Analytical techniques for determination and control of silica content in the water in thermal power plants

ter oe ergetski postroje ji a

Nataša R. Ig jatović , Maja D. Ilić , Lju i ka V. Rajaković Mi ista st o u ut aš jih poslo a Repu like S ije, Beog ad, S ija P i ed o d ušt o „Te oelekt a e i kopo i Kostola ”, Kostola , S ija U i e zitet u Beog adu, Teh ološko- etalu ški fakultet, Beog ad, S ija

Iz od

U o o adu o uh aće a su ele a t a ist aži a ja u o lasti spe ija io e a alize sili i-ju a. Od ža a je ep o e lji og sasta a sili ii-ju o ih sta u toku pojedi ač ih a ali-tičkih faza ispiti a ja p ikuplja je uzo aka, ču a je, ko ze isa je pose o su az at-a e. Izd oje e su teh ike koje se ko iste zat-a od eđi at-a je kat-ako ukup og tat-ako i pojedi ih o lika sili iju a eakti og i e eakti og . Od eđi a je sad žaja sili iju a u ult ačistoj odi u te oe e getski post oje ji a je od izuzet og z ačaja z og azličitog uti aja pojedi ih sili iju o ih sta ko ozi ost i toksič ost i z og iz o a postupka za efikas o ukla ja je sili iju a iz ode. Spe ija io a a aliza sili iju a je eophod a i u a alizi p

o-esa koji utiču a ži ot u s edi u.

Ključ e eči: sili iju , te oe e getska post oje ja, ult ačista oda, spe ija io a a aliza, a alitičke teh ike.

PREGLEDNI RAD

UDK . : . :

He . I d. –

doi: . /HEMIND I

Dostup o a I te etu sa ad ese časopisa: http:// .a he.o g. s/HI/

U te oelekt a a a oda i a z ačaj u ulogu. Voda je ediju koji p euzi a toplot u e e giju

sago-elog uglja azuta ili gasa i kao pa a p edaje e e giju lopati a a tu i e siste oda-pa a . )a ge e isa je pa e u te oelekt a a a, ko isti se de i e alizo a a, ult ačista oda. Ult ačista oda je ajčistija u katego iji p o es ih i dust ijskih oda sa i i al i sad žaje p i od ih jedi je ja [ ]. K alitet p o es e ode je od elikog z ačaja je od jega za isi ad te oe e getskih post oje ja. P i ese u odi štet o utiču a ad post o-je ja, o-je st a aju aslage i izazi aju ko oziju [ – ]. Talože je p i esa u siste u oda-pa a pospešuju isoka te pe atu a i isok p itisak. Fo i a e aslage oteža aju p e os toplot e e e gije od p odukata

sago-e a ja a zido sago-e sistsago-e a, či sago-e ssago-e s a jujsago-e sago-efikas ost iz e ji ača toplote i p otok ode [ ]. Ispod sloja taloga ka e a i ulja , dolazi do u za og az oja ko ozije. Ko ozija sk aćuje ži ot i ek ko po e ti post oje ja, p ouz okuje u e je i ispušta je ode, s a juje pogo -sku ez ed ost i po eća a t oško e od ža a ja.[ , ]. Ko ozio i p o esi u te oe e getski post oje ji a usled eadek at og k aliteta ode elati o su do o p ouče i i opisa i u lite atu i [ – ].

Na os o u podataka I stituta za elekt oe e getska ist aži a ja u SAD EPRI , godiš ja šteta od ko ozije te oe e getskih post oje ja iz osi , ilija de dola a, od toga oko ilio a dola a sa o od ko o-zije tu i skih post oje ja. P e a poda i a iz .

P episka: N.R. Ig jato ić, Mi ista st o u ut aš jih poslo a Repu like S ije, Bule a Mihajla Pupi a , Beog ad, S ija.

E-pošta: atassa.ig jato i @g ail. o Rad p i lje : . septe a , Rad p ih aće : . o e a ,

godi e iz eti a Među a od oj ko fe e iji o ode o–he ijski eži i a te oelekt a a, u % te -oelekt a a u SAD je pot e o u ap editi he ijsku ko t olu u ode o-pa o eži u i po oljšati k alitet pa e [ ].

M oge ode sad že sili iju , što ije iz e ađujuće iz azloga što je sili iju d ugi po asp ost a je osti he ijski ele e t, od ah ako kiseo ika. U eći i p i od ih oda zastuplje je u o liku silikata i jego a ko e t a ija se k eće od , – μg d –_{. Iako sili} i-ju -dioksid e učest uje u eha iz u ko ozije, od

elikog je z ačaja je fo i a izuzet o t de, guste i te ički sla o p o odlji e aslage u kotlo sko sis-te u i tu i i, što do odi do gu itka u sis-te odi a-ičkoj i eha a-ičkoj efikas osti post oje ja. P isust o sili iju a u odi do odi do čestih ha a ija u te oe e -getski post oje ji a, pa se sili iju -dioksid s at a

aj epoželj ijo ko po e to ode [ – ].

Količi a sili iju a p edsta lja ko t ol i pa a eta u p o es i oda a. )a ko t olu sad žaja sili iju a ko iste se azličite a alitičke etode. U te oe e get-ski post oje ji a gde se oda ko isti za apaja je pa ih kotlo a sad žaj sili iju a o a iti a ji od µg d −_.

Na sli i p ikaza je ko ozio i pote ijal sili iju a u siste u oda-pa a [ ].

He ija sili iju a

k isto alit. U a joj količi i u p i odi je p isuta u odifika ija a a o f e st uktu e-opalu i ahatu. K is-tal i sili iju i a isku ast o lji ost u odi ispod g d − _{SiO , dok se ast o lji ost a o f og sili iju a} k eće u opsegu od – g d − _{SiO . Na sli i} p ikaza a je ast o lji ost azličitih odifika ija sili i-ju IV -oksida u za is osti od pH ed osti [ ].

S e p i od e ode sad že sili iju . Sili iju se u odi ja lja u jo sko i olekulsko o liku eakti a

o lik , kao suspe do a , koloid i i poli e i e eak-ti i o lik .

Rast o i o li i sili iju a u odi se ogu p ikazati jed ači o kao a otež i siste :

H SiO  H+ _{+ HSiO}−_{ H}+ _{+ SiO} –

Mo osili iju o a kiseli a koja se st a a, je eo a sla a kiseli a. Ka akte istič e ed osti ko sta ti a

-Slika . Ko ozio i pote ijal sili iju o ih jedi je ja u siste u oda–pa a [ ]; T – tu i a, K – ko de zato , HPV – he ijska p ip e a ode, HPK – he ijska p ip e a ko de zata, NR – apoj i eze oa , B – kotao, ojle .

Figu e . Co osio pote tial of sili o o pou ds i the ate stea le; T – tu i e, K – o de se , HPV – he i al ate t eat e t pla t, HPK – he i al t eat e t of o de sate, NR – feed ate ta k, B – oile .

oteže, K = , × − i K = , × − , ukazuju a izak

stepe jo iza ije.

Rast o lji ost sili iju a u odi za isi od ogo-oj ih fakto a, kao što su: te pe atu a, p itisak, pH ed ost i jo ska jači a. Na sli i p ikaza a je as-t o lji osas-t sili iju a u za is osas-ti od pH ed osas-ti [ ], a

a sli i ast o lji ost sili iju a u za is osti od te -pe atu e [ ].

P i iši ko e t a ija a sili iju se alazi u kolo-id o sta ju u o liku poli e ih česti a eće ase [ ]. Koloid o sta je astaje i ezi a je sili iju a sa o ga ski i eo ga ski jedi je ji a p i če u se fo

-i aju ko pleks a jed-i je ja [ ]. Pol-i e -iza -ija se ože p edsta iti jed ači o :

[Si O – / OH ] + H SiO →

→ [Si+ O – / + –p OH + –p] + p H O

gde su: – oj sili iju o ih ato a u polisili iju o oj kiseli i, – oj OH g upa po ato u sili iju a u

poli-e u, koji poli-e p poli-elazi oj , – oj olekula o

o-sili iju o e kiseli e, p – f ak ije OH g upa po olekulu o osili iju o e kiseli e koje se poja ljuju u odi u toku eak ije poli e iza ije.

U ta eli p ikaza i su azličiti o li i kiseli a sili-iju a u za is osti od oja sili sili-iju o ih ato a.

Ta ela . Različiti o li i kiseli a sili iju a Ta le . Dife e t fo s of sili i a id

Opšta

fo ula koefi ije ataV ed ost Fo ula kiseli e Nazi kiseli e

SiO · H O = H SiO Metasili iju o a

= H SiO O tosili iju o a = , = H Si O Di etasili iju o a = , = H Si O Dio tosili iju o a

Do poli e iza ije dolazi kada je ko e t a ija as-t o og sili iju a eća od × − M. Poli e iza ija

sledi posle oligo e iza ije. P iliko oligo e iza ije [SiO ] fo i a se k itič o jezg o sa četi i o o e a.

Slika . Rast o lji ost sili iju a u za is osti od pH ed osti [ ]. Figu e . Solu ilit of sili a sili a as a fu tio of pH alue [ ].

Na sli i p edsta lje je eha iza poli e iza ije česti a sili iju o e kiseli e p i če u astaju li ea e i

iklič e st uktu e [ ].

Spe ija io a a aliza sili iju a

Spe ija io a a aliza p edsta lja a alitičku akti ost ide tifika ije i k a tifika ije jed e ili iše he ijskih sta ele e ata u uzo ku. A aliza o uh ata d a ko-aka. U p o ko aku se od eđuje ukup a ko e t a-ija ele e ta u uzo ku, u d ugo ko aku se ši sepa-a ijsepa-a, ide tifiksepa-a ijsepa-a i k sepa-a tifiksepa-a ijsepa-a pojedi ih stsepa-a tog ele e ta u ispiti a o uzo ku. Spe ija ijo se ši dife e ija ija ele e ta a os o u oksida io og sta ja, jo skih ili olekulskih o lika, p oto o a ih ili ep o-to o a ih o lika, jed osta ih ili ko pleksi a ih jo a,

o o e ih ili poli e ih fo i.

Od eđi a je ko e t a ije pojedi ih sta sili iju a u uzo ku ult ačiste ode o ez eđuje adek at u i fo

-a iju z-a -azu e -a je i p ouč-a -a je uti -aj-a sili iju -a a te oe e getske siste e i z og iz o a postupka za efikas o ukla ja je sili iju a iz ode. )a a alizu poje-di ih o lika sili iju a az ije je eliki oj etoda i postupaka koji uključuju h o atog afske, spekt o

et-ijske i elekt ohe et-ijske teh ike i jiho e ko i a ije. P epo učuju se sledeće etode:

• spekt ofoto et ija [ ],

• AAS, ato ska apso p io a spekt o et ija [ , ], • FIA, p otoč o-i jekti ajuća a aliza [ ],

• MS, ase a spekt o et ija [ ],

• GF-AAS, ato ska apo p io a spekt o et ija sa

g afit o ki eto [ ],

• X- a dif ak ija, dif ak ija e dge ski z a i a

[ ],

• FTIR, Fu ijeo a t a sfo a ija i f a e e

spek-t oskopije [ ],

• IC, jo ska h o atog afija [ ],

• IR i f a- e a spekt ofoto et ija [ ], • ICP-OES, e isio a spekt o et ija [ ], • ICP-MS, ICP sa ase i detekto o [ ] i • NAA, eut o akti a io a a aliza [ ].

Različite teh ike sepa a ije koje i ogle da se uspeš o ko i uju sa osetlji i teh ika a detek ije su p ikaza e a sli i .

U p i od i oda a sili iju se alazi u o liku az-ličitih he ijskih jedi je ja H SiO i SiO · H O i u

azličiti fizički sta ji a u o liku suspe zija, koloid-ih česti a, ast o a, u o liku olekula i jo a . U oj-i ado oj-i a se a odoj-i da je soj-iloj-i oj-iju u oda a p oj- i-suta kao ast o i sili iju i e ast o i sili iju . Pod poj o ast o i sili iju se pod azu e aju a jo i sili iju o e kiseli e i iži poli e i-oligo e i, dok se pod poj o e ast o i sili iju pod azu e aju iši poli e i ili česti e čiji je p eč ik eći od .

U ta eli dat je p egled auč ih ado a u koji a je p ed et ist aži a ja sili iju i ste sili iju a u azli-čiti uzo i a. Na ede e su a alitičke etode za od eđi a je ukup e ko e t a ije sili iju a u odi kao i etode za od eđi a je spe ija sili iju a ast o og i e ast o og sili iju a . Sad žaj e ast o og ili kolo-id og sili iju a se od eđuje i di ekt o, oduzi a je ko e t a ije ast o e og sili iju a od ko e t a ije ukup og sili iju a.

U posled je d e de e ije o ja lje je eliki oj auč ih ado a za od eđi a je sili iju a u azličiti uzo i a. Cilj s ih ist aži a ja je io az oj i po oljša je etoda za azd aja je i od eđi a je azličitih o lika

Slika . Teh ike koje se p i e juju za spe ija io u a alizu [ ]; GC – gas a h o atog afija; HPLC – teč a h o atog afija isoke pe fo a se; MIP – ik otalas o-i duko a a plaz a; ICP – i duko a o sp eg uta plaz a; CE – kapila a elekt ofo eza; ESI – elekt osp ej jo iza ija; AES – ato ska e isio a spekt o et ija; MS – ase a spekt o et ija.

Figu e . A tual te h i ues fo spe iatio a al sis; GC – Gas Cho atog aph ; HPLC – High Pe fo a e Li uid Ch o atog aph ; MIP – Mi o a e-i du ed Plas a, ICP – I du ti el oupled plas a; CE – Capilla Ele t opho esis; ESI – Ele t osp a Io izatio ; AES – Ato i E issio Spe o et ; MS – Mass Spe t o et .

Ta ela . P egled i st u e tal ih a altičkih etoda za od eđi a je sili iju a u azličiti uzo i a Ta le . Re ie of i st u e tal a al ti al ethods fo the dete i atio of sili a i a ious at i es

Uzo ak P ip e a uzo ka A alitička etoda G a i a detek ijea _Ref.

U i , ast o i Si Raz laži a je uzo ka sa H O, doda a je CH COOH, CaCl i NH OH i filt a ija u ilju ukla ja ja fosfata. N

HCl, a o iju - oli dat, ekst ak ija etila etato . U ode u fazu se doda li u ska kiseli a i

-a o - aftol- sulfo ska kiseli a

Spekt ofoto et ija,

µ

< μg d − _{SiO [ ]}

Silikat e ste e, ukup i

Si Raza a je sa NaOH u eto ta a od ikla ili aza a je sa Na CO u plati i AAS, Å μg d

− _{[ ]}

Geote al e ode,

ukup i Si Filt i a je uzo ka k oz akuu filte , a idifika ija sa l : ast o o HNO pH ed ost - AAS μg d

− _{SiO [ ]}

Voda, ast o i Si % HCl, az laži a je ult a čisto dejo zo a o

odo , ast o a o iju - oli data i lu i ola He ilu i es e ija sa p otoč o a alizo i jekti a je FI–CL

, μg d − _{[ ]}

Uzo i si tetčkih a o f ih slikata SAS , a o f i Si

Raza a je sa HNO i HF. Rast a a je u odi GF-AAS < , g d − _{[ ]}

Voda, a očesti e Si Stö e p o ess za do ija je a očesti a i suše je u

ilju ukla ja ja ode WDXRF Sad žaj p i liž o % [ ]

)e ljište, sedi e ti i

ulj, k istal i α-Si Mle e je i p oseja a je, ispi a je sa etil alkoholo IR spekt ofoto et ija − < % [ ]

Voda, ast o i Si Pufe o a je ast o a do pH , dodatak oli dat og eage sa, zag e a je, hlađe je, dodatak a eto it ila,

filt a ija

HPLC/UV-VIS dete to , g d − _{SiO [ ]}

Pi i ač, sad žaj Si Mok o aza a je uzo ka u ik otalas o zag e aču,

ast a a je sa a o iju - oli dato u kiseloj s edi i UV/Vis spekt ofoto et ija μM [ ]

Pi i ač, sad žaj Si Bez p ethod e p ip e e uzo ka Dif ak ija X-z aka P i liž o % [ ]

Pi i ač, sad žaj Si Bez p ethod e p ip e e uzo ka IR spekt oskopija , % [ ]

Bioge i Si u o ski

ste a a Ekst ak ija, ako t eti a ja uzo ka sa topli ast o o NaOH ili Na CO ICP-OES μg d

− _{SiO [ ]}

Voda, ukup i Si Kapila a zo al a elekt ofo eza C)E Na-h o at, elekto oos oza sa t i etil-tet ade il-a o iju

o u o TTAB

ICP-MS > , g d − [ ]

Voda, eakti a Si Voda se t eti a % ast o o a o iju - oli data a pH ed osti od , / , . Doda se l : H SO . Moli do-sili iju o a kiseli a se ekst ahuje sa MIBK

NAA , μg d − _{[ ]}

Ta ela . Nasta ak Ta le . Co ti ued

Uzo ak P ip e a uzo ka A alitička etoda G a i a detek ijea _Ref.

Česti e p aši e,

slo oda Si ukla ja ja ečistoća, uzo ak se ast a a u odi da se P oseja a je, ispi a je kiseli a a i aza a u ilju do ije suspe zija, a poto filt i a i filt at ast a a u

zag eja oj fosfo oj kiseli i

Dif ak ija X-z aka, CuKα z ače je a kV i A

u dif ak io oj o lasti od

– θ

– μg [ ]

Vazduh, k istal i Si Skuplja je uzo ka u iklo i a i di ekt o

od eđi a je sa filte a FTIR-spekt oskopija – − , μg d

− _{[ ]}

Voda, eakti i Si Reak ija sa oli dato u kiseloj s edi i, eduk ija sa

S Cl uz dodatak oksal e kiseli e FIA , μg d

− _{SiO [ ]}

Voda, ukupa Si Rast a a je u NaOH i KOH p i če u se česti e od eđuju FAB-MS u alka l o ast o u, dok se

o o e i, di e i i tet a e i ko pleksi Si od eđuju kolo i et ijski p eko a o iju - oli data

FAB/MS kolo i et ija < , ol d − [ ]

Voda, ukupa i

ast o i Si Talože je sa a o iju -hlo ido , ast a a je sa a o iju - oli dato u kiseloj s edi i FI-ET-AAS μg d

− _{[ ]}

Ult ačista oda,

ast o i Si Hlađe je Roda i o B u toku p o esa o azo a ja oli do-silikata Spekt ofoto et ija g d

− _{[ ]}

Ljudska tki a-k i

uzo i, Si ult aso ič a ešali a i dodatak sad ži g d − _{Ca, g d} − _{EDTA a d l} μl ast o a koji

d − _{T ito TX- alkilatil polieta skog alkohola}

GF-AAS , g d − _{[ ]}

P o es e i dust ijske

ode, ukup i Si kal iju sa ilje sp eča a ja o azo a ja sili iju -Bez p ethod e p ip e e uzo ka. Uzo ku se dodaje ka ida i po eća ja osetlji osti etode

F-AAS , μg d − _{[ ]}

Voda, ukupa sili iju Nako filt i a ja, uzo ak ode se upa a a do su og

ostatka GAA, Si γ, p , g d

− _{[ ]}

a_{Raču ato a Si. Kad je aču ato a SiO to je pose o az ače o}

spe ija sili iju a. Pose a auč i i te es p edsta lja az oj ei azi ih etoda za azliko a je ast o og i e ast o og o lika sili iju a kao i etoda za di ekt o od eđi a je koloid og sili iju a.

Chu i sa ad i i [ ] su az ili i ist ažili t i a alitičke etode za od eđi a je silikata u ult ačisti oda a. O e etode su zas o a e a p i e i ICP-AES, ICP-MS i spekt o et ije sa hlad o kiseli sko digesta ijo . G a i a detek ije o ih teh ika su od , – g d − _Si. Međuti , p e a alize pot e o je da se iz ši ko e -t o a je as-t o a uzo aka up a a je . Yoshi u a i sa . [ ] su az ili etodu za spekt ofoto et ijsko od

eđi-a je silikeđi-ateđi-a u ult eđi-ačisti odeđi-a eđi-a kojeđi-a se zeđi-as i eđi-a eđi-a apso p iji ko pleks og jo a oli dosilikata a so

-e tu, s-ephad-e LH- g-el. Ko i o a i postupko ko pleksi a ja i so p ije ost a e a je g a i a detek ije od , g d −_.

Fo i a je o oje ih ko pleksa oli dosilikata sa katjo ski oja a p i e juje se za po eća je

osetlji-osti etode p i od eđi a ju sili iju a u uzo i a sili-kata [ – ]. Moto izu i sa . [ – ] su az ili spekt o-foto et ijsku etodu za od eđi a je t ago a silikata

oko µg d − _{, u ali zap e i a a uzo ka. )a} as-t a a je silikaas-ta ko isas-tili su o ga ski asas-t a ač. Među-ti , edostatak o e kao i s ih a ede ih etoda [ – – ] je za e a i a je uti aja at iksa a od eđi a je silikata. Sa a udi i sa ad i i [ ] su p i e ili kali

a-io e teh ike koji a je taj edostatak iz eg ut. Li i sa . [ ] su p edložili o u etodu za od eđi a je sad žaja ast o og sili iju a u odi, gde se za sepa a iju česti a ko isti teč a jo ska ekskluzio a h o atog afija, a sad -žaj elui a ih silikata od eđuje e e je elekt ič e p oodlji osti. Kolo e su pako a e sla o kiseli katjo -ski s ola a, a kao elue t se ko isti ult ačista oda. Li ea ost etode je u opsegu ko e t a ija silikata od , – , µ ol d −_{, sa ko ela io i koefi ije to} od , = . G a i a detek ije o e etode je , µ ol d − _{i iža je od g a i e detek ije etode koju su} p edložili Hioki i sa ad i i [ ], koji su ko istili kao detekto ase i spekt o eta sa i duko a o sp

eg-uto plaz o . O a etoda je jed osta a, o ogu-ća a di ekt o od eđi a je silikata ako p olaska k oz kolo u i podes a je za uti ske a alize.

at-iju -fosfata p i pH . Kod foto -ko elati e spekt oskopije, i te zitet asutog z ače ja je di ekt o p opo -io ala eliči i koloid ih česti a sili iju a. Maksi-al a ed ost i te ziteta se Maksi-alazi a tMaksi-alas i duži-a duži-a od – . Kod tu idi et ije ko iste se UV detekto i. I te zitet sig ala aste sa po asto eliči e koloid ih česti a sili iju a. G a i a detek ije za foto -ko elati u spekt os-kopiju za -koloid e česti e p eč ika

je , g d −_{, dok je kod t u idi et ije g} a-i a detek a-ije g d −_{. U adu su ist aže i uti aj} uslo a o il e faze i p otoka a ezolu iju i pik h

o-atog a a. Ko išće je fosfat og pufe a u eksklu-zio oj h o atog afiji o oguća a se izd aja je koloid-ih česti a sili iju a od ostalkoloid-ih česti a. Nedostatak o koloid-ih

etoda je iska osetlji ost ukoliko ast o sad ži kolo-id e česti e sili iju a čiji je p eč ik a ji od .

Bu gue a i sa . [ ] su p edložili ET-AAS za od e-đi a je sad žaja ukup og sili iju a u odi, kao i za od eđi a je sad žaja ast o og sili iju a. Mala zap

e-i a uzo ka se e-i jekte-i a u g afe-it u ke-i etu koja zag e a a isokoj te pe atu i u ilju ato iza ije uzo ka. U ki eti ože da dođe do talože ja uzo ka sili iju a sa a o iju hlo ido , talog se ast a a sa a o iju

-oli dato u kiseloj s edi i HNO . Kao he ijski odifikato ko isti se g eu opiju a. G a i a detek-ije o e etode za ukupa sili iju je µg d −_{, a za} ast o i µg d −_{. P e iz ost etode je – %} = za ukup i sili iju , a za ast o i – % = .

Takaku i sa . [ ] su za od eđi a je t ago a sili-iju a u ult ačisti oda a p i e ili ICP-MS isoke ezolu ije. Kod o e etode je p o le sig al koji po-tiče od plaz e. Auto i su u ilju p e azilaže ja o og p o le a šili ko e t o a je ast o a uzo ka upa

a-a je . O o etodo se od eđuje sa-ad ža-aj ukup og sili iju a sa g a i o detek ije ispod g d −_.

Opfe gelt [ ], P a a [ ] i Geo g [ ] p i e ili su ICP-MS za od eđi a je sta il ih izotopa sili iju a u odi Si, Si i Si. Nedostatak o e spekt o et ijske teh ike je skupa op e a.

)a od eđi a je sad žaja sili iju a u eka a Ma i sa . [ ] p i e ili su H- i Si-NMR spekt oskopiju, sa ili ez k os pola iza ije. Me e ja se iz ode a , MHz. Na sli i je p ikaza NMR spekta sili iju a, Si [ ]. O o je ei azi a etoda. I ajući u idu da NMR spekta sili iju a sad ži ultiplitete, Ki [ ], Xue [ ] i Ya ashita [ ] su p i e ili NMR spekt oskopiju za od eđi a je st uktu e silikata što je od z ačaja za p o-uča a je p o esa poli e iza ije sili iju a i st a a je koloid ih česti a.

)a i di ekt o od eđi a je ast o og sili iju a u odi Olt a i sa . [ ] p i e ili su eut o akti a-io u a alizu, ako ekst ak ije oli de sili iju o e kiseli e sa etilizo util keto o . Uzo ak se akti i a u eakto u, a zati se ko e t a ije do ije ih adioakti

-ih izotopa e i a ga a spekt o et u isoke

ezo-lu ije. I te zitet e ito a og ga a z ače ja di ekt o je p opo io ala količi i p isut og adio uklida u uzo ku. O o je eo a osetlji a teh ika [ ] g a i e detek ije od × − µg d −.

Slika . Si-NMR µM sili iju o e kiseli e u ult ačistoj odi a so oj te pe atu i [ ]. P euzeto uz doz olu iz M.D. MANN, B.F. CHMELKA, MEASUREMENT OF DILUTE SI SPECIES IN SOLUTION USING A LARGE VOLUME COIL AND DEFT NMR, ANAL.CHEM. 72 – . Auto sko p a o A e i a Che i al So iet .

Figu e . DEFT Si-NMR of µM sili i a id i a opu e ate at oo te pe atu e [ ]. Rep i ted adapted ith pe issio f o M.D. MANN, B.F. CHMELKA,

MEASUREMENT OF DILUTE SI SPECIES IN SOLUTION USING A LARGE VOLUME COIL AND DEFT NMR , ANAL.CHEM. 72

– . Cop ight A e i a Che i al So iet .

Sta il ost sili iju ovih spe ija: prikuplja je uzoraka, čuva je i prezerva ija

P o le i p ikuplja ja uzo aka kao što su gu itak a alita ili ko ta i a ija se često ja ljaju kod a alize ele e ata koji su p isut i u t ago i a, ali su o i da as do o p ouče i i ko t olisa i. P ikuplja je i ču a je uzo aka ogu se s at ati jed i od it ih uslo a za oču a je i fo a ije o pojedi i sta a sili iju a toko elog a alitučkog p o esa. )a postiza je o og ilja ko iste se d e st ategije. P o, sili iju o e ste koje as i te esuju pot e o je oču ati u ep o

e-je o sta ju u toku s ih ko aka a alize, ez p o e e u oksida io o sta ju, ez p o e a usled akti osti ik o a i ez gu itaka usled ispa a a ja ili adso p ije. D ugo, sili iju o e ste ogu iti k a titati o p e e-de e u e-de i ate koji su poe-des i za dalju sepa a iju,

aku-ula iju i k a tifika iju.

Najpouzda iji etod za oču a je p i od ih uzo aka ode je zakišelja a je do ed osti pH , hlađe je do te pe atu e od °C i deoksige iza ija. P e a Tall e g

-pleksi a ja i poli e iza ije sili iju a. Ukoliko se uzo i ode ako p ikuplja ja filt i aju k oz e a ski filta eliči e po a od , μ , z at o se s a juje gu itak ast o og o lika sili iju a u odi u toku za za a ja. Sili iju o e ste su sta il e u odi pod eut al i uslo i a edelju da a, ukoliko se ču aju u polip opi-le ski o a a a te pe atu i od °C. Dodatko

hlo o odo ič e kiseli e uzo ku ode, p i če u se pH ed ost ast o a podesi a ed ost iz eđu i , uzo i ostaju sta il i za ese a.

Filt a ija uzo aka ode t e a da se iz ši ajkas ije do h ako p ikuplja ja uzo aka je se filt i a je uzo ka ukla ja aj eći deo koloid og ate ijala i ik o-o ga iza a ko-oji o-ogu uti ati a ast o-o i sili iju . A idifika ija sp eča a oksida iju g ožđe i a ga hid o-ksida koji se kao talog ogu adso o ati a sili iju u. Sili iju ije fotohe ijski eakti a .

Spe ija io a a aliza sili iju a u ultračistoj vodi

Od eđi a je sad žaja sili iju a u odi je od izu-zet og z ačaja za k alitet ode koja se ko isti u te oe oe goetski post ojoe ji a. Spoe ija io a a aliza sad -žaja sili iju a, kao aj epoželj ije p i ese u ult a čis-toj odi, je z ačaj a da i se p ikazala slože ost fizičkih i he ijskih o lika jed og te istog ele e ta u odi.

Sili-iju se iz ode ože uklo iti p i e o jed og ili iše postupaka, od klasič ih gde se ogu u stiti talože je, koagula ija, flokula ija, i filt a ija, p eko jo ske iz e e, s e do ajsa e e ijih etoda e a ske

sepa-a ije, ult sepa-afilt sepa-a ije, e e z e os oze, elekt odijsepa-alize. U te oe e getski post oje ji a u S iji, za ukla ja je sili iju a ko isti se jo ska iz e a.

Metode za o -li e p aće je sad žaja ast o og sili iju a u ult ačistoj odi p o es i a alizato i

Sad žaj sili iju a u iklusu oda-pa a p edsta lja ko t ol i pa a eta , koji se o a pe a e t o p atiti i od ža ati u g a i a a iži od μg d −_{. Sili iju se} u te oe e getski post oje ji a ko ti ui a o e i a o -li e e aču-siliko et u koji je posta lje a li iji za de i e aliza iju ode. O i e ači se zas i aju a p i e i kolo i et ijske etode e e ja i te ziteta pla e oje jedi je ja sili iju a i oli de a. Me ač i a pe istatičku pu pu za dozi a je i dotok uzo ka, sta -da -da i eage sa do optičkog detekto a. Refe e t i sis-te posta lje pa alel o sa e i sissis-te o , o ogu-ća a otkla ja je e e tual ih g ešaka usled slučaj og

oje ja uzo ka ili usled eodgo a ajućeg p ela a ja iz o a s etlosti. Ala i siste o oguća a u id u s e ep a il osti u adu i st u e ta kao što je gu itak uzo ka, gu itak eage sa, p eko ače je ko pe za

io-og opsega, gu itak apaja ja, te pe atu a kućišta i ala isoke edoz olje e ko e t a ije. Odlikuje se k atki e e o odzi a i isoko tač ošću.

Metode za la o ato ijsko od eđi a je sili iju o ih sta u ult ačitoj odi

Metode za od eđi a je ukup og sad žaja sili iju a u ult ačistoj odi. )a od eđi a je ukup og sad žaja sili iju a u uzo ku ult ačiste ode, ez o zi a da li se sili iju alazi u jo sko , olekulsko ili poli e o o liku ko isti se ICP-MS ili GF-AAS. Kod ICP-MS, isoko-f ek e t a i duko a osp eg uta plaz a se ko isti za jo iza iju uzo ka. Pute e ulize a di ekt o se asp -šuje uzo ak ode u a go sku plaz u a °C. U

plaz i se asp še e česti e upa a aju, ato izuju i jo i-zuju. Ge e isa i jo i p olaze k oz ase i spekt o eta gde se ide tifikuju i e e, a os o u od osa asa/ / a oj. Kod GF-AAS uzo ak ode se upa a a i edukuje do ato a pute te ičkog azlaga ja u e i g afit e peći. Veći a ato a je u os o o sta ju i kao tak i apso uju ka akte istič u talas u duži u s etlosti. Količi a s etlosti koja je apso o a a od ato a sili ju a je di ekt o p opo io al a količi i ukup og sili i-ju a u uzo ku ode.

Metode za određiva je olekulskog i a jo skih o lika sili iju a u vodi

Na os o u pH ed osti ast o a ože se iz šiti p o e a o p eo lađujući sta a sili iju a u as-t o u. U as-ta eli daas-ti su o li i sili iju o e kiseli e u za is osti od pH ed osti ode.

Ta ela . O li i sili iju o e kiseli e u za is osti od pH ed osti ode

Ta le . Fo s of sili a a id depe di g o the pH alue of ate

O lik sili

iju-o e kiseli e pH

H SiO SiO⋅H O , , , , , , , ,

HSiO− – , , , , , , ,

SiO − _{– – – – – – , ,}

Molekulski o li i sili iju asu p isut i u jako kiseloj s edi i < , . )a od eđi a je azličitih o lika sili iju a u odi p i e je je postupak i ideja za azd aja je olekulskih i a jo skih sta a se a koji takođe u odi postoje u azličiti o li i a za is o od pH s edi e [ , ]. Razd aja je olekulskih i a jo skih sta

e-tat og pufe a-a eto it ila i tet a utila o iju - o-ida [ ].

)a od eđi a je a jo skih o lika sili iju a u efe-e t i la o ato ija a ko isti sefe-e spefe-ekt ofoto efe-et ijska

etoda, koja se zas i a a fo i a ju ko pleksa a jo skih o lika sili iju a sa a o iju hepta oli -dato NH Mo O , koji ako eduk ije sa oksal-o kiseli oksal-o uz doksal-odatak - etil-a i oksal-o-fe oksal-ol-sulfata az ija hete opola u pla u oju. Me e ja se iz ode a talas oj duži i od . Stepe o oje ja i di ekt o je p opo io ala količi i a jo skih o lika sili iju a u uzo ku. O o etodo se od eđuje sad žaj ast o

-og sili iju a u odi. Detek io i li it o e etode je µg d −_.

)a od eđi a je ižih ko e t a ija ast o og sili iju a u odi ko isti se odifiko a a spekt

ofoto-et ijska ofoto-etoda u kojoj se pla o o oje ko pleks sili iju a sa oli dato ekst ahuje sa - uta olo . Po ed ekst ak ije, za sepa a iju ast o og sili iju a ko iste se i teč e sepa a io e teh ike, kao što je HPLC i kapila a elekt ofo eza. O i teh ika a se ože po ećati ko e t a ija sili iju a i ekoliko stoti a puta. P ed ost HPLC je u to e što o ogućuje ši ok spekta sepa a io ih eha iza a za azličite o il e i sta io a e faze. Sepa a io e teh ike se ogu ko istiti i za od eđi a je sad žaja azličitih he ijskih sta ja sili iju a u odi.

Metode za određiva je poli er og sili iju a u ultračistoj vodi

)a od eđi a je ko e t a ije pojedi ih jo skih sta poli e og sili iju a u ode i ast o i a sili iju a koje su p isut e u o liku o o e a [H SiO−_{], di e a} [H Si O−_{] i iklič ih tet a e a [H Si O} −_{], ko isti se} uklea a ag et a ezo a a gde se e i i teg isa i i te zitet dif ak ijske li ije izotopa sili iju a Si. Мeđuti , o a etoda je pogod a za od eđi a je jo skih sta u uzo i a koji sad že isoke ko e -t a ije sili iju a iz ad , ol d − _{[ , ]. U o ije}

e e za od eđi a je ko e t a ije pojedi ih jo skih sta poli e og sili iju a u p i od i oda a o o-e a, di o-e a, t i o-e a, li o-ea ih i iklič ih po-e ta o-e a i heksa e a sili iju a ko isti se ase a spekt o et ija, gde se jo iza ija a alita ši zi ato i a kse o a FAB-MS . Kao at i a se ko isti gli e ol. O a etoda je podes a za od eđi a je ko e t a ije pojedi ih jo skih sta sili iju a u ode i ast o i a u koji a je sili-iju p isuta u iski ko e t a ija a [ ].

Metode za određiva je suspe dova og i koloid og sili iju a u vodi

Ukoliko je u odi po ši skoj, a e ult ačistoj p i-suta suspe do a i sili iju o se ože od editi

ajjed osta ije iz azlike sad žaja sili iju a p e i posle p opušta ja k oz pešča i filta [ ]. Ukoliko je eop-hod o od editi suspe do a e o like i azliko ati ih od

p a og ast o a sili iju a u lite atu i se p epo učuje da se sepa a ija suspe do a ih česti a iz ši filt a ijo k oz e a ski filta sa po a a eliči e , μ , aza a je sa litiju - eta o ato ili litiju -tet a o-ato , i p i e o ICP-AES a λ = , [ ]. Sus-pe do a i o li i sili iju a se e očekuju p i iz azito

iskoj ko e t a iji sili iju a u ult ačistoj odi.

)a od eđi a je sad žaja koloid og o lika sili iju a e postoje di ekt e etode. U o u s hu ko iste se ko i o a e teh ike, ajčešće ICP-MS sa kolo i

et-o . O et-o ket-o i a ijet-o u eđaja: ket-olet-o i et a – za od eđi a je ast o e og sili iju a p eko oli data, i ICP-MS ože se od editi ukup a količi a sili iju a u ult a čistoj odi. Ko i a ija o e d e teh ike o ez e-đuje detalj e i fo a ije o ast o e o , koloid o i ukup o sili iju u. Koloid o sta je sili iju a se e očekuju p i iz azito iskoj ko e t a iji sili iju a u ult ačistoj odi.

Koloid o sta je sili iju a se očekuje p i elati o isoki ko e t a ija a, u uslo i a pH , u p isust u o ga skog ast a ača eta ol [ ]. Poli e i o li i, eđuti ogu usposta iti koloid o sta je a isoki te pe atu a a i p itis i a [ , ].

ZAKLJUČAK

U ok i u azličitih te oe e getskih i dust ijskih post oje ja, pose a paž ja pos ećuje se p ečišća a ju ode do i oa ult a čistih p o es ih oda. K alitet ode o a da ude usklađe s p opisi a i sta da di a p o-iz ođača op e e i u skladu sa eophod ošću u ap e-đe ja teh oloških, eko o skih i ekoloških efekata. P i e a a odgo a ajućih sepa a io ih postupaka, osa e e ja a je i auto atiza ijo pojedi ih

teh-oloških p o esa, p i e o o ih teh teh-oloških eše ja i etoda egati i aspekti ko ozio ih p o esa ogu se i i izi ati. Da i se i ao u id u efikas ost p o esa p ip e e i p ečišća a ja ode o aju da se p i e e osetlji e a alitičke teh ike od o -li e, p o es ih a a-lizato a, do isoko sofisti i a ih u eđaja za la o atoijska od eđi a ja. )a pouzda u i pe a e t u ko -t olu sad žaja ko ozio ih age asa u odi p epo učuju se p o es i a alizato i. )a a alizu i od eđi a je t ago a ko ozio ih age asa u odi p i e juju su pojedi ač e ili sp eg ute optičke i h o atog afske etode osetlji osti eda μg d −_{. )a p aće je sad žaja sili iju a u odi} p epo učuju se p o es i a alizato i, siliko et i,

osetlji-osti eće od μg d − _{. )a la o ato ijsko od eđi a je} sad žaja ukup og sili iju a se p i e juju optičke etode, p epo učuje se ICP-MS etoda osetlji osti eće od , μg d −_{. Po ed ukup og sili iju a} izu-zet o je ko is o i ati u id i u sad žaj pojedi ih sili i-ju o ih sta od suspe do a og i koloid og sili ii-ju a u eč i oda a do olekulskih, a jo skih i poli e

)a od eđi a je sad žaja suspe do a og sili iju a u si o oj odi p epo učuje se ICP-AES. )a od eđi a je sad žaja koloid og sili iju a u odi e postoji di ekt a etoda, eć se ko iste ko i o a e teh ike GFAAS, spekt ofoto et ija i ICP-spekt ofoto et ija koji a se dife e ija ijo dolazi do zado olja ajućih ezultata. Sad žaj olekulskih o lika sili iju a u jako kiseli as-t o i a ože se od edias-ti ICP-MS eas-todo uz p eas-t- et-hod u p ip e u uzo ka ode p opušta je ode k oz a jo sku jo oiz e ji ačku kolo u koja ezuje s e jo ske o like i p opušta sa o olekulske o like

sili-iju a. )a od eđi a je a jo skih o lika sili sili-iju a ko-isti se spekt ofoto et ijska etoda oli de sko pla i ko pleks od eđi a je po oću ICP-MS etode posle elui a ja sa jo oiz e ji ačkih s ola koje o o-gućuju azd aja je a jo skih sta uz st ogu ko t olu pH ode ih ast o a. )a od eđi a je poli e ih sta sili iju a u odi p epo učuje se ase a spekt o

et-ija, gde se jo iza ija a alita ši zi ato i a kse-o a FAB-MS .

LITERATURA

[ ] V.N. Rajako ić, Lj.V. Rajako ić, Sp ega ko e io al ih i sa e e ih etoda za o adu ode od ult a čistih do

otpad ih, He .I d. – .

[ ] Lj.V. Rajako ić, Ko ozijski p o esi u te oe e getski post oje ji a usled eadek at og k aliteta ode, I te-g itet i ek ko st uk ija – .

[ ] Lj.V. Rajako ić, J. Ke ečki, Raz oj a alitičke ko t ole u siste u oda-pa a u te oe e getski post oje ji a,

He .I d. – – .

[ ] V.N. Rajako ić-Og ja o ić, D.). Ži oji o ić, B.N. G gu , Lj.V. Rajako ić, I p o e e t of he i al o t ol i the ate -stea le of the al po e pla ts, Appl.

The . E g. – .

[ ] D.). Ži oji o ić, Lj.V. Rajako ić, Appli atio a d ali-datio of io h o atog aph fo the a al sis of po e pla ts ate : a al sis of o osi e a io s i o ditio ed

ate -stea les, Desali atio – . [ ] Lj.V. Rajako ić, Lj. G adiša , Lj. Nešić, J.Jo ić, Pot e a za

fo i a je efe e t e la o ato ije za a alizu i ko -t olu ode u -te oe e ge-tski o jek-ti a, Elek-t

o-p i eda – .

[ ] D. Čička ić, J. Ma ko ić, Lj. Rajako ić, Od eđi a je t ago a jo a g ožđa u ult a čisti oda a etodo GF-AAS, K alitet oda – .

[ ] D. Čička ić, J. Čučko ić, Lj. Rajako ić, A aliza t ago a a jo a u siste u oda-pa a u te oe e ge ski pos-t oje ji a, He . I d. – – .

[ ] Lj.V. Rajako ić, V. Šijački-Že a čić, D. Čička ić, V. Raja-ko ić, M. Đukić, G. Bakić, Ko ozija u iklusu oda-pa a u te oe e getski post oje ji a, E e getika

– .

[ ] Lj.V. Rajako ić, V. Šijački-Že a čić, D. Čička ić, V. Raja-ko ić, K. T i u a , S. Ste a o ić, A.Sadi ašić,S. Sta -ko ić, Me e za p aće je -ko ozio e akti osti etala u

iklusu oda-pa a u te oe e getski post oje ji a, E e getika – – .

[ ] S. Vidojko ić, I teg itet i ek ko st uk ija, Vol. , . , , st . –

[ ] C.H. a de Weijde , Sili a I: Sili o -A al ti al, Ph si al a d Te est ial Geoshe ist , Depa t e t od Geo-s ie eGeo-s-Geo he iGeo-st , .

[ ] P. Ma e s, Beha io of Sili a, Wate Co ditio i g a d Pu ifi atio , .

[ ] R.K. Ile , The he ist of sili a. Joh Wile & So s, Ne Yo k, .

[ ] D.J. Belto , O. Des hau e, C.C. Pe , A o e ie of fu da e tals of he ist of sili a ith ele a e to

iosili ifi atio a d te h ologi al ad a es, FEBS J.

– .

[ ] J. Paul, Mi o-Dete i atio of Solu le Sili a i U i e,

A al. Chi . A ta .

[ ] A.Katz, The di e t a d apid dete i atio of alu i a a d sili a i sili ate o ks a d i e als Ato i A so pto Spe t os op , A . Mi e . – . [ ] P.G. Li , i P o eedi gs of Wo ld Geothe al Co g ess

, A tal a, Tu ke , – Ap il .

[ ] M. Ya oo , A. Na i, P.J. Wo sfold, Dete i atio of sili ate i f esh ate s usi g flo i je tio ith lu i ol

he ilu i es e e dete tio , A al. Chi . A ta – .

[ ] K. Yoshi u a, U. Hase, Flo a al sis ethod fo the dete i atio of sili i a id i highl pu ified ate gel-phase a so ptio et ith ol date a d

Mala-hite G ee , A al st .

[ ] M. Resa o, E. Mozas, C. C espo, J. Pe ez, E. Ga ia-Ruiz, M.A. Bela a, Di e t a al sis of sili a ea s of solid sa pli g g aphite fu a e ato i a so ptio spe t

o-et , Spe t o hi A ta B – – . [ ] Y.S. Choi, J. Ki , S.B. Yoo , K. So g, Y.J. Ki , Dete

-i at-io of ate o te t -i s-il-i a a opo de us-i g a ele ght-dispe si e X- a fluo es e e spe t o eta ,

Mi o he . J. – .

[ ] D.K. Ve a, A Method fo Dete i i g C stalli e Sili a i Bulk Sa ples Fou ie T a sfo I f a ed Spe t o-photo et , A . O up. H g., B itish O upatio al H gie e So iet , O fo d U i e sit P ess, O fo d, , pp. – .

[ ] Y. Yoko a a, T. Da o, M. Hagi o a, Y. Yaso, H. Sato, Si ulta eous dete i atio of sili ate a d phosphate i e i o e tal ate s usi g p e- olu de i atiz-atio io -pai li uid h o atog aph , Tala ta

– .

[ ] A. Sa adi-Ma odi, E. Atash ozo g, Qua titati e a d ualitati e studies of sili a i diffe e t i e sa ples g o i o th of I a usi g UV– is, XRD a d IR spe -t os op -te h i ues, Tala -ta – . [ ] C. Ohle do f, M. Stu , A odified ethod fo ioge i

sili a dete i atio , J Paleoli ol. - . [ ] A.M.C. Ba iela, R. P ego, Dete i atio of sili ate

si ulta eousl ith othe ut ie ts it ite, it ate a d phosphate , i i e ate s apilla ele t opho esis,

[ ] Ph. Olt a , D.E. R a , The i di e t dete i atio of t a e ea ti e sili o i ate s eut o a ti atio

a al sis, J. Che . .

[ ] Lj.V. Rajako ić, Ž.N. Todo o ić, V.N. Rajako ić-Og ja-o ić, A.E. O jia, Re ie , A al ti al ethja-ods fja-o a se i spe iatio a al sis, J. Se .Che .So . –

– .

[ ] N. Nakata i, D.Kazaki, W.Masuda, N.Nakagoshi, K. Hase e, M. Mo i, K. Ta aka, Si ulta eous spe t opho-to et i dete i atio of phosphate a d sili ate io s i

i e ate usi g io -e lusio h o atog aphi sepa atio a d post- olu de i atizatio , A al. Chi .

A ta – .

[ ] J. Ya uta, H. Ohta, Dete i atio of F ee Sili a i Dust Pa ti les: Effe t of Pa ti le Size fo the X-Ra Diff a tio a d Phospho i A id Methods, I d. Health

– .

[ ] C stalli e sili a i espi a le ai o e dusts, Methode Health a d Safet la o ato , .

[ ] US E i o e t al p ote tio age , Defi itio a d P o edu e fo the Dete i atio of Method Dete tio Li its, Appe di B to CFR e . . . . [ ] M. Ta aka, K. Takahashi, Sili ate spe ies i high pH

solutio ol date, hose sili a o e t atio is dete -i ed olo -i et , A al. Ch-i . A ta – – .

[ ] M. Bu gue a, J.L. Bu gue a,P. Ca e o, C. Ro do , A flo i je tio -ETAAS s ste fo the o -li e dete i atio of total a d dissol ed sili a i ate s, Tala ta

– .

[ ] J. Isoe, K. Mo ita, E. Ka eko, Dete i atio of t a e sili a i highl pu ified ate ased o dela ed ue hi g of Rhoda i e B th ough a opa ti le fo

-atio ith ol dosili ate, A al st – .

[ ] S.J. Lugo ski, D.C. S ith, H. Bo ek, J. Lugo ski, W. Pete s, J. Se ple, A al sis of sili o i hu a tissues ith spe ial efe e e to si ili o e east i pla ts, J. T a e Ele e ts Med. Biol. – .

[ ] J.A. Ra a, E.L. He , Dete i atio of T a e Sili a i I dust ial P o ess Wate s Fla eless Ato i A so

p-tio Spe t o et , A al. Che . – .

[ ] O.D. Malo , M.V. Gusto a, A.G. Belo , T.P. D o i a, Dete i atio of Mag esiu , Alu i iu a d Sili o o te t i ate sa ples ga a-a ti atio a d eut o -a ti atio a al zes usi g MT- i ot o , Joi t I stitute fo Nu lea Resea h, Du i a, Russia. [ ] T. Chu, M.K. Balazs, Dete i atio of total sili a at pp

le els i high-pu it ate th ee diffe e t a al ti al te h i ues, Ult apu e Wate .

[ ] S. Moto izu, M. Oshi a, T. Ikega i, Flotatio /E t a t-io a d Spe t ophoto et i Dete i att-io of Sili ate

ith Mol date a d Catio i D es, A al. S i. – .

[ ] S. Moto izu, M. Oshi a,K. A aki, Se siti it E ha -e -e t i Sp-e t ophoto -et i D-et-e i atio of Sili at-e

Flotatio -E a ge-E t a tio Method Usi g a Io

Asso iate, A al st – .

[ ] J.P. Susa to, M. Oshi a, S. Moto izu, Adso ptio Co e t atio of Io Asso iate Fo ed Bet ee Mol

-dosiliate a d Mala hite G ee o a Mi iatu e Filte : Its Appli atio to T a e a d Ult at a e Dete i atio of

Sili o , A al st – .

[ ] A.Sa a udi , M. Oshi a, S. Moto izu, Slope o pa -asio ethod SCM fo dete i atio of t a e a ou ts of sili ate i ult apu ifed ate , A al. Chi . A ta

– .

[ ] H.B. Li, F. Che , Dete i atio of sili ate i ate io e lusio h o atog aph ith o du ti it dete tio ,

J. Ch o atog . A, – .

[ ] A.Hioki, J.W.H. La , J.W. M La e , O Li e Dete i -atio of Dissol ed Sili a i Sea ate Io E lusio Ch o atog aph i Co i atio ith I du ti el Coupled Plas a Mass Spe t o et , A al. Che .

– .

[ ] ). Aspa ut, T. Ya ada, L.W. Li , Light-S atte i g a d tu idi et i dete tio of sili a olloids i size-e lusio h o atog aph , A al. Bio al. Che – – .

[ ] Y. Takaku, K. Masuda, T. Takahashi, Dete i atio of T a e Sili o i Ult a-high-pu it Wate I du ti el Coupled Plas a Mass Spe t o et , J. A al. At. Spe

-t o . – .

[ ] S. Opfe gelt, P. Del elle, Sili o isotopes a d o ti e tal eathe i g p o esses: Assessi g o t ols o Si t a sfe to the o ea , C.R.Geos i. - . [ ] A.P a a , O. Rie itz, D. S hiel, B. Guttle , S. Valkie s, No el o ept fo the ass spe t o et i dete i atio of a solute isotopis a u da es ith i p o ed easu e e t u e tai t : Pa t -Mola ass of sili o highl e i hed i Si, I t. J. Mass Spe t o .

- .

[ ] R.B. Geo g, B.C. Re olds, M. F a k, A.N. Hallida , Me ha is s o t olli g the sili o isotopi o po-sitio s of i e ate s, Ea th Pla et. S i. Lett.

– .

[ ] M.D. Ma , B.F. Ch elka, Measu e e t of Dilute Si Spe ies i Solutio Usi g a La ge Volu e Coil a d DEFT

NMR , A al.Che . – .

[ ] H.N. Ki , S.K. Lee, Ato i st u tu e a d deh d atio e ha is of a o phous sili a: I sights f o Si H solid-state MAS NMR stud of SiO a opa ti les,

Geo hi . Cos o hi . A ta – .

[ ] X.Y. Xue, Wate spe iatio i h d ous sili ate a d alu i osili ate glasses: di e t e ide e Si- H a d Al- - H dou le- eso a e NMR, A . Mi e al.

– .

[ ] S. Ya ashita, H. Beh e s, B.C. S h idt, R. Dup ee, Wate spe iatio i sodiu sili ate glasses ased o NIR a d NMR spe t os op , Che . Geol. – – .

[ ] A.O jia, A alitičke teh ike za od eđi a je i p aće je he ijskih supsta i od uti aja a ko oziju, I teg itet i

ek ko st uk ija – .

[ ] P. Tall e g, H. Ha tikai e , T. Kai esalo, Wh is solu le sili o i i te stitial a d lake ate sa ples i o ilized

f eezi g?, Wat. Res. – .

spe ies i atu al ate s-Be efits of sepa atio a d p e o e t a io of o io e ha ge a d h id esi s,

A al. Chi . A ta – .

[ ] N. Be Issa, V.N. Rajako ić-Og ja o ić, A.D. Ma i ko ić, Lj.V. Rajako ić, Sepa atio a d dete i atio of a se i spe ies i ate sele ti e e ha ge a d h id

esi s, A al. Chi . A ta – .

[ ] S. Hou, M. Di g, J. )hu, Si ulta eous dete i atio of sili o a d phospho us i soil a d pla ts e e sed-phase io -pai h o atog aph , Tala ta – – .

[ ] R.K. Ha is, C.T.G. K ight, Sili o - u lea ag eti eso a e studies of a ueous sili ate solutio s. Pa t . Fi st-o de patte s i potassiu sili ate solutio s e i hed ith sili o - , J. Che . So ., Fa ada T a s.

– .

[ ] R.K. Ha is, C.T.G. K ight, Sili o - u lea ag eti eso a e studies of a ueous sili ate solutio s. Pa t . Se o d-o de patte s i potassiu sili ate solutio s

e i hed ith sili o - . J. Che . So ., Fa ada T a s.

– .

[ ] M. Ta aka, K. Takahasi, Io ised sili a i estua of i e as suppl to sea ate : Ide tifika io a d io izatio effi ie of sili a spe ies FAB MS, Estua i e Coastal

Shelf S i. – – .

[ ] F. Ӧd a , Th. Ruth, Ch. Po tѐ , Validatio of a field filt atio te h i ue fo ha a te izatio of suspe ded pa ti ulate atte f o f esh ate . Pa t I. Majo

ele-e ts, Appl. Gele-eo hele-e . – .

[ ] S.J. Pa k, Y.J. Ki , S.J. Pa k, Size-Depe de t Shape E ol-utio of Sili a Na opa ti les i to Hollo St u tu es,

La g ui – .

[ ] M.G. B o a , R.B. Ro i so , G.D. Reed, Sili a pol -e izatio s a d oth-e fa to s i i o o t ol sodiu sili ate a d sodiu h po hlo ite additio , E i o . S i.

Te h ol. – .

[ ] J.C. Rushi g, L.S. M Neill, M. Ed a ds, So e effe ts of a ueous sili a o the o osio of i o , Wat. Res.

– .

SUMMARY

ANALYTICAL TECHNIQUES FOR DETERMINATION AND CONTROL OF SILICA CONTENT IN THE WATER IN THERMAL POWER PLANTS

Nataša R. Ig jato ić , Maja D. Ilić , Lju i ka V. Rajako ić Mi ist of I te al Affai s of the Repu li of Se ia, Belg ade

Se ia Busi ess Co pa The al Po e Pla ts a d Mi es Kostola , Kostola , Se ia U i e sit of Belg ade, Fa ult of Te h olog a d Metallu g , Belg ade, Se ia

Re ie pape

Ult apu e ate ith i i u o te ts of i pu ities is used fo the p epa -atio of stea i the al po e pla ts. Mo e e e tl , it has ee fou d that the

o osio p o ess is also i flue ed sodiu io s, hlo ide io s a d all fo s of sili o i ate . At highe te pe atu es a d u de high p essu e the less solu le o pou ds of sili o a e e t a ted, hi h fo deposits o the alls of the oile , the pipi g s ste a d the tu i e lades. Sili o is fou d i ate i the fo of diffe e t t pes spe ies hi h a e ha a te ized spe ifi ph si al a d he i al p ope ties. Disti tio s a e ade et ee highl ea ti e spe ies of io i sili ate a io s a d ole ula fo s sili i a id a d elati el i e t t pes

suspe ded, olloidal a d pol e ized sili o . The dete i atio of a ious fo s of sili o i ate is a o ple a al ti al task. This pape o e s ele a t esea h i the field of sili o spe ifi atio a al sis. Mai tai i g the u ha ged, o igi al o positio of sili o spe ies du i g a ious stages of a al sis sa ple

olle tio , sto age a d o se atio has ee gi e spe ial atte tio . A la ge u e of ethods a d p o edu es ha e ee de eloped fo the a al sis of spe ies of sili o , i ludi g h o atog aphi , spe t os opi a d ele t o he i al te h i ues a d o i atio s the eof. The te h i ues used fo dete i i g oth the total a ou t a d i di idual fo s of sili o ha e ee si gled out. The e is also a o e ie of the oupled te h i ues used ost f e ue tl i p a ti e usi g the ethodolog hi h i ol es p eli i a sepa atio of spe ies a d the i di idual spe ifi atio . The pape offe s a o e ie of a al ti al p ope ties, ad a tages a d disad a tages of the ost ep ese tati e a al ti al ethods de eloped spe ifi all fo the a al sis of sili o spe ies i ult apu e ate . The ost i po ta t studies fo usi g o the sili o spe ies i ate ha e ee high-lighted a d p ese ted i detail. The dete i atio of sili o o te t i ate is of g eat i po ta e due to a ious effe ts of sili o spe ies o odi ilit a d to -i -it a d the sele t-io of ethods fo the eff-i -ie t e o al of s-il-i o f o ate .

Ke o ds: Sili a • The al po e pla ts • Ultapu e ate • Spe iatio a al sis •