• Nenhum resultado encontrado

36 Verbos Irregulares (específico)

No documento Latim a Arte de Raciocinar (páginas 66-70)

São irregulares os verbos que têm radicais diferentes nos tempos primitivos. A sua conjugação torna-se fácil se se souber a derivação dos tempos. São irregulares os seguintes verbos:

Tempos primitivos

Presente do indicativo Perfeito Supino Infinitivo Significado 1ª p.singular 2ª p. sing.

fero fers tuli latum ferre levar

fio fis factus sum - fiĕri tornar-se, fazer-se

volo vis volŭi - velle querer

nolo non vis nolŭi - nolle não querer

eo is iviouii itum ire ir

queo quis quivi - quire poder

36.1 - Conjugação de fero, fers, tuli, latum, ferre - levar - na voz ativa

Modo indicativo

Presente Imperfeito Futuro I Perfeito

levo levava levarei levei

fero ferēbam feram tuli

fers ferēbas feres tulīsti

fert ferēbat feres tulit

ferĭmus ferebāmus ferēmus tulĭmus

fertis ferebātis ferētis tulīstis

ferunt ferēbant ferent tulērunt

M.-q.-perfeito futuro II levara tinha levado

tulĕram tulĕro tulĕras tulĕris tulĕrat tulĕrit tulerāmus tulerĭmus tulerātis tulerĭtis tulĕrant tulĕrint Modo subjuntivo

Presente Imperfeito Perfeito M.-q.-perfeito leve levasse tenha levado tivesse levado

feram ferrem tulĕrim tulīssem

feras ferres tulĕris tulīsses

ferat ferret tulĕrit tulīsset

ferāmus ferrēmus tulerĭmus tulissēmus

ferātis ferrĕtis tulerĭtis tulissētis

ferant ferrent tulĕrint tulīssent

Imperativo - presente = fer (= leva) ferte (= levai)

36.2 - Conjugação de fero - na voz passiva

Modo indicativo

Presente = (sou levado) feror, ferris, fertur, ferĭmur, ferimĭni, ferūntur 

Imperfeito = (era levado) ferĕbar, ferebāris, ferebātur, ferebāmur, ferebamĭni, ferebāntur  Futuro I = (serei levado) ferar,ferēris, ferētur, ferēmur, feremĭni, ferēntur 

Perfeito = (fui levado) latus, a, um - sum, es, est lati, æ, a – sumus, estis, sunt

M.-q.-perfeito = (tinha sido levado) latus, a, um - eram, eras, erat lati, æ, a - erāmus, erātis, erant

Futuro II = (terei sido levado) latus, a, um - ero, eris, erit lati, æ, a - erĭmus, erĭtis, erunt

Modo subjuntivo

Presente = (seja levado) ferar, ferāris, ferātur, ferāmur, feramĭni, ferāntur 

Imperfeito = (fosse levado) ferrer, ferrēris, ferrētur, ferrēmur, ferremĭni, ferrēntur 

Perfeito = (tenha sido levado) latus, a, um - sim, sis, sit lati, æ, a – simus, sitis, sint

M.-q.-perfeito = (tivesse sido levado) - latus, a, um - essem, esses, esset, essēmus, essētis, essent

Imperativo - (sê levado) = ferre

(sede levado) = ferimĭni

Os compostos de feroseguem a sua conjugação e os principais são:

aufĕro, aufers,abstŭli, ablātum, aferre = levar  affĕro, affers, attŭli, allātum, affērre = trazer 

confĕro, confers, contŭli, collātum, conferre = conferir  diffĕro, differs, distŭli, dilātum, diffērre = diferir  effĕro, effers, extŭli, elātum, effērre = arrebatar  infĕro, infers, intŭli, illātum, inferre = levar  offĕro, offers, obtŭli, oblātum, offērre = oferecer 

 profĕro, profers, protŭli, prolātum, profērre = estender, mostrar  refĕro, refers, retŭli (rettŭli), relātum, refērre = tornar a trazer  transfĕro, transfers, transtŭli, translātum, transfērre = transferir  36.3 -Verbo fio, fis, factus sum, fiĕri = ser feito, tornar-se, acontecer

Este verbo é a voz passiva de facĭoe tem a seguinte conjugação:

Modo indicativo

Presente = (sou feito ou torno-me) - fio, fis, fit, fimus, fitis, fiunt

Imperfeito = (era feito ou tornava-me) - fiēbam, fiēbas, fiēbat, fiebāmus, fiebātis, fiēbant

Futuro I = (serei feito ou tornar-me-ei) – fiam, fies, fiet, fiēmus, fiētis, fient

Perfeito = (fui feito ou tornei-me) – factus, a, um - sum, es, est facti, æ, a - sumus, estis, sunt

M.-q.-perfeito = (tinha sido feito ou tornara-me) – factus, a, um - eram, eras, erat facti, æ, a - erāmus, erātis, erant

Futuro II = (terei sido feito ou ter-me-ei tornado) – factus, a, um - ero, eris, erit facti, æ, a – erĭmus, erĭtis, erunt Observação: o verbofacĭotem duas espécies de compostos:

1. compostos pela anteposição de uma preposição, sendo que a vogal da sílaba fa transforma-se em i:

conficĭo (acabar, concluir), deficĭo(abandonar, desertar), interficĭo (matar, exterminar). A voz passiva destes compostos é regular: conficior, confectus sum, confīci...

2. compostos pela anteposição de palavra sem ser preposição, sendo que a vogal da sílaba fapermanece na voz ativa. Estes compostos seguem fio na voz passiva: calefacĭo (aquecer), madefacĭo (molhar),

 patefacĭo (abrir),tepefacĭo(amornar ), fazem (na passiva) calefīo, madefīo, patefīo, tepefīo.

36.4 - Verbos volo (querer), nolo (não querer), malo (preferir) Modo indicativo

Presente = volo, vis, vult, volŭmus, vultis, volunt

nolo, non vis, non vult, nolŭmus, non vultis, nolunt malo, mavis, mavult, malŭmus, mavūltis, malunt

Imperfeito = volēbam, volēbas, volēbat, volebāmus, volebātis, volēbant nolēbam, nolēbas, nolēbat, nolebāmus, nolebātis, nolēbant malēbam, malēbas, malēbat, malebāmus, malebātis, malēbant

Futuro I = volam voles, volet, volēmus, voloētis, volent nolam, noles, nolet, nolēmus, nolētis, nolent malam, males, malet, malēmus, malētis, malent

Perfeito = volŭi, voluīsti, volŭit, voluĭmus, voluīstis, voluērunt nolŭi, noluīsti, nolŭi, noluĭmus, noluīstis, noluērunt malo, maluīsti, maluĭt, maluĭmus, maluīstis, maluērunt

M.-q.- perfeito = voluĕram, voluĕras, voluĕrat, voluerāmus, voluerātis, voluĕrant noluĕram, noluĕras, noluĕrat, noluerāmus, noluerātis, noluĕrant maluĕram, maluĕras, maluĕrat, maluerāmus, maluerātis, maluĕrant

Futuro II = voluĕro, voluĕris, voluĕrit, voluerĭmus, voluerĭtis, voluĕrint noluēro, noluēris, noluĕrit, noluerĭmus, noluerĭtis, noluĕrint maluĕro, maluĕris, maluĕrit, maluerĭmus, maluerĭtis, maluĕrint Modo subjuntivo

Presente = velim, velis, velit, velīmus, velītis, velint nolim, nolis, nolit, nolīmus, nolītis, nolint

malim, malis, malit, malīmus, malītis, malint

Imperfeito = vellem, velles, vellet, vellēmus, vellētis, vellent

nollem, nolles, nollet, nollēmus, nollētis, nollent mallem, malles, mallet, mallēmus, mallētis, mallent

Perfeito = voluĕrim, voluĕris, voluĕrit, voluerĭmus, voluerĭtis, voluĕrint noluĕrim, noluĕris, noluĕrit, noluerĭmus, noluerĭtis, noluĕrint maluĕrim, maluĕris, maluĕrit, maluerĭmus, maluerĭtis, maluĕrint

M.-q.- perfeito voluīssem, voluīsses, voluīsset, voluissēmus, voluissētis, voluīssem noluīssem, noluīsses, noluīsset, noluissēmus, noluissētis, noluīssent

Imperativo (somente é possível com nolo) noli = não queiras

nolīte = não queirais

36.5 - Verbo eo, is, ĭi ou īvi, ĭtum, īre = ir

Modo indicativo

Presente = (vou) eo, is, it, imus, itis, eunt

Imperfeito = (ia) ibam, ibas, ibat, ibāmus, ibātis, ibant

Futuro I = (irei) ibo,ibis, ibit, ibĭmus, ibĭtis, ibunt

Perfeito = (fui) ĭi, isti, ĭit, iĭmus, istis, iērunt

M.-q.-perfeito (fora ou tinha ido) iĕram, iĕras, iĕrat, ierāmus, ierātis, iĕrant

Futuro II = (terei ido) iĕro, iĕris, iĕrit, ierĭmus, ierĭtis, iĕrint

Modo subjuntivo

Presente = (vá) eam, eas, eat, eāmus, eātis, eant

Imperfeito = (fosse) irem, ires, iret, irēmus, irētis, irent

Perfeito = (tenha ido) iĕrim, iĕris, iĕrit, ierĭmus, ierĭtis, iĕrint

M.-q.-perfeito (tivesse ido) issem, isses, isset, issēmus, issētis, issent

Imperativo = i = vai Ite = ide

36.6 - Compostos de eo (seguem, portanto, a sua conjugação):

abĕo, abis, abĭi (abīvi), abĭtum, abīre = ir -se embora

adĕo, adis, adĭi (adīvi), adĭtum, adīre = fazer visita

ambĭo, ambis, ambĭi (ambīvi), ambītum, ambīre = andar ao aredor  coĕo, cois, coĭit (coīvi), coĭtum, coīre = ir juntamente, reunir -se

exĕo, exis, exĭi (exīvi), exĭtum, exīre = sair  inĕo, inis, inĭi (inīvi), inĭtum, inīre = ir para

obĕo, obis, obĭi (obīvi), obĭtum, obīre = sobrevir, vir ter com  perĕo, peris, perĭi (perīvi), perĭtum, perīre = perecer 

 præterĕo, prætĕris, præterĭi (præterīvi), præterĭtum, præterīre = passar  redĕo, redis, redĭi (redīvi), redĭtum, redīre = voltar 

subĕo, subis, subĭi (subīvi), subĭtum, subīre = sofrer 

36.7 - Verboquĕo, quis, quīvi, quīre = poder

Modo indicativo

Pressente = (posso) quĕo, quis, quit, quimus, quitis, quĕunt

Imperfeito = (podia) quibam, quibas, quibat, quibāmus, quibātis, quibant

Futuro I = (poderei) quibo, quibis, quibit, quibĭmus, quibĭtis, quibunt

Perfeito = (pude) quivi, quivīsti, quivit, quivĭmus, quivīstis, quivērunt

M.-q.-perfeito (pudera) quivĕram, quivĕras, quivĕrat, quiverāmus, quiverātis, quivĕrant

Futuro II = (terei podido) quivĕro, quivĕris, quivĕrit, quiverĭmus, quiverĭtis, quivĕrint

Modo ssubjuntivo

Presente = (possa) quĕam, quĕas, quĕat, queāmus, queātis, quĕant

Imperfeito = (pudesse) quirem, quires, quiret, quirēmus, quirētis, quirent

Perfeito = (tenha podido) quivĕrim, quivĕris, quivĕrit, quiverĭmus, quivĕritis,quivĕrint

M.-q.-perfeito (tives.podido) quivīssem, quivīsses, quivīsset, quivissēmus, quivissētis, quivīssent

Observação: O verbo nequĕo (não querer) é composto de quĕo e segue a sua conjugação. Ambos não têm

imperativo.

No documento Latim a Arte de Raciocinar (páginas 66-70)