زمین‌شیمی و سنگ‌زایی توده‌های گابرویی دگرمانکش (جنوب‌باختری آستارا، پهنه تالش)

(1)

يژولورـــتپ ،

لاس متفه هرامش ، متفه و تسیب ،

زییاپ 1395 ، هحفص 61 -82

خيرات :تفايرد 25 / 06 / 1394 خيرات

:شريذپ 16 / 12 / 1394

* salavati@liau.ac.ir

Copyright©2016, University of Isfahan. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution License (http://creativecommons.org/licenses/BY-NC-ND/4.0), which permits others to download this work and share it with others as long as they credit it, but they cannot change it in any way or use it commercially.

نیمز

گنس و یمیش

هدوت ییاز

شکنامرگد ییورباگ ياه

(

بونج

اراتسآ يرتخاب

،

شلات هنهپ

)

یتاولص ناگژم يروشاع لیقع و *

نیمز هورگ مولع هدکشناد ،یسانش

،ناجیها دحاو یماسا دازآ هاگشناد ،هياپ ناجیها

ناريا ،

چ یک هد

یدنلب رد ،شکنامرگد یاتسور رد ناییگ ناتسا یلامش یاه

، دویت ه هیياپ ریب ادینراد نویمننر نلایکلآ یيوربایگ گییفام یایه

یسررب یناک یاه نسکوریپ ،زاکويژاپ ،یسانش ±

نيویلا ، یناک تیلومرت ،تيرلک ،یلصا یاه

تيروسوس و نیتناپرس ،تیلونیتکا

یناک هيوناث یاه ،

یناک و یناک ردک یاه گنس نيا یعرف یاه

نیمز هياپ رب ادنتسه اه گنس نيا ،یمیش

د ایه ایهورباگ هدودیحم ر

هییلوا هتیشوگ و بروم بیکرت ربارب رد هدش راجنهب یتوبکنع یاهرادومن رد و دنراد یاج ،

زا

LREE

یینغ زا و یگدیش

HREE

یهت یم ناشن یبسن یگدش ادنهد

یب یراجنه تبثم یاه

K

،

Th

و

Rb

ییب و یرایجنه ییینم یایه

Nb

،

Ta

و

Ti

نایشن هدینهد

هراق هتسوپ اب اهورباگ نيا شياآ هاگياج هاگديد زا ادنتسه یا

نیمز یتناس ، هنهپ رد ،اهورباگ نيا هرایق هحییص نورد یاه

و یا

هراق نامک هدمآ ديدپ یا هب گيدزن یافرژ رد گنس نيا یامگام هاگتسان ادنا

80 یرتمولیک تسا

راچد و بوذ هب گيدزن یشخب

5 ات 14 تنراگ هاگتسان یدصرد و مسیتاموساتم یکدنا اب ،یتیلوزرل

( هتخت لایس و باذم هب هتسبا

slab

ریب اتسا هدش ،ورورف )

هداد همه هياپ اهورباگ نيا ،اه

هنهپ هب هتسباو یمسیتامگام نيزاغآ لحارم رد بوذ یپ رد و ،نژوئلاپ یششک یاه

هتشوگ یشخب

هراق ریسوتیل ريز رد هدمآااب یریسونتسآ لایس اب نآ شياآ و یا

دباسارپوس هنهپ رد یشنارورف یاه نیمه رد نشکا

ديدپ نامز

هدمآ ادنا

هژاو اه ي ک لی د ي : شلات هنهپ ،اراتسآ ناتسرهش ،نلاکلآ یرس ،ورباگ

همدقم بونج رد نایگ ناتسا یرتناب شخب یايرد یرتناب

زرییبلا دیینبرمک زا یییشخب ،رزیین

–

هییب ناییجيابرذآ رامییش

یم لمایش ناییگ ناتیسا رتناب رد هنهپ نيا ادور هتیشر

هوییک اییه ا شلاییت ی ( تییس

Shafaii Moghadam and Shahbazi Shiran, 2010

زا یشخب شکنامرگد هقطنم ا)

هشقن 1:100000 شلایت هدمآااب هنهپ رد و تسا اراتسآ

یاییهوپاکت رتییشیب ادراد یاییج یرتناییب زرییبلا هیینهپ رد تیسا یرییسرت میسیتامگام ایب دنبرمک نيا رد یيامگام ( دراد ایبترا

Khodabandeh and Babakhani, 1990

(2)

62 ،یژولوریییتپ

لاس متیه هرامش ، و تسیب متیه ، زیياپ 1395

رد یریییسرت مییسیتامگام دییننامه هییک مییسیتامگام نییيا شخب هداد یور گیروزونیس نایمز رد ،ناریيا ریگيد یاه ییپ رد و هدویب یديدش یيامگام یاهوپاکت نابزیم ،تسا

هرایق هیشاح درونرب یيازامگام ریثأت تیسا هداد یور یا

(

Allen et al_{., 2003; Mojarrad, 2015}

هیب و ) رویص

گنس شتآ نیيرذآ یاه ییم هدیيد یینورد و ینایشی

دویش

(

Emami, 2000

) هب زربلا رد مسیتامگام ا هدرتسگ روط

یا

گنس شرتسگ اب یيازهویک زایف ییپ رد ینایشیشتآ یاه

نیسویم و نیسوگیلا رد و هدیش زاغآ ،نسورا رد یپلآ ،

ایب

هدوت ذوین همین نيرذآ یاه

لایبند ،یناوارف ینورد و ینورد

( تیسا هدیش

Nazari Nia et al_{., 2013; Asfanjani}

Sadri et al_{., 2015}

رتیشیب رد شلایت هینهپ ،نسورا رد ا)

شخب اه یديدیش ینایشیشتآ یایهوپاکت رایچد شیبامک

ًامومع هک هدش هب

روص گنس و یتيزدنآ یناشیشتآ یاه

یتلازاییب اییب تماخییض هدیینکارپ هییقطنم ططییس رد رایییسب

و یزیکرم شیخب ،نیسورا ئیساوا ایت و زایغآ زا ادنتسه ت هنهپ یبونج هدوب یديدش یناشیشتآ تیلاعف راچد شلا

نیسپ نسورا رد سپس اتسا ،

زا هینهپ نيا مارآ جورن اب

نارویف یکشن رد رایسب تماخض اب تلازاب و تيزدنآ ،بآ هدرک هدیش هدنکارپ هقطنم ططس رد و ( دینا

Haghnazar

et al_{., 2014}

ا)

تیییلع نونکایییت دادییینر یاریییب ینوگاییینوگ یایییه

رییيا رد یریییسرت مییسیتامگام داهنییشیپ نا

هدییش تییسا

هب هنوگ یا طاینم یینرب رد هیک ،

و سیتتویئن شناروریف

هحییص ديدیش درونرب نآ تیلع ار ییبرع و ناریيا یایه

هتییسناد دیینا (

Moinvaziri, 1985; Berberian and

King, 1981

) رد ار نآ رییگيد ییینرب و هییب هتییسباو

تیفاک یاییه نورد هراییق یا یییم ( دیینناد

Emami, 1981;

Sabzehei, 1974

یییسررب ا) نيویین یاییه

هراییبرد رییت

رد شنارورییف یوییگلا ،زرییبلا رد یریییسرت مییسیتامگام و هدرییک وگزاییب ار هییقطنم هییب

ئبترییم مییسیتامگام اییب

ناییییمک هراییییق

( یا

Valizadeh et al_., ₂₀₀₈

،)

لایییعف هییییشاح رد شناروریییف طاییینم میییسیتامگام هرایق ( یا

Kalantari et al_{., 2008; Rahimi}et al_.,

2010

هتییسباو و ) مییسیتامگام و شنارورییف راکوزاییس هییب

هیینهپ رد ( ناییمک تییشپ یییششک یاییه

Foden, 2012

Asiabanha and

هتنادرپ ) ادنا

گنییس ،شهو،ییپ نییيا رد نیییمز و یییسانش

یمیییش

هدوت اراتسآ بونج رد شکنامرگد روان یيورباگ یاه ،

هک

زربلا یریسرت مسیتامگام زا یشخب

دنتیسه نایجيابرذآ ،

گنییس و هاگتییسان هاگدییيد زا )زیینژورتپ( یییياز

، هیینهپ

مسیتامگام اب اهنآ یگتسباو و یيامگامونوتکت مه

راویج رد

اتسا هدش یسررب هقطنم نيا

شور شهوژپ ماجنا ،هیییقطنم هویییبنا یهاییییگ شیییشوپ هیییب هیییجوت ایییب

یییسررب هییب اییهنت نیتییسخن یاییه یییسررب روییص

یاییه

یيارحص نایکما

ذیپ ور نیيا زا ادویب ري ،

مایجنا یاریب نیيا

،شهو،ییپ یییسررب

ییه یا هدرتییسگ یيارحییص یور رییب یا

هدوییت اییه هییمین نییيرذآ ی و ییینورد

اد گییي یاییه یيورباییگ

ماییجنا شکناییمرگد و

،یيارحییص ئییباور هییياپ رییب 55

زا سیییپ ادیییش تیییشادرب ایییهنآ زا یگنیییس هییینومن یییییسررب یپوکییییسورکیم یاییییه

12 یارییییب هیییینومن

هزادیینا یریییگ گنییس نییيا بایییمک و یلییصا رییصانع اییه

یییسآ و درین زا سییپ ادندیش هدیيزگرب با

رد اییهنآ ندریک

هایگراک هدایمآ زایس ی ، هیینومن هییسسوم هاگیشيامزآ هیب ایه

ACME

ادندییش هداتییسرف اداییناک هاگییشيامزآ نییيا رد

هزادیینا یارییب تییسخن بایییمک و یلییصا رییصانع یریییگ

گیلا و ردویپ زا سیپ و هدریک گشن ار هنومن ایت ندریک

هزادیینا 75 هزادیینا یارییب ،رییتمیلیم یلییصا رییصانع یریییگ

2/ 0 هیینومن زا مرییگ رد و بوذ میییتیل ارباییتم اییب ار

یییم لییح یییقر گییيرتین دیییسا شور اییب سپییس ادییننک

ICP-AES

هزادیینا ار یلییصا رییصانع یییم یریییگ

ادییننک

نینچمه ،

هنومن و هدریک لیح یناطلیس بازییت رد ار ایه

شور ایییب

ICP-MS

ار ایییهنآ باییییمک ریییصانع تیییظلغ

هزادیینا یییم یریییگ یارییب ادییننک

ریییسیت و اییهرادومن

هداد مریین زا اییه ا

رازف یاییه

Igpet2007

و

GCDkit

هرییهب

(3)

مز نی یمیش گنس و از یي هدوت اه ی ورباگ یي بونج( شکنامرگد رتناب

ی )شلات هنهپ ،اراتسآ 63

مز نی هقطنم یسانش یگدرتییسگ هییب شکناییمرگد هییقطنم 55

رتموییلیک

یییییبرم ،

رد

˝

02

'

38

°

48 ایییییت

˝

50

'

39

°

48 لویییییط

و یرواییین یياییییفارغج

˝

19

'

22

°

38 ایییت

˝

55

'

22

°

38 ریع

یياییفارغج رد و یلامیش

یراتنایس هینهپ شلایت

(

Nabavi, 1976

) دراد یاییج و

یییشخب زا تییسشنورف

یایییيرد رزییین

( تیییسا

Eftekhar Nezhad, 1975

)

لکش( 1 ا)

لکش 1 - هشقن مز ی ن سانش هقطنم ی بونج( شکنامرگد )اراتسآ یرتناب

هشقن زا هتفرگرب ، 1:100000

( اراتیسآ

Khodabandeh and Babakhani,

1990

ا)

هییینهپ رد یدییینب

یایییه

Stocklin

( 1997 و )

Alavi

( 1996 هپ رد هییقطنم نییيا ،) یریییسرت یناییشیشتآ هیین

–

هنارک ادراد یاج یرنرتاوک هیب لامیش رد هقطنم نيا یاه

رد و نایجيابرذآ روشک بوینج

هیب و رپتیشه ناتیسرهش

یدینلب یلامیش شخب یایه

هتیشر هویک ییم زریبلا دیسر

.

نییینچمه ،

(4)

1:100000 تساراتسآ

، هب رویط زا هدرتیسگ گنیس

ایه ی

گیروزونس یناشیشتآ و

هب و هدیش هدییشوپ یرییسرت ه،ي

گنس نيا اتسا دایمن اب هشقن یور رد هک اه

Pev

نایشن

هدش هداد دنا

، گربرد هزادگ هدنری شریب و ییشرب یاه

یایه

نايرج اب هارمه گیناکلو هزادیگ یاه

زا یینرب و هدویب یا

اهنآ دنتیسه یشلاب تناس یاراد (

Khodabandeh and

Babakhani, 1990

مجم نيا نورد رد ا) هيا هاگ هعو

یاه

هسام فوت ،فوت زا ییم هديد مه ارمولگنک و یا

هیک دویش

رتم دص دنچ زا شیب اربتس

هزادگ شخب ادنراد رتیشیب یا

تيزدنآ نسکوریپ -

( تیسا تلازاب

Khodabandeh and

Babakhani, 1990

هیشقن هتبلا ا) 1:100000

زا اراتیسآ

هدوییت نییيا اییما تییسا هدادیین یییشرازگ یيورباییگ یاییه

سررب ی ییم نایشن هیقطنم رد یيارحیص یایه هیک دینهد

نومننر هدوت زا یياه نورد هیب یيورباگ یاه

گنیس ایه ی هدرک ذوین ینایم نسورا یناشیشتآ

ور نیيا زا و دینا ،

نیس

هدوت نيا تیسا نیسورا زا سپ اه (

Khodabandeh and

Babakhani, 1990

ا)

گنس يراگن یاییییییهورباگ یاراد شکناییییییمرگد هییییییقطنم

نوییمننر گییچوک یاییه

رد یییگرزب و ز

شییشوپ رییي

یاتییسور هییب یییهتنم هار رد و هییقطنم هوییبنا یهایییگ لکیش( دنتیسه شکنامرگد 2

هیتبلا ا) هیب

شیشوپ تیلع

یهایگ هویبنا ایبترا ناییم هیعومجم یایه

یيوربایگ رد

یرایییسب اییقن

یییمن ار و دییيد ناوییت یياییسانش

درییک

.

هیب هدویت نیيا زا هزورما هریهب گنیس ندیعم ماین

یرادریب

یم یيا زا و دوش ور ن

، گنیس نیيا نویمننر ناییم رد ایه

اتسا هدش راکشآ هقطنم یهایگ ششوپ

لکش 2 - گنس زا یيارحص یامن هقطنم رد اه

بونج( شکنامرگد یرتناب

)اراتسآ :

A

هدوت نایم زرم ) گنس و یيورباگ یاه

هقطنم یناشیشتآ یاه

شکنامرگد

B

هدوت ) هدوت یزکرم شخب رد یيورباگ یاه

C

و نگمه تفاب ) هدوت یزکرم شخب رد راونارگ

D

تشرد ) نیسکوریپونیلک یایهرولب

(5)

مز نی یمیش گنس و از یي هدوت اه ی ورباگ یي بونج( شکنامرگد رتناب ی )شلات هنهپ ،اراتسآ 65

یياجنآ زا هدویت نیيا هک

، هیمین نیيرذآ تیسا یینورد ، شییخب رد هرایینک یاییه

یییگ،يو و تییفاب یاراد یا یياییه

لکییییش( تییییساهزابايد دییییننامه 2

-

C

رد اییییما )

شخب یزیکرم یاه ،

تیشرد هیناد گنیس هدویت هدویب ریت لکیش( 2 - D ) ییگ،يو و وربایگ یتفایب یایه

نایشن ار ایه

ییم یور ادییهد ،هیتفر مییه هییناد هزادیینا یایه اییهورباگ اییت هزادیینا یا گییي هزادیینا تییفاب و تییسا نییگمه

ناییشن

یییم گنییس نییيا ادیینهد ططییس یاراد اییه

هزاییت ، هییب گیینر

یرتییییسکان هدزاوییییه گیییینر و

هوییییهق ا ادنتییییسه ی تیییشرد ایییهرولب نیییسکوریپ ی ایییب گییینر رد هاییییس هنومن هیشاح یاه یا هب بون یم هديد ی ادنوش

یناییک شییيارآ ،اییهورباگ نییيا هدنزاییس یلییصا یاییه

هییناد تییفاب رد ار راویینارگرتنيا ًاییمومع و )راویینارگ( یا

ایییهنآ نوزیییفا اتیییسا هدروآ دیییيدپ ریییب ینایییک یایییه نییسکوریپونیلک ،زاکوییيژاپ نيویییلا و ، یناییک هییک یاییه

، ودیییپا ،تییيرلک ،تیییتویب ،دنتییسه گنییس یلییصا تیییلومرت

-نیتکا یناییک و نیتناپرییس ،تیییلو ردییک یاییه

زا

یناک گنس نيا هيوناث یاه ادنتسه اه نییسکوریپ یلییصا هییک یناییک نيرییت گنییس نییيا اییه هییب یییم رامییش دییيآ ، ار گنییس لییک زا یییگرزب شییخب

هتفرگربرد نیسکوریپونیلک اتیسا

یلیصا ایه ینایک نيریت

هیب گیيدزن و دنتیسه گنیس گیفام 50

ایت 60 دیصرد

هییتفرگارف ار گنییس لییک مییجح یاراد اییهرولب نییيا ادیینا

هییب گییيدزن یییگرزب 3 اییت 4 م هدوییب رییتمیلی رتشیب ، ناییش لکییش یییشومان هییيواز ادنتییسه ناییسرگدان و ملاییس ،راد

اهنآ 40 -43 بییکرت و اایب سنا،ینرفریب و تیسا هیجرد

یلاییبرغ تییفاب ،نراییقتم یییشومان ادیینراد دیییسپويد هیییشاح لکییش( یا 3

-

A

لکییش( یرارییکت لییکام ،) 3

-

B

هاییگ و ) هییقطنم

دیینب هییب اییهرولب ییینرب رد ی مییشچ

یم ادرون طایییییقم یییییینرب رد ،

یایییییهرولب ینایییییسرگد

تیییییلومرت هییییب نییییسکوریپونیلک

رد تیییییلونیتکا

هرایینک یییم هدییيد اییهرولب یاییه یگتییشابنا یییپ رد ادوییش

طاییقم ییینرب رد نییسکوریپونیلک یاییهرولب ،

رد اییهنآ هایییگ اتیییسا هدیییش هتنایییس یریفرویییپورمولگ تیییفاب

نیییسکوریپونیلک یایییهرولب هیییب رویییط لیییماک زجت هیییي هدش نیتیسخن بوچرایچ اهنت و دنا ایهنآ هیب ایج ی هدینام لکش( تسا 3 - C ا)

گنییس نییيا رد زاکويژاپ اییه

اییه یاراد یاییهرولب

لکییش هدیییشک ن اییت راد

هییمی لکییش راد یییگرزب اییب 3/ 0 اییت 5/ 1 رتمیلیم و ییلپ لیکام گیتتنیس

گیيدزن و دنتیسه

هیییب 30 ایییت 45 ریییب رد ار ایییهورباگ میییجح دیییصرد

یییم یگ ان و ملاییس اییهرولب نییيا ادیینر ناییسرگد رییسارس اییت ناییسرگد دنتییسه هدییش هییب هیینوگ یا ییینرب رد هییک

هیینومن یناییسرگد و یییتيرلک یناییسرگد اییهزاکويژاپ اییه

لکییش( یتيروییسوس 3 - C رد ) اییهنآ هییب بویین هدییيد ی یییییم زاکوییییيژاپ یاییییهرولب ییییینرب رد و دوییییش

هقطنم دینب هیب یراکیشآ ی ییم میشچ لکیش( دروین 3 - D ییهرولب ا) یییب نيویییلا یا

هییمین اییت لکییش لکییش راد و هیییناد یا ، ییییگرزب ایییب 1/ 0 ایییت 1 م و دنتیییسه ریییتمیلی

هییب گییيدزن 10 اییت 15 یناییک دییصرد گیییفام یاییه نییيا گنییس اییه یییمربرد ار ادیینریگ رتییشیب اییهرولب نییيا یاراد یگتییییسکش ناوارییییف یاییییه دنتییییسه لییییحم زا و

یگتیییسکش ایییه

ایییب یاهدییییسکا و نیتناپریییس

Fe-Ti

نيزگياییج هدییش

ادیینا نورد رد هاییگ نيویییلا یاییهرولب

ییییم هیییک دییینراد یایییج نیییسکوریپ یایییهرولب دیییناوت

ناییشن مییه دییشر هدیینهد دییشاب یناییک ود نییيا ناییمز

لکش( یاه 3 - F و 3 - E ا) یناییک هاییگ تییفاب اییب نيویییلا و نییسکوریپونیلک یاییه

زاکوییییيژاپ یاییییهرولب نایییییم رد راویییینارگرتنيا یاییج هییتفرگ دیینا ا یاییهورباگ رد شکناییمرگد ، یییتویب ت یناییک و تییسین نییيرذآ یناییک یناییسرگد زا

یاییه نییيرذآ گنس نيا ایه دیننام ، نیسکوریپ ، هدیمآ دیيدپ تیسا هیب هیینوگ یا هرایینک رد رتییشیب هییک ر یاتییسار رد و اییه

یییم هدییيد نییسکوریپ یاییهرولب دنوییش

ا یور هییتفر مییه ،

شییخب رد یراکییشآ یناییسرگد هدییيد هدوییت زا یياییه

یم ییم میه زبیس تیسیش هراسنر ات هاگ هک دوش دیسر

(6)

لکییش 3 - یيورباییگ هدوییت زا یپوکییسورکیم یاهريوییصت بویینج( شکناییمرگد

یرتناییب )اراتییسآ :

A

هیییشاح یلاییبرغ تییفاب ) یاییهرولب رد یا

ريوصت( نسکوریپونیلک

XPL

اي

cross polarized light

)

B

( نیسکوریپونیلک یایهرولب رد یرارکت لکام ) ريویصت

XPL

)

C

ًامایک نيوییلا رویلب )

یتيرلک ريوصت( هدش

XPL

)

D

یتيروسوس زاکويژاپ یاهرولب ) ريوصت( هدش

XPL

)

E

،

F

مه دشر ) لکیش( نسکوریپونیلک و نيویلا نامز

E

گیي

ريویصت

PPL

ایي(

plane polarized light

لکییش و )

F

ريویصت گیي

XPL

دیيد نادییم یازارد اهريویصت هییمه رد( )تیسا

mm

5 ( )تییسا

Cpx

:

،نسکوریپونیلک

Pl

،زاکويژاپ :

Ol

ا)نيویلا :

CPX

Plg

Ol

(A) (B)

(E) (C)

(D)

(7)

مز نی یمیش گنس و از یي هدوت اه ی ورباگ یي بونج( شکنامرگد رتناب ی )شلات هنهپ ،اراتسآ 67 لکش 4 - یپوکسورکیم یاهريوصت XPL

یيورباگ هدوت زا بونج( شکنامرگد

یرتناب )اراتسآ :

A

شيادیپ و زاکويژاپ یاهرولب هيزجت و یناسرگد )

تیسلک و ودیپا

B

تیلومرت یاهرولب شيادیپ و نسکوریپونیلک یاهرولب هيزجت )

-رد تیلونیتکا اهريویصت هیمه رد اایهنآ ر یاتیسار و هراینک

ديد نادیم یازارد

mm

5 اتسا

لک گنس یمیش رب هداد هياپ هینومن یيایمییش هیيزجت یاه یایه هدویت ورباگ یي شکنامرگد لودج( 1 ) ، 2 SiO

گنیس نیيا رد ایه 66 / 46 ات 57 / 47 ،ینزو دصرد 2 TiO هب گيدزن 09 /1 ایت 17 /1 و 5 O 2 P هییب گییيدزن 39 /0 اییت 44 /0 رد ییینزو دییص

گنس نيا اتسا و برویم بییکرت نیگناییم ریبارب رد ایه

رییصانع زا هیییلوا هتییشوگ

Ba ( 661 اییت 753 ppm ،) Rb ( 9/ 74 اییت 84 ppm ،) Zr ( 2/ 102 اییت 4/ 112 ppm ،) Y ( 2/ 19 ایییت 4/ 20 ppm و ) Nb ( 3/ 19 ایییت 2/ 23 ppm ) ینغ یم ناشن یگدش هتنانش ادنهد

هدش یاهرادومن نيرت

گنس یياسانش انوگ یاه

اریییغت یياپ رب نوگ 2 SiO رد یلاکلآ ربارب ( اه O 2 K + O 2 Na

رادویمن یور ریب ادنتیسه )

یلاکلآ ربارب رد سیلیس ایي اه

TAS

(

Cox et al_{., 1979}

) ،

هنومن گنیس شخب رد اه یایج یيوربایگ یایه

هیتفرگ دینا لکییش( 5 - A

نلاییکلآ یییبیکرت زرییم رادوییمن نییيا رد ا) و

باس هیياپ ریب نلاکلآ

Irvine و Baragar ( 1971 نایشن )

هنومن همه اتسا هدش هداد یایج زریم نیيا یاایب رد اه

هتفرگ ( یاراد و دنا

O 2 K + O 2 Na

نلایکلآ و هدویب یياایب )

ادنتسه نینچمه ، یور رب رادومن مان راذیگ ی هدر و یدینب

de la Roche

( ناراکمه و 1980 ) هیياپ ریب نویتایک ایه ، هنومن رتشیب اه رد یلایکلآ شیخب وربایگ یایج هیتفرگ دینا لکش( 5 - B ا) یسررب گنس یاه ییم نایشن یرایگن

نیيا هیک دینهد

هینومن هدیش ناییسرگد یيوربایگ یایه ادینا

زا ایجنآ یي هییک

رییثا یلییصا رییصانع زییکرمت و راییشتنا یور رییب یناییسرگد یم نییمز هینهپ و هاگتسان تنانش یارب ،دراذگ یتنایس

گنس نيا یلامتحا هیک دیش هتفرگ هرهب یياهرادومن زا اه

انع هياپ رب نیيا اریيز دنتیسه یلصا رصانع و بایمک رص

یناسرگد رد رصانع مک یاه ، یم کرحتمان دیننام( دیننام Ti ، Zr ، Y و Nb ا) ا زا ي ن ،ور تیشرس رتهب یياسانش یارب

گنیییس نیییيا ایییه ، رادویییمن Zr/Ti ریییبارب رد Nb/Y (

Winchester and Floyd, 1977

هب ) هیک دش هتفرگ راک

نآ رد گنس اه یتینیلایکلآ هیياپ ریب نوگاینوگ لیحارم و

لوحت هدر ناش ییم یدینب ( دنویش

Dupuis et al_{., 2005}

)

لکش( 6 یياجنآ زا ا) هینومن نیيا تیفاب هک

یيوربایگ یایه

یییم ناییشن اییهنآ هاگتییسان هییک دییهد

مییک رد ،هدوییب اییفرژ

هدر یدنب اهنآ یم هریهب زیین یتلازایب یایهرادومن زا ناویت

ایهرادومن نيا رد اتفرگ ،

هینومن نیيا هیمه ربایگ( ایه

و و

)تلازاب لوحت یم ناشن نلاکلآ تیهام اب مک یگتفاي دنهد

تلازاب شخب رد و نلاکلآ

(8)

لودج 1 - هداد ینزو دصرد هياپ رب( یلصا یاهدیسکا هيزجت یاه ،

یاطن اب 1 % هياپ رب( بایمک رصانع و )

ppm

) شور هب

ICP

ا

Sample No. AG-1 AG-3 AG-4 AG-6 AG-7 AG-8 AG-9 AG-10 AG-12 AG-13 AG-15 AG-16

SiO2 47.13 46.94 46.85 47.33 46.66 47.57 47.01 47.38 46.81 46.72 46.53 47.25 Al2O3 15.06 14.83 15.23 15.05 15.04 15.29 14.96 15.00 15.61 14.63 14.87 15.91 Fe2O3 9.92 10.23 10.02 10.22 10.16 10.13 10.12 10.03 10.15 10.94 10.91 11.02 MgO 7.16 7.50 7.30 7.40 7.95 7.34 7.36 7.02 7.19 7.24 7.18 7.08

CaO 8.67 9.62 9.45 9.66 9.61 9.40 9.45 9.24 9.11 9.92 9.81 9.49

Na2O 3.05 2.34 2.32 2.73 2.46 2.65 2.55 2.89 2.98 2.45 2.41 2.51 K2O 3.26 2.84 3.11 2.78 2.75 3.12 2.92 2.86 3.19 3.18 3.15 3.21 TiO2 1.09 1.17 1.11 1.12 1.11 1.13 1.13 1.13 1.19 1.2 1.21 1.18 P2O5 0.42 0.39 0.44 0.42 0.39 0.43 0.43 0.43 0.44 0.34 0.21 0.43 MnO 0.17 0.18 0.18 0.17 0.18 0.18 0.18 0.17 0.16 0.91 0.98 0.16

Cr2O3 0.033 0.035 0.034 0.037 0.038 0.034 0.033 0.031 0.03 0.035 0.04 0.037 LOI 3.6 3.5 3.6 2.7 3.3 2.3 3.5 3.4 2.54 2.29 2.21 1.19

Total 99.58 99.63 99.61 99.61 99.61 99.62 99.63 99.62 99.4 99.855 99.51 99.467

As 2.6 2.9 3.5 4.6 2.7 3.0 2.0 1.7 2.4 3.5 3.4 4.9

Au <0.5 1.3 2.0 1.4 1.0 1.0 1.3 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5

Ba 750 685 753 667 661 699 694 749 740 696 689 678.00

Be 2 2 3 2 3 2 2 1 2.2 2.2 2.2 2.2

Ce 53.8 52.0 53.6 51.8 50.0 52.8 54.4 54.7 55.2 53.4 52.3 54.4

Co 51.9 32.9 33.9 35.6 36.3 36.0 33.8 34.5 36.2 34.8 38.2 38.2

Cs 2.1 2.3 2.5 2.8 2.5 2.6 2.5 2.3 2.2 2.4 2 2

Cu 120.4 122.7 113.5 109.7 112.7 121.4 123.1 118.4 119.6 118 118.3 117.2

Dy 3.76 3.97 3.91 3.82 3.77 3.79 4.02 3.97 3.93 3.78 3.65 3.5

Er 2.11 2.17 2.08 2.12 2.10 2.08 2.16 2.28 2.13 2.9 2.7 2.8

Eu 1.50 1.53 1.63 1.57 1.57 1.54 1.61 1.64 1.16 1.42 1.54 1.48

Ga 14.7 14.4 14.2 14.6 15.5 15.1 14.4 15.0 16.15 16.15 14.15 16.05

Gd 4.64 4.82 4.97 4.84 4.95 4.89 4.91 5.06 4.95 4.88 4.78 4.98

Hf 2.7 2.9 2.9 2.9 2.9 2.8 2.7 2.9 2.65 2.7 2.85 2.9

Ho 0.76 0.77 0.80 0.76 0.74 0.76 0.78 0.82 0.84 0.61 0.64 0.62

La 30.8 29.1 31.0 28.5 28.2 30.1 29.2 31.6 27.6 29 30 31

Lu 0.30 0.30 0.29 0.30 0.30 0.32 0.29 0.29 0.28 0.23 0.24 0.28

Mo 1.1 1.1 1.3 1.1 1.2 1.1 1.3 1.0 1.2 1.4 1.3 1.2

Nb 23.2 19.5 22.5 20.2 19.6 20.8 19.3 20.4 23.8 20.69 22.4 23.8

Nd 25.1 24.1 26.0 23.3 25.1 23.6 23.5 25.8 24.2 23.3 26 25.70

Ni 85.1 79.5 79.8 91.1 92.2 87.9 84.9 83.0 84.6 80.3 86.4 84.6

Pb 5.2 6.6 8.5 6.6 5.9 6.9 4.5 6.0 5.7 7.9 8.06 5.6

Pr 6.11 5.89 6.35 6.07 6.22 6.07 6.00 6.32 6.5 6.78 6.65 6.54

Rb 83.9 74.9 82.5 76.1 77.4 84.0 78.0 77.6 75.2 85.1 78.4 76.3

Sc 26 30 27 29 29 27 28 28 19 32 31 28

Sm 4.62 4.90 4.96 5.07 5.21 5.01 5.09 5.04 4.96 4 5 4

Sn 1 <1 1 1 1 1 <1 1 1 1 1 1

Sr 811.3 640.3 772.8 831.5 785.3 748.9 672.9 807.5 776 805 780 796

Ta 1.2 1.3 1.1 1.0 1.0 1.1 1.2 1.1 1.3 1.2 1.1 1.0

Tb 0.72 0.71 0.71 0.69 0.69 0.69 0.71 0.71 0.72 0.73 0.77 0.71

Th 6.2 5.5 5.9 5.5 5.9 5.9 6.1 5.5 5.4 6.1 5.7 5.9

Tm 0.33 0.31 0.32 0.31 0.30 0.31 0.33 0.32 0.32 0.36 0.33 0.3

U 1.8 1.8 2.0 1.8 1.7 1.6 1.8 1.7 1.9 1.7 1.8 1.9

V 249 271 250 267 258 253 259 253 250 257 264 270

W 176.9 1.7 2.0 1.3 1.1 1.4 1.3 1.1 1.2 1.6 1.9 1.4

Y 19.3 19.2 19.6 19.6 19.8 20.4 19.2 19.3 19.7 19.5 19.3 19.4

Yb 1.99 1.96 1.91 1.93 1.86 1.92 1.97 1.99 2.01 1.98 1.96 1.94

Zn 54 61 56 57 60 56 63 50 63 68 59 66

Zr 112.4 108.6 109.8 105.0 108.2 110.3 102.2 108.4 111.3 112.2 110.4 109.6

لکش رد 7

-

A

نیيا رد رداین یکاین ریصانع یناوارف ،

گنس ( تيردینک بیکرت هب اه

Sun and McDonough,

1989

یتویبکنع یایهرادومن یور رب اتسا هدش راجنهب ) رایجنهب ( یدایع برویم و تيردینک هیب هدیش

Sun and

McDonough, 1989

لکش( ) 7 -

B

هینومن ،) هیمه زا ایه

ینغ ردان یکان رصانع ییم نایشن یراکشآ یگدش

دینهد

هک 10 ات 110 نیینچمه اتیسا تيردینک بیکرت ربارب ،

( گبس ردان یکان رصانع

LREE

رداین یکاین رصانع زا )

( نیگنس

HREE

ینغ ) یم ناشن یرتشیب یگدش د

ادینه

یتوبکنع رادومن رد ،

ینغ دش رصانع یگ

Rb

و

U

گیيدزن

هب 100 نایشن و هدویب هییلوا هتشوگ بیکرت ربارب هدینهد

نيا هدنزاس یامگام شياآ گنس

ایه داویم ایب هتیسوپ

ا ی

( تییسا

Verdle, 2009

یییناوارف ا)

Sr

هیینومن رد زا اییه

ppm

640 اییت 812 یااییب یییناوارف اتییسا رییییغت رد

(9)

زا رتااییب(

ppm

300 ییییم ) نایییشن دییناوت هدییینهد

بوذ

ایي زاکویيژاپ دوییبن

رد نآ یم ذا ب هیب یاییج دییشاب هدینام

(

Castillo, 2006

ا) هنومن ریصانع زا اراکیشآ زین اه

LILE

دننام(

U

و

Ba

ینغ ) و یگدیش زا

ریصانع

HFSE

دیننام(

Nb

یهت ) دش گ ی یم ناشن لکش( دنهد

7 هیک هیچ ریگا ا)

هنومن نيا رد میبوین یناوارف ًاتبسن اه

همه رد اما تسااب

میبویین و میلایت رصانع هدش راجنهب یتوبکنع یاهرادومن هداد ناییشن یراکییشآ یییینم یلاییمونآ یییگ،يو و دیینا

یاییه

گنس یمن ناشن ار ااب میبوین اب یاه یینغ ادنهد

یگدیش زا ااب

LREE

ینغ و زا یگدش

Th

و

Rb

گنس نيا رد ایه

ناشن هیلوا هتشوگ بیکرت ربارب رد ییمه هدنهد

شیياآ ن

( تییسا

Kamber, 2012

هییياپ رییب ا)

Wayer

ناراییکمه و

( 2003 و )

Wang

( ناراکمه و 2003

نيا ،) یهت گدش و ی

ینغ دش یگ یم اه ناشن دناوت یامگام رذگ هدنهد

هدنزایس

گنس نيا ایه

زا هتیسوپ هرایق یا دینيارف ییپ رد( میخیض

هقطنم شيااپ هک دشاب )یا

هیب ذویین هاریمه لاییس

یایه

هتسوپ یا هب امگام نورد و

میمه ایي داویم

هتیسوپ یا ایب

یامگام ،هدنزاس هنومن نيا راچد اه یراجنهان

هدش اه دنا ا

B A

لکییش 5 - هیینومن هاییگياج یياییسانش یيورباییگ هدوییت یاییه

بویینج( شکناییمرگد یرتناییب

)اراتییسآ :یور رییب

A

رادوییمن )

TAS

(

Cox et al.,

1979

)

B

رادومن )

1

R

ربارب رد

2

R

(

., 1980

et al

he de la Roc

ا)

B A

لکییش 6 - هیینومن هاگتییسان یياییسانش یيورباییگ هدوییت یاییه

بویینج( شکناییمرگد یرتناییب

)اراتییسآ یداهنییشیپ یاییهرادومن یور رییب

Winchester

و

Floyd

(10)

لکش 7 - هنومن یيورباگ هدوت یاه بونج( شکنامرگد

یرتناب )اراتسآ :هب هدش راجنهب یاهرادومن رد

A

بیکرت ) تيردنک

B

بیکرت ) یداع بروم

C

تيردنک بیکرت( هیلوا هتشوگ بیکرت ) هتشوگ و یداع بروم ،

هیلوا زا

Sun

و

McDonough

( 1989 ا)تسا )

رادومن رد هس

ایت یي 2

TiO -Nb/3 -Th

(

Holm, 1982

)

گنس نادیم هک نورد نیتیسخن گیفام یاه

هحییص ار یا

هحیص هیشاح زا یم ادج یا

هنومن همه ،دنک ایه

رد هوریگ

گنس هحیص نورد گیفام یاه هتفرگ یاج یا

دنا لکیش(

8 -

A

نینچمه ا) ،

هس رادومن یور رب یيایت

-Y/20

-2

TiO

O

2

K

(

Biermanns, 1996

یاهورباگ یياسانش یارب هک )

تییفاک هینهپ یاییهورباگ زا شنارورییف هینهپ نورد

هراییق یا

دراد دربراک ،

هنومن رد اه هینهپ یایهورباگ کرتیشم زریم

تفاک یاه د نور هراق یا دنتیسه نایمک هینهپ یاهورباگ و

)

لکییش 8 -

B

ا) یمتيراییگل رادوییمن رد

Th/Zr

رییبارب رد

Nb/Zr

(

Shuqing et al_{., 2003}

)، هیینومن زرییم رد اییه

شخب یاه

IV1

و

IV2

هتفرگ یاج لکیش( دنا

8 -

C

رد ا)

رادومن نيا ،

شخب رد

IV

، تیلازاب یایه نورد هرایق یا ، رد

شخب

IV1

، لوت ه تيا تفاک یاه هحیص نورد یاه

هرایق یا

و تفاک اه یشاوح ی هراق

یا شخب رد و ،

IV2

تلازاب ، یاه

)تیفاک( تسکش هرایق

یا هدر نیتیسخن تیفاک ایي یدینب

ییم ادنویش ییسررب هیياپ رییب یاییه

Kampunzu

و

Mohr

( 1991 )، تلازاب تیفاک یایه نورد

هرایق یا یاراد

Zr/Nb

هزادنا ات و مک هنهپ رد اما دنتسه تباث یا

ا یاه یسونایق ،

Zr/Y

تباث هب و تسا مک یم ناشن شيارگ ندنام

ادهد زا

اي ن ،ور تبیسن ناشيا

Zr/Nb

و

Zr/Y

نتنانیش یاریب ار

گنس هتسوپ ششک هزادنا هنهپ رد هرک

هب یتفاک یاه رایک

هدرب رد ادنا رادومن

Zr/Y

ربارب رد

Zr/Nb

لکیش( 8 -

D

) ،

تفاک یاهامگام نورد

هراق یا هنهپ یاهامگام ، ییپ یاه

ش

هنهپ هب هتسباو یاهامگام و یسونایقا زا زا ییسونایقا یاه

ادییج رگيدییکي هدییش

رادوییمن نییيا رد ادیینا ،

یاییهورباگ

تباث ريداقم ربارب رد ،شکنامرگد

Zr/Nb

ارییغت یاراد ،

تبسن رد

Zr/ Y

یيایجنآ زا ادنتیسه زا ییگ،يو نیيا هیک

یگ،يو تفاک هنهپ راکشآ یاه نورد

هراق یا ،تسا هنومن اه

زا تیفاک یایهامگام دنور نورد

هرایق یا )یپوییتا تیفاک(

یم یوریپ یاهامگام نایم و دننک

تیفاک ایه نیتیسخن ی

تفاک و یسونایقا هراق یاه

(11)

لکش 8 - هنومن هاگياج یيورباگ هدوت یاه

بونج( شکنامرگد یرتناب

)اراتسآ :یور رب

A

هس رادومن ) یيایت

Th -Nb/3

-2

TiO

زا

Holm

( 982 1 )

B

)

هس رادومن یيات

O

2

K -Y/20

-2

TiO

زا

Biermanns

( 1996 )

C

یياتود رادومن )

Nb/Zr

ربارب رد

Th/Zr

(

., 2003

et al

Shuqing

( )

I

تیلازاب : یایه

-N

MORB

،

II

: تلازاب هنهپ یاه ارگمه یاه ،

II1

تلازاب : ینامک ريازج یاه ،

II2

تلازاب : نامک یاه یا هراق یا

،

III

تلازاب : نورد یاه ییسونایقا هحیص

،

V

تلازاب : مولپ یاه هتشوگ یاه یا

،

IV

تلازاب : هراق هحیص نورد یاه یا

،

IV1

: لوت ه تيا تفاک هحیص نورد یاه هراق

یا و تفاک اه یشاوح ی هراق

یا ،

IV2

هنهپ تلازاب : تسکش یاه

هراق یا )نیتسخن تفاک اي

D

یياتود رادومن )

Zr/Nb

ربارب رد

Zr/Y

(

Mohr, 1991 and

Kampunzu

ا)

یسررب گنس )زنژورتپ( ییاز

ریصانع نیيایپ راییسب کرحت هياپ رب

Zr

،

Y

و

Nb

رد

( ینایسرگد یاایب هجرد

Prytulak and Elliott, 2007

،)

یياییتود رادوییمن

Zr/Y

رییبارب رد

Zr

هزادیینا یارییب یریییگ

ینغ هنومن یامگام هاگتسان یگدش یایه

وربایگ هدویت یي

شکنامرگد هب

هياپ رب اتفر راک هنومن ،رادومن نيا

یاراد اه

ییینغ هتییشوگ هاگتییسان لکییش( دنتییسه هدییش

9 -

A

ا)

نینچمه ،

یيایتود یاهرادومن یور رب

Zr

ریبارب رد

Nb

و

Zr

ریبارب رد

Y (Sun and McDonough, 1989)

هیمه ،

هنومن یینغ هتیشوگ شیخب رد اه هیتفرگ یایج هدیش

دینا

لکش( یاه 8 -

C

و 8 -

B

تبسن ا)

Zr/Nb

گنس رد یایه

هتسوپ هیب گيدزن یا 22

ایت 25 هاگتیسان رد ایما تیسا

هتییشوگ یا ، زا

ppm

11 ( تییسا رییتمک

Ntaflos et al_.,

2007

هیینومن رد تبییسن نییيا نیگنایییم ا) یيورباییگ یاییه

شکنامرگد 24

/5 ییم سیپ تیسا نیيا هاگتیسان ناویت

(12)

لکش 9 - هنومن هاگياج یيورباگ هدوت یاه

بونج( شکنامرگد ناب

یرت )اراتسآ :یور رب

A

ارییغت رادومن )

Zr/Y

ربارب رد

Zr

(

Pearce and Norry,

1979

)

B

ارییغت رادومن )

Zr

ربارب رد

Y

C

رادومن )

Zr

ربارب رد

Nb

زا هتفرگرب

Sun

و

McDonough

( 1989 ا)

یناوارف رصانع راگزاسان هب

دش هب تیسد یاهدینيارف

بوذ لرتنک یشخب یم

( دوش

Pearce and Peate, 1995

ا)

لکیش هياپ رب 10

، تبیسن اریییغت

La/Yb

هیب هتیسباو

بوذ تییسا یییشخب (

Pinto-Linares et al_{. 2008}

) و

هچنانچ هديد یم دوش ، یگنویگچ نیيا ییبیکرت اریییغت

گنس رتیشیب اه هیب

بوذ یاهدینيارف و ییشخب هاگتیسان

دراد یگتسب ات

شيادج هب نيرولب

ا

لکییش 10 - هیینومن هاییگياج وییت یاییه

یيورباییگ هد شکناییمرگد

بونج( یرتناب )اراتسآ رادومن یور رب

La

ربارب رد

La/Yb

(

Pinto-Linares et al., 2008

) ییم نایشن هیب رتیشیب ایمگام لویحت دیهد

بوذ ادراد یگتسب یشخب

رصانع

La

و

Sm

یناک هب ایي تنراگ( هاگتسان یسانش

نییيازا و دنتییسین هتییسباو )لنیپییسا ور

، هداد یبویین یاییه

رد هراب یم ام هب اهورباگ هاگتسان یيایمیش بیکرت ادنهد

Yb

ییم هتیسناد تینراگ رد راگزایس رصنع گي زین دویش

(

Aldanmas et al_{., 2000}

تیینراگ یارییب ا) ،

تبییسن

Sm/Yb

راگزاس رصنع گي هب راگزاسان رصنع گي تبسن ، یناک یياسانش یارب هک تسا هزادینا و هاگتیسان ییسانش

بوذ هیب یشخب ییم رایک

ادور تینراگ ندویب راد هاگتیسان

هتشوگ یا ، تبسن

Sm/Yb

باذم رد یم ار

اديازفا

Çoban

( 2007 )

Sm/Yb

= 5/ 2 ندوب یياسانش زرم ار اي

ندویبن

رد تنراگ هاگتسان

تسا هتسناد ، ب

ه هنوگ هیک یا

Sm/Yb

زا رتااب 5/ 2 ناشن یاراد هاگتسان هدنهد تنراگ

تسا ا

هیینومن رد ورباییگ یاییه

یي نییيا نیگنایییم شکناییمرگد

زا رتااب تبسن 5/

2 ناشن هک تسا ندوب هدنهد

رد تنراگ

هاگتسان گنس هنومن

تساه ا نوزفا رب نیيا ، ییناوارف میک

HREE

رد نيا هنومن یم اه دناوت یپ رد ندویب رد تینراگ

هاگتسان ادیشاب ایهنآ

میک ییناوارف

HREE

( 9/ 1

< Yb

)

ناشن دنهد ه ندوب رد تنراگ باذم ةدنامزاب

(13)

مز نی یمیش گنس و از یي هدوت اه ی ورباگ یي بونج( شکنامرگد رتناب ی )شلات هنهپ ،اراتسآ 73 دیییروکیل سو ) تییسا (

Castillo, 2006

ا) یییناوارف مییک HREE رد گنس ورباگ یاه یي شکنامرگد زین ییم دیناوت ناشن هدنهد تنراگ ندوب راد هاگتسان دشاب ا ارییغت تبسن La/Sm رد ربارب La (

(Aldanmaz et

al_{., 2000}

لکش( 11

-A

یم ناشن ) زیکرمت هک دهد

La

و

تبسن

La/Sm

هزادنا زا شیب اهورباگ نيا رد هیک تسا یا

هتشوگ بوذ اب دناوتب هت ی دیش ة MORB ( DMM یور ) دهد هب و ه،ي ماگنه ی بوذ هیجرد هیک میک راییسب ییشخب

( تسا 1/ 0 % ا) رادومن نيا رد هینومن ، ایه زا دیيد ییناوارف رییصانع La و Sm یییگمه یییبیکرت دییننامه باذییم اییه ی هدشادج زا هتشوگ ینغ دش و دنراد ه رب یور دنور گيدزن هییب 3 اییت 5 د ر ییص د بوذ یییشخب تیینراگ تیییلوزرل یاییج هتفرگ ادنا هداد یاه REE

تینراگ هنهپ زین اهورباگ نيا تییلوزرل

گنیس نیيا هاگتیسان یارب ار ییم داهنیشیپ ایه

ادینک زا

اییجنآ یي رییصانع ییيزوت بيرییض هییک

HREE

تیینراگ رد

تسااب ، نازیم امگام زا تنراگ شيادج

HREE

رایچد ار

یم ديدش شهاک دنک ا زا یي ن ،ور بیسن ت LREE/HREE ییم شيازیفا ( دیباي

McKenzie and O'Nions, 1991;

Abdel-Fattah et al_{., 2004}

ا) رواییب هییب Ellam و Cox ( 1991 ) هیینهپ ، زا لاییقتنا

یافرژ رد تیلوزرل تنراگ هب تیلوزرل لنیپسا 60

ایت 80

یایفرژ رد هنهپ نيا ،رگيد ینرب رواب هب اتسا یرتمولیک 70 ات 80 ااب هتشوگ یرتمولیک ( تیسا یي

Frey et al_.,

1991; McKenzie and O’Nions, 1991

یياجنآ زا ا) هک

رادومن نيا ناشن

هدنهد تنراگ رد لنیپیسا دوبن و ندوبراد

هاگتسان گنس

ایه ییم ،تیسا هیقطنم ی نيریتمک ناویت

نيا هدنزاس یامگام هاگتسان یافرژ گنیس ایه یایفرژ ار زا رتشیب 80 اتسناد رتمولیک تبیییییسن رادویییییمن Dy/Yb ریییییبارب رد La/Yb (

Kuepouo et al_{., 2006}

ییییم نایییشن ) هیییک دیییهد هاگتییییسان گنییییس اییییه ی ورباییییگ یي شکناییییمرگد تیینراگ بوذ راییچد هییک هدوییب یییتیلوزرل هدییش یییشخب لکش( تسا 11 - B ا) A B لکش 11 - گنس یاه یيورباگ بونج( شکنامرگد یرتناب )اراتیسآ :یور رب A ) رادومن ارییغت La/Sm رد ربارب La (

Aldanmaz et al.

2000 ) B ) رادوییمن La/Yb رییبارب رد Dy/Yb (

Kuepouo et al.,

2006

ا)

هاگتساخ يامگام رد یگدولآ شقن هتسوپ داوم اب شياآ لایس اي و یا

هدیشدازآ هیتخت زا

(

slab

ییم ،هدش هدنارورف ) بییکرت رد ار ییتارییغت دیناوت

ییم اریییغت نیيا ادروآ دیيدپ امگام یيایمیش دیناوت

رد

هنان ره رد اي ططس هب باذم ندمآااب ماگنه اي یيامگام

لایس ادهد ر تلاح ود زا هتسانرب یاه

هدینورورف هتخت هنهپ رد یاه شنارورف یگ،يو نییمز یایه یيایمییش ةویگ هتشوگ رد یا یااب هنهپ رییغت ار شنارورف یم نیيا ادنهد لایس اه یم دنناوت لاییس سیپ یایه زا بآ ییيادز هتیسوپ ا ( ییسونایق

Turner et al_{., 1997}

)، لاییس سیپ یایه زا بآ یيادز بوسر یاه ( هدنورورف

Class et al_{., 2000}

اي و )

باذییم ندییش هدوزییفا یياییه زا بوییسر یاییه هدیینورورف (

Munker, 2000; Stern and Kilian, 1996

ایب ادنشاب )

هرهب یم بایمک رصانع زا یریگ ناویت

(14)

74 ،یژولوریییتپ لاس متیه هرامش ، و تسیب متیه ، زیياپ 1395

ن و یسررب ار شياآ هزادنا ات ار نآ عو

ادرک یياسانش یا

رییصانع زا تییبثم یلاییمونآ

Pb و Cs هیینومن رد یاییه ورباگ یي شکنایمرگد ییم

داویم ایب ایمگام شیياآ دیناوت

هتسوپ زیکرمتم هتیسوپ رد ریصانع نيا ادهدب ناشن ار یا

تییظلغ دياییش و دنتییسه اییمگام رد اییهنآ

، مییسیتاموساتم

هتشوگ هب هک دهدب ناشن ار یيا ایس تسد

ل هتسانرب یاه

( تیسا هداد ر وروریف هتسوپ زا

Rollinson, 1993

رد ا)

هیینومن هیییلوا هتییشوگ بیییکرت هییب هدییش راییجنهب یاییه ، ینغ یگدش Ba یم ناشن دناوت گنس یریگرد هدنهد

ةریک

هراییقريز شییياآ اییي هدنزاییس یاییهامگام هاگتییسان رد یا

تیشپ هینهپ رد ینارویف یارجم زا ندمآااب ماگنه نایمک ( دشاب Kamber, 2012 ا) ینغ زا یگدش LREE هب یینم یلامونآ هارمه

Nb

،

Zr

و

Ti

یییم یور دیینيارف ود یییپ رد ( :دیینهد 1 یگدوییلآ ) هتسوپ یا ( 2 بوذ ) ینغ هتشوگ یشخب دنيارف ماگنه هدش

هب مسیتاموساتم هیتخت زا هدیمآرب باذیم ایي لایس تسد

کرحتمایین رییصانع اهدیینارورف

Th ، Zr ، Hf ، Nb و Ta رد ةوگ گ هتشو نایشن یا شیياآ هدینهد یایمگام ایب یلیصا لایس و ایه باذیم یایه زا هدیمآرب وروریف هیتخت دنتیسه (

Plank and Langmuir, 1998

ا) ا زا ییي ن ،ور هاگتییسان هتشوگ یا هک راچد هدیمآرب باذم زا وروریف هیتخت هدیش دییشاب یاراد تبییسن مییک یاییه Th/Zr ، Rb/Y و Ba/Nb ( تییسا

Hawkesworth et al_{., 1997}

د ا) ر هیینومن اییه ی ورباگ یي شکنامرگد مک هزادنا تبسن ایه ی Th/Zr ( 04 /0 اییت 05 ،)/ Rb/Y ( 8/ 3 اییت 3/ 4 و ) Ba/Nb ( 28 اییت 35 ) یم ناشن دناوت لاییس ریثا هدنهد

هیتخت زا هتیسانرب یایه

نيا ةدنزاس ردام یامگام یور رب هدنورورف گنس اه ادشاب رصانع Th و Ta

یيایسانش یاریب یدییلک ریصنع ود

اهدنيارف ییم رثا هتشوگ رب هک دنتسه یي ادینراذگ

Th

رد

هنهپ کریحتم شناروریف یاه ةویگ شیخب رد و تیسا ریت

هتشوگ ینغ ،یشنارورف هنهپ یااب رد ،یا ادراد یگدیش

زا

اي ن ،ور هتشوگ ةوگ زا هدمآرب یامگام زا یا

Th

زا و یینغ

Ta

و

Nb

( تییسا ریییقف

Xia et al_{., 2008}

رادوییمن رد ا)

Th/Yb ربارب رد Ta/Yb لکش( 12 )، گنس یاه ورباگ یي شکنامرگد ینغ زا یرتشیب یگدش

Th/Yb

دینور ربارب رد

یم ناشن هتشوگ یم هک دنهد

ناشن دناوت هدنهد ازفارب شي Th ، دیینچره ادییشاب یییشنارورف داوییم اییب شییياآ یییپ رد

یااییب یییناوارف Th رییبارب رد Ta و Yb گنییس رد یاییه هتسوپ هتیسوپ یگدویلآ نآ یپ رد و یا زیین یا ییم دیناوت تبیییسن Th/Yb ریییبارب رد Ta/Yb

دیییهد شيازیییفا ار

(

Aldanmaz et al_{., 2000}

ا) لکش 12 - هاگياج گنس یاه یيورباگ بونج( شکنامرگد یرتنایب )اراتسآ تبیسن رادویمن یور رب

Th/Yb ریبارب رد Ta/Yb ( Pearce, 1983 ا)

لاییس زا هدیمآرب یاهامگام یایه

هدیشادج هیتخت زا

زا یرتااب تبسن یاراد ،هدنورورف

Cs/Rb

( دنتیسه

Sun

and Stern, 2001; Altherr et al_{., 1999; Melzer and}

Wunder, 2000

یییناوارف ا) ریگمییشچ LILE نییيا رد ناشن اهورباگ هدنهد لایس رومح ایه رد شيادییپ مایگنه باذم و تسا هت ی گدش ی زا HFSE ناشن یم یباذیم دهد زا دج هدنورورف هتخت هدشن ا اتسا ا زا یي ن ،ور لاییس یایه هدشادج زا ورورف هتخت یم هتیسناوت دینا شیقن ییمهم رد مسیتاموساتم ارییغت و نییمز یيایمییش ایمگام هتیشاد لکییش( دنییشاب یاییه 13 - A و 13 - B

لایییس اییما ) یاییه

رد یيازیسب ریثأیت ورورف هتخت نيا زا هدشادج و هتسانرب نیمز تشرس ردام یامگام یيایمیش

گنس اه هتیشاد ادینا نینچمه ،

یيایتود رادویمن یور ریب

Ba/La

ریبارب رد

Ba

(

Andersson et al_{., 2006}

) ، لایس دنور یاه هدیشادج زا

یم هديد هدنورورف هتخت هچ ،رادومن نيا هياپ رب ادوش

(15)

نازیم ندوبااب

Ba/La

زین و

Ba

رد گنس ایه ،هیقطنم ی

یینغ یپ رد لاییس ایب یگدیش

ادیج یایه هیتخت زا هدیش

لکش( دشاب هداد یور امگام اي هدنورورف 13

-C

ا) لکیش رادویمن هياپ رب

13 -

D

ییم راکیشآ ، هیک دویش

هدنزاس یامگام هنومن

ایه یيوربایگ ی شکنایمرگد

رایچد

لایییس هدییش هدیینورورف هییتخت زا هتییسانرب یاییه دیینا

ا

لکییش 13 - هیینومن هاییگياج یاییه

یيورباییگ بویینج( شکناییمرگد یرتناییب

)اراتییسآ :یور رییب

A

ییمن ) رادو

Nb/Zr

رییبارب رد

Th/Zr

(

Zhao and

Zhou, 2007

هییک ) یگنوییگچ ییینغ

یگدییش اییب لایییس هدییشدازآ زا هییتخت ورورییف یییم ناییشن ار هداد( دییهد

گنییس یاییه گیییفام یاییه

هتییشپ

ییییسونایقا زا

Sun

و

McDonough

( 1989 هداد و ) گنیییس یایییه یایییه

هتیییسوپ یا زا

Wedepohl

( 1995 ) )دنتیییسه

(B

رادویییمن

Nb/Y

رد

رییبارب

Ba

(

., 2010

et al

Zhu

ییینغ یگنوییگچ یياییسانش یارییب ) یياییمگام لایییس یگدییش

(

C

یاییهرادومن ) اییتود

یي

2

/TiO

5

O

2

P

رییبارب رد

Ba/La

(

Andersson et al., 2006

هییک ) ناییشن هدیینهد لایییس ریثأییت هدیینورورف هییتخت زا یییشيادج یاییه

D

رادوییمن )

Cs/Rb

رییبارب رد

Th/Yb

(

Andersson et al_{., 2006}

یم ناشن هک ) لایس اب امگام دهد

تسا هتفاي شياآ هدنورورف هتخت زا یشيادج یاه

ثحب هتییشر هوییک هییقطنم نارییيا لامییش رد زرییبلا اییب یا

زا هدمآديدپ یلکشرگد هنهپ رد هک تسا لاعف یلکشرگد کولب درونرب ( دراد یایج یبرع و ایساروا یاه

Allen et

al_{., 2003}

Zanchi et al_{., 2006;}

نایمرگد هیقطنم ا) شک

زا یشخب زین اراتسآ بونج رد هتشر

هوک رد اتیسا زریبلا

هدویت نونکایت یرتنایب زربلا ینوگاینوگ یذویین یایه

ایب

نس اه نوگانوگ ی شرازگ

هدش نایگ ناتسا روان رد ادنا

ماین ایب سیتتوئن یتیلویفا هعومجم «

یتیلوییفا هیعومجم رزن یايرد بونج

» نس اب یيااب هساترک شرازیگ

هدیش

( تسا

Salavati, 2008

هعومجم ا) هدویت

ایه یایهورباگ ی

هیک هیقطنم نيا نلاکلآ ایب

نیس نیيا رد نیسورا زا سیپ

یتیلویفا هعومجم رزت

ي هدش هب ،دنا ششک ایه ییلحم ی

نيا نشکادباسارپوس هنهپ یااب رد و مولپ تیلاعف یپ رد تبییسن نییسورا رد یتیلویییفا هییعومجم هداد

هدییش دیینا

(

Salavati et al_{., 2012; Salavati, 2008; Salavati}et al_{., 2013}

لامیش رد و نایگ ناتسا بونج رد ا) یرواین

(16)

گنس اه نسورا یناشیشتآ ی رزت

ي هدیش هینهپ رد و دینا

هراق تفاک یا

هدولآ هدش لاییس ایب دیيدپ ییشنارورف یایه

هدمآ ( دنا

Rezaei, 2013

نیینچمه ا) ،

بوینج رد ناتیسا

گنییس ،نایییگ هدییش هتنانییش یناییشیشتآ یاییه

هییک دیینا

نيا اتسا لنیپسا هراسنر اب بروم هتشوگ اهنآ هاگتسان گنس نورد هینهپ گیي رد اه هرایق

رایچد ،هدیمآ دیيدپ یا

گنس اب شياآ زا یتوایتم اجرد هتیسوپ یایه

هرایق یا

هدیییش دییینا (

Haghnazar and Shafeie, 2014

ا) رد

بونج یگ ناتیسا یرتناب یدینلب رد و نای

گیيدزن یایه

هلوسام ،

Kosari

و

Emami

( 2006 ) هدوت اه و گییفام ی

ینلاکلآ گیفامارتلا اب

نس هدریک یياسانش ار نسورا و دینا

شيادیپ اهنآ هب ار لاعف تی زایغآ رد ییششک یيامگام یاه

هتسناد هتسباو گیروزونس نیینچمه ادنا

، نیيا بوینج رد

هقطنم ، یدینلب رد یشناوضر گیيدزن یایه

ره ، هدویت و ایه

گياد ناییم رد یيوربایگورکیم یاه گیهآ

ایه هیساترک ی

یياسانش یيااب هدش

گنیس نیيا ادنا هاگتیسان یاراد ایه

نورد و یریسونتسآ هحیص

نلاکلآ تیهام اب یا و دنتیسه

د ر زاف یپ هساترک ششک یيااب

–

نژوئلاپ هدیمآ ديدپ دینا

یماگنه هک هرایق هتیسوپ هب یسر یياایب یا

هدی دینا ، یچد را

هتسوپ یگدولآ لایس و یا

و هدیش شناروریف یایه لویحت

هتفاي نيا ادنا هدوت اه گياد و ماگنه امگام يرزت یپ رد اه

تشپ هنهپ رد ششک یيازهویک زاف دادنر زا سپ و نامک

یناییم ییپلآ یاهزاف و دیمارا

دیيدپ هیقطنم رد ینایياپ

هدییمآ ( دیینا

Keshavarz Hedaiati, 2013

هیینماد رد ا)

ا یلامییش هدوییت ،دیینبرمک بویینج رد یزییکرم زرییبل

یاییه

هدیش یيایسانش ینلاکلآ یيورباگ ایهنآ شيادییپ هیک دینا

نورد یيامگام زاف هب هتسباو هحییص

رد سایيرت نایياپ یا

( تییسا هدییش هتییسناد یزییکرم زرییبلا

Dordoozi and

Masoudi, 2013

ا)

لاعف تییی دوییجو و( هدرتییسگ نلاییکلآ یياییمگام یاییه

هدوییت )نلاییکلآ یيورباییگ یاییه رد هییک

شییخب اییه ی

ییییم هدیییيد ناییییگ ناتیییسا نوگاییینوگ یاراد دنویییش

یییگ،يو و یریییسونتسآ هاگتییسان نورد یاییه

هحیییص یا

نایشن میسیتامگام نیيا ادنتیسه نیسورا زا سپ هدینهد

ناتییسا لییک رد و ناییمز نییيا رد یییششک هییلحرم گییي هینهپ یاایب رد ایقن رتیشیب رد هیک تیسا نایگ ایه

ی

هدییمآ دییيدپ یییلحم نییشکادباسارپوس ا

ادیین ا زا ییي ن ،ور

هب ییم ریظن هیساترک شناروریف ینایياپ یایهزاف رد دیسر

یيااییب ، رد شییخب اییه یاییهزاف ،نایییگ نوگایینوگ ی

نیییشکادباسارپوس هییینهپ یاایییب رد ییییلحم ییییششک هدوییت نییینچ ،هدرییک تیییلاعف طایینم نییيا رد ار یياییه

هدروآ ديدپ ادنا

هدویییت یدیییننامه هیییب هیییجوت ایییب هیییقطنم یایییه

اتییسا رتناییب رد شکناییمرگد هدوییت اییب نایییگ ن

یاییه

هییب ،ناتییسا رد رییگيد نلاییکلآ یییم رییظن

هدوییت دییسر یاییه

تیییلاعف نییینچ یییپ رد زییین شکناییمرگد یییششک یاییه

رتنایییب رد و نیییشکادباسارپوس هییینهپ گیییي یاایییب رد هایگياج هیب هیجوت ایب ادنیشاب هدیمآ دیيدپ نایگ ناتسا نییییمز هدویییت نیییيا یتنایییس ایییه

، هداد هیییمه یایییه

نیمز ئباور زین و یيایمیش هینومن یيارحیص

هیب ،ایه ریظن

یم هدویت نیيا هک دسر هیلحرم گیي تییلاعف ییپ رد ایه

هییقطنم رد لاییعف شنارورییف هیینهپ گییي یااییب یییششک هدییمآ دییيدپ ادیینا

ور نییيا زا گنییس نییيا ،

یور رییب اییه

نییمز یاهرادومن یتنایس

، ییگ،يو تیفاک هرایق یایه یا

یم ناشن ار هزادینا ایت هیک دینهد

ااییس رایچد میه یا

و یییشنارورف یگدویییلآ

هتییسوپ یایییه هدیییش یا

دییینا ا زا

ا ییي ن ،ور ییم ی ار نلاییکلآ یاییهورباگ هییعومجم نییيا ناوییت

هیقطنم شناروریف هینهپ یاایب ییششک راکوزایس هب زین اداد تبسن

تن هجی يریگ هداد هییمه هییياپ رییب یییسررب نییيا زا هدییمآرب یاییه

،

ییییسررب لمایییش گنیییس ،یيارحیییص یایییه

و یرایییگن

نیییمز کناییمرگد یيورباییگ هدوییت یيایمیییش هراییبرد ش

هدوییت نییيا شيادیییپ ئیییحم و هاگتییسان ،تییشرس ،

هییب

هتفاي تسد ريز یاه :دش هتفاي

ییسررب هیب هجوت اب هدویت نیيا ،یيارحیص یایه

یایه

نایییم رد یذوییین گنییس