ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﯽﺸﻫوﮋﭘ ي
ﯽﺳرﺮﺑ
ﻪﺨﺴﻧ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ و رﺎﺒﺘﻋا
ي
ﯽﺳرﺎﻓ
ﺶﺳﺮﭘ
ﻪﻣﺎﻧ
ي
ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ
ﮓﻨﯿﻧود و نﺎﯿﺳرﺎﭘ
ﺪﻤﺤﻣ ﯽﯾﺎﻨﯿﻣا
ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ناور
ﯽﺳﺎﻨﺷ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ، هﺎﮕﺸﻧاد
ﺪﻫﺎﺷ ، ناﺮﻬﺗ ، ناﺮﯾا
*
ﺪﻤﺤﻣ ﻢﯿﻫاﺮﺑا يﺮﻐﺻا داﻮﺟ دﺎﺑآ
ناور هوﺮﮔ رﺎﯾدﺎﺘﺳا ﯽﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﺳﺎﻨﺷ
ناﺮﯾا ،ﺪﻬﺸﻣ ،ﺪﻬﺸﻣ
يدازآ دﻮﻤﺤﻣ
ناور هوﺮﮔ ،ﯽﯾﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻪﻣﻼﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﺳﺎﻨﺷ
ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ
لﺎﺷ ﯽﻧﺎﻄﻠﺳ ﺎﺿر
يﻮﺠﺸﻧاد ناور ياﺮﺘﮐد هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﺳﺎﻨﺷ
ناﺮﯾا ،ﺪﻬﺸﻣ ،ﺪﻬﺸﻣ ﯽﺳودﺮﻓ
* لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﻮﻣ :
ناور هوﺮﮔ ،ﯽﺳﺎﻨﺷ هﺪﮑﺸﻧاد ناور ي و ﯽﺳﺎﻨﺷ
ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ ، هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﻬﺸﻣ ﯽﺳودﺮﻓ ،
ﺪﻬﺸﻣ ،
ناﺮﯾا
mjasghari@um.ac.ir
لﻮﺻو ﺦﯾرﺎﺗ :
6 / 2 / 93
ﺪﯿﯾﺎﺗ ﺦﯾرﺎﺗ : 18 / 9 / 93
ﻪﺻﻼﺧ
ﻪﻣﺪﻘﻣ :ﻪﺒﻨﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ هزوﺮﻣا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ داﺮﻓا ﯽﺘﺴﯾﺰﻬﺑ و ﺖﻣﻼﺳ زا ﻢﻬﻣ يا
ﺖﺳا
.
ﯽﻣ ﺎﻨﻌﻣ داﺮﻓا ﯽﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و ﺪﺸﺨﺑ
رد ﻢﻬﻣ يا
ﯽﻣ ﮏﻤﮐ داﺮﻓا ﻪﺑ ﯽﻧاﺮﺤﺑ ﻂﯾاﺮﺷ ﺪﻨﮐ
.
ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ فﺪﻫ
ﯽﺳرﺮﺑ
ﯽﮔﮋﯾو يﺎﻫ
ناور ﻪﺨﺴﻧ ﯽﺠﻨﺳ
ي
ﺶﺳﺮﭘ ﯽﺳرﺎﻓ ﻪﻣﺎﻧ
ي
ﮓﻨﯿﻧود و نﺎﯿﺳرﺎﭘ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ)
2009
(
ﯽﻣ ﺎﺑ ﺪﺷ
.
شور رﺎﮐ :
ﻪﻧﻮﻤﻧ
ي
ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ)
92
-1391
(
ﻞﻣﺎﺷ 348 ﺮﻬﺷ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد زا ﺮﻔﻧ
ﺪﻬﺸﻣ
)
141 و دﺮﻣ 206 نز ﺮﻔﻧ
(
ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﻪﻧﻮﻤﻧ
و بﺎﺨﺘﻧا سﺮﺘﺳد رد يﺮﯿﮔ
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ
ي
ﮓﻨﯿﻧود و نﺎﯿﺳرﺎﭘ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ)
2009
(
ﺪﻧدﺮﮐ ﻞﯿﻤﮑﺗ ار ،
.
هداد ﻞﯿﻠﺤﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﯽﻠﻣﺎﻋ ﻞﯿﻠﺤﺗ شور يﺪﯿﯾﺎﺗ
ﻪﺑ نﻮﺳﺮﯿﭘ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺺﺧﺎﺷ ،هزﺎﺳ رﺎﺒﺘﻋا ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ و اﺮﮕﻤﻫ رﺎﺒﺘﻋا ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ
)
ﯽﻧورد ﯽﻧﺎﺴﻤﻫ
(
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نآ راﺰﻓا
SPSS
ﻪﺨﺴﻧ
ي
20
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا.
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ :
ﺎﺑ ،يﺪﯿﯾﺎﺗ ﯽﻠﻣﺎﻋ ﻞﯿﻠﺤﺗ 4
ﻞﻣﺎﻋ
)
،يﻮﻨﻌﻣ تادﺎﻘﺘﻋا ﺖﯿﻤﻫا ،ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ
يﻮﻨﻌﻣ زﺎﯿﻧ و يﻮﻨﻌﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
(
ﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا
.
نﻮﻣزآ ﻦﯾا ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ
)
خﺎﺒﻧوﺮﮐ يﺎﻔﻟآ
(
ياﺮﺑ
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ يﻮﻨﻌﻣ زﺎﯿﻧ و يﻮﻨﻌﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ،يﻮﻨﻌﻣ تادﺎﻘﺘﻋا ﺖﯿﻤﻫا ،ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺑاﺮﺑ 84
/
0 ، 90
/
0 ، 77
/
0 و 82
/
0 نﻮﻣزآ ﻞﮐ ياﺮﺑ و 90
/
0 ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ
.
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ :
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺮﺑ ﺎﻨﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا
، ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ، ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ و رﺎﺒﺘﻋا
ﯽﻣ و دراد ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ نآ زا ناﻮﺗ ي
دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻧاﺮﯾا
.
هژاو يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ :
ﺶﺳﺮﭘ ،ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ ،رﺎﺒﺘﻋا ﻪﻣﺎﻧ
، ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ
ﯽﭘ ﺖﺷﻮﻧ :
مﺎﺠﻧا ﯽﺻﺎﺧ دﺎﻬﻧ ﯽﻟﺎﻣ ﺖﯾﺎﻤﺣ نوﺪﺑ و ﺪﻬﺸﻣ ﯽﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﯿﯾﺎﺗ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﻪﻄﺑار ،نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﺑ و هﺪﺷ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ يا .
زا نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ مﺎﻤﺗ
رد ﻪﮐ ﯽﻧﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد
ﻢﻫ ﺪﻧﺪﻧﺎﺳر يرﺎﯾ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﮏﯿﻧ اﺮﻫز ﻢﻧﺎﺧ زا ﻦﯿﻨﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻪﺟﻮﺗ هزوﺮﻣا ﺑ نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ
ﺖﯿﻓﺮﻇ ﻪ رد ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ فﻮﻄﻌﻣ ﯽﯾﺎﻫ
ﺪﻧراد رﺎﯿﺴﺑ ﺶﻘﻧ ﯽﮔﺪﻧز ﺖﯿﻔﯿﮐ
.
ﻪﻔﻟﻮﻣ ﻦﯾا زا ﯽﮑﯾ ﺎﻫ
، ﺖﺳا ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ
.
رد
لﺎﺳ هزﺎﺳ ،ﺮﯿﺧا يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ شﺮﺘﺴﮔ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ي
ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ يا
ناور نﺎﺳﺎﻨﺷ و ناور ناﺮﮕﻧﺎﻣرد راﺮﻗ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا
)
3
-1
.(
شﻼﺗ هدﺮﺘﺴﮔ ﯽﯾﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ هزﺎﺳ ﻦﯾا ﯽﺗﺎﯿﻠﻤﻋ و ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ ﻒﯾرﺎﻌﺗ ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺖﺳا
.
نﻮﺘﻨﯾرﻮﺳ
1
نﻮﺴﯿﺗﺎﭘ و
2
ﻪﺒﻨﺟ ار ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ يا
ﯽﻣ نﺎﺴﻧا دﻮﺟو زا ﺪﻨﻧاد
ﯽﻣ ﺖﯿﻧﺎﺴﻧا دﺮﻓ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻘﺘﻌﻣ و ﺪﻫد
ﺪﻧ دﺮﻓ ﻢﻬﻣ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﺑ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﻪﮐ
ﻪﺑ و ﺖﺳا طﺎﺒﺗرا رد وا
ﺎﺴﻣ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﯾ
ﯽﻣ ﮏﻤﮐ ﯽﮔﺪﻧز ﻞ ﺪﻨﮐ
)
4
( .
نﺎﮔو
3
ﻪﻨﯿﻣز رد ﺪﺷر ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ار ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﻢﻫ ﯽﯾﺎﻫ
ﺖﺧﺎﻨﺷ نﻮﭼ
ﯽﻣ داﺮﻓا ﻦﯿﺑ رد نﺎﺠﯿﻫ و قﻼﺧا دا
ﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار نآ و ﺪﻧ ا
و شﺮﮕﻧ ﮏﯾ ن
هزﻮﺣ زا و جوا تﺎﯿﺑﺮﺠﺗ ﻞﻣﺎﺷ د يﺪﺷر يﺎﻫ
ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ر دﺮﯿﮔ
)
5
( .
ﻪﻨﯿﻣز رد ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﺶﻘﻧ درﻮﻣ رد ﻪﻗﻼﻋ ،يرﺎﻤﯿﺑ و ﯽﺘﻣﻼﺳ ي
هﺪﻨﯾاﺰﻓ ي يا
دراد دﻮﺟو
)
6
(
، ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ دﺎﻌﺑا ﻒﯾﺮﻌﺗ رد ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﮐ يا
ﯽﻣ هرﺎﺷا يﻮﻨﻌﻣ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﯽﻧاور ،ﯽﻧﺎﻤﺴﺟ دﺎﻌﺑا ﻪﺑ ،نﺎﺴﻧا يدﻮﺟو ﺪﻨﮐ
.
حﺮﻄﻣ نﺎﺴﻧا ﯽﻟﺎﻌﺗ و ﺪﺷر رد ار يﻮﻨﻌﻣ ﺪﻌﺑ ﯽﻣ
دزﺎﺳ
)
7،8
(
ﻢﻫ و ﻦﯿﻨﭼ
ﺰﻣﻮﮔ
4
و ﺮﺸﯿﻓ
5 )
9
(
ﻪﺘﻧآ ، ﺮﻨﯾر
6
نارﺎﮑﻤﻫ و
)
10
(
ﯽﮔﺪﻧز ﺖﯿﻔﯿﮐ هوﺮﮔ ،
ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎﺳ
)
7،8
(
ﯽﻣ هرﺎﺷا يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﺑ ، و ﺪﻨﻨﮐ
ﺖﻣﻼﺳ
يﻮﻨﻌﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ﺴﻧا رد ﺖﻣﻼﺳ ﻢﻬﻣ دﺎﻌﺑا زا ﯽﮑﯾ
ﺎ ن ﯽﻣ ﯽﻘﻠﺗ ﺪﻨﻨﮐ
.
ﻪﺑ
و لدﺎﻌﺘﻣ ﯽﻃﺎﺒﺗرا ،يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﯽﻠﮐ رﻮﻃ يﺎﻫوﺮﯿﻧ ﻦﯿﺑ ار ﻪﭼرﺎﭙﮑﯾ
ﯽﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ﯽﻠﺧاد ﯽﮔﮋﯾو ﺎﺑ و ﺪﻨﮐ
،ﯽﮔﺪﻧز رد تﺎﺒﺛ يﺎﻫ و ﺐﺳﺎﻨﺗ ،ﺢﻠﺻ
ﻂﯿﺤﻣ و ﻪﻌﻣﺎﺟ ،اﺪﺧ ،ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ ﺎﺑ ﮏﯾدﺰﻧ طﺎﺒﺗرا سﺎﺴﺣا ،ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﯽﻣ ﺺﺨﺸﻣ دﻮﺷ
.
ﻦﯿﯿﻌﺗ ار دﺮﻓ ﺖﯿﻣﺎﻤﺗ و ﯽﮕﭼرﺎﭙﮑﯾ ،يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ
ﯽﻣ ﺪﻨﮐ
)
11
.(
ﻣﺎﯿﭘ ﺮﺑ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد دﻮﺟﻮﻣ تﺎﯿﺑدا ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد يﺎﻫﺪ
ﺖﺳا ﺰﮐﺮﻤﺘﻣ ﯽﺘﺴﯾﺰﻬﺑ و
ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ دﺎﻌﺑا ﺮﮕﯾد ﻪﮐ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺖﻣﻼﺳ ﻞﯿﺒﻗ زا ﻪﺒﻨﺟ ناور و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﻦﯿﺑ طﺎﺒﺗرا ﻞﺜﻣ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ
،ﯽﮔدﺮﺴﻓا ﺲﻔﻧ تﺰﻋ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯾﺎﻤﺣ ،ﺖﺒﺜﻣ سﺎﺴﺣا نﻮﭼ ﯽﯾﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ لﺮﺘﻨﮐ ،ترﺎﻬﻣ ،ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺪﺷر ،ﯽﮔﺪﻧﺎﻣرد باﺮﻄﺿا و ﯽﻣﺎﮐدﺎﺷ ،يﺮﮔ
ز زا ﺖﯾﺎﺿر ﯽﮔﺪﻧ
دراد راﺮﻗ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ
)
15
-12
.(
ﻪﻨﯿﻣز رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻧﻮﮕﻤﻫﺎﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هزﺎﺳ ﯽﺑﺎﯾزرا ي
،ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ي
ﻢﻫ و ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ زا ﻊﻣﺎﺟ و ﻢﺠﺴﻨﻣ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد ندﻮﻤﻧ ﻢﻫاﺮﻓ ﻦﯿﻨﭼ
ﺪﺷﺎﺑ ﺖﯿﻤﻫا ﺰﯾﺎﺣ و يروﺮﺿ نآ ﯽﺑﺎﯾزرا ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ يراﺰﺑا
.
ﻦﯿﻤﻫ رد
نﺎﯿﺳرﺎﭘ ﺎﺘﺳار
7
ﮓﻨﯿﻧود و
8 )
16
(
، ﻪﻔﻟﻮﻣ هزﺎﺳ يﺎﻫ جاﺮﺨﺘﺳا ار ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ي
1Swinton 2
Pattison
3Vaughan
4Gomez
5John 6Unterrainer 7Parsian
8Dunning
ﺪﻧدﻮﻤﻧ
.
ﺶﯿﭘ ﺶﺳﺮﭘ ﺲﯾﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧ
ي راﺰﺑا رﺎﻬﭼ و طﻮﺑﺮﻣ تﺎﯿﺑدا زا ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻖﺘﺸﻣ دﻮﺟﻮﻣ
.
ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ سﺎﯿﻘﻣ
:
هدﺮﺧ ﯽﻧورد ﯽﻧﺎﺴﻤﻫ ﻦﯿﺑ ﺎﻫ سﺎﯿﻘﻣ
59
/
0 ﺎﺗ 97
/
0 دﻮﺑ
)
17
( .
رد هدﺮﺧ ﯽﻧورد ﯽﻧﺎﺴﻤﻫ يﻮﻨﻌﻣ ﯽﺑﺎﯾﺎﻨﻌﻣ سﺎﯿﻘﻣ سﺎﯿﻘﻣ
ﻦﯿﺑ ﺎﻫ 60
/
0
ﺎﺗ 62
/
0 دﻮﺑ
)
18
.(
سﺎﯿﻘﻣ ﻞﮐ ياﺮﺑ ﻪﻧازور يﻮﻨﻌﻣ برﺎﺠﺗ خﺎﺒﻧوﺮﮐ يﺎﻔﻟآ
90
/
0 دﻮﺑ
)
19
( .
ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻪﻨﯿﻣز
ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﺴﺳﻮﻣ ﯽﻠﻣ ﯽﺑﺎﯾ
ﺎﯿﻧﺮﻔﯿﻟﺎﮐ هﺎﮕﺸﻧاد ،
ﺶﻧاد رد فﺪﻫ و ﺎﻨﻌﻣ يﻮﺠﺘﺴﺟ نازﻮﻣآ
، ﯽﻧﺎﺴﻤﻫ
هدﺮﺧ ﯽﻧورد سﺎﯿﻘﻣ
ﻦﯿﺑ ﺎﻫ 75
/
0 و 97
/
0 و ﺺﺧﺎﺷ ﻦﯾا مﺎﻤﺗ و هدﻮﺑ ﺮﺒﺘﻌﻣ ﺎﻫ
ﺐﻫﺬﻣ ﺮﺑ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ يدﻮﺟو و
، دﻮﺑ ﺰﮐﺮﻤﺘﻣ
)
16
( .
ﻪﺨﺴﻧ ي ﻪﯿﻟوا ي زا ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ سﺎﯿﻘﻣ 35
هﺪﺷ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺶﺨﺑ ﺖﻔﻫ رد ﻪﯾﻮﮔ
،ﯽﻧاﺪﯿﻣ ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ ،ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ ،يﻮﻨﻌﻣ تادﺎﻘﺘﻋا ﺖﯿﻤﻫا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺳ ﮏﯾ و يﻮﻨﻌﻣ برﺎﺠﺗ ،يﻮﻨﻌﻣ يﺎﻫزﺎﯿﻧ ،تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺌ
ﺦﺳﺎﭘزﺎﺑ لاﻮ دﻮﺑ
.
ﻪﺨﺴﻧ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا ﯽﯾﺎﻬﻧ ي ﻣﺎﻧ
زا ﻪﮐ ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ نﺎﯿﺳرﺎﭘ ﻂﺳﻮﺗ ﻪ 29
رد ﻪﯾﻮﮔ
هدﺮﺧ رﺎﻬﭼ ،يﻮﻨﻌﻣ برﺎﺠﺗ ،يﻮﻨﻌﻣ تادﺎﻘﺘﻋا ﺖﯿﻤﻫا ،ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ سﺎﯿﻘﻣ
و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﯿﮑﺸﺗ و يﻮﻨﻌﻣ زﺎﯿﻧ 62
/
0 ﻪﻄﺳاو ﻪﺑ ﺲﻧﺎﯾراو رﺎﻬﭼ ﻦﯾا ي
هدﺮﺧ ﺪﺷ ﻦﯿﯿﺒﺗ سﺎﯿﻘﻣ
)
16
.(
هﺪﻤﻋ ﺶﻘﻧ و ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﺖﯿﻤﻫا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯽﻧاور ﺖﻣﻼﺳ رد ﻪﮐ يا
ﻠﺑﺎﻘﻣ و ناﺮﺤﺑ ﺎﺑ ﻪ دراد ﯽﮔﺪﻧز يﺎﻫ يدﺮﺑرﺎﮐ و يﺮﻈﻧ يﺎﻫزﺎﯿﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و
ﻪﻨﯿﻣز رد ي ﯽﻧاﺮﯾا ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ رد ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﺶﺠﻨﺳ ،
ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﻠﺻا فﺪﻫ
ﺮﺿﺎﺣ ، ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي ﯽﮔﮋﯾو ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﯽﺗﺎﻣﺪﻘﻣ ناور يﺎﻫ
سﺎﯿﻘﻣ ﯽﺠﻨﺳ
ﯾﻮﻨﻌﻣ ﺖ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ي ﺖﺳا ﯽﻧاﺮﯾا ﻪﮐ
ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا شور ﺎﻫ ي ﺐﺳﺎﻨﻣ رﺎﻣآ ي
ﻣ و ﻂﺒﺗﺮ ﺎﺑ نﻮﻣزآ زﺎﺳ ي ﻘﻣ ﯿ سﺎ ﺳرﺎﻓ ﯽ ﻮﻨﻌﻣ ﯾ ﺖ ار ارا ﯾﻪ هدﺮﮐ و
وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ناور ﺠﻨﺳ ﯽ نآ ار ،ﮓﻨﻫﺮﻓ رد يدﺮﺑرﺎﮐ
ﺮﺗ ﺪﻨﮐ
.
شور رﺎﮐ
ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ شور
ﺖﻬﺟ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺸﯾﺎﻤﯿﭘ رﺎﺒﺘﻋا
ﯽﺑﺎﯾ و
ﯽﺳرﺮﺑ و ﯽﮔﮋﯾ يﺎﻫ ناور ﺠﻨﺳ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ سﺎﯿﻘﻣ ﯽ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
.
ﻪﻌﻣﺎﺟ ي
نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد مﺎﻤﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا يرﺎﻣآ ﺮﺴﭘ و ﺮﺘﺧد
هﺎﮕﺸﻧاد ﺮﻬﺷ يﺎﻫ
لﺎﺳ رد ،ﺪﻬﺸﻣ 921
-1391 دﻮﺑ
.
ﻪﻌﻣﺎﺟ زا داﺪﻌﺗ قﻮﻓ يرﺎﻣآ ي 348
زا
نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد 18
ﺎﺗ 54 ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻟﺎﺳ 206
ﺮﺘﺧد
)
2
/
59
(%
و 142 ﺴﭘ ﺮ
)
8
/
40
(%
ﺎﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا و سﺮﺘﺳد رد يﺮﯿﮔ
نﺎﮔرﻮﻣ لوﺪﺟ سﺎﺳا ﺮﺑ
ﺪﻧﺪﯾدﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا
.
ﺲﭘ زا ﺐﺴﮐ ﺎﺿر ﯾ ﺖ اﺮﺑ ي ﺖﮐﺮﺷ رد ﺶﻫوﮋﭘ و
ﻤﻃا ﯿ نﺎﻨ ﻪﺑ ﻊﺟار ﯽﺸﺨﺑ ﻪﻧﺎﻣﺮﺤﻣ
ندﻮﺑ تﺎﻋﻼﻃا ، كﻼﻣ دورو ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ
ﺮﺿﺎﺣ ، ﻦﺘﺷاد ﺖﻣﻼﺳ ناور ﺘﺧﺎﻨﺷ دﻮﺑ ﯽ ﻪﮐ مﺪﻋ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻪﺑ ﺺﺼﺨﺘﻣ
ناور ناور و ﯽﺳﺎﻨﺷ هﺪﻨﻨﮐﺪﯿﯾﺎﺗ ﯽﮑﺷﺰﭘ
دﻮﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ي
.
ﺪﯿﯾﺎﺗ زا ﺲﭘ
ناور ﺖﻣﻼﺳ هﻮﯿﺷ ﻪﺑ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻨﯾاﺮﻓ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺪﺷ لﺎﺒﻧد ﺮﯾز ي
.
ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ و
ﯽﮔﮋﯾ يﺎﻫ ناور ﺠﻨﺳ ﺶﺳﺮﭘ ﯽ ﻪﻣﺎﻧ ﻪﺑ ﺖﺴﺨﻧ ،ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ي
ﻪﻤﺟﺮﺗ ﺲﭙﺳ ،هﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻤﺟﺮﺘﻣ رﺎﯿﺘﺧا رد نآ ي
ﻪﻤﺟﺮﺗ ياﻮﺘﺤﻣ ﺶﺳﺮﭘ ﯽﺳرﺎﻓ ي
ﻞﺻﺎﺣ نﺎﻨﯿﻤﻃا نآ ﯽﻠﺻا ياﻮﺘﺤﻣ ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻧ
دﻮﺷ
.
رد ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﺘﻣ ﺪﻌﺑ ي ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﺺﺼﺨﺘﻣ ﮏﯾ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻣﺎﻧ
دﺪﺠﻣ نادﺮﮔﺮﺑ ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا ﻪﺑ ﯽﺳرﺎﻓ زا ﺪﺷ
1 .
رد ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺨﺴﻧ ،ﺮﺧآ ي ي
ﻪﺨﺴﻧ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﯽﻠﺻا زا ﺮﻔﻧ ﻪﺳ رﺎﯿﺘﺧا رد دﺪﺠﻣ نادﺮﮔﺮﺑ و هﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ ي
ناور هوﺮﮔ ﺪﯿﺗﺎﺳا درﻮﻣ يرﻮﺻرﺎﺒﺘﻋا ﺖﻬﺟ زا ﺎﺗ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳﺎﻨﺷ
دﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا
.
ﺶﺳﺮﭘ ،ﺪﯿﺗﺎﺳا ﺪﯿﯾﺎﺗ زا ﺲﭘ ﺪﺷ ﻢﯿﻈﻨﺗ اﺮﺟا ياﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧ
.
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ ﯽﺗﺎﻣﺪﻘﻣ ي
يور ﺮﺑ راﺰﺑا ﻦﯾا 30
ﺪﯾدﺮﮔ اﺮﺟا ﻮﺠﺸﻧاد
ﺲﯿﻠﺳ و تﺎﻣﺎﻬﺑا ﻊﻓر زا ﺪﻌﺑ و ﻪﯾﻮﮔ نﺪﺷ ﺮﺗ
ﻪﻧﻮﻤﻧ يور ﺮﺑ ،ﺎﻫ ﯽﻠﺻا ي
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ
.
راﺰﺑا ﺶﻫوﮋﭘ
ﻒﻟا -ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ :
ﻦﯾا ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ار ﮓﯿﻨﯿﻧود و نﺎﯿﺳرﺎﭘ
)
16
(
ﺶﺠﻨﺳ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا ﯽﺑﺎﯾزرا و داﺮﻓا ﯽﮔﺪﻧز رد ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﺖﯿﻤﻫا
نآ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺪﻧا
.
راﺰﺑا ﻦﯾا ﮏﯾ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي ﯽﺷراﺰﮔدﻮﺧ 29
ﺳﺌ ﯽﻟاﻮ ﺖﺳا
زا و ﯽﺗﺮﮑﯿﻟ ﻒﯿﻃ ﮏﯾ ترﻮﺻ ﻪﺑ لاﻮﺌﺳ ﺮﻫ رد و 1
ﺎﺗ 4 هﺮﻤﻧ يراﺬﮔ
ﯽﻣ دﻮﺷ
.
راﺰﺑا ﻢﻫ هﺮﻤﻧ ي ﯽﻠﮐ و ﻢﻫ هﺮﻤﻧ يﺎﻫ هدﺮﺧ سﺎﯿﻘﻣ ﺎﻫ ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ ي
)
10 لاﻮﺌﺳ
(
ﯽﮔﺪﻧز رد يﻮﻨﻌﻣ تادﺎﻘﺘﻋا ﺖﯿﻤﻫا ،
)
4 لاﻮﺌﺳ
(
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ، يﺎﻫ
يﻮﻨﻌﻣ
)
6 لاﻮﺌﺳ
(
يﻮﻨﻌﻣ يﺎﻫزﺎﯿﻧ و
)
9 لاﻮﺌﺳ
(
ار ﺑ ﻪ رﻮﻃ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ
.
،ﮓﯿﻨﯿﻧود و نﺎﯿﺳرﺎﭘ يﺎﻔﻟآ ﺐﯾﺮﺿ
ﯽﻠﮐ ﺶﺳﺮﭘ ار ﻪﻣﺎﻧ
94
/
0 يﺎﻔﻟآ ﺐﯾﺮﺿ و سﺎﯿﻘﻣﺮﯾز
ﻦﯿﺑ ار ﺎﻫ 80
/
0 ﺎﺗ 91
/
0 ﺑ ﻪ دروآ ﺖﺳد
ﯽﻠﮐ ﯽﻧورد ﯽﻧﺎﺴﻤﻫ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﻪﮐ ﺶﺳﺮﭘ
ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺳا
.
ﻢﻫ ﯽﻠﻣﺎﻋ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻦﯿﻨﭼ
هزﺎﺳ رﺎﺒﺘﻋا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ،نﺎﻔﻟﻮﻣ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا ﺐﺳﺎﻨﻣ ي
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﻣﺎﻧ
.
ب -ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﯾﺎﺿر ي ﭻﯾﺮﻧا ﯽﯾﻮﺷﺎﻧز يﺪﻨﻣ
:
زروﻮﻓ
2
نﻮﺴﻟا و
3 )
20
(
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا زا ،ﻪﻣﺎﻧ
هدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﯾﻮﺷﺎﻧز ﺖﯾﺎﺿر ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ و ﺪﻧا
ﯽﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ هداﻮﻧﺎﺧ رد ﻪﮐ ﯽﺗاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ سﺎﯿﻘﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ،ﺪﯾآ
ﺖﺳا سﺎﺴﺣ
.
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﻮﺴﻟا و زروﻮﻓ ﻖﯿﻘﺤﺗ رد ﯽﻓدﺎﺼﺗ يﺮﯿﮔ
ﺎﺑ ﯽﻠﻣ 5039 ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ جوز ﯽﻣ ﻪﻣﺎﻧ
ﺎﺑ ناﻮﺗ
ﺖﻗد 85
/
0
-95
/
0 ﺰﯾﺎﻤﺗ ﺪﻨﺳﺮﺧﺎﻧ و ﺪﻨﺳﺮﺧ ﻦﯿﺟوز ﻦﯿﺑ ﺪﺷ ﻞﯾﺎﻗ
.
ﺮﻫ ﮏﯾ
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ زا ﻪﻨﯿﻣز زا ﯽﮑﯾ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ،ﻪﻣﺎﻧ
ﺖﺳا ﻢﻬﻣ يﺎﻫ
.
ﻢﻫ راﺰﺑا ﻦﯾا جوز ياﺮﺑ ﯽﺼﯿﺨﺸﺗ راﺰﺑا ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻦﯿﻨﭼ
ﯽﯾﺎﻫ
هروﺎﺸﻣ يﻮﺠﺘﺴﺟ رد ﻪﮐ ي
ﻪﻄﺑار ﺖﯾﻮﻘﺗ و ﯽﯾﻮﺷﺎﻧز دﻮﺧ ﯽﯾﻮﺷﺎﻧز ي
،ﺪﻨﺘﺴﻫ هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﺷ
.
،هدﻮﺳآ ﺐﯾﺮﺿ يﺎﻔﻟآ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ياﺮﺑ
هدﺮﺧ سﺎﯿﻘﻣ ﻒﯾﺮﺤﺗ و ضرﺎﻌﺗ ﻞﺣ ،طﺎﺒﺗرا ،ﯽﯾﻮﺷﺎﻧز ﺖﯾﺎﺿر يﺎﻫ
ﺖﺳا راﺮﻗ ﻦﯾا زا ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﻣرآ 86
/
0 ، 80
/
0 ، 84
/
0 ، 83
/
0 رﺎﺒﺘﻋا و
ﺶﺳﺮﭘ ﯽﯾﺎﻣزآزﺎﺑ هدﺮﺧ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧ
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ نﻮﻣزآ 86
/
0 ، 81
/
0 ، 90
/
0
و 92
/
0 ﺖﺳا هدﻮﺑ
)
21
.(
1Back Translation 2Fowers 3
Olson ﺞﯾﺎﺘﻧ
رد ﺖﻬﺟ ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﮔﮋﯾو ناور يﺎﻫ ﯽﺠﻨﺳ ﻦﯾا ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ، ﯽﺳرﺮﺑ
رﺎﺒﺘﻋا و ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ
.
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﯽﺳرﺮﺑ اور ﯾ ﯽ راﺰﺑا زا
اﻮﺘﺤﻣ رﺎﺒﺘﻋا ،يرﻮﺻ رﺎﺒﺘﻋا و
رﺎﺒﺘﻋا هزﺎﺳ اﺮﮕﻤﻫ رﺎﺒﺘﻋا و ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
.
رد
ﯽﯾاور و يرﻮﺻ اﻮﺘﺤﻣ ، تاﺮﻈﻧ رﺎﻬﭼ ﺮﻔﻧ زا نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ناور
ﯽﺳﺎﻨﺷ رد
صﻮﺼﺧ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﺑ ﻪ ﺖﺳد ﺪﻣآ
.
رد ﯽﺳرﺮﺑ اور ﯾ ﯽ هزﺎﺳ زا ود شور
ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﯽﻧورد
ﺮﻫ ﻞﻣﺎﻋ ﺎﺑ هﺮﻤﻧ ي ﻞﮐ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ و ﻞﯿﻠﺤﺗ ﯽﻠﻣﺎﻋ
ﯽﻓﺎﺸﺘﮐا هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ
.
رد ﻞﯿﻠﺤﺗ ﯽﻠﻣﺎﻋ ياﺮﺑ نﺎﻨﯿﻤﻃا زا ﯽﻓﺎﮐ ندﻮﺑ
ﻢﺠﺣ ﻧﻮﻤﻧ ،ﻪ زا نﻮﻣزآ ﺖﯾﺎﻔﮐ ﻪﻧﻮﻤﻧ يرادﺮﺑ زﺮﯿﮐ
-ﺮﯿﻣ
-ﻦﯿﻠﮐا
4 ) KMO (
هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻣ دﻮﺷ
.
ﻢﻫ ﻦﯿﻨﭼ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ نﺎﻨﯿﻤﻃا زا ﻦﯾا ﻪﮐ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻦﯿﺑ
داﻮﻣ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ ، ﺮﺑاﺮﺑ ﺮﻔﺻ ﺖﺴﯿﻧ زا نﻮﻣزآ ﺖﯾوﺮﮐ ﻠﺗرﺎﺑ ﺖ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ
.
هﺪﺷ ﻦﯿﯿﺒﺗ ﺲﻧﺎﯾراو هوﻼﻋ ﻪﺑ ﯽﻠﮐ ي
5
لوﺪﺟ رد ﺰﯿﻧ 1
ﻪﯾﺎﻤﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ
.
لوﺪﺟ 1
-ﺖﻠﺗرﺎﺑ ﺖﯾوﺮﮐ نﻮﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ و
ﺐﯾاﺮﺿ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ ﻞﻣﺎﻋ و ﺎﻫ نﻮﻣزآ ﻞﮐ
ﯽﻤﮐاﺮﺗ ﺲﻧﺎﯾراو ﺪﺻرد ﺲﻧﺎﯾراو ﺪﺻرد هﮋﯾو شزرا ﻞﻣﺎﻋ مﺎﻧ ﻞﻣﺎﻋ
93
/
28 28/93 8/39 ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ 1
91
/
39 10/9 3/18
تادﺎﻘﺘﻋا 2
14
/
48 8/23 2/38
يﻮﻨﻌﻣ يﺎﻫﺖﯿﻟﺎﻌﻓ 3
37
/
52 4/22 1/22
يﻮﻨﻌﻣ يﺎﻫزﺎﯿﻧ 4
**P<0/01
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ و ﺖﺴﯿﻧ ﺮﻔﺻ ،ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺲﯾﺮﺗﺎﻣ نﺎﻨﯿﻣﺮﺗد ﻪﮐ ﺪﻫد
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻦﯾا ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﻫد
جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و ﺲﯾﺮﺗﺎﻣ ﺲﮑﻋ ي ﻞﻣاﻮﻋ
نﺎﮑﻣا ﺖﺳا ﺮﯾﺬﭘ
.
راﺪﻘﻣ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ سﺎﯿﻘﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺲﯾﺮﺗﺎﻣ ياﺮﺑ
902
/
0 ﺪﻘﻣ و ﻪﺼﺨﺸﻣ را ﺢﻄﺳ رد ﺖﻠﺗرﺎﺑ ﺖﯾوﺮﮐ نﻮﻣزآ ي
0001
/
0
ﯽﻨﻌﻣ ﺖﺳا راد
)
48
/
4
= X2 .(
ﯽﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ
ﻞﺑﺎﻗ ﯽﻠﻣﺎﻋ ﻞﯿﻠﺤﺗ ياﺮﺟا ،ﻪﻧﻮﻤﻧ رد هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺲﯾﺮﺗﺎﻣ ﺖﺳا ﻪﯿﺟﻮﺗ
.
ﻪﻔﻟﻮﻣ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ سﺎﯿﻘﻣ هرﺎﺑرد ﯽﻠﺻا يﺎﻫ مﺎﻤﺗ ﻪﮐ ﺪﻫد
29
زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻠﻣﺎﻋ رﺎﺑ ياراد ترﺎﺒﻋ 3
/
0 شزرا ﻪﮐ ﺖﺳا هﮋﯾو يﺎﻫ
4 ﻞﻣﺎﻋ
گرﺰﺑ زا ﺮﺗ 1 ﻦﯾا ياﺮﺑ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﺑ كﺮﺘﺸﻣ ﺲﻧﺎﯾراو ناﺰﯿﻣ و 4
ﺮﺑ ﻞﻣﺎﻋ
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﻢﻫ يور 37
/
52 ﺖﺳا ﺲﻧﺎﯾراو ﻞﮐ ﺪﺻرد
.
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﯽﻠﻣﺎﻋ
يﺪﯿﯾﺎﺗ سﺎﯿﻘﻣ رد لوﺪﺟ 2 هﺪﻣآ ﺖﺳا
.
لوﺪﺟ رد جرﺪﻨﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ 3
شزاﺮﺑ ﯽﯾﻮﮑﯿﻧ ﺺﺧﺎﺷ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ،
6
،
هﺪﺷ ﻞﯾﺪﻌﺗ شزاﺮﺑ ﯽﯾﻮﮑﯿﻧ ﺺﺧﺎﺷ ي
7
ﺐﯾﺮﻘﺗ يﺎﻄﺧ دروآﺮﺑ رﺬﺟ و
8
راﺪﻘﻣ اﺮﯾز ﺪﻧراد ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ سﺎﯿﻘﻣ ﯽﻠﻣﺎﻋ رﺎﻬﭼ لﺪﻣ شزاﺮﺑ زا ﺖﯾﺎﮑﺣ
4
Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy
5Total Variance Explained 6Goodness of Fit Index
7Adjusted Goodness of Fit Index
ﻪﺑ ﮏﯾدﺰﻧ 1
ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ ﯽﮔﺪﻧزاﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ياﺮﺑ
1
زاﺮﺑ ﯽﯾﻮﮑﯿﻧ ﺺﺧﺎﺷ ، و ش
زا ﺮﺗ ﮏﭼﻮﮐ راﺪﻘﻣ و ،هﺪﺷ ﻞﯾﺪﻌﺗ شزاﺮﺑ ﯽﯾﻮﮑﯿﻧ ﺺﺧﺎﺷ 50
/
0 ياﺮﺑ
بﻮﻠﻄﻣ و ﺐﺳﺎﻨﻣ شزاﺮﺑ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺐﯾﺮﻘﺗ يﺎﻄﺧ دروآﺮﺑ رﺬﺟ ﺺﺧﺎﺷ ﺖﺳا ﻮﮕﻟا
.
لوﺪﺟ
2
-ﻞﻣﺎﻋ ﺲﯾﺮﺗﺎﻣ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﺧﺮﭼ يﺎﻫ
ي 29 ﺳ ﺌ ﯽﻟاﻮ
هﻮﯿﺷ ﻪﺑ ي ﺲﮐﺎﻤﯾراو
ﻪﯾﻮﮔ فﺬﺣ ﺎﺑ ﺎﻔﻟآ
4 ﻞﻣﺎﻋ 3 ﻞﻣﺎﻋ 2 ﻞﻣﺎﻋ 1 ﻞﻣﺎﻋ لاﻮﺌﺳ ﻞﻣﺎﻋ
902
/
0 0/84 0/661 1
ﯽﻫ
ﺎﮔ
آد
ﻮﺧ
903
/
0 0/692 2
901
/
0 0/805 3
902
/
0 0/794 4
903
/
0 0/701 5
900
/
0 0/627 6
906
/
0 0/334 7
903
/
0 0/493 8
901
/
0
0/362
9
901
/
0
0/517
10
900
/
0 0/90 0/827
11
ت
ادﺎ
ﻘﺘﻋ
ا
900
/
0 0/839
12
900
/
0 0/804
13
900
/
0 0/737 14
903
/
0 0/77 0/534 15
ﺖ
ﯿﻟﺎﻌ
ﻓ
يﻮ
ﻨﻌﻣ
ي
ﺎﻫ
902
/
0 0/468 16
903
/
0 0/608 17
902
/
0 0/682 18
900
/
0 0/510 19
903
/
0 20
902
/
0 0/82 0/503 21
يﻮ
ﻨﻌﻣ
ي
ﺎﻫز
ﺎﯿﻧ
909
/
0 0/470 22
903
/
0 0/571 23
903
/
0 0/656 24
905
/
0 0/801 25
903
/
0 0/719 26
901
/
0 0/697 27
904
/
0 0/409 28
904
/
0 0/721 29
رد شور ﻧﺎﺴﻤﻫ ﯽ ﻧورد ﯽ ، ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﯽ يﺎﻫ ﻻﺎﺑ نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد ي اﺮﮕﻤﻫ ﯽﯾ
ﻞﻣﺎﻋ ﺎﻫ ﺎﺑ هﺮﻤﻧ ي ﻞﮐ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺳا
.
اﺮﺑ ي ﺳرﺮﺑ ﯽ
ﺎﭘﯾ ﺎ ﯽﯾ ، يﺎﻔﻟآ خﺎﺒﻧوﺮﮐ ياﺮﺑ ﻞﮐ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ و ﺮﻫ ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺑ
ترﻮﺻ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ﺑ ﻪ ﺖﺳد ﺪﻣآ
.
ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ ﻦ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﺳرﺮﺑ ﯽ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﯽ ﺑﯿ ﻦ
ﻞﻣاﻮﻋ ﺎﺑ ﻞﮐ نﻮﻣزآ و ﻞﻣاﻮﻋ ﺎﺑ ﯾ ﺪﮑ ﯾ ﺮﮕ زا ﺮﺿ ﯾ ﺐ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﯽ ﭘﯿ نﻮﺳﺮ
1Comparative Fit Index
هدﺎﻔﺘﺳا دﺮﮔ ﯾ ﺪ ﻪﮐ نآ ﺞﯾﺎﺘﻧ خﺎﺒﻧوﺮﮐ يﺎﻔﻟآ و ﺎﻫ رد
لوﺪﺟ 4 نﺎﺸﻧ هداد
هﺪﺷ ﺖﺳا
.
لوﺪﺟ 3
-ﺺﺧﺎﺷ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ سﺎﯿﻘﻣ ﯽﻠﻣﺎﻋ رﺎﺘﺧﺎﺳ شزاﺮﺑ يﺎﻫ
روﺬﺠﻣ ﯽﺧ ﻪﺟرد يدازآ ﺺﺧﺎﺷ شزاﺮﺑ ﯽﯾﻮﮑﯿﻧ ﯽﯾﻮﮑﯿﻧ ﺺﺧﺎﺷ
هﺪﺷ ﻞﯾﺪﻌﺗ شزاﺮﺑ ﯽﯾﻮﮑﯿﻧ ﺺﺧﺎﺷ
ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ دروآﺮﺑ رﺬﺟ
ﺐﯾﺮﻘﺗ يﺎﻄﺧ
2260 771 71
/
0 66
/
0 88
/
0 11
/
0
*P<0/01
لوﺪﺟ 4
-و خﺎﺒﻧ-وﺮﮐ يﺎﻔﻟآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺐﯾﺮﺿ
ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ نﻮﺳﺮﯿﭘ ﻦﯿﺑ ﻞﻣاﻮﻋ و
ﻞﮐ نﻮﻣزآ و ﺮﻫ ﮏﯾ زا هدﺮﺧ سﺎﯿﻘﻣ ﺎﻫ ﺎﺑ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ
ﺮﯿﻐﺘﻣ 1
2 3
4 5
ﺎﻔﻟآ ﺐﯾﺮﺿ
1
.
ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ 1
44
/
0 *
46
/
0 *
29
/
0 *
34
/
0 *
84
/
0
2
.
تادﺎﻘﺘﻋا
1 33
/
0 *
32
/
0 *
41
/
0 *
90
/
0
3
.
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ يﻮﻨﻌﻣ يﺎﻫ
1 45
/
0 *
36
/
0 *
77
/
0
4
.
يﻮﻨﻌﻣ يﺎﻫزﺎﯿﻧ
1 31
/
0 *
82
/
0
5
.
ﯽﻠﮐ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ
1 90
/
0
لوﺪﺟ 5
-ﺎﺑ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ نﻮﻣزآ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯿﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ نﻮﻣزآ
ﺖﯾﺎﺿر ﯽﯾﻮﺷﺎﻧز يﺪﻨﻣ
ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺖﯾﺎﺿر
ﯽﯾﻮﺷﺎﻧز يﺪﻨﻣ
1
.
ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ 37
/
0
**
2
.
تادﺎﻘﺘﻋا
29
/
0
**
3
.
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ يﻮﻨﻌﻣ يﺎﻫ
27
/
0
**
4
.
يﻮﻨﻌﻣ يﺎﻫزﺎﯿﻧ
18
/
0
*
5
.
ﯽﻠﮐ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ
38
/
0
**
ﻪﺑ ظﺎﺤﻟ ﺮﻈﻧ ،ي ﻮﻨﻌﻣ ﯾ ﺖ و ﺎﺿر ﯾ ﺖ ﺪﻨﻣ ي ﻮﺷﺎﻧز ﯽﯾ رد ﺣ ﯿ ﻪﻄ ي
ناور ﺳﺎﻨﺷ ﯽ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﮕﻧ راﺮﻗ ﻣ ﯽ ﮔﯿ دﺮ
.
ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ ﻦ ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ ي دﺪﻌﺘﻣ ي رد
ﺖﻬﺟ ﻧﻮﮕﻤﻫ ﯽ
)
اﺮﮕﻤﻫ ﯽﯾ
(
و طﺎﺒﺗرا اﯾ ﻦ ود ﻪﻔﻟﻮﻣ و ﺶﻘﻧ ﻮﻨﻌﻣ ﯾ ﺖ رد
ﻨﻏ ﯽ زﺎﺳ ي تﺎﻃﺎﺒﺗرا ترﻮﺻ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا
)
22،23
( .
ﻦﯿﺑ ﯽﻓﺮﻃ زا
ﺖﻬﺟ هدﺮﺧ و ﯽﺒﻫﺬﻣ يﺮﯿﮔ سﺎﯿﻘﻣ
ﺶﺳﺮﭘ ﯽﯾﻮﺷﺎﻧز ﺖﯾﺎﺿر يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧ
ي
دراد دﻮﺟو ﯽﯾﻻﺎﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺰﯿﻧ ﭻﯾﺮﻧا
.
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﻦ ﺘﻗو ﯽ ﻘﺤﺗ ﯿ تﺎﻘ نﺎﺸﻧ
ﻣ ﯽ ﺪﻫد ﻪﮐ ﺑﯿ ﻦ ﻐﺘﻣ ﯿﺮ ﻮﻨﻌﻣ ﯾ ﺖ ، ﺖﻬﺟ يﺮﯿﮔ ﯽﺒﻫﺬﻣ و ﺎﺿر ﯾ ﺖ ﺪﻨﻣ ي ﻮﺷﺎﻧز ،ﯽﯾ
ﻪﻄﺑار ي ﺖﺒﺜﻣ ﻨﻌﻣ ﯽ راد دﻮﺟو دراد
.
ﻣ ﯽ ناﻮﺗ ﺘﻧﯿ ﻪﺠ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ
ﺶﺳﺮﭘ ياﺮﮕﻤﻫ ﯽﯾاور ﻪﻣﺎﻧ
ﯽﻣ ،ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ي ﺶﺳﺮﭘ زا ناﻮﺗ
ﻪﻣﺎﻧ ﺖﯾﺎﺿر ي
دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﯾﻮﺷﺎﻧز
.
رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﯾاور ياﺮﮕﻤﻫ
2
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي ﺶﺳﺮﭘ زا ،ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﻪﻣﺎﻧ
ي
ود ﻦﯾا ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯿﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﯾﻮﺷﺎﻧز ﺖﯾﺎﺿر لوﺪﺟ رد نﻮﻣزآ 5
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ
.
ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﺎﻫ
ﯽﻨﻌﻣ و ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽﯾاﺮﮕﻤﻫ ﺐﻠﻏا راد
ﻪﻔﻟﻮﻣ ﺖﯾﺎﺿر يﺎﻫ يﺪﻨﻣ
ﺎﺑ ﯽﯾﻮﺷﺎﻧز
ﯽﻣ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ سﺎﯿﻘﻣ دﺎﻌﺑا ﺪﺷﺎﺑ
.
2
ﺚﺤﺑ
و ﯽﯾاور ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ زا فﺪﻫ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ ي ﯽﻧاﺮﯾا دﻮﺑ ﻪﮐ ﺑﻪ ا ﻦﯾ رﻮﻈﻨﻣ 348 ﺮﻔﻧ زا هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد يﺎﻫ ﺪﻬﺸﻣ ﺮﻬﺷ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ
.
،هزﺎﺳ رﺎﺒﺘﻋا ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻞﯿﻠﺤﺗ
ﯽﻠﻣﺎﻋ ﯽﻓﺎﺸﺘﮐا ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
.
نﻮﻣزآ ﯽﻠﻣﺎﻋ ﻞﯿﻠﺤﺗ مﺎﺠﻧا زا ﻞﺒﻗ
KMO
هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺐﯾﺮﺿ و اﺮﺟا 90
/
0 ﺖﯾوﺮﮐ ياﺮﺑ ﺖﻠﺗرﺎﺑ نﻮﻣزآ و ﺮﺑاﺮﺑ 48 / 4 = 2 χ ﺢﻄﺳ رد ﻪﮐ 001 / 0 ≤ P ﯽﻨﻌﻣ ﯽﻣ راد ﺪﺷﺎﺑ .
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺪﻫد
ﻪﯿﺟﻮﺗ سﺎﯿﻘﻣ ﻦﯾا ﯽﻠﻣﺎﻋ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﯾﺬﭘ
.
نﺎﺸﻧ ﯽﻠﻣﺎﻋ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ
داد 4 و ﯽﻠﺻا ﻞﻣﺎﻋ ﯽﻨﻌﻣ
ﯽﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ ،راد ﺪﺷﺎﺑ
.
هﮋﯾو شزرا ي
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻞﻣاﻮﻋ 39 / 8 ، 18 / 3 ، 38 / 2 ، 22 / 1 ﻪﮐ 37 / 52 ﻪﺑ ﺲﻧﺎﯾراو ﺪﺻرد
ﻪﻄﺳاو ﯽﻣ ﻦﯿﯿﺒﺗ ﻞﻣﺎﻋ رﺎﻬﭼ ﻦﯾا ي ﺪﺷ
.
هدﺮﺧ لوا ﻞﻣﺎﻋ دﻮﺧ سﺎﯿﻘﻣ
ﯽﻫﺎﮔآ
يﺎﻔﻟآ ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ 82
/
0 زا 10 رد يﻮﻨﻌﻣ تادﺎﻘﺘﻋا ﺖﯿﻤﻫا مود ﻞﻣﺎﻋ ،لاﻮﺌﺳ
ﻟآ ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ ﯽﮔﺪﻧز يﺎﻔ 90 / 0 زا 4 ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ مﻮﺳ ﻞﻣﺎﻋ ،لاﻮﺌﺳ ﺎﺑ يﻮﻨﻌﻣ يﺎﻫ
يﺎﻔﻟآ ناﺰﯿﻣ 77 / 0 زا 6 و لاﻮﺌﺳ ﻞﻣﺎﻋ مرﺎﻬﭼ ﻧﯿ ﺎﻫزﺎ ي ﻮﻨﻌﻣ ي ﺎﺑ ﻣﯿ ناﺰ ﺎﻔﻟآ ي 82 / 0 زا 9 ﺳﺌ لاﻮ ﮑﺸﺗ ﯿ ﻞ ﻣ ﯽ دﻮﺷ . ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ ﻦ ﺎﻔﻟآ ي خﺎﺒﻧوﺮﮐ اﺮﺑ ي هﺮﻤﻧ ي ﻠﮐ ﯽ ﻢﻫ 90 / 0 ﻪﺑ ﺖﺳد ﺪﻣآ . اﯾ ﻦ ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ نﺎﺸﻧ ﻣ ﯽ ﺪﻫد اﺮﺿ ﯾ ﺐ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ رد ﺢﻄﺳ ﻻﺎﺑ ﯽﯾ راﺮﻗ دراد و ﺑﯿ ﺮﮕﻧﺎ ﻧﺎﺴﻤﻫ ﯽ ﻧورد ﯽ ﻞﮐ ﻘﻣ ﯿ سﺎ و هدﺮﺧ ﻘﻣ ﯿ سﺎ ﺎﻫ نآ ي ﺖﺳا . ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ ﻞﺻﺎﺣ زا ﻠﺤﺗ ﯿ ﻞ ﻠﻣﺎﻋ ،ﯽ ﻮﺴﻤﻫ ﺎﺑ ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ ﺳرﺎﭘ ﯿ نﺎ و ﻧود ﯿ ﮓﻨ ) 16 ( ﻪﮐ دﻮﺑ رد ﮋﭘ و ﺶﻫ ﺳرﺎﭘ ﯿ نﺎ ﻣﯿ ناﺰ ﺎﻔﻟآ خﺎﺒﻧوﺮﮐ ﯽﻠﮐ 94 / 0 و اﺮﺑ ي رﺎﻬﭼ هدﺮﺧ ﻘﻣ ﯿ ﺑ سﺎ ﯿ ﻦ 80 / 0 ﺎﺗ 91 / 0 ﺑ ﻪ ﺖﺳد ﺪﻣآ . ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ ﻦ رد ﺶﻫوﮋﭘ نآ ﺎﻫ رﺎﻬﭼ ﻞﻣﺎﻋ ﻫﺎﮔآدﻮﺧ ﯽ ، ﻤﻫا ﯿ ﺖ تادﺎﻘﺘﻋا ﻮﻨﻌﻣ ي ،ﻧ ﯿ زﺎ ﻮﻨﻌﻣ ي و برﺎﺠﺗ ﻮﻨﻌﻣ ي ﺎﺗ ﯿﯾ ﺪ ﺪﯾدﺮﮔ و 62 / 0 زا راو ﯾ ﺲﻧﺎ ﻂﺳﻮﺗ اﯾ ﻦ رﺎﻬﭼ ﻞﻣﺎﻋ ﺒﺗ ﯿﯿ ﻦ ﺪﺷ . رد ﻘﺤﺗ ﯿ ﻖ ﺋﻮﻟ ﯿﺰ ﺮﺗﺎﭘ ﯾ ﺸ ﯿﺎ و نارﺎﮑﻤﻫ ) 24 ( ﻣﯿ ناﺰ ﺎﻔﻟآ ي خﺎﺒﻧوﺮﮐ ﻠﮐ ﯽ 88 / 0 ،دﻮﺑ ﻪﮐ رﺎﻬﭼ ﻞﻣﺎﻋ ﻫﺎﮔآدﻮﺧ ﯽ ، ﻤﻫا ﯿ ﺖ تادﺎﻘﺘﻋا ﻮﻨﻌﻣ ي ، ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺖ ﻮﻨﻌﻣ ي و ﻧﯿ زﺎ ﻮﻨﻌﻣ ي 52 / 0 راو ﯾ ﺲﻧﺎ ﺒﺗ ﯿﯿ ﻦ ﯽﻣ دﺮﮐ . ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي اور ﯽﯾ ﻘﻣ ﯿ سﺎ ﻮﻨﻌﻣ ﯾ ﺖ ، رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي ﺮﺿﺎﺣ ، نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد ي ﻢﻫ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﯽﯾﻮﺳ
ﺖﺳا ﻦﯿﺸﯿﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
. ﻘﻣ ﯿ سﺎ درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ، اور ﯽﯾ ﺮﻈﻧ ي و ﺮﺠﺗ ﯽﺑ ﺒﺳﺎﻨﻣ ﯽ دراد و ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ ﺎﺑ ﺐﻠﻏا ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ ي شراﺰﮔ هﺪﺷ رد اﯾ ﻦ ﻣز ﯿ ﻪﻨ ﻧﻮﮕﻤﻫ ﯽ نﺎﺸﻧ ﻣ ﯽ ﺪﻫد .
ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺳرﺮﺑ ﯽ ﻪﻄﺑار ي ﺑﯿ ﻦ و ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﺎﻫ نآ ي ﺎﺑ ﺎﺿر ﯾ ﺖ ﺪﻨﻣ ي ﻮﺷﺎﻧز ،ﯽﯾ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﯽ ﻨﻌﻣ ﯽ راد ار نﺎﺸﻧ ﻣ ﯽ ﺪﻫد نﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ ﻦﯾا ﻪﮐ هﺪﻨﻫد
ﯽﻣ سﺎﯿﻘﻣ ﻦﯾا يﻻﺎﺑ ﯽﯾاور ي ﺪﺷﺎﺑ . اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﻦ ﺎﺑ ﺪﻧور ور ﻪﺑ ﺪﺷر ﻘﺤﺗ ﯿ تﺎﻘ رد ﻣز ﯿ ﻪﻨ ي ﻮﻨﻌﻣ ﯾ ﺖ رد لﺎﺳ ﺎﻫ ي ﺧا ﯿﺮ داﺪﻌﺗ راﺰﺑا هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﻮﻨﻌﻣ ﯾ ﺖ اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﯾ ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻣا ﺎﺑ اﯾ ﻦ دﻮﺟو ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي دﻮﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﺮﻃﺎﺧ ﮔﻮﺳ ﯿﺮ ي ﺎﻫ ي ﮕﻨﻫﺮﻓ ﯽ و ﺒﻫﺬﻣ ﯽ و ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ ﻦ دوﺪﺤﻣ ﯾ ﺖ ﺎﻫ ي ناور ﺳﻨ ﺠ ﯽ درﻮﻣ دﺎﻘﺘﻧا دﻮﺑ ) 25 ، 26 .(
ﺶﺳﺮﭘ ندﺮﮐ هدﺎﻣآ ور ﻦﯾا زا ﻪﻣﺎﻧ
ي
رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﻮﻨﻌﻣ ﯾ ﺖ و ﭘﯿ ﺎﻫﺪﻣﺎ ،نآ ي ﺎﺳﺎﻨﺷ ﯽﯾ ﺖﻣﻼﺳ ﻮﻨﻌﻣ ،ي زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ناﺮﺤﺑ ﺎﻫ ي دﻮﺟو ،ي ارا ﯾﻪ ي ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺎﻫ ي ﻮﻨﻌﻣ ي ،ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺶﺠﻨﺳ تﻼﺧاﺪﻣ ﻮﻨﻌﻣ ،ي ﺳرﺮﺑ ﯽ طﺎﺒﺗرا ﺑﯿ ﻦ ﻐﺘﻣ ﯿ ﺎﻫﺮ ي ﻮﻨﻌﻣ ﯾ ﺖ و ﺖﻣﻼﺳ ناور ﺮﯾﺎﺳ و فاﺪﻫا ﺸﻫوﮋﭘ ﯽ روﺮﺿ ي ﯽﻣ دﻮﻤﻧ ) 27 ، 28 .(
ﺖﯿﻤﻫا زا ﯽﮑﯾ ﺖﻬﺟ يراﺰﺑا ﯽﺑﺎﯾرﺎﺒﺘﻋا ،ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ يﺎﻫ
ﯽﺑﺎﯾزرا
دﻮﺑ ﯽﻧاﺮﯾا ﮓﻨﻫﺮﻓ رد ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ
.
و نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻢﻬﻣ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ زا ﯽﮑﯾ
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ يراﺰﺑا دﺎﺠﯾا ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ يﺮﯿﮔ
هوﺮﮔ ياﺮﺑ يﻮﻨﻌﻣ تﻼﺧاﺪﻣ مﺎﺠﻧا و هزﺎﺳ ﻦﯾا فﺪﻫ درﻮﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا
.
ﻪﻨﯿﻣز رد ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ناﺰﯿﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﮏﯾ ﺪﻨﻣزﺎﯿﻧ ،ﯽﺸﻫوﮋﭘ و ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ يﺎﻫ
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺳا ﺐﺳﺎﻨﻣ ي
.
ﻢﻫ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ ﻦﯿﻨﭼ ﮏﯾ ﯽﺳرﺮﺑ تﺎﯾروﺮﺿ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺰﯿﻧ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يزﺎﺳ
ناور ﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻣاﻮﺟ رد ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺪﺷﺎﺑ
.
زا هدﺎﻔﺘﺳا مﺪﻋ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﻖﯿﻗد و ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﻊﻧاﻮﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا دﺎﻤﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ و ﺐﺳﺎﻨﻣ راﺰﺑا ﯽﻣ ﯾ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ و ﯽﯾاور دﺪﺠﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ دور رد سﺎﯿﻘﻣ ﮏ
ﯽﻣ ﻊﻔﺗﺮﻣ ﺪﯾﺪﺟ ﮓﻨﻫﺮﻓ ددﺮﮔ
.
ﺖﯾدوﺪﺤﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ يور ﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا يﺎﻫ
ي
ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﯽﯾﻮﺠﺸﻧاد
. ﯽﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﻪﮐ دﻮﺷ ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﺗآ يﺎﻫ يور ﺮﺑ
وﺮﮔ ﺮﯾﺎﺳ ه
هوﺮﮔ رد صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ يﺎﻫ يﺎﻫ
،صﺎﺧ نارﺎﻤﯿﺑ
ﺐﻌﺻ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ و ﯽﻨﻤﯾا ﺺﻘﻧ نارﺎﻤﯿﺑ ،جﻼﻌﻟا ﺟا ﺰﯿﻧ دﻮﺷ اﺮ . ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ
ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ و رﺎﺒﺘﻋا زا ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ سﺎﯿﻘﻣ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﻟﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ
.
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا ﻖﯿﻗد ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻣﺎﻧ
هدﺎﻣ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧ
، ﻪﺒﻨﺟ و دﺎﻌﺑا رﻮﻃ ﻪﺑ ار ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﻖﯿﻗد ﺪﺠﻨﺳ
.
ﻪﺘﻓﺎﯾ نآ يﺎﯾﻮﮔ ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا يﺎﻫ سﺎﯿﻘﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا
،
هزﻮﺣ رد ﺶﻫوﮋﭘ ياﺮﺑ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ راﺰﺑا ي
ر ناو ﺖﻣﻼﺳ و ﺖﻣﻼﺳ ﯽﺳﺎﻨﺷ
ﺖﺳا يﻮﻨﻌﻣ . References 1. Jamie AD, Schenck JE. Reflections on religion and health research: An interview with Dr. Harold G. Koenig. J Relig Health 2007; 46(2): 183-90.
2. Jamie AD, Everett L. Worthington. Next steps for clinicians in religious and spiritual therapy: An end piece. J Clin Psychol 2009; 65(2): 224-9.
4. Swinton J, Pattison S. Spirituality. Health Serv J 2001; 111: 24-5.
5. Vaughan F. What is spiritual intelligence? J Hum Psychol 2002; 42(2): 16-33.
6. Thune-Boyle IC, Stygall JA, Keshtgar MR, Newman SP. Do religious/spiritual coping strategies affect illness adjustment in patients with cancer? A systematic review of the literature. Soc Sci Med 2006; 63: 151-64.
7. Whoqol SRPB. A cross-cultural study of spirituality, religion, and personal beliefs as components of quality of life. Soc Sci Med 2006; 62: 1486-97.
8. Group, the Whoqol. The World Health Organization quality of life assessment (WHOQOL): Development and general psychometric properties. Soc Sci Med 1998; 46(12): 1569-85.
9. Rapson G, Fisher JW. Domains of spiritual well-being and development and validation of the spiritual well-being questionnaire. Pers Individ Diff 2003; 35(8): 1975-91.
10. Human-Friedrich U, Ladenhauf KH, Wallner-Liebmann SJ, Fink A. Different types of religious/spiritual well-being in relation to personality and subjective well-being. Int J Psychol Relig 2011; 21(2): 115-26.
11. Juola EJ, Yali AM, Sanderson WC. Guilt, discord, and alienation: The role of religious strain in depression and suicidality. J Clin Psychol 2000; 56(12): 1481-96.
12. Alexander MA, Lotufo Neto F, Koenig HG. [Religiousness and mental health: A review]. Revista Brasileira de Psiquiatria 2006; 28(3): 242-50. (Brazilian)
13. O'Connor AP, Wicker CA, and Germino BB. Understanding the cancer patient's search for meaning. Cancer Nurs 1990; 13(3): 167-75.
14. Johnson SC, Spilka B. Coping with breast cancer: The roles of clergy and faith. J Relig Health 1991; 30(1): 21-33. 15. Ferrell BR, Hassey D, Grant M. Measurement of the quality of life in cancer survivors. Qual Life Res 1995; 4(6): 523-31.
16. Parsian N. Developing and validating a questionnaire to measure spirituality: A psychometric process. Global journal of health science 2009; 1(1): 2.
17. Delaney C. The spirituality scale development and psychometric testing of a holistic instrument to assess the human spiritual dimension. J Holist Nurs 2005; 23(2): 145-67.
18. Nathan M, Rosen DH, Morey LC. The development, construct validity, and clinical utility of the spiritual meaning scale. Pers Individ Diff 2004; 37(4): 845-60.
19. Underwood LG, Teresi JA. The daily spiritual experience scale: Development, theoretical description, reliability, exploratory factor analysis, and preliminary construct validity using health-related data. Ann Behav Med 2002; 24(1): 22-33.
20. Fowers BJ, Olson DH. Enrich marital inventory: A discriminant validity and cross-validity assessment. J Marr Fam Ther 1989; 15: 65-79.
21. Asoodeh MH, Khalili S, Daneshpour ML, Avasani MG. Factors of successful marriage: Aaccounts from self-described happy couples. Soc Behav Sci 2010; 5: 2042-3.
22. Zarei A, Ahmadi T. [Prediction of marital satisfaction based on communication pattern and spiritual]. Journal of clinical psychology and counseling research 2013; 2(2): 25-36. (Persian)
23. Hoseyndokht A, Fathi Ashtiani A, Taghizade M. [The correlation between spiritual well-being with marital satisfaction and quality of life]. Journal of religious and psychology 2013; 6(2): 57-84. (Persian)
24. Heredia D, Patricia L, Muñoz Sánchez AI, de Vargas D. [Reliability and validity of spirituality questionnaire by Parsian and Dunning in the Spanish version]. Revista Latino-Americana de Enfermagem 2012; 20(3): 559-66. (Spanish) 25. Lewis LM. Spiritual assessment in African-Americans: A review of measures of spirituality used in health research. J Relig Health 2008; 47(4): 458-75.
26. Will S, Hall TW, Edwards KJ. Measuring religion and spirituality: Where are we and where are we going? J Psychol Theol 2001; 29: 4-21.
27. Byrne M. Spirituality in palliative care: what language do we need? Int J Palliat Nurs 2002; 8: 67-74.
