بررسی روایی صوری و محتوایی و پایایی پرسشنامه بررسی چرخه تغییر در افراد سیگاری

(1)

دهشم يكشزپنادند هدكشناد هلجم /

لاس 9314 / هرود 31 / هرامش 2

741

یراگیس دارفا رد رییغت هخرچ یسررب همانشسرپ ییایاپ و ییاوتحم و یروص ییاور یسررب

ینیسح ارهز *

، ینابرق ارهز **

، یدمحا نبا وزرآ ***

#

* کشزپنادند ،

یکشزپنادند هدکشناد ،

یتشهب دیهش یکشزپ مولع هاگشناد ،

نارهت ، ناریا

** داتسا رای و ناهد تماس یعامتجا نادند

، یکشزپنادند هدکشناد ،

*** رایشناد و ناهد تماس یعامتجا نادند

، یکشزپنادند هدکشناد ،

هلاقم هئارا خیرات :

2 / 5 / 39 شریذپ خیرات :

25 / 11 / 39

هدیکچ همدقم :

ب ه یراگیس نارامیب راگیس کرت رد کشزپنادند شقن تیمها لیلد ،

یبایزرا یارب ربتعم و درادناتسا همانشسرپ هیهت هعلاطم نیا فده

شناد رب کشزپنادند هرواشم رثا ،

و شرگن یکشزپنادند زکارم رد رییغت هخرچ رد یراگیس رامیب هلحرم دوب

.

شور و داوم اه

:

تااقم یروآدرگ زا سپ طبترم

، همانشسرپ یواح یا

3 کیفارگومد لاؤس ،

61 لاوس دروم رد هچخیرات یا وکابنت فرصم زا ،

5

رامیب رییغت هلحرم نییعت یارب لاوس ،

7 و شناد یسررب یارب لاوس 77

دش یحارط شرگن یسررب یارب لاوس .

ربتعم و یزاسدرادناتسا یارب

رپ یفیک یسررب یارب نیصصختم لناپ زا همانشسرپ ندرک همانشس

دش هدافتسا .

یمک یاوتحم ییاور یسررب رد نینچمه ،

ییاور صخاش زا

دش هدافتسا اوتحم ییاور تبسن و اوتحم .

نومزآ شور ود اب همانشسرپ ییایاپ سپس

-ددجم نومزآ افلآ و

خابنورک یسررب دش .

هتفای اه :

ییاور جیاتن یسررب زا سپ ،

دوب زاجم دح زا رتمک اهنآ ییاوتحم ییاور صخاش هک یتااوس ،

نآ رد مزا تارییغت و دش حاصا اه

تروص

تفرگ . س ـ م ات دش رارکت اهنآ ییاور لحارم سپ ـ

بولطم رادق ،

م ییاور تبسن ینعی ـ

زا شیب اوتح 17

/ 0 زا رتشیب اوتحم ییاور صخاش و 77

/ 0

 فلوم یناشن ،لوؤسم :

،یعامتجا نادند و ناهد تماس هورگ ،یکشزپنادند هدکشناد ،نیوا هقطنم ،وجشناد راولب ،نارهت نفلت

: 29122122190

E-mail: a.ebnahmady@sbmu.ac.ir, aebnahmady@yahoo.com

Face and Content Validity and Reliability Assessment of Change Cycle Questionnaire in Smokers

Zahra Hosseini*, Zahra Ghorbani**, Arezoo Ebn Ahmady*** * Dentist, School of Dentistry, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran

** Assistant Professor,Dept of Community Oral Health, School of Dentistry, Shahid Beheshti University of Medical

Sciences, Tehran, Iran

*** Associate Professor,Dept of Community Oral Health, School of Dentistry, Shahid Beheshti University of Medical

Sciences, Tehran, Iran

Received: 24 July 2014 ; Accepted: 14 February 2015

Introduction: Considering the importance of the dentist role in smoking cessation of smoker patients, the aim of this study was to develop a valid and reliable questionnaire for assessment of dentist counseling effect on knowledge, attitude and the smoker's stage of change in dental centers.

Materials & Methods: After literature review, an initial questionnaire containing three demographic questions, 16 phrases that showed a history of tobacco use, 5 phrases for specifying patient's stage in the change cycle, 7 phrases for knowledge assessment, and 27 phrases for attitudes assessment, was designed. To standardize and validate the questionnaire, qualitative assessment was done using an expert panel and quantitative assessment was done using content validity ratio (CVR) and content validity index (CVI). Reliability assessment was done by a test–retest method and use of Cronbach's alpha.

Result: After validity assessment, questions with CVI and CVR less than the limit were corrected and modified. The validation process was repeated until the desired amount of CVR of 0.62 and the CVI greater than 0.79 were obtained. The reliability was confirmed with Cronbach's alpha value greater than 0.7.

Conclusion: This study provided a valid and reliable instrument for assessment of effect of the dentist counselling on knowledge, attitude and the smoker stage of change in dental centers.

Key words: Questionnaire, psychometric, change cycle, dentist counseling.

Corresponding Author: aebnahmady@yahoo.com

(2)

741 همانشسرپ يیایاپ و يیاوتحم و یروص يیاور يسررب ...

( ينیسح ارهز ناراكمه و

)

دش لصاح .

نآ ییایاپ اه افلآ تست اب

زا رتشیب رادقم و خابنورک 7

/ 0 دش دییات .

یریگ هجیتن :

و شناد یبایزرا و رییغت هخرچ رد کشزپنادند هرواشم رثا یبایزرا تهج اور و ایاپ بسانم رازبا هعلاطم نیا شرگن

نارامیب

دومن مهارف نادند و ناهد تماس رب نآ رثا و راگیس هب تبسن یراگیس .

تاملک یدیلک :

همانشسرپ ،

یتخانشناور ،

رییغت هخرچ ،

کشزپنادند هبحاصم .

دهشم یکشزپنادند هدکشناد هلجم /

لاس 6371 هرود 37 / هرامش 7 : 51 -617 .

همدقم

دودح 01 دوجو ناریا رد یراگیس درف نویلیم دراد

.

گرم نازیم نیا نایم رد زین تایناخد لامعتسا زا یشان ریمو

دارفا ، دودح 01111 تسا هدش هدز نیمخت لاس رد رفن .

شیپ یم ینیب هب ینونک فرصم یوگلا هک یتروص رد دوش

موادت تروص نیمه دشاب هتشاد

، گرم نازیم زا یشان ریمو

هب نآ 011111 لاس رد رفن

0102 تفای دهاوخ شیازفا .

( 0 )

هلمج نآ زا و یناخد داوم فلتخم عاونا هب دایتعا راگیس ، رضم ةدام نیا هب یحور و یکیزیف یگتسباو

یم دشاب ، هجیتن رد ، نآ فرصم کرت یارب ،

زا دیاب صخش

یناور ةبنج هس ،

یعامتجا و یمسج دوش اهر دایتعا

. کرت

ات ییاهر هیلوا قیاقد و تاظحل نامه زا درف یارب دایتعا لاس یاهررض و تراسخ زا یریگولج بجوم لاس یاه

یم ددعتم ددرگ

. ( 0 ) یصوت ه کرت هب یتشادهب نیصصختم

دراد یراگیس دارفا رد راگیس کرت رد یمهم رثا راگیس .

یس کرت شیازفا ثعاب صصختم رتشیب هچ ره تلاخد راگ

یم دوش . ( 2 -3 ) هرواشم هئارا رد ناکشزپنادند فیاظو یاه

اجنآ زا و هدوب مهم یهجوت لباق تروص هب راگیس کرت زا شیب هک 21

% یراگیس دارفا ،

هب لاس رد راب کی لقادح

بطم کینیلک و اه یم هعجارم یکشزپنادند یاه

دننک ،

یم رامش هب یکشزپ رداک زا یوضع کشزپنادند هک دور

دیا تصرف ه آ

هدایپ یارب یل هرواشم همانرب یزاس

یا کرت

دراد دوخ رامیب هب تایناخد .

( 0 )

نآ زا یرامیب دنتسه رداق ناکشزپنادند هک ییاج یاه

دنیامن نامرد و صیخشت ار وکابنت زا یشان ،

اذل تیعقوم راگیس کرت روظنم هب رامیب اب طابترا یرارقرب یارب یبسانم

دنراد . رگید فرط زا ،

فده داجیا یکشزپنادند هعماج

ناهد تشادهب یارب و هدوب هعماج یارب بسانم نادند و

فده نیا هب ندیسر ،

تروص هب رامیب هب دیاب کشزپنادند

هبنج زا ار دوخ رامیب و هدرک هاگن لک یاه

و رضم

دیامن هاگآ وکابنت فرصم کیمتسیس .

نینچمه ، زا یرایسب

یرامیب اه طیارش و م یکشزپنادند بسانمان

یرامیب دننا یاه

لاتندویرپ ،

وکابنت اب طبترم یطاخم تاعیاض ،

رد تسکش

نامرد یاه یکشزپنادند لامعا ای یحارج ،

میقتسم طابترا

دنراد وکابنت فرصم اب .

و تارطخ ات دراد قح رامیب سپ

کسیر یاه کشزپنادند نابز زا ار وکابنت فرصم زا یشان

دونشب دوخ .

یفاک هجوت مدع لیاد هب تبسن ناکشزپنادند

تقو لماش نارامیب طسوت تایناخد فرصم ای ندوبریگ

هدش شرازگ اهنآ یارب راک نیا یداصتقا هفرص نتشادن تسا . تروص هب اکیرمآ یمومع تماس نامزاس فده

هرواشم تامدخ هک تسا نیا یلک یا

هب راگیس کرت

تاقام زا کی ره رد یراگیس نارامیب یمامت یاه

یکشزپ

ند ای دوش هئارا یکشزپناد .

( 6 )

و نیلوا یساسا

رواشم یارب مدق نیرت ه

راگیس کرت ،

یم نارامیب رد تایناخد فرصم یبایزرا و ییاسانش دشاب

.

م نیا یارب روظن

، مرف ت یاه چخیرا ه ند تماس یکشزپناد

دنشاب هتشاد عوضوم نیا ةرابرد یتااؤس دیاب .

( 0 )

یروئت ساسارب

Richmond

ناراکمه و (

0 ) لحارم

هدامآان لماش رییغت یارب یگدامآ ،

ددرم ، هدامآ ، و یرادهگن

یم دوع دشاب . اتفر رد رییغت داجیا یارب لدم نیا ر

(3)

دهشم يكشزپنادند هدكشناد هلجم / لاس 9314 / هرود 31 / هرامش 2 741

راک هب یتسیز یم

دور . هویش لدم نیا رد یاه

توافتم

راتفر رییغت تهج فلتخم لحارم رد دارفا یارب ینامرد لدم نیا زا هدافتسا اب و تسا زاین دروخرب هویش

، بسانتم

باختنا درف هلحرم اب یم

دوش . یارب یرتشیب نامز نینچمه

هورگ یاه هدامآ فرص هدامآان هورگ هب تبسن یم

دوش .

رد ار راگیس کرت هرواشم رثا نونکات هک یتاقیقحت رد ناشن یکشزپنادند طیحم یم

هد ن هلحرم هک یرازبا زا د

دهد ناشن ار شرگن و شناد نازیم و رییغت هخرچ رد رامیب ،

تسا هدشن هدافتسا .

( 8 )

شناد همانشسرپ هیهت فده اب رضاح قیقحت ،

و شرگن

زکارم رد رییغت هخرچ رد یراگیس رامیب هلحرم صیخشت یسررب و یکشزپنادند ییایاپ و ییاوتحم و یروص ییاور

تسا هدیدرگ ماجنا نآ .

شور و داوم اه

نیشیپ تاعلاطم رب یرورم زا سپ ادتبا رد ،

همانشسرپ یا

یواح 28 م طسوت لاوس ح

دش یحارط ناقق .

یواح 3 کیفارگومد لاؤس (

نس ، سنج ،

تایصحت نازیم )

، 06 لاوس دروم رد فرصم هچخیرات

وکابنت ( تااوس 0 ات 06 ) ، 2 رییغت هلحرم نییعت یارب لاوس

( تااوس 20 ات 22 ) ، 0 شناد یسررب یارب لاوس ( تااوس 00 ات 03 ) و 00 لاوس ( تااوس 02 ات 21 ) یسررب یارب شرگن ( ترکیل سایقم اب 2 هنیزگ یا ًاماک لماش مقفاوم ، مقفاوم ، مرادن یرظن ،

مفلاخم ، ًاماک یاهزایتما اب مفلاخم

0 -0 -3 -2 -2 ) دش یحارط . رد ییایاپ دعب هلحرم

(Reliability)

ییاوتحم ییاور و

(Content validity)

و یمک مانشسرپ یفیک

یارب ه

هطیح یاه شناد ، ریز تروص هب رییغت هلحرم و شرگن

تفرگ رارق یسررب دروم .

یفیک و یمک شور ود زا یروص ییاور یسررب رد دیدرگ هدافتسا .

لناپ کی رد یفیک یروص ییاور نییعت 01

نادند و ناهد تماس نیصصختم روضح اب یصصخت هرفن ( 6 رفن ) ، تایناخد لرتنک ( 0 رفن ) یمومع تماس و (

0 رفن )

یارب یراوشد حطس نتفای ،

بسانت مدع نازیم ،

ماهبا

تفرگ ماجنا تاملک یناعم رد ییاسران دوجو ای و تارابع همانشسرپ رد یئزج یتارییغت تروص هب نانآ تارظن هک دش لامعا .

یروص ییاور یّمک نییعت یارب ،

Impact score

ره

دش هبساحم لاوس .

زا کیره یارب ادتبا 22

رازبا متیآ ،

یترکیل فیط 2

دش هتفرگ رظن رد یتمسق :

ًاماک زایتما

مقفاوم ( زایتما 2 ) ، مقفاوم ( زایتما 2 ) ، مرادن یرظن ( زایتما 3 ) ، مفلاخم ( زایتما 0 ) ًاماک و مفلاخم ( زایتما 0 ) . سپس

رایتخا رد ییاور نییعت تهج همانشسرپ 01

یراگیس رامیب

تفرگ رارق .

فده هورگ طسوت همانشسرپ لیمکت زا سپ ،

اب

متیآ ریثأت شور لومرف زا هدافتسا ،

هبساحم یروص ییاور

دش .

(Impact Score=Frequency(%)×Importance)

زا اوتحم ییاور یفیک یسررب رد 2

نیصصختم زا رفن

تساوخرد یکشزپنادند رازبا قیقد هعلاطم زا سپ دش

،

هاگدید ب ار دوخ یحاصا یاه ه

دنیامن هئارا یبتک تروص .

ات نینچمه اوتحم ییاور یفیک یبایزرا رد هک دش دیک

،

نابز روتسد تیاعر دراوم ،

بسانم تاملک زا هدافتسا ،

تااوس تیمها ،

دوخ بسانم یاج رد تااوس یریگرارق ،

هدش یحارط رازبا لیمکت نامز دنهد رارق رظندم ار

.

عمج زا سپ یروآ

تارظن نیصصختم ،

رد مزا تارییغت

تفرگ رارق هجوت دروم رازبا ،

یمک یبایزرا یارب سپس

نیا زا نانیمطا تهج و اوتحم ییاور مهم هک

و نیرت

حیحص اوتحم نیرت (

لاوس ترورض )

هدش باختنا تسا

،

اوتحم ییاور تبسن

(Content validity ratio)

یارب و

تهج وحن نیرتهب هب رازبا تااوس هکنیا زا نانیمطا هزادنا هدش یحارط اوتحم یریگ ،

ییاور صخاش زا اوتحم

(

Content validity index

) دش هدافتسا .

(4)

751 همانشسرپ يیایاپ و يیاوتحم و یروص يیاور يسررب ... ( ينیسح ارهز ناراكمه و ) همانشسرپ ییاوتحم ، هب 02 هتشر رد نیصصختم زا رفن یاه

یعامتجا یکشزپنادند و ناهد تماس ( 6 رفن ) ، صصختم یرامیب اه لاتنودویرپ ی ( 0 رفن ) ، یمومع تماس ( 0 رفن ) ، تایناخد لرتنک ( 0 رفن ) و سانشناور ( 0 رفن ) لاسرا زا و

زا کی ره صوصخرد هک دش تساوخرد نانآ 22

لاوس

هب رازبا تروص

« تسا یرورض »

، « یلو تسین یرورض

تسا دیفم »

و « درادن یترورض »

، دنهد خساپ .

خساپ اه

لومرف ساسارب

CVR (Content Validity)

و هبساحم اب لودج Lawshe ( 9 ) دش هداد قابطنا .

زا رتااب دادعا 29

/ 1

دش عقاو لوبق دروم .

هبساحم و نییعت زا سپ

CVR

، یسررب

CVI (Content Validity Index)

ییاور صخاش ساسا رب

یاوتحم

Waltz and Basel

( 01 ) تفرگ تروص . روظنم نیدب ًاددجم هبساحم تهج همانشسرپ

CVI

هب 02 زا رفن

رد هک دش هتساوخ نانآ زا و دش هداد هدش رکذ نیصصختم زا کی ره دروم 22

لاوس ، هس فیط ساسا رب ار ریز رایعم

دنیامن رظن راهظا یتمسق راهچ یترکیل :

ندوب طوبرم ،

هداس

ندوب حضاو و ندوب . ( ًاثم 0 : طبترمریغ ، 0: یدودحات طبترم ، 3 : و طبترم 2 : ًاماک طبترم ) . زایتما روظنم نیدب

CVI

هلیسو هب عومجم

هک متیآ ره یارب قفاوم تازایتما

هبتر 3 و 2 ( هرمن نیرتااب ) هدرک بسک لک دادعت رب دنا

یار دش دهاوخ هبساحم ناگدنهد .

هدافتسا اب هعلاطم نیا رد

لومرف زا

CVI

دش هبساحم اوتحم ییاور صخاش . ( 00 ) متیآ شریذپ اه هرمن ساسارب CVI زا رتااب 09 / 1 دوب . ( 00 ) زا سپ ییاور یبایزرا ،

همانشسرپ ییایاپ یسررب تهج

نومزآ تست زا

-ددجم نومزآ هک

تیلباق رگناشن

دش هدافتسا تسا صخاش کی یریذپرارکت ؛

بیترت نیدب

یم نایب وش هزادنا جیاتن هک د هنومن کی رد تیمک کی یریگ

دراد یناوخمه مه اب دح هچ ات فلتخم نامز ود رد اما .

هخسن روظنم نیا یارب هدش اور

تسیب هب همانشسرپ

دش هداد یراگیس رامیب ؛

هتساوخ اهنآ زا دعب هتفه هس سپس

ًاددجم ات دش همانشسرپ

اه دننک رپ ار .

افلآ شور زا

–

دش هدافتسا ییایاپ دییات تهج خابنورک . ( 00 ) هتفای اه جیاتن

Impact score

یمامت هک دوب نآ زا یکاح

لاوس زج هب تااوس 0

، زا رتشیب ای یواسم هرمن 2 / 0 دنتشاد ، نیاربانب همانشسرپ رد هدناجنگ دندش . جیاتن CVI

زج هب تااوس یمامت هک دوب نآ زا یکاح

لاوس 0 و 00 هرمن CVI

زا رتااب 09 / 1 دنتشاد و اذل

دندش هداد صیخشت بسانم . لاوس 00 هرمن CVI نیب 09 / 1 ات 01 / 1 تشاد ، هک ینعم نادب هک دوب

و حاصا هب

اد زاین یرگنزاب تش لاوس و 0 ، هرمن CVI زا رتمک 01 / 1

دوب لوبق لباقریغ هک تشاد . متیآ حاصا دنمزاین رد لاوس 00 تروص هب «

تماس یور برخم رثا نم ندیشک راگیس

هداوناخ دارفا نادند و ناهد راگیس دود ضرعم رد هک ما

دنتسه ، دراد .» حاصا ش د و رادقم CVI زا 03 / 1 هب 93 / 1 تفای اقترا . جیاتن CVR

زج هب تااوس یمامت هک دوب نآ زا یکاح

لاوس 0 لودج ددع زا رتگرزب ای یواسم

Lawshe ( 60 / 1 ) دوب . هک دوب نآ زا یکاح بلطم نیا و یرورض تااوس

دوب هدش هتفرگ راک هب رازبا نیا رد مهم .

نازیم

ICC

همانشسرپ لک یارب 88

/ 1 هک دمآ تسد هب

شخب یارب یاه

زا همانشسرپ فلتخم 68 / 1 ات 89 / 1 ریغتم

تشاد رارق لوبق لباق هدودحم رد هک دوب . ( 00 ) نازیم دامتعا بیرض اب

شناد شخب یارب خابنورک یافلآ شور

89 / 1 شرگن شخب یارب و 92 / 1 دش هبساحم . تیاهن رد

لاوس فذح اب 0

، رازبا همانشسرپ تروص هب اب یا

26

(5)

757

لودج 0 :

اوتحم ییاور صخاش ی

اوتحم ییاور تبسن طسوت همانشسرپ

CVR

اوتحم ییاور صخاش و

CVI

، یرگنزاب و حاصا زا دعب و لبق

همانشسرپ تااوس

CVR CVI لاوس

03 /

1 1/86 ؟دیشکیمراگیس امش ایآ-0

86 /

1 1/86 .دیربب مان ،دینکیمهدافتسا زین پیپ ای نایلق لثم تایناخدرگید عون رگا-0

0 1/86 ؟دیدرک عورش ار ندیشک راگیس ینس هچ زا-3

03 /

1 1/80 … نازیم هچ هب دیشکیمراگیس رگا-2

86 /

1 1/93 ؟دیشکیم یراگیس عون هچ-2

03 /

1 1/93 ؟دیشکیمزور رد راگیس دادعت هچ-6

61 /

1 1/23 ؟تسا ردقچ ،دینکیمفرصم هک یراگیس نیتوکین یاوتحم-0

03 /

1 1/83 ؟ دیامنیمندیشک راگیس هب عورش باوخ زا ندش رادیب زا دعب تدم هچ-8

03 /

1 1/93 ؟دینزیمقیمع یاهکپ ایآ-9

03 /

1 1/02 ؟دیشکیمراگیس اهرهظ زا دعب زا رتشیب اهحبص ایآ-01

86 /

1 1/86 ؟دیهدیمهمادا ندیشکراگیس هب دینامب رتسب رد دیاب هک دیتسه رامیب ردقنآ هک ینامز یتح ایآ-00

0 1/03 ؟ تسا لکشم امش یارب )هریغ و یمومع لقن و لمحلیاسو ،امنیس( عونمم یاهناکم رد ندیشکن راگیس ایآ-00

03 /

1 1/83 ؟دیتسه راگیس کرت لاح رد امش ایآ-03

86 /

1 1/86 مه کپ کی تعاس02 یط رد یتح هک یروط هب، دینک کرت ار راگیس ًاعقاو هک دیاهدرک یعس یگدنز لوط رد لاح هب ات-02

؟دیشاب هدیشکن راگیس 86

/

1 1/86 ،دیشاب هدیشکن مه کپ کیتعاس02 یط رد یتح هک یروط هب دینک کرت ار راگیس ًاعقاو دیدرک یعس هک یراب نیرخآ-02

؟دوب یک

0 1/86 ؟دیراد یهاگآ دوخ نادند و ناهد تماس رب راگیس برخم تارثا زا ایآ-06

86 /

1 1/03 .دوشیمدنتسه راگیس دود ضرعم رد هک ما هداوناخ دارفا نادند و ناهد تماس یور برخم رثا ثعاب نم ندیشک راگیس-00

0 1/93 .دراذگیمیدب ریثأت نم یمومع تماس یور رب نم ندیشک راگیس-08

0 1/86 .دراد برخم رثا نم نادندو ناهد تماس یور رب نم ندیشک راگیس-09

03 /

1 1/86 .دنتسه نآ دود ضرعم رد هک ما هداوناخ دارفا رگید هن دراد ریثأت نم یتماس یور طقف نم ندیشک راگیس-01

86 /

1 1/86 .دراد نم یمومع تماس یور یرتمک ریثأت راگیس هب تبسن نایلق-00

03 /

1 1/86 .دراد نم نادند و ناهد تماس یور یرتمک ریثأت راگیس هب تبسننایلق-00

86 /

1 1/80 .تسا نآ عفانم زا شیب راگیس یاهنایز-03

0 1/80 .تسا دیفم نم یارب کشزپنادند طسوت راگیس کرت هرواشم-02

86 /

1 1/86 .مرادن راگیس کرت هب یاهقاع-02

0 1/93 .ملاحشوخ متسه یراگیس هکنیا زا-06

0 1/86 .مربیمتذل ندیشک راگیس زا-00

0 1/93 .مراد جایتحا کمک هب راگیس کرت تهج رد-08

86 /

1 1/86 .متسه دنمقاع راگیس کرت هب-09

(6)

)

86 /

1 1/80 .موشیملاحشوخدنک لاوس نم زا تایناخد فرصم دروم رد مکشزپنادند هکنیازا-30

0 1/80 .موشیملاحشوخ دهد حیضوت هتشاذگ مناهد تماس یور راگیس هک ار یبرخم رثا مکشزپنادند هکنیازا-30

0 1/86 .موشیملاحشوخ دنک دزشوگ هدنیآ رد منادند و ناهد تیعضو دوبهب رب ار تایناخد کرت رثا مکشزپنادند هکنیازا-33

0 1/86 .موشیملاحشوخ دیامن هیصوت میارب تایناخد کرت اب هطبار رد ار یتاکن مکشزپنادند هکنیازا-32

86 /

1 1/86 .تایناخد کرت یارب مزا یاههیصوت هئارا ات دشاب نم نادند و ناهد نامرد یور رب شزکرمت مکشزپنادند مهدیمحیجرت-32

03 /

1 1/86 .دوشن نم یصخش میرح نیا دراو کشزپنادند مهدیمحیجرت و تسا یصخش و یصوصخ رما نم ندیشک راگیس-36

03 /

1 1/80 .تسین مکشزپنادند فیاظو زا تایناخد کرت یاههیصوت هئارا-30

03 /

1 1/93 .مرادن مکشزپنادند اب نآ کرت و تایناخد فرصم اب هطبار رد ندرک تبحص دروم رد یبوخ ساسحا-38

0 1/86 .دنک لاوس نم زا تایناخد فرصم دروم رد دیاب نم کشزپنادند-39

0 1/93 .دهد حیضوت نم نادند و ناهد تماس رب راگیس برخم رثا دروم رد دیاب نم کشزپنادند-21

0 1/86 .دیامن دزشوگ منادند و ناهد تیعضو دوبهب رب ار تایناخد کرت رثا-20

0 1/80 .دیامن هیصوت نم هب تایناخد کرتدروم رد ار یتاکن دیاب نم کشزپنادند-20

03 /

1 1/86 .دیامن یسررب تایناخد کرت یارب ارم لیامت دیاب نم کشزپنادند-23

03 /

1 1/86 .دیامن ییامنهار و یرای تایناخد کرت رد ارم دیاب نم کشزپنادند-22

03 /

1 1/80 .دیامن یریگیپ ارمکرت همانرب تایناخد کرت هب ملیامت تروص رد دیاب نم کشزپنادند-22

86 /

1 1/86 نم زا تایناخد فرصم دروم رد دیاب نم کشزپنادند یلو مرادن رضاح لاح رد تایناخد کرت هب یلیامت هکنآ دوجو اب -26

دنک لاوس . 03

/

1 1/93 نم هب تایناخد کرت دروم رد- دیاب نم کشزپنادند یلو مرادن رضاح لاح رد تایناخد کرت هب یلیامت هکنآ دوجو اب -22

هیصوت یاه دهدب ار مزا .

03 /

1 1/80 تماس اب تایناخد طابترا دروم رد دیاب نم کشزپنادند یلو مرادن رضاح لاح رد تایناخد کرت هب یلیامت هکنآ دوجو اب-26

دیامن تبحص نم نادند و ناهد .

03 /

1 1/86 تایناخد فرصم زا یشان تارطخ دیاب نم کشزپنادند یلو مرادن رضاح لاح رد تایناخد کرت هب یلیامت هکنآ دوجو اب-20

دیامن نایب ار .

86 /

1 1/93 نم هب ار تایناخد کرت یایازم دیاب نم کشزپنادند یلو مرادن رضاح لاح رد تایناخد کرت هب یلیامت هکنآ دوجو اب -28

دیوگب . 86

/

1 1/93 رس رد دوجوم عناوم عفر اب هطبار رد دیاب نم کشزپنادند یلو مرادن رضاح لاح رد تایناخد کرت هب یلیامت هکنآ دوجو اب-29

دنک تبحص نم تایناخد کرت هار .

03 /

1 1/93 کرت یایازم تیزیو راب ره رد دیاب نم کشزپنادند یلو مرادن رضاح لاح رد تایناخد کرت هب یلیامت هکنآ دوجو اب -21

دنک رارکت نم یارب ار تایناخد .

86 /

1 1/86 ؟ دیراد ار کرت یگدامآ نونکا ایآ منک کمک راگیس کرت تهج ردامش هب مناوتب نم رگا-20

03 /

1 1/80 .منکیمنرکف تایناخد کرت هب رضاح لاح رد-20

03 /

1 1/83 .مشاب ندرک کرت هدامآ ناا هک متسین نئمطم-23

86 /

1 1/93 .منک کرت مهاوخیمناا نیمه-22

(7)

751

ثحب

یبایزرا یارب ایاپ و اور هدش یحارط رازبا هعلاطم نیا هب تبسن یراگیس نارامیب شرگن و شناد رد رییغت لحارم کی زا دعب نادند و ناهد تماس رب نآ رثا و راگیس کرت کشزپنادند اب هداس هرواشم داد هئارا

.

رضاح هعلاطم ،

هب هک تسا یتاعلاطم نیلوا ءزج

و ایاپ یرازبا یحارط نارامیب رد رییغت لحارم نییعت رد اور

هتخادرپ یکشزپنادند زکارم هب هدننک هعجارم یراگیس تسا . ار همانشسرپ نیا یم

کرت هرواشم زا دعب و لبق ناوت

رد ات درب راک هب یکشزپنادند زکارم رد راگیس تیاهن

هب هجوت اب تایناخد کرت رد کشزپنادند هرواشم یشخبرثا ددرگ نییعت رییغت هخرچ .

ناراکمه و یدمحا نبا هعلاطم رد (

03 ) همانشسرپ زا یا

یتااوس لماش و تایناخد زا هدافتسا تاداع اب هطبار رد

کرت یارب شات نآ

شور ساسا رب یتااوس و

5A

و

شرگن نییعت دش هدافتسا

. توافت هک دوب نیا هعلاطم نیا

ناشن ار رییغت هخرچ همانشسرپ تااوس یمن

د ا زا و د

CVI

و

CVR

دوب هدرکن هدافتسا یتخانشناور تاصخشم یارب ؛

و

اهنت ناگربخ لناپ شور زا

(Expert panel)

ییاور و

یروص

(Face validity)

دوب هدش هدافتسا .

هعلاطم رد یا

هک

von Garnier

02 ) ماجنا

دنداد ، همانشسرپ زا یا

یشزیگنا هلحرم نداد ناشن یارب

(

(Motivational stage

دش هدافتسا یراگیس نارامیب .

یلو

شور زا

CVI

و

CVR

یتخانشناور تاصخشم یارب

ن هدافتسا همانشسرپ ش

دوب هد .

هعلاطم رد یا

هک

Ramseier

02 ) دنداد ماجنا ،

شور زا

5A

هدافتسا یپارتوکومراف اب هارمه ش

د . نیا رد

تایناخد فرصم هچخیرات همانشسرپ زا هعلاطم هدافتسا

ش د

لماش هک 9

هچخیرات هک دوب لاوس یا

و وکابنت فرصم زا

رم ناشن هخرچ رد ار رامیب هلح یم

د اد . شور زا یلو

CVI

و

CVR

هدافتسا یتخانشناور تاصخشم یسررب یارب

دوب هدرکن ره دقاف و

شرگن و شناد دروم رد یلاوس هنوگ

دوب نارامیب .

هعلاطم رد

Al-Shammari

06 ) زا دنداد ماجنا

تااوس لماش کیفارگومد

و هک یتااوس

تماس یور راگیس رثا دروم رد ار نارامیب شناد نازیم ناشن ناهد یم

داد ، هدافتسا ش د . همانشسرپ نیا ،

یور ادتبا

02 درک ادیپ رییغت حضاوان تااوس و دش تست رامیب .

یلو

شور زا

CVI

و

CVR

یتخانشناور تاصخشم یارب

ن هدافتسا ش دوب هد شرگن دروم رد یلاوس هنوگ ره دقاف و

دوب رییغت هخرچ رد نارامیب هلحرم و نارامیب .

رضاح هعلاطم ،

هعلاطم نیلوا یا

شور زا هک تسا

CVI

و

CVR

همانشسرپ ندرک یتخانشناور یارب یا

هلحرم هک

ناشن کشزپنادند هب ار یراگیس دارفا رییغت یم

دهد ،

تسا هدرک هدافتسا .

شور نیا ،

ییاور یسررب لماش

یمک ظاحل زا ییاوتحم یم

قباس شور لمکم هک دشاب

یفیک ییاوتحم ییاور یسررب یم

دشاب . زا یرایسب رد

فتسا یفیک شور زا اهنت تاعلاطم هطقن و تسا هدش هدا

یمک یبیکرت شور زا هدافتسا هعلاطم نیا توق

-یفیک

یم دشاب . ییاور یسررب مدع هعلاطم نیا یلصا تیدودحم

هزاس

(Construct validity)

ماجنا و یریگ هنومن دنمزاین هک تسا

هزاس ریز نییعت تهج یلماع لیلحت یاه

رازبا یم هک دشاب

رد ماجنا اب و هدنیآ لحارم شور و دادعت هب یریگ هنومن

بسانم ، تخادرپ هلوقم نیا هب ه

دش دهاوخ .

ینادردق و رکشت

رکشت و ریدقت اب و ناهد تماس شخب دیتاسا زا

شهوژپ نیا ماجنارد ار ام هک یعامتجا یکشزپنادند دندومن ییامنهار .

(8)

)

هب هرامش 3011 لاس رد 0393

-0390 زا هدکشناد

یم یتشهب دیهش یکشزپ مولع هاگشناد یکشزپنادند دشاب

.

عبانم

1. World Health Organization. WHO report on the global tobacco epidemic, 2008: The MPOWER package. Available at: http://apps. who. int/iris/handle/10665/4381

2. Gordon JS, Albert DA, Crews KM, Fried J. Tobacco education in dentistry and dental hygiene. Drug and Alcohol Review 2009; 28(5): 517-32.

3. Cameron P, Robertson D. Effect of home environment tobacco smoker on family health. Journal of Applied Psychology 1973; 52(2): 142-7.

4. Mitchell E, Scragg R, Stewart A, Becroft D. Results from the first year of the New Zealand cot death study. N Z Med J 1991; 104(906):71-6.

5. Hirayama T. Non smoking wives of heavy smokers have a higher risk of lung cancer – A study in Japan. British Medical Journal 1981; 183-5; and 1981; 283: 1466.

6. Gelskey SC. Tobacco-use cessation programs and policies at the University of Manitoba's faculty of dentistry. J Can Dent Assoc 2001; 67(3): 145-8.

7. Richmond R, Mendelsohn C, Elkins L, Rollnick S, Webster I. Smokescreen for the 1990s. The stop smoking programme for use by General Practitioners School of Community Medicine. Aust Fam Physician 1994; 23(5): 841-5.

8. Carr AB, EbbertJ. Interventions for tobacco cessation in the dental setting. Cochrane Database Syst Rev 2012; 6: CD005084.

9. Lawshe CH. A quantitative approach to content validity. Personnel Psych 1975; 28: 563-75.

10. Waltz CF, Bausell RB. Nursing Research: Design, Statistics, and Computer Analysis. Philadelphia: W.B. Saunders Co; 1981. P. 45.

11. Munro BH: Statistical Methods for Health Care Research. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2004. P. 105.

12. Santos JRA. Cronbach’s alpha: A tool for assessing the reliability of scales. J Extension 1999; 37(2):575. 13. Ahmady AE, Homayoun A, Lando H, Haghpanah F, Khoshnevisan M. Patients’ attitudes towards the role of

dentists in tobacco cessation counselling after a brief and simple intervention. East Mediterr Health J 2014; 20(2): 82-9.

14. von Garnier C1, Meyer M, Leuppi J, Battegay E, Zeller A. Smoking cessation counseling: Impact of chart stickers and resident training. Swiss Med Wkly 2010; 140(11-12): 175-80.

15. Ramseier CA, Fundak A. Tobacco use cessation provided by dental hygienists. Int J Dent Hyg 2009; 7(1): 39-48.