• Nenhum resultado encontrado

Hoc facit, ut longos durent bene gesta per annos. Et possint sera posteritate frui.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Hoc facit, ut longos durent bene gesta per annos. Et possint sera posteritate frui."

Copied!
11
0
0

Texto

(1)

Hoc facit, ut longos durent bene gesta per annos.

Et possint sera posteritate frui.

R. IHGB, Rio de Janeiro, a. 178, n. 475, pp. 11-356, set./dez. 2017.

(2)

INSTITUTO HISTÓRICO E GEOGRÁFICO BRASILEIRO

Considerado de utilidade pública:

Estadual: Lei nº 1.068, de 14-9-1966 (Diário Oficial do Estado, parte I, de 20-9-1966) Federal: Decreto nº 61.251, de 30 de agosto de 1967

Av. Augusto Severo, 8, Rio de Janeiro, CEP 20021-040

Fundado em 21-10-1838, em plena Regência, por 27 sócios da prestigiosa Sociedade Auxiliadora da Indústria Nacional, o IHGB originou-se de proposta anterior do marechal de campo Cunha Matos e do cônego Januário da Cunha Barbosa. Pedro II logo o tomou sob seus auspícios.

Os objetivos estatutários eram, entre outros: coligir, metodizar, publicar ou arquivar documentos, promover cursos e editar a Revista Trimestral de História e Geografia ou o Jornal do IHGB.

O Arquivo é hoje um dos melhores do Brasil, graças a sucessivas doações de papéis de estadistas e historiadores, como José Bonifácio, o marquês de Olinda, Varnhagen, Cotegipe, o conde d´Eu, o visconde de Ouro Preto, Prudente de Morais, Rodrigues Alves, Epitácio Pessoa, Manuel Barata, Wanderley Pinho, Hélio Viana e Jackson de Figueiredo, entre outros.

A Biblioteca, por compra, doações e permutas, ultrapassa de 500 mil volumes, de grande interesse para os estudos brasileiros.

A Mapoteca dispõe de cerca de 12 mil cartas geográficas, referentes, sobretudo, ao território brasileiro.

O Museu, criado em 1851 para guardar a memória de varões ilustres em máscaras mortuárias, retratos e lembranças pessoais, exibe hoje peças, como a espada de campanha de Duque de Caxias (modelo dos espadins dos cadetes do nosso Exército) ou a cadeira em que Pedro II, durante 40 anos, presidiu a 508 sessões do Instituto.

A Pinacoteca é rica, abrangendo desde a imensa tela da Coroação de Pedro II, de autoria do sócio Araújo Porto-Alegre, até a impressionante galeria de retratos (e bustos) de monarcas, nobres e personalidades da Colônia à República.

Os sócios, eméritos, titulares, honorários e correspondentes, no país e no estrangeiro, são eleitos vitaliciamente. O corpo social promove conferências, congressos e cursos, anunciados com antecedência, e realiza reuniões acadêmicas, de março a dezembro, todas as quartas--feiras. As atas são publicadas pela Revista no último número do ano.

(3)

R IHGB

a. 178

n. 475

set./dez.

(4)

INSTITUTO HISTÓRICO E GEOGRÁFICO BRASILEIRO

DIRETORIA – (2015-2016)

Presidente: Arno Wehling

1º Vice-Presidente: Victorino Chermont de Miranda 2º Vice-Presidente: Affonso Arinos de Melo Franco 3º Vice-Presidente: José Arthur Rios

1º Secretário: Lucia Maria Paschoal Guimarães 2º Secretário: Maria de Lourdes Viana Lyra Tesoureiro: Fernando Tasso Fragoso Pires

Orador: Alberto da Costa e Silva

ADMISSÃO DE SÓCIOS: Alberto da Costa e Silva Alberto Venancio Filho Carlos Wehrs

Fernando Tasso Fragoso Pires

CIÊNCIAS SOCIAIS: Antônio Celso Alves Pereira Cândido Mendes de Almeida Helio Jaguaribe de Matos José Murilo de Carvalho Maria Beltrão

ESTATUTO:

Affonso Arinos de Mello Franco Alberto Venancio Filho Célio Borja

João Maurício A. Pinho Victorino Chermont de Miranda GEOGRAFIA:

Armando de Senna Bittencourt Cybelle Moreira de Ipanema José Almino de Alencar Miridan Britto Falci

Vera Lúcia Cabana de Andrade

HISTÓRIA: Eduardo Silva

Guilherme de Andrea Frota Lucia Maria Paschoal Guimarães Marcos Guimarães Sanches Maria de Lourdes Vianna Lyra

PATRIMÔNIO:

Afonso Celso Villela de Carvalho Antonio Izaías da Costa Abreu Claudio Moreira Bento Fernando Tasso Fragoso Pires Roberto Cavalcanti de Albu-querque

COMISSÕES PERMANENTES CONSELHO CONSULTIVO

Membros nomeados: Carlos Wehrs, Célio Borja, José Pedro Pinto Esposel e Miridan Britto Falci.

CONSELHO FISCAL

Membros efetivos: Antonio Izaias da Costa Abreu, Luiz Felipe de Seixas Corrêa, Marilda Correia Ciribelli

Membros suplentes: Marcos Guimarães Sanches, Pedro Carlos da Silva Telles, Roberto Cavalcanti de Albuquerque

DIRETORIAS ADJUNTAS

Arquivo: Jaime Antunes da Silva

Biblioteca: Claudio Aguiar

Cursos: Antonio Celso Alves Pereira Iconografia: Pedro K. Vasquez

Informática e Dissem. da Informação: Carlos Eduardo de Almeida Barata

Museu: Vera Lucia Bottrel Tostes

Patrimônio: Guilherme de Andrea Frota Projetos Especiais: Mary del Priore

Relações Externas: Maria Beltrão

Relações Institucionais: João Mauricio de A. Pinho

Coordenação da CEPHAS: Maria de Lourdes Viana Lyra e Lucia Maria Paschoal Guimarães (subcoord.)

(5)

REVISTA

DO

INSTITUTO HISTÓRICO

E

GEOGRÁFICO BRASILEIRO

Hoc facit, ut longos durent bene gesta per annos.

Et possint sera posteritate frui.

(6)

Revista do Instituto Histórico e Geográfico Brasileiro, ano 178, n. 475, 2017.

Indexada por/Indexed by

Ulrich’s International Periodicals Directory – Handbook of Latin American Studies (HLAS) – Sumários Correntes Brasileiros – Google Acadêmico

Correspondência:

Rev. IHGB – Av. Augusto Severo, 8-10º andar – Glória – CEP: 20021-040 – Rio de Janeiro – RJ – Brasil Fone/fax. (21) 2509-5107 / 2252-4430 / 2224-7338

e-mail: revista@ihgb.org.br home page: www.ihgb.org.br © Copyright by IHGB

Tiragem: 300 exemplares

Impresso no Brasil – Printed in Brazil Revisora: Sandra Pássaro

Secretária da Revista: Tupiara Machareth

Ficha catalográfica preparada pela bibliotecária Maura Macedo Corrêa e Castro – CRB7-1142 Revista do Instituto Histórico e Geográfico Brasileiro. - Tomo 1, n. 1 (1839) -

Rio de Janeiro: O Instituto, 1839-v. : il. ; 23 cm

Quadrimestral ISSN 0101-4366

Ind.: T. 1 (1839) – n. 399 (1998) em ano 159, n. 400. – Ind.: n. 401 (1998) – 449 (2010) em n. 450 (2011)

(7)

CONSELHO EDITORIAL

António Manuel Dias Farinha – Universidade de Lisboa – Lisboa – Portugal Arno Wehling – Universidade Veiga de Almeida – Rio de Janeiro-RJ – Brasil Carlos Wehrs – Instituto Histórico e Geográfico Brasileiro – Rio de Janeiro-RJ – Brasil José Murilo de Carvalho – Universidade Federal do Rio de Janeiro – Rio de Janeiro-RJ – Brasil Manuela Mendonça – Universidade de Lisboa – Lisboa – Portugal

Maria Beatriz Nizza da Silva – Universidade de São Paulo – São Paulo-SP – Brasil

COMISSÃO DA REVISTA: EDITORES

Lucia Maria Bastos Pereira das Neves – Universidade do Estado do Rio de Janeiro – Rio de Janeiro-RJ-Brasil Eduardo Silva – Fundação Casa de Rui Barbosa – Rio de Janeiro-RJ – Brasil

Esther Caldas Bertoletti – Ministério da Cultura – Rio de Janeiro-RJ – Brasil

Maria de Lourdes Viana Lyra – Universidade Federal do Rio de Janeiro – Rio de Janeiro-RJ – Brasil Mary del Priore – Universidade Salgado de Oliveira – Niterói-RJ – Brasil

CONSELHO CONSULTIVO

António Manuel Botelho Hespanha – Universidade Nova Lisboa – Lisboa – Portugal Edivaldo Machado Boaventura – Universidade Federal da Bahia – Salvador-BA-Brasil Fernando Camargo – Universidade Federal de Pelotas – Pelotas-RS – Brasil Geraldo Mártires Coelho – Universidade Federal do Pará – Belém-PA – Brasil Guilherme Pereira das Neves – Universidade Federal Fluminense – Niterói-RJ – Brasil José Marques – Universidade do Porto – Porto – Portugal

Junia Ferreira Furtado – Universidade Federal de Minas Gerais – Belo Horizonte-MG – Brasil Leslie Bethell – Universidade de Oxford – Oxford – Inglaterra

Luís Cláudio Villafañe Gomes Santos – Ministério das Relações Exteriores – Brasília-DF – Brasília Marcus Joaquim Maciel de Carvalho – Universidade Federal de Pernambuco – Recife-PE – Brasil Maria de Fátima Sá e Mello Ferreira – ISCTE – Instituto Universitário de Lisboa – Lisboa – Portugal Mariano Cuesta Domingo – Universidad Complutense de Madrid – Madrid – Espanha

Miridan Britto Falci – Universidade Federal do Rio de Janeiro – Rio de Janeiro-RJ – Brasil Nestor Goulart Reis Filho – Universidade de São Paulo – São Paulo-SP – Brasil Renato Pinto Venâncio – Universidade Federal de Ouro Preto – Ouro Preto-MG – Brasil Stuart Schwartz – Universidade de Yale-Connecticut – EUA

Ulpiano Bezerra de Meneses – Universidade de São Paulo – São Paulo-SP – Brasil Victor Tau Anzoategui – Universidade de Buenos Aires – Buenos Aires – Argentina

(8)
(9)

SUMÁRIO

SUMMARY

Carta ao Leitor

11

L

ucia

M

aria

B

astos

P. N

eves

I – DOSSIÊ

DOSSIER

Tempos de Constituição: Perspectivas e paradoxos

15

da Lei Orgânica da Revolução Republicana de 1817

In times of Constitution making: Perspectives and paradoxes of the

organic Law of the Republican Revolution of 1817

M

arceLo

c

asseB

c

oNtiNeNtiNo

Tradição e inovação no discurso político-jurídico

43

da Revolução de 1817

Tradition and innovation in the political-legal discourse

of the Revolution of 1817

a

rNo

W

ehLiNg

A Revolução Pernambucana de 1817 no contexto do Reino Unido

luso-brasileiro 65

The Pernambucan Revolution of 1817 in the context of the

luso-brazilian United Kingdom

M

ariade

L

ourdes

v

iaNa

L

yra

Para fazer de 1817 uma revolução: o papel da historiografia

95

Making the 1817 Uprising a Revolution: The Role

of Historiography

g

uiLherMe

P

ereiradas

N

eves

Os embates pela história da

115

Revolução Pernambucana de 1817

The struggles for the history of the

pernambuco revolution of 1817

g

eorge

F. c

aBraLde

s

ouza

1817: Ideário Liberal Pernambucano

131

1817: Liberal Ideas in Pernambuco

(10)

A Vila do Recife, em 1817

149

Vila do Recife in 1817

J

osé

L

uiz

M

otta

M

eNezes

Breves considerações sobre as ideias

165

de Simón Bolívar na Revolução Pernambucana de 1817

Brief considerations on the ideas of Simón Bolívar in the

Pernambuco Revolution of 1817

c

Láudio

a

guiar

Bicentenário da Diplomacia Brasileira

185

Bicentenary of brazilian diplomacy

g

oNçaLode

B

arros

c

arvaLhoe

M

eLLo

M

ourão

Revolução Republicana em Pernambuco de 1817

197

burguesia e maçonaria versus aristocracia

The Republican Revolution of 1817 in Pernambuco

bourgeous and masonry versus aristocracy

r

eiNaLdo

c

arNeiro

L

eão

A Revolução de 1817 e a unidade nacional do Brasil

207

The Revolution of 1817 and the national unit of Brazil

v

aMireh

c

hacoN

II – ARTIGOS E ENSAIOS

ARTICLES AND ESSAYS

A igreja Matriz de Nossa Senhora do Bom Sucesso

217

e os retábulos atribuídos ao Aleijadinho

The Matrix church of our Lady of Good Success and the retables

attributed to Aleijadinho

a

ziz

J

oséde

o

Liveira

P

edrosa

Moradas de engenho e arte: as casas do Conde

253

da Barca no Novo Mundo

Manor houses and art: the houses of the Count of Barca in the

New World

a

Na

P

essoa

(11)

III – COMUNICAÇÕES

NOTIFICATIONS

Visconde do Uruguai: realismo periférico, construção

281

do Estado e geopolítica na América Ibérica Oitocentista

Visconde de Uruguay: peripheral realism, construction

of the State and geopolitics in nineteeth-century Iberian America

c

hristiaN

e

dWard

c

yriL

L

yNch

Reconfiguração regional e disputa oligárquica

297

no Sudeste brasileiro no final do Império: imigração,

ensino agrícola e o projeto da Província do Rio Sapucaí

Regional reconfiguration and oligarchic dispute in southeast

Brazil at the end of the Empire: immigration, agricultural

education and the project of the Province of Rio Sapucaí

J

oão

e

duardode

a

Lves

P

ereira

IV – DOCUMENTOS

DOCUMENTS

Direito e feitiçaria na América portuguesa

311

do século XVIII: a devassa movida contra Maria do Gentio

da terra da Vila de Paranaguá

Law and witchcraft in portuguese America in the 18th century:

the criminal proceeding conducted against Maria de Gentio da

Terra from Vila de Paranaguá

d

aNieLLe

r

egiNa

W

oBetode

a

rauJo

L

iLiaM

F

erraresi

B

righeNte

L

uís

F

erNaNdo

L

oPes

P

ereira

V – RESENHAS

REVIEW ESSAYS

Doze capítulos sobre escravizar gente e governar 343

escravos: Brasil e Angola – séculos XVII-XIX

L

uiz

F

aBiaNode

F

reitas

t

avares

• Normas de publicação

351

Referências

Documentos relacionados

1º Secretário: Fernando Antonio de Albuquerque Ângelo 2º Secretário: Josimar Henrique da Silva. Tesoureiro: Ivaldo José

1º Secretário: Viviane de Oliveira Guimarães Nascimento 2º Secretário: Tácio Augusto Sobrinho Mendonça.. Secretário

Afonso Celso Villela de Carvalho Antonio Izaías da Costa Abreu Claudio Moreira Bento Fernando Tasso Fragoso Pires Roberto Cavalcanti de Albu- querque.. ADMISSÃO

No âmbito dos estudos sobre as relações cien- tíficas entre Brasil e Áustria, este trabalho propõe refletir sobre as rela- ções entre os dois países a partir de seu

Afonso Celso Villela de Carvalho Antonio Izaías da Costa Abreu Claudio Moreira Bento Fernando Tasso Fragoso Pires Roberto Cavalcanti de Albu- querque.. ADMISSÃO

Afonso Celso Villela de Carvalho Antonio Izaías da Costa Abreu Claudio Moreira Bento Fernando Tasso Fragoso Pires Roberto Cavalcanti de Albu- querque.. ADMISSÃO

O uso de dados utilizando o índice de vegetação EVI do sensor MODIS, associado ao algoritmo de classificação SAM, proporcionou o mapeamento com a identificação,

Casa Valduga Vinhos Finos Casa Valduga Espumante Arte Brut Rosé Tradicional Grande Ouro. Casa Valduga Vinhos Finos Casa Valduga 130 Espumante Blanc de Noir Brut Tradicional