحص ،ه��سلج ره رد رارکت دادعت و نیرمت تست ،هلحرم نیا رد .دندرک تکرش نومزآ شیپ رد ،نومزآ و دها��ش ،تسیژولورون صصختم طسوت هتفای هعسوت ينامسج يناوتان سایقم هزادنا هکزتورک ينام��سج يناوتان سایقم همان شسرپ زا هدافت��سا اب هب( زور 4 یط رد اه یندومزآ ینوخ یاهروتکاف و د��ش تبث و يریگ 10 تعاس رد ،ییاتشان تعاس 12 زا دعب )هاگشیامزآ تیدودحم تلع هاگشیامزآ نانکراک روظنم نیدب .دش يریگ هزادنا هاگشیامزآ رد ،حبص اه یندومزآ زا یدیرو نوخ یس یس 5 رادقم ،دهشم ایرآ نات��سرامیب هزادنا ار امساپ یاه نیئتورپ وپیل و اهیبرچ ،ییات��شان دنق ات دنتفرگ .دش تبث نومزآ شیپ لودج رد هدمآ تسد هب تاعاطا .دننک یریگ يششک تاکرح نداد ماجنا اب ينیرمت ةمانرب يارجا زا لبق هسلج ره يروط نیرمت ةمانرب .دش يم عورش بآ لخاد رد هقیقد 10 تدم هب .دش يم هفاضا نآ تدش هب ه��سلج 8 ره زا دعب هک دوب هد��ش میظنت هدننک مرگرس ياه يزاب ير��س کی ه��سلج ره ينایاپ ةقیقد 10 رد نارامیب هک دو��ب هد��ش میظنت نیرمت ةمانرب رد يگت��سخ عفر تهج نامز هب ه��سلج 8 ره زا دعب ام راب هفاضا لصا قبط .دندرک يم ارجا هب هجوت اب نامز نیا و میدرک يم هفاضا هقیقد 10 نارامیب ي��نیرمت ةرود مامتا زا سپ .دش يم هفاضا اهنآ يلمع ناوت و نارامیب تفرشیپ یس 5 رادقم نومزآ سپ هلحرم رد )هسلج 24 ای هتفه تشه( نیرمت جیاتن و هتفرگ اه یندومزآ زا هلخادم زا لبق شور هب ًاقیقد نوخ ی��س نیرمت ةرود رد هورگ ود ره هک تسا رکذ نایاش .دش لیلحت و هیزجت

تیلاعف چیه دهاش هورگ هک تسا یلاح رد نیا دندرک يم فرصم وراد ،نومزآ هورگ يارب ينیرمت ةمانرب یلو دنرادن هام ود نیا رد ی��شزرو 3 يا هتفه و هتفه 8 تدم هب يزاو��ه تیلاعف هرود کی تروص ه��ب تدش .دش لامعا ،بلق نابرض رثکادح دصرد 60ات 50تدش اب ،هسلج يم لرتنک ،نیرمت يارجا نامز رد ،راپ جنس نابرض ةلیسو هب نیرمت ةجرد ،هکزتورک ةتفای هعسوت ينامسج يناوتان سایقم ةمانشسرپ .دش ياهدرکلمع و تااح ،همانشسرپ نیا ؛دنک یم صخ��شم ار یرامیب متسیس درکلمع -1 .دجن��س يم ار يزکرم باصعا مت��سیس فلتخم درکلمع -3 يا هچخم ياههار مت��سیس درکلمع -2 يمره ياههار -5 يسح ياههار متسیس درکلمع -4 زغم هقا��س ياههار مت��سیس ياههار متسیس درکلمع -6 هناثم و هدور ياههار مت��سیس درکلمع يا هرمن ،ه��سیاقم نیا .يزغم ياههار مت��سیس درکلمع -7 يیانیب هب هدراو بی��سآ نازیم هب هت��سب( سا.ما يرامیب يارب ار 0-10 نیب دشاب رتشیب بیسآ نازیم هچره .داد دهاوخ )يزکرم باصعا متسیس هعسوت ينامسج يناوتان نومزآ يیاور .تسا رتشیب هد��ش بسک ةرمن .)5و3و1( ت��سا هد��ش راجنه زین ناریا رد و هکزتورک ط��سوت هتفای لماش ،يفیصوت رامآ زا شهوژپ نیا رد اه هداد لیلحتو هیزجت یارب .د��ش هدافت��سا يناوارف عیزوت لودج و درادنات��سا فارحنا ،نیگنایم یت نومزآ زا هورگ ود ياه نیگنایم فاتخا ة��سیاقم يارب نینچمه راد ينعم فاتخا نداد ناشن يارب هدش باختنا حطس .دش هدافت��سا

SPSSرازفا مرن زا يرامآ تاب��ساحم ماجنا يارب .دوب %5 افلآ يرامآ

.دش هدافتسا 16هخسن

اه هتفاي

رد هک دوب لا��س 33/80 اه يندومزآ ن��س نیگنایم 1 لودج قباطم تدم نیگنایم .دوب لاس 37/20نومزآ هورگ رد و 30/40دها��ش هورگ رد يرامیب عور��ش ن��س نیگنایم و 7 هورگ ود ره رد يرامیب هب اتبا لهاتم %53/3 ،درجم ا��هیندومزآ %36/7.دوب لا��س 27/30يندومزآ

و فیبر %7/5 ،سکنوآ ا��هیندومزآ زا %37/5 .دندوب ه��قلطم %10 و

ياراد اهیندومزآ زا %17/5 .دندرک يم هدافت��سا نورفاتب يوراد %55 %20و ملپید قوف %12/5 ،ملپید %50، ملپید ریز تایصحت حط��س

هورگود نیب ار یراد ینعم توافت یرامآ یاهنومزآ .دندوب سنا��سیل .(P>0.05) دادن ناشن هعلاطم زا لبق

ناز���یم يراد ي���نعم ح���ط��س هسیا�قم 2لود����ج ق��باطم

TC و TG (P=0/50)، LDL (P=453/0)، LDL (P=453/0)

توافت سپ و شیپ رد دها��ش هورگ رد سا ما نارامیب (P=0/379)

نازیم نومزآ هور����گ رد ه�کیلاح رد .دادن نا��شن ار يراد ي����نعم

TC و LDL (P=0/001)، HDL (P=0/50)، TG (P=0/001)

نومزآ شیپ ه��سیاقم رد لقت��سم يت نومزآ 3 لودج قباطم .دو��ب

LDL (P=0/98)،ناز���یم يراد ي����نعم ح����طس ، هور��گ ود

ه��ک دو��ب TC (P=0/969) و ،HDL (P=1/0)، TG (P=0/99)

ة��سیاقم رد 4لودج قباطم نینچمه .دادن نا��شن يرادانعم توافت نازیم يراد ي��نعم ح�ط��س ،نو�مزآ و دها���ش هورگ ود نومزآ سپ

TC و ،LDL (P=0/05)، HDL (P=0/265)، TG (P=0/008)

ریاس رد HDL ریغتم رد زج هب ينعی دوب سا ما نارامیب (P=0/001)

ثحب

نیئتورپوپیل ظاحل زا يبرجت هورگ هک داد نا��شن رضاح هعلاطم جیاتن ینعم شهاک ،نیرمت زا سپ ،دیرسیلگ یرت و لورت��سلک ،لاگچ مک بآ رد يزاوه ياهتیلاعف و ت��شاد نیرمت زا شیپ هب تب��سن یراد .تشادن نومزآ هورگ لاگچرپ نییتورپوپیل نازیم رب يراد ينعم ریثأت شهوژپ نیا ،سا ما نارامیب يکرحت ي��ب ای يکرحت مک هب هجوت ا��ب یخرب یور رب بآ رد ب��ختنم يزاوه تانیرمت ریثأت یلک فد��ه اب .هد��ش ماجنا سا ما نارامیب رد یقورع -یبلق زا��س رطخ ل��ماوع زا

(EDSS) 1 يلا 6 ةنماد رد هتفای هع��سوت ينام��سج يناوتان سایقم

.تفر رام��ش هب شهوژپ نیا ياهتیدودحم زا ي��گدنکارپ نیا ،دو��ب -دوب لاس 20 يلا 40 نیب هک- سا ما نارامیب ينس ةنماد يگدنکارپ و يحور ياه يتحاران و تاک��شم ،هیذغت نوچ يلماوع نینچمه و نانآ يراکمه مدع و يضیرم تدم ،سا.ما عون ،وراد عون ،يگداوناخ .دش يم بوسحم شهوژپ یاهتیدودحم هلمج زا لصافم تاکرح و تا��ضع هتی��سینوت و تردق ظفح یار��ب شزرو تیعضو ،نارامیب یم��سج تما��س یارب نینچمه .ت��سا یرورض دیاوف .ت��سا دیفم نارامیب یگدنز تیفیک و تا��ساسحا ،یدر��کلمع شیازفا لما��ش سا.ما هب اتبم نارا��میب رد مظنم یزاو��ه شزرو فیاظو نداد ما��جنا ییاناوت و )ی��ناور عضو( قلخ دو��بهب ،ت��یلباق هداعلا قوف شزرا زا بآ رد شزرو .)18( د��شاب ی��م هنازور ی��گدنز يم ينامسج يگدامآ حطس نتفر ااب ثعاب نوچ ،ت��سا رادوخرب يا يهجوت لباق روط هب نارا��میب نیا نزو ،بآ رد هک ییاجنآ زا. دو��ش رامیب رد لداعت داجیا ثعاب فارطا زا بآ تمواقم يلو دو��ش يم مک رد نارامیب نیا يساسا تاک��شم زا يکی هک اجنآ زا زین و دو��ش يم رد ندب يامد شیازفا اب و ت��سا ندب يامد شیازفا ،تیلاعف ماگنه و رییغت ار رامیب طیار��ش و دیآ يم دوجو هب لاتخا يبصع يا��همایپ شیازفا زا هک دراد ار تیصاخ ن��یا بآ ،دهد يم شیازفا ار ي��ناوتان و يرادهگن شیازفا ثعاب نینچمه .دنک يریگولج رامیب ندب يا��مد ظفح و شیازفا ،زغم نژی��سکا هیهت و شیازفا ،تاضع ند��ش يوق يتخ��سو يتف��س شهاک ،اه هچیهام لرتنک ةع��سوت ،يتکرح ةنماد هع��سوت و شیازفا ،ندوب بوخ و يگدنز تیفیک ش��یازفا ،تا��ظع .)19( دوش يم رتشیب يگدنز رس و يژرنا ،لداعت

LDL رب يراد ينعم ًا��ماک رثا يزاوه ياهنیرمت ،شهوژپ ن��یا رد

نوخ لورتسلک عومجم زا طقف هن ی��شزرو ياهنیرمت .تسا هت��شاد

HDL-cنیئتورپوپیل ناونع تحت لورتسلک زا یشخب هکلب ،دهاک یم

شهاک ار LDL-c نیئتورپ وپیل ما��ن هب یرگید شخب و ش��یازفا ار

یرت��شیب رادقم هب ام��ساپ LDL نازیم ،نومزآ هورگ رد ، دهد یم

هورگ رد LDL رت��شیب شهاک ،د��سر یم رظن هب .درک ادیپ ش��هاک

هک تسا هجوت لباق هتکن نیا اما .د��شاب نیرمت رثا زا ی��شان نومزآ یمک رای��سب رثا LDL تظلغ شهاک یور یندب ياهنیرمت و شزرو

هت��شاد LDL یبیکرت یازجا رب یدیفم راثآ ت��سا نکمم ا��ما ؛دراد

کتایم یاه هتفای ا��ب ،رضاح شهوژپ زا هدمآ ت��سد هب ةجیتن د��شاب )21و20( 2007 ناراک��مه و ویتیمید گ��نیر و 2007 ناراک��مه و 1993 ناراکمه و سول��سیمومیزکام یاه ه��تفای اب ،هدوب و��سمهان ،دندوب سا.ما نارامیب اهیندومزآ هک نیا هب هجوت اب )22(تسا و��سمه ،نیرمت زا لبق LDL ةیلوا حط��س نیاربانب ؛دنت��شادن يفاک کرحت

.دنتفرگ رارق ن��یرمت ریثأت تحت رت��شیب ،هدوب لومعم دح زا ر��تااب دصرد 60 ات 50 نآ تدش و بآ لخاد رد شهوژپ نیا نیرمت ةمانرب رد يزاوه ياهنیرمت زا رگید ياهشهوژپ رد يلو دوب نابرض رثکادح زا رتشیب ای رتمک زین نیرمت تدش دیاش و دنا هدرک هدافت��سا يکشخ .دشاب شهوژپ نیا ياهنیرمت مظنم تیلاعف .ت��شادن HDL رب يراد ينعم رثا ،اهنیرمت ن��ینچمه

ار بلق یتظافح شقن و دشاب رثؤم HDL شیارفا رد دناوت یم یندب

ناونع تحت لورتسلک زا یشخب ،ی��شزرو ياهنیرمت .دریگ هدهع رب ،مظنم يزاوه تانیرمت . د��هد یم شیازفا ار HDL-c ن��یئتورپوپیل

.دهد یم شیازفا ار HDL تظلغ و شهاک نوخ رد ار LDL تظلغ

رد(Highdensity lipoprotein) دایز یلاگچ ا��ب یاه نیئتورپوپیل

سکعرب نآ کیژولویب هفیظو دوش یم زتنس هدور یاه لولس و دبک یشزرو یاه تیلاعف رد .تسا ندب لورتسلک یروآ عمج ینعی LDL

رد نئمطم لماع کی هک د��سر یم LDL زا رت��شیب یتح نآ رادقم

زا هدمآ تسد هب ةجیتن .ت��سا یقورع و یبلق تااتخا زا یریگولج ، 1993 ناراکمه و سول��سیمومیزکام یاه هتفای اب ،رضاح شهوژپ رثا رب HDL شیازفا رب ینبم ،2007 ویتیمید گنیر ،2005 اماهرویو

تسا هتفای شیازفا HDL هک دنچ ره .)23و21(تسا و��سمه نیرمت

طوبرم نیا هب دناوت يم تلع ،ت��سا هدوبن راد ينعم نآ شیازفا يلو نیرمت تدش و تدم زا يحطس هب طوبرم HDL شیازفا هک د��شاب

دنتسناوتن شهوژپ نیا ياهیندومزآ . دشاب اهیندومزآ يور رب رمت��سم روط هب. دنناسرب HDL شیازفا يارب مزا ةناتسآ هب ار نیرمت تدش

دناوت يمن نابرض رثکادح دصرد 60 ات 50 نیرمت تد��ش دیاش يلک .دشاب عقاو رثؤم HDLشیازفا يارب

هتفرگ یبرچ تفاب زا ه��ک نوخ رد دوجوم یا��ه FFA.دنک��ش یم ار

یبرچ تخوس یلصا عبانم ،هلضع لخاد یاهدیرسیلگ یرت و دوش یم شهاک ثعاب ،بختنم یزاوه نیرمت ،لاح نیا اب .تسا شزرو یارب رضاح شهوژپ زا هدمآ تسد هب ةجیتن .تسا هدش نوخ دیرسیلگ یرت لیاد .)20( تسا وسمهان 2005 ناراکمه و اماه رویو یاه هتفای اب و تسا سرتسد رد يبرچ TGهک درک حرطم هنوگ نیا ناوت يم ار نآ

؛دسرب فرصم هب و هدش برچ ياه دیسا هب لیدبت يتحار هب دناوت يم اب شهوژپ نیا يا��هیندومزآ نیاربانب ،نییاپ نیرمت تد��ش رد يتح نیمات TG زا ار دوخ زاین دروم يژرنا دنناوت يم نیرمت تدم هب هجوت

هدوب يفاک TGشهاک يارب نیرمت تد��ش هک میریگ يم هجیتن دننک

.تسا حطس تارییغت رد یراد ینعم توافت هک داد ناشن شهوژپ نیا جیاتن ،لاح نیا اب .دراد دو��جو نومزآ هورگ یاه یندومزآ نوخ لورت��سلک هب ؛دو��ش يم نوخ لورت��سلک شهاک ثعاب بختنم یزاوه ن��یرمت هورگ زا رت��شیب ،نومزآ هورگ رد لورت��سلک شهاک نازیم هک یروط بجوم ،اه گر ةراوید رد دوخ بوسر اب لورت��سلک .تسا هدوب دهاش نوخ روبع زا عنام نآ یپ رد و دوش یم نیئارش بلصت مان هب یا هضراع هارمه هب ار وضع رد ییاذغ داوم و نژیسکا دوبمک ،هدش اهنایر��ش رد نوخ لورتسلک ناوت يم ،ی��شزرو مظنم ياهنیرمت اب ،نیاربانب . دراد یقورع -یبلق یاه یرامیب زورب رطخ و تخا��س لداعتم و دها��ش ار یاه هتفای اب رضاح شهوژپ زا هد��مآ ت��سد هب ةجیتن .داد شهاک ار سولسیمومیزکام یاه هتفای اب و )24( هدوب وسمهان 1983 یشوگیه ياهیبرچ زا يبیکرت TC نوچ .)22( تسا وسمه )1993( ناراکمه و

دناوت يم ،صخشم تدم و تدش اب ينیرمت ریثأت تحت ،ت��سا رگید فرصم هب يژرنا نیمأت يارب ،هدش میسقت رتکچوک ياه هخاشریز هب نیا رد هدوب ااب اهنآ TC رادقم هیلوا حطس رد اهیندومزآ نوچ و دسرب

تیلاعف تدم رظن زا بختنم ینیرمت همانرب ،دسر یم رظن هب ،شهوژپ لورتسلک حوط��س رد یا هظحام لباق شهاک دناوتب هک هدوب ردقنآ .دروآ دوجو هب اهنآ نوخ

يريگ هجيتن

یکیزیف ناوت شیازفا اب دناوت یم بآ رد بختنم يزاوه يا��هنیرمت رد یقورع-یبلق یا��هروتکاف لیدعت هب رجنم ،سا ما ه��ب نایاتبم هب هجوت اب ،نیاربانب .دهد شهاکار تامح نیا ک��سیر ،هد��ش نانآ اهنیرمت نیا زا دنناوت يم طوبرم ناصصختم ،اهنیرمت نیا تبثم ر��ثا نارامیب يارب يیوراد ياهنامرد رانک رد لمکم نامرد کی ناونع ه��ب .دننک هدافتسا سا.ما

ينادردق و رکشت

References

1. Soltani M, Hejazi SM, Noorian A, Zendedel A, Ashkanifar M. The Effect of Aerobic Training on the Improvement of Expanded Disability Status Scale (EDSS) in Multiple Sclerosis Patients. JMS. 2009 ;( 1) 5: 15-20.

2. Armstrong LE, Winant DM, Swasey PR, Seidle ME, Carter AL, Gehlsen G.Using isokinetic dynamometry to test ambulatory patients with multiple sclerosis. Phys Ther. 1983 Aug; 63(8):1274-9.

3. Soltani M, Hejazi SM, Noorian A, Zendedel A, Ashkanifar M. The Effect of Selected Aerobic Exercise on the Balance Improvement in Multiple Sclerosis Patients. J Mashhad School Nurs Midw. 2009; 9(2): 107-13. (Persian)

4. Taraghi Z .Quality of Life among Multiple Sclerosis Patients. Iran Journal of Nursing. 2007; 20(5): 49-57. (Persian)

5. Abedini M, Habibi Saravi R, Zarvani A, Farahmand M. Epidemiology of multiple sclerosis in Mazandaran, Iran, 2007. Prevalence and Indicate Epidemiologic aspects, Journal of mazandaran University of Medical Sciences. 2008; 18(66):82-6. (Persian)

6. Soltani M, Hejazi SM, Khjei R, Rashidlamir A. Investigating the Effect of Aquatic Aerobic Training on the Speed of Walking in High and Low-Degree Multiple Sclerosis Patients. Iranian Journal of Health and Physical Activity .2011; 2 (1): 67-72. (Persian)

7. Mollaoglu M, Ustun E.Fatigue in multiple sclerosis .J clin NURS 2009 May; 18(9): 1231-8.

8. Motl RW, Mcauley E,Snook EM. Physical and multiple sclerosis:a meta – analysis. Mult Sclera. 2005(Aug); 11(4): 459-63.

9. Danni- M, Splendiani G, Eficacy of Aerobic Training on Fatigue and quality of life in multiple Sclerosis. EC -TRIMS.2004 ECTRIMS 04. VIENNA 20Th congress of the European committee for treatment and Research in Mul-tiple sclerosis 9th Annual meeting on Rehabilitation of MS October 6-9 2004.

10. Matuska K,Mathiowetz V,Finlayson M.Use and perceived effectiveness of energy conservation strategies for man-aging multiple sclerosis fatigue. Am J Occup 2007 Jan – feb ; 61 (1):62-9 .

11. Jafarian, Najibeh; Sadeghi, Amir. Multiple sclerosis and their care. Tehran: Publication of a healthy, community-minded. 2007. (Persian)

12. Wiles CM, Newcombe RG, Fuller KJ, Shaw S, Furnival-Doran J, Pickers gill TP. Controlled Randomised Cross-over trail of the effects ofphysiotherapy on mobility in chronic multiple sclerosis. Journal ofNeurology, Neurosurgery & psychiatry. 2001; 70(2): 174-9.

13. Stuifbergen AK,Blozis SA , Harrison TC ,Becker HA .Exercise , Functional limitation , and quality of life : a lon-gitudinal study of persons with multiole dclerosis. Phys Med Rehabil. 2006; 87:935-43.

14. Dalgas U,Stenager E ,Ingemann– Hansen T . Multiple sclerosis and physical exercise:

Recommendations for the application of ressistance – endurance and combined training. Mult sclera. 2008 Jan; 14(1): 35-53.

15. Motle RW, Arnett PA, Smith MM, Barwick FH, Ahlstrom B, and Stover EJ .Worsening of symptoms is associated with lower physical activity level in individuals multiple sclerosis. Mult Scler 2008 Jan; 14(1): 140-2.

17. Atashzadeh F, Shiri H, Moshtaqe esheqi Z.Effect of Exercise Training on Activity of Daily

Living in Women with Multiple Sclerosis in Iranian Multiple Sclerosis Society. Journal of Rafsenjan University of Medical Sciences 2003 ;( 3)9:164 –71. (Persian)

18. White LJ ,McCoy SC ,Castellano V ,Gutierrez G ,Stevens JE ,Walter Ga et al.Resistance training improves strength and functional capacity in person with multiple sclerosis. Mult Scler 2004 Dec; 10(6): 668-74.

19. Woods DA.Aquatic exercise programs for patient with multiple sclerosis. Clin kinesiol 1992; 45:14-20.

20. Miyatake N, Matsumoto S, Nishhikawa H, Numata T. Relationship between body composition changes and the blood pressure response to exercise test in overweight Japans subjects. Act Med Okayama. 2007; 61(1):1-7

21. Ring- Dimit riou,S. Nine months aerobic itness induced changes on blood lipids and lipoproteins in untrained

subjects versus controls. Euro J Apple physiol.2007; 99(3): 9-291

22. Mximo Maislos. Marked increase in plasma high Ramadan. Am J Clin. 1993; 18(5):640-2 Improved diabetes control after prolonged fasting – the Ramadan model

23. Vuorhamaa t, Ahotuupa m, Irjala k, Vasankarl t. Acut prolonged exercise reduces moderately oxidized LDL in healthy men. Into J Sports Med 2005, 26: 420-5

The effect of aquatic aerobics exercises on cardiovascular risk

factors in patients with multiple scleroesis

1. Department of Physical Education, Neyshabure branch, Islamic Azad University, Neyshabure, Iran

2. Department of Physical Education, Mashhad branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran

3. MSc student in Physiology, Mashhad branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran

* Corresponding author, Email: soltani.mahmood@gmail.com

Abstract

Background: The most common complications of multiple sclerosis (MS) are fatigue, muscle cramps, tremore, squint, imbalance and gait disorders. Doing aquatic aerobics exercises cause an increase in both physical strength as well as the domain of body movement in MS patients. In addition, making the balance against the risk factors would decrease the risk of getting cardiovascular disease.

Aim: To investigate the effect of aquatic aerobics exercise on some of cardiovascular risk factors in female MS patients.

Method: In this quasi-experimental study, 40 female MS patients on the basis of illness degree were allocated randomly into two groups. The experimental group participated in the exercise program for 8 weeks, each week three sessions with intensity of 50-60 percent of the maximum heart rate. The cardiovascular risk factors were measured in experimental and control groups before and after exercise. Blood cholesterol, triglyceride, LDL and HDL were also measured. The collected data were analyzed by independent and paired t test.

Results: After the exercise, the experimental group showed signiicant decrease in LDL (P<0.001), cholesterol (P<0.001) and triglyceride (P<0.005). There was no signiicant difference in HDL level in experimental group. Conclusion: Aquatic aerobics exercises cause an increase in physical strength in MS patients so that moderate the cardiovascular risk factors and decrease the risk of cardiovascular diseases. So, it is recommended specialists use these exercises as a supplementary treatment besides medical treatments for MS patients.

Keywords: Multiple sclerosis, aquatic aerobics exercise, cardiovascular risk factors