ﻪﻟﺎﻘﻣ
ي
ﯽﺸﻫوﮋﭘ
ﻪﻔﻃﺎﻋ و ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ ﺶﻘﻧ
بﺎﺗ رد ﯽﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ي
ﺖﺴﺨﻧ رادرﺎﺑ نﺎﻧز يروآ
از
ﺮﺑﺎﺟ لدارﻮﮔ هداﺰﯿﻠﻋ
ﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد ا
ناور ﯽﺼﺼﺨﺗ ي ﯽﺳﺎﻨﺷ
،
هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻬﺗ ،ﯽﺘﺸﻬﺑ ﺪﯿﻬﺷ ناﺮﯾا ،
* ﯽﯾﻻﻮﻣ يﺮﻬﻣ
ﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد ا
ناور ﯽﺼﺼﺨﺗ ي ﯽﺳﺎﻨﺷ
،
ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ،
ناﺮﯾا ،ﻞﯿﺑدرا
ﯽﻠﻌﻤﺳارﻮﭘ ﺮﻐﺻا ﺪﺣاو ،نﺎﮕﺒﺨﻧ و ناﻮﺟ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ هﺎﮕﺷﺎﺑ ،ﻞﯿﺑدرا ،ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻞﯿﺑدرا ناﺮﯾا
* لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﻮﻣ :
هوﺮﮔ ناور ﯽﺳﺎﻨﺷ ، ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ،
ناﺮﯾا ،ﻞﯿﺑدرا mehri.molaee@yahoo.com
لﻮﺻو ﺦﯾرﺎﺗ :
13 / 10 / 93
ﺪﯿﯾﺎﺗ ﺦﯾرﺎﺗ : 01 / 02 / 95
ﻪﺻﻼﺧ
ﻪﻣﺪﻘﻣ : بﺎﺗ ناور رد حﺮﻄﻣ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ زا ﯽﮑﯾ يروآ ﺖﺳا ﺖﻣﻼﺳ ﯽﺳﺎﻨﺷ
.
يرﺎﯿﺴﺑ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﯽﻠﻣاﻮﻋ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ زا ﯽﻣ طﺎﺒﺗرا رد ،ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧا
-ﺪﻨﺷﺎﺑ
.
ﻪﻔﻃﺎﻋ و ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ ﺶﻘﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا فﺪﻫ ﯽﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ي
ﺶﯿﭘ رد بﺎﺗ ﯽﻨﯿﺑ ﺖﺴﺨﻧ رادرﺎﺑ نﺎﻧز يروآ ﺖﺳا از
.
شور رﺎﮐ : ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا يرﺎﻣآ ي
نﺎﻧز مﺎﻤﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
ﺖﺴﺨﻧ رادرﺎﺑ لﺎﺳ رد ﻞﯿﺑدرا نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ياز
1393
)
ﻪﺳ ﻪﻫﺎﻣ يرادرﺎﺑ ﺮﺧآ ي
(
ﺖﺳا
داﺪﻌﺗ ﻪﮐ 122 ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻦﯿﻟوا ﺎﺑ رادرﺎﺑ نز يرادرﺎﺑ ي
ﻦﯾا يرادرﺎﺑ لﺮﺘﻨﮐ ﺰﮐاﺮﻣ زا
ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﺑ ﺮﻬﺷ ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا سﺮﺘﺳد رد يﺮﯿﮔ
.
ﻊﻤﺟ ياﺮﺑ هداد يروآ زا ﺎﻫ
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ بﺎﺗ ي نﻮﺳﺪﯾﻮﯾد و ﺮﻧﺎﮐ يروآ
)
CD-RISC
(
مﺮﻓ ، ﻪﮔر هﺎﺗﻮﮐ ي
ﻪﻔﻃﺎﻋ سﺎﯿﻘﻣ و زﺪﯾاﺮﺘﭘ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ ﯽﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ي
)
PANAS
(
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
.
هداد ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺖﻬﺟ ﻪﻧﺎﮔﺪﻨﭼ نﻮﯿﺳﺮﮔر و نﻮﺳﺮﯿﭘ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ زا ﺎﻫ
مﺮﻧ ﮏﻤﮐ ﺎﺑ يرﺎﻣآ راﺰﻓا
SPSS
ﻪﺨﺴﻧ ي 20 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
.
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ : ﻪﻔﻃﺎﻋ و ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﺑ ﺎﺑ ﯽﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ي
بﺎﺗ يروآ
ﯽﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا دراد دﻮﺟو يراد
)
05
/
0
<
P
.(
ﻢﻫ ﻪﻔﻟﻮﻣ ﺰﺟ ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭼ نﺎﺠﯿﻫ كرد ي
-ﻪﻔﻟﻮﻣ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﻫ شﻮﺧ ،ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ يﺎﻫ
ﯽﻨﯿﺑ
)
251
/
0
=
β
، 001
/
0
<
P
(
،
ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ
)
486
/
0
=
β
، 0001
/
0
<
P
(
ترﺎﻬﻣ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
)
283
/
0
=
β
،
0001
/
0
<
P
(
ﻪﻔﻃﺎﻋ ، ﺖﺒﺜﻣ ي
)
343
/
0
=
β
، 0001
/
0
<
P
(
ﻪﻔﻃﺎﻋ و ﯽﻔﻨﻣ ي
)
410
/
-=
β
، 0001
/
0
<
P
(
بﺎﺗ ناﺰﯿﻣ ﺪﻧردﺎﻗ ﺖﺴﺨﻧ رادرﺎﺑ نﺎﻧز رد ار يروآ
ﺶﯿﭘ از ﯽﻨﯿﺑ
ﺪﻨﻨﮐ
.
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ : ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ،
ﻪﻔﻃﺎﻋ ياراد ﻪﮐ يرادرﺎﺑ نﺎﻧز ي
شﻮﻫ و ﺖﺒﺜﻣ
ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﺮﺗﻻﺎﺑ بﺎﺗ ،ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﻨﺘﺷاد يﺮﺘﺸﯿﺑ يروآ
.
هژاو يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ :
بﺎﺗ ﻪﻔﻃﺎﻋ ،يروآ ،
ﺖﺴﺨﻧ ،از ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ
ﯽﭘ ﺖﺷﻮﻧ :
ﻣ ﻦﯾا ﻪﻌﻟﺎﻄ ﺪﯿﯾﺎﺗ ﺎﺑ ناور هوﺮﮔ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺳﺎﻨﺷ ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ
ﻪﻄﺑار نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﺑ و هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﺻﺎﺧ دﺎﻬﻧ ﯽﻟﺎﻣ ﺖﯾﺎﻤﺣ نوﺪﺑ و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ يا
. يرﺎﮑﻤﻫ زا
ﺖﮐﺮﺷ ﯽﻣ يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ددﺮﮔ
ﻪﻣﺪﻘﻣ رد لﺎﺳ يﺎﻫ ،ﺮﯿﺧا دﺮﮑﯾور ناور ﯽﺳﺎﻨﺷ ،ﺖﺒﺜﻣ ﺎﺑ رﺎﻌﺷ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ
ﺎﻫداﺪﻌﺘﺳا و
ناﻮﺗ يﺪﻨﻣ يﺎﻫ ،نﺎﺴﻧا درﻮﻣ ﻪﺟﻮﺗ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ هزﻮﺣ
يﺎﻫ
ﻒﻠﺘﺨﻣ ناور ﯽﺳﺎﻨﺷ راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا
.
ﻦﯾا ،دﺮﮑﯾور فﺪﻫ ﯽﯾﺎﻏ دﻮﺧ ار
ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ هزﺎﺳ ﺎﻫ و هﻮﯿﺷ ﯽﯾﺎﻫ ﯽﻣ ﺪﻧاد ﻪﮐ ﯽﺘﺴﯾﺰﻬﺑ و ﯽﻣﺎﮐدﺎﺷ نﺎﺴﻧا ار
ﻢﻫاﺮﻓ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ
.
زا ﻦﯾا ور ﯽﻠﻣاﻮﻋ ﻪﮐ تﺎﺒﺟﻮﻣ ﻖﺑﺎﻄﺗ ﺮﻫ ﻪﭼ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻣدآ
ﺎﺑ ﺎﻫزﺎﯿﻧ و يﺎﻫﺪﯾﺪﻬﺗ ﯽﮔﺪﻧز
ار ﺐﺒﺳ ،ﺪﻧدﺮﮔ يدﺎﯿﻨﺑ ﻦﯾﺮﺗ هزﺎﺳ يﺎﻫ
درﻮﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا دﺮﮑﯾور ﯽﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ
.
رد ﻦﯾا ،نﺎﯿﻣ بﺎﺗ يروآ ، هﺎﮕﯾﺎﺟ
هﮋﯾو يا ﺎﺻﻮﺼﺨﻣ رد
هزﻮﺣ يﺎﻫ ناور ﯽﺳﺎﻨﺷ ،ﯽﻟﻮﺤﺗ ناور ﯽﺳﺎﻨﺷ
هداﻮﻧﺎﺧ و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ،ﯽﻧاور ﻪﺑ دﻮﺧ صﺎﺼﺘﺧا هداد
ﺖﺳا
)
1
.(
هﺪﻋ زا يا
ناﺪﻨﻤﺸﻧاد بﺎﺗ
يروآ ار ﮏﯾ ،ﺪﻨﯾاﺮﻓ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﺎﯾ ﺪﻣﺎﯿﭘ يرﺎﮔزﺎﺳ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ
ﺰﯿﻣآ دﻮﺟو ﺎﺑ ﻂﯾاﺮﺷ ﺪﯾﺪﻬﺗ ،هﺪﻨﻨﮐ ﻒﯾﺮﻌﺗ هدﻮﻤﻧ ﺪﻧا
.
تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ مﺎﺠﻧا هﺪﺷ
رد هزﻮﺣ ي بﺎﺗ يروآ ار ﯽﻣ ناﻮﺗ رد ود هوﺮﮔ ﯽﻠﮐ ﻪﻘﺒﻃ يﺪﻨﺑ دﻮﻤﻧ
.
هوﺮﮔ لوا ﻪﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯿﯿﻌﺗ هﺪﻨﻨﮐ ي بﺎﺗ يروآ و ﯽﮔﮋﯾو يﺎﻫ داﺮﻓا بﺎﺗ
روآ ﯽﻣ ﺪﻧزادﺮﭘ
.
ﻪﺘﺳد ي مود ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﯾﺎﻫ ﺖﺳا ﻪﮐ ﻢﻬﻓ ﺪﻨﯾاﺮﻓ بﺎﺗ
يروآ و ﻦﯾا ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮕﭼ بﺎﺗ يروآ تﺎﺒﺟﻮﻣ يرﺎﮔزﺎﺳ ﺮﺛﻮﻣ ﺎﺑ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ
-يﺎﻫ هﺮﻃﺎﺨﻣ ﺰﯿﻣآ ار ﻢﻫاﺮﻓ ﯽﻣ دروآ ار رد رﻮﺘﺳد رﺎﮐ دﻮﺧ راﺮﻗ هداد ﺪﻧا
)
2
.(
بﺎﺗ يروآ ار ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ توﺎﻔﺗ يﺎﻫ يدﺮﻓ رد ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ و ﺶﻨﮐاو ﻪﺑ
ﻌﻗﻮﻣ ﯿ ﺖ يﺎﻫ راﻮﺷد ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻣ ﯽ ﻨﮐ ﻨﺪ
.
،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﮏﯾ دﺮﻓ بﺎﺗ روآ ،
ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ راﻮﮔﺎﻧ ار ﻪﺑ ﻮﯿﺷ ه ي ﺖﺒﺜﻣ يﺮﺗ شزادﺮﭘ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ و دﻮﺧ ار ياﺮﺑ
ﯽﯾورﺎﯾور ﺎﺑ
نآ ياراد ناﻮﺗ يﺪﻨﻣ داﺪﻤﻠﻗ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ
.
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ يدﺪﻌﺘﻣ
طﺎﺒﺗرا ﻪﻔﻃﺎﻋ ﻦﯿﺑ ﯽﻔﻨﻣ ي بﺎﺗ و ار يروآ رد نﺎﯿﻣ يداﺮﻓا ﻪﮐ ﻂﯾاﺮﺷ
ﺶﻨﺗ از ار ﻪﺑﺮﺠﺗ ﯽﻣ ،ﺪﻨﻨﮐ شراﺰﮔ هدﺮﮐ ﺪﻧا
.
رﺎﮐ و زﺎﺳ و
رﺎﺘﺧﺎﺳ بﺎﺗ
يروآ رد ﺶﻫﺎﮐ باﺮﻄﺿا ﻪﺑ ﻦﯾا ترﻮﺻ ﺖﺳا ﻪﮐ ﻪﻔﻟﻮﻣ ﯽﻠﺻا يﺎﻫ
بﺎﺗ يروآ ﺪﻨﻧﺎﻣ دﺎﻤﺘﻋا ﻪﺑ ،ﺲﻔﻧ شﻮﺧ ،ﯽﻨﯿﺑ ،ﯽﺼﺨﺷ ﯽﮕﺘﺴﯾﺎﺷ دﺎﻤﺘﻋا
ﻪﺑ ،ﺰﯾاﺮﻏ شﺮﯾﺬﭘ ﺖﺒﺜﻣ ،ﺮﯿﯿﻐﺗ لﺮﺘﻨﮐ و يﻮﻨﻌﻣ تاﺮﯿﺛﺎﺗ مﺎﮕﻨﻫ
راﺮﻗ
ﻦﺘﻓﺮﮔ رد ﻂﯾاﺮﺷ ﺶﻨﺗ از ﺪﻨﻧﺎﻣ ﮏﯾ ﻪﺑﺮﺿ ﺪﺿ
)
ﻞﯾﺎﺣ
(
ﻞﻤﻋ ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ و
هزﺎﺟا ي زوﺮﺑ باﺮﻄﺿا ار ﯽﻤﻧ ﺪﻨﻫد
)
3
.(
ﺎﺑ يﺎﻘﺗرا بﺎﺗ ،يروآ دﺮﻓ ﯽﻣ
ﺪﻧاﻮﺗ رد ﺮﺑاﺮﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﺶﻨﺗ از و ﻢﻫ ﻦﯿﻨﭼ ﯽﻠﻣاﻮﻋ ﻪﮐ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ دﻮﺟو نﺪﻣآ
باﺮﻄﺿا ﯽﻣ ﯽﻔﻨﻣ ﻒﻃاﻮﻋ و
زا ،دﻮﺷ دﻮﺧ ﺖﻣوﺎﻘﻣ نﺎﺸﻧ هداد و ﺮﺑ نآ
ﺎﻫ ﻪﺒﻠﻏ ﺪﻨﮐ
.
بﺎﺗ يروآ ﻞﯾﺪﻌﺗ ﺎﺑ و ﻢﮐ ﮓﻧر ﺮﺗ ندﺮﮐ ﯽﻠﻣاﻮﻋ نﻮﭼ
،باﺮﻄﺿا ﯽﻧاور ﯽﺘﺴﯾﺰﻬﺑ
داﺮﻓا ار ﻦﯿﻤﻀﺗ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ
)
4
.(
زا ﻪﻠﻤﺟ ﺎﺴﻣ ﯾ ﯽﻠ ﻪﮐ رد هزﻮﺣ ي ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺛﻮﻣ ﺮﺑ بﺎﺗ يروآ حﺮﻄﻣ
ﺖﺳا ، ﺶﻘﻧ شﻮﻫ رد بﺎﺗ يروآ ﺖﺳا
.
ﯽﺧﺮﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ ﺖﯾﺎﮑﺣ زا نآ
دراد ﻪﮐ شﻮﻫ ﮏﯾ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﯿﯿﻌﺗ هﺪﻨﻨﮐ رد بﺎﺗ يروآ ﺖﺳا
)
5
.(
هزوﺮﻣا
ﻪﻧﻮﮔ يا يﺮﮕﯾد زا شﻮﻫ ﺖﺤﺗ ناﻮﻨﻋ شﻮﻫ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ حﺮﻄﻣ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ
.
ﺮﯾﺎﻣ
1
و نارﺎﮑﻤﻫ رد ﻦﯾﺮﺧآ ﺪﯾﺪﺠﺗ ﺮﻈﻧ دﻮﺧ ، شﻮﻫ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ار ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ
،كاردا ﯽﺑﺎﯾزرا
و زاﺮﺑا
ﻒﻃاﻮﻋ ، ﻞﯿﻬﺴﺗ ﯽﻔﻃﺎﻋ ﺮﮑﻔﺗ ، ،ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻞﯿﻠﺤﺗ
و ﻪﺑ يﺮﯿﮔرﺎﮐ ﺶﻧاد
ﯽﻔﻃﺎﻋ و ﻢﯿﻈﻨﺗ ﻪﻧاﺮﺑﺪﻣ ي ،ﻒﻃاﻮﻋ ﻒﯾﺮﻌﺗ هدﻮﻤﻧ
ﺪﻧا
)
6
.(
هﺪﻋ ﺰﯿﻧ ﺮﮕﯾد يا رد
ﺶﻫوﮋﭘ دﻮﺧ نﺎﺸﻧ ﺪﻧداد ﻪﮐ شﻮﻫ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ
ترﺎﻬﻣ يﺎﻫ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يا ﯽﻟﺎﻌﻔﻧا ار ﻪﺑ ترﻮﺻ ﯽﻔﻨﻣ و ترﺎﻬﻣ يﺎﻫ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يا
لﺎﻌﻓ ار ﻪﺑ ترﻮﺻ ﺖﺒﺜﻣ ، ﺶﯿﭘ ﯽﻨﯿﺑ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ
)
7
.(
هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻧا
ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻣﻮﻤﻋ شﻮﻫ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ ﻪﮐ ﯽﮕﺘﺴﯾﺎﺷ ،ﺎﻫ
ﺎﻫ
ترﺎﻬﻣ و ﯽﻣ ﯽﯿﺘﺧﺎﻨﺷ ﺮﯿﻏ و ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫ ﺮﺑ دﺮﻓ نﺪﻣآ ﻖﯾﺎﻓ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ
رد دﺮﻓ ﯽﻧﺎﻣدﺎﺷ سﺎﺴﺣا تﺎﺒﺟﻮﻣ و هﺪﯾدﺮﮔ ﻂﯿﺤﻣ يﺎﻫزﺎﯿﻧ و ﺎﻫرﺎﺸﻓ ﯽﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﯽﮔﺪﻧز دزﺎﺳ
.
ﻦﯾا ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ يﺮﻈﻧ ﺢﻄﺳ رد ﻪﭼ ﺮﮔا هﺎﮔﺪﯾد
ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺎﯾ و هدرﻮﺨﻧ ﮏﺤﻣ ناﺪﻨﭼ ﯽﺑﺮﺠﺗ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﺎﻣا ﺖﺳا هدﻮﺑ نازادﺮﭘ
ﺖﺳا دﻮﺟﻮﻣ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ﯽﮐﺪﻧا ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ يﺎﻫ
)
8
.(
ﯽﻣ ﻪﮐ ﯽﺗﺎﻋﻮﺿﻮﻣ زا ﺮﮕﯾد ﯽﮑﯾ بﺎﺗ ناﺰﯿﻣ رد ﺪﻧاﻮﺗ
حﺮﻄﻣ داﺮﻓا يروآ
ﺪﺷﺎﺑ ، ﯽﻣ ﯽﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻒﻃاﻮﻋ ﺪﺷﺎﺑ
.
ﻪﮐ ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻨﯿﻣز رد
ي رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﻂﻠﺴﻣ ﺪﻌﺑ ود ﻪﺑ ﺖﺑﺎﺛ ﻮﺤﻧ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﯽﻔﻃﺎﻋ ﻪﮐ ﺪﻧا
ﺪﻌﺑ ود ﻦﯾا ﯽﺸﻫوﮋﭘ تﺎﯿﺑدا رد ،
ﻪﻔﻃﺎﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ي
ﻪﻔﻃﺎﻋ و ﺖﺒﺜﻣ ي
ﯽﻔﻨﻣ
هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ﺪﻧا
.
ﻪﻔﻃﺎﻋ ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﻪﺑ
ترﻮﺻ ﺶﻨﮐاو يﺎﻫ رد لﺎﺣ
ﯽﻧﺎﺳﻮﻧ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﯽﻣ دﻮﺷ ﻪﮐ ﻪﺑ رﻮﻃ مواﺪﻣ ﺖﺤﺗ ﺗﺎ ﺮﯿﺛ زﺮﻃ ﺮﮑﻔﺗ و
ﺖﺧﺎﻨﺷ دﺮﻓ راﺮﻗ دراد و ﻪﺑ ود ترﻮﺻ ﻪﻔﻃﺎﻋ ي ﺖﺒﺜﻣ و ﯽﻔﻨﻣ هﺪﻧﺎﯾﺎﻤﻧ
ﯽﻣ دﻮﺷ
.
ﺎﻋ ﻃ ﻪﻔ ي ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺖﺒﺜﻣ و رﻮﺷ ناﺰﯿﻣ ﻪﭼ ﺎﺗ ﺺﺨﺷ ﮏﯾ ﻪﮐ ﺪﻫد
ﯽﻣ يرﺎﯿﺷﻮﻫ و ﺖﯿﻠﻋﺎﻓ سﺎﺴﺣا ناﺰﯿﻣ ﻪﭼ و دراد ﯽﮔﺪﻧز ﻪﺑ قﻮﺷ ﺪﻨﮐ
.
ﻪﻔﻃﺎﻋ ي شﻮﺧﺎﻧ لﺎﻐﺘﺷا و ﯽﻧورد ﯽﺘﺣارﺎﻧ مﺎﻋ ﺪﻌﺑ ﮏﯾ ﯽﻔﻨﻣ آ
ﺪﻨﯾ نﺎﺸﻧ ار
ﯽﻣ شﻮﺧﺎﻧ ﯽﻘﻠﺧ تﻻﺎﺣ و ﺪﻫد آ
،هﺎﻨﮔ ،يراﺰﯿﺑ ،تﺮﻔﻧ ،ﻢﺸﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ يﺪﻨﯾ
ﯽﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار ﺖﯿﺒﺼﻋ و سﺮﺗ دﻮﺷ
)
9
.(
ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ناور ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﺸﻧ هداد ﺪﻧا ﻪﮐ ﯽﺣور رﺎﺸﻓ زوﺮﺑ ﺎﺑ
تﻻﻼﺘﺧا ﯽﻔﻃﺎﻋ
ﯽﻣ هاﺮﻤﻫ ﺪﺷﺎﺑ ياﺮﺑ لﺎﺜﻣ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﮐ ياﺮﺑ
ﯽﺳرﺮﺑ ﺶﻘﻧ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﻔﻃﺎﻋ رد ﺦﺳﺎﭘ يﺎﻫ ناور ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﺑ يﺎﻫرﺎﺸﻓ
،ﯽﺣور ﻪﻔﻃﺎﻋ ي ﯽﻔﻨﻣ ار رد ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ ،ﺪﻧا هﺪﯾد هﺪﺷ ﻪﮐ رد مﺎﮕﻨﻫ
ﻪﻬﺟاﻮﻣ ﺎﺑ ،رﺎﺸﻓ تﻻﺎﺣ ﯽﻔﻃﺎﻋ ﯽﻔﻨﻣ رد داﺮﻓا دﺎﺠﯾا ﯽﻣ دﻮﺷ
.
دﻮﺟو ﺎﺑ
ﻦﯾا ﻪﮐ ﺐﻠﻏا ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ رد ﻦﯾا ﻪﻨﯿﻣز ﺮﺑ ﻪﻔﻃﺎﻋ ي ﯽﻔﻨﻣ ﺰﮐﺮﻤﺘﻣ هﺪﺷ ،ﺪﻧا
ﯽﺧﺮﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺖﻟﺎﺣ
يﺎﻫ ﯽﻔﻃﺎﻋ ﺖﺒﺜﻣ ار ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﮏﯾ ﻊﺒﻨﻣ
ﺪﻨﻤﺷزرا ناور ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﺑ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﻬﺟاﻮﻣ ﯽﻣﺎﮐﺎﻧ ﺎﺑ ﺪﺷﺎﺑ تﻼﮑﺸﻣ و ﺎﻫ
.
زا
آ ن يﺎﻫرﺎﺸﻓ ﺎﺑ داﺪﯾور ﮏﯾ ﺰﯿﻧ نﺎﻤﯾاز ﻪﮐ ﺎﺟ ﯽﻣ ﻻﺎﺑ ﯽﺣور
دﺮﻓ و ﺪﺷﺎﺑ ،
ﻪﺑﺮﺠﺗ نﺎﻤﯾاز و يرادرﺎﺑ نارود يﺎﺘﺳار رد ار ﯽﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻒﻃاﻮﻋ ﺮﺜﮐا ﯽﻣ ﺎﺑ ﻒﻃاﻮﻋ ﻦﯾا ﺪﻨﮐ زا رادرﺎﺑ نﺎﻧز تاﺮﮑﻔﺗ
ﯽﻣ ﻦﯿﺠﻋ نﺎﻤﯾاز درد ﺪﻧﻮﺷ
.
ﯽﻟﺎﺣ رد ﻪﮐ ﻪﻔﻃﺎﻋ ي ﺖﺒﺜﻣ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ زا ﻖﯾﺮﻃ دﺎﺠﯾا ﯽﮔدﺎﻣآ رد دﺮﻓ
1
ياﺮﺑ ﺑور ﻪ ور نﺪﺷ ﺎﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺗﺎ ﺮﯿﺛ يدﺎﯾز ﺮﺑ ،ﯽﺘﻣﻼﺳ
ﯽﺘﺴﯾﺰﻬﺑ و ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﯿﻣا ﻪﺑ ﯽﮔﺪﻧز رد دﺮﻓ ﻪﺘﺷاد ﺪﺷﺎﺑ
.
ﻪﺑ هوﻼﻋ رد
ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ يﺎﻫ ﺟاﻮﻣ ﻬ ﻪ ﺎﺑ درد ﺰﯿﻧ ﻪﻔﻃﺎﻋ ي ﺖﺒﺜﻣ زا ﺗﺎ ﺮﯿﺛ يدﺎﯾز رادرﻮﺧﺮﺑ
ﺖﺳا
)
9،10
.(
ﻪﻔﻃﺎﻋ ي ﺖﺒﺜﻣ ﯽﻠﻣﺎﻋ يروﺮﺿ ﺖﺳا ﻪﮐ ﻪﺑ نارﺎﻤﯿﺑ ياراد
يﺎﻫدرد ﻦﻣﺰﻣ ﮏﻤﮐ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ رد ﻞﺑﺎﻘﻣ نآ ، بﺎﺗ و ﺖﻗﺎﻃ ﻪﺘﺷاد ﺪﻨﺷﺎﺑ
.
ﺎﺑ دﻮﺟو هرﺎﺷا ﻪﺑ ﺶﻘﻧ ﻣ ﻮ ﺮﺛ ﻪﻔﻃﺎﻋ ي ﺖﺒﺜﻣ رد مﺎﮕﻨﻫ ﯽﯾورﺎﯾور ﺎﺑ
،درد
ﺎﺗ نﻮﻨﮐ ﺮﻓ ا يﺪﻨﯾ ﻪﮐ زا ﻖﯾﺮﻃ نآ ﻦﯾا ﺗﺎ ﺮﯿﺛ ترﻮﺻ ﯽﻣ دﺮﯾﺬﭘ ﻪﺑ ﯽﺑﻮﺧ
درﻮﻣ ﯽﺳرﺮﺑ راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ﺖﺳا
)
11،12
.(
يزﺎﺑ ﯽﻧاور رﺎﺸﻓ زا داﺮﻓا دﻮﺒﻬﺑ رد ﯽﻤﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﺶﻘﻧ ،ﺖﺒﺜﻣ تﺎﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ
)
13
.(
ناور ﻊﺑﺎﻨﻣ ،ﺖﺒﺜﻣ تﺎﻧﺎﺠﯿﻫ ﻪﮐ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﯽﻀﻌﺑ
-ﯽﻣ ﮏﻤﮐ دﺮﻓ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻤﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﯽﻧاور رﺎﺸﻓ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺪﻨﮐ
شور زا يﺎﻫ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺪﻨﮐ هدﺎﻔﺘﺳا يﺮﺛﻮﻣ يا
)
14
.(
ﻪﮐ يداﺮﻓا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﯽﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ يﺮﺘﺸﯿﺑ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ار ﺖﺒﺜﻣ تﺎﻧﺎﺠﯿﻫ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻻﺎﻤﺘﺣا ،ﺪﻨﻨﮐ
موﺎﻘﻣ ثداﻮﺣ بﺎﺗ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﺗ
ﯽﻣ ﺮﺗروآ ﺪﻨﺷﺎﺑ
)
13
.(
فﺮﻃ زا
شﻮﺧ داﺮﻓا ﺮﮕﯾد ﯽﻣ يﺮﺘﺸﯿﺑ تﺬﻟ دﻮﺧ ﯽﮔﺪﻧز زا ﻦﯿﺑ
ﯽﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ،ﺪﻧﺮﺑ
ﯿﺑ ﯽﻧﺎﻤﺴﺟ و شور زا ﯽﻧاور رﺎﺸﻓ ﺎﺑ ﯽﯾورﺎﯾور مﺎﮕﻨﻫ و ﺪﻧراد يﺮﺘﺸ
يﺎﻫ
ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا يﺮﺘﻬﺑ يا ﺪﻨﻨﮐ
)
15
.(
ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ،يرادرﺎﺑ ﺶﻨﺗﺮﭘ و ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﺑ نﺎﻧز ﯽﮔﺪﻧز تﺎﻗﺎﻔﺗا ﻦﯾﺮﺗ
ﺖﺴﺨﻧ رادرﺎﺑ نﺎﻧز صﻮﺼﺧ ﺖﺳا از
.
نارود رد نﺎﻧز ﯽﻧاور ﺖﯿﻌﺿو
ﺶﻨﺗ و يرادرﺎﺑ ﯽﻣ نارود ﻦﯾا يﺎﻫ
ﻣ ﺮﯿﻏ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ردﺎﻣ ﺖﻣﻼﺳ ،ﻢﯿﻘﺘﺴ
لﺎﺳ رد و هرود نﺎﻤﻫ رد ار ﻦﯿﻨﺟ و ﺪﻫد راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﺪﻟﻮﺗ زا ﺲﭘ يﺎﻫ
.
ناور ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ بﺎﺗ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ
نآ يروآ ﺎﻫ يﺎﺘﺳار رد
ﺶﻨﺗ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﯽﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻨﻣزﺎﯿﻧ ﺶﯿﭘ زا ﺶﯿﺑ هرود ﻦﯾا يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ
.
ﺪﯿﻣا
ﯿﻟﺎﺑ نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺴﻫ ﺰﮐاﺮﻣ ناﺮﯾﺪﻣ و ﯽﻨ
ﺶﻘﻧ ﺮﺘﻬﺑ ﻢﻬﻓ ياﺮﺑ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ
و رد ﯽﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻒﻃاﻮﻋ
بﺎﺗ يروآ ﺖﺴﺨﻧ رادرﺎﺑ نﺎﻧز ار ﺪﯾﺪﺟ و ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺮﺘﺴﺑ و ﺪﻨﮐ ﮏﻤﮐ از
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ياﺮﺑ ﻪﻗﻼﻋ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺑ ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ﯽﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ارا ﺪﻨﻣ ﯾ ﺪﻫد ﻪ
.
سﺎﺳا ﻦﯿﻤﻫ ﺮﺑ ،
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﯽﻠﺻا فﺪﻫ ،
ﻢﻬﺳ ﻦﯿﯿﺒﺗ ﯿﻫ شﻮﻫ
ﯽﻧﺎﺠ و
ﯽﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻒﻃاﻮﻋ بﺎﺗ ﺮﺑ
يروآ ﺖﺴﺨﻧ رادرﺎﺑ نﺎﻧز ﯽﻣ از
ﺪﺷﺎﺑ
.
شور رﺎﮐ
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا يرﺎﻣآ ي
-ﺖﺴﺨﻧ رادرﺎﺑ نﺎﻧز ار ﯽﻌﻄﻘﻣ ياز
)
ﻪﻫﺎﻣ ﻪﺳ يرادرﺎﺑ ﺮﺧآ ي
(
لﺎﺳ رد ﻞﯿﺑدرا نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ 1393
ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ
-ﺪﻧداد
.
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﺴﺨﻧ رادرﺎﺑ نﺎﻧز ار ﺶﻫوﮋﭘ ي هدوﺪﺤﻣ رد از
ﯽﻨﺳ ي 35
-20 ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ لﺎﺳ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺖﻓﺎﯾرد ياﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﻧداد
ﻪﺑ يرادرﺎﺑ نارود يﺎﻫ
ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﮐ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﯽﻧﺎﻣرد ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺰﮐاﺮﻣ
.
داﺪﻌﺗ 122 ﺖﺴﺨﻧ رادرﺎﺑ نز
-ﻪﻧﻮﻤﻧ شور سﺎﺳا ﺮﺑ از ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا سﺮﺘﺳد رد يﺮﯿﮔ
.
ﯽﻧدﻮﻣزآ ﯽﻣﺎﻤﺗ
-نﺪﻧﺎﻣ ﻪﻧﺎﻣﺮﺤﻣ ﺮﺑ و هدﺮﮐ ﺖﯾﺎﺿر مﻼﻋا ،نﻮﻣزآ رد ﺖﮐﺮﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫ ﺪﺷ ﺪﯿﮐﺎﺗ تﺎﻋﻼﻃا
.
ﻞﻗاﺪﺣ ﻦﺘﺷاد ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ دورو يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ
ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺖﮐﺮﺷ ﺖﻬﺟ رﺎﻤﯿﺑ ﺖﯾﺎﺿر ،ﻢﻠﭙﯾد تﻼﯿﺼﺤﺗ ﻪﺳ رد ﻦﺘﺷاد راﺮﻗ و يرادرﺎﺑ ﻪﻫﺎﻣ
دﻮﺑ يرادرﺎﺑ مﻮﺳ ي
.
زا جوﺮﺧ يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ
ناور لﻼﺘﺧا ﻦﺘﺷاد ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ندﻮﺑ اراد ،داﻮﻣ فﺮﺼﻣءﻮﺳ و ﯽﺸﯾﺮﭘ
اور تﻻﻼﺘﺧا يرﺎﻣآ و ﯽﺼﯿﺨﺸﺗ يﺎﻤﻨﻫار سﺎﺳا ﺮﺑ ﮏﯾ رﻮﺤﻣ ﯽﻧ
يرﺎﻤﯿﺑ ﻪﺑﺮﺠﺗ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد يرﺎﮑﻤﻫ ﺖﻬﺟ رﺎﻤﯿﺑ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ،ﯽﻧاور يﺎﻫ ي
دﻮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﯾ مود يرادرﺎﺑ
.
ﺶﻫوﮋﭘ راﺰﺑا
ﻒﻟا
-بﺎﺗ سﺎﯿﻘﻣ نﻮﺳﺪﯾﻮﯾد و ﺮﻧﺎﮐ يروآ
1
)
CD-RISC
( : سﺎﯿﻘﻣ ﻦﯾا
ﻞﻣﺎﺷ 25 نﻮﺳﺪﯾﻮﯾد و ﺮﻧﺎﮐ ﻂﺳﻮﺗ و ﺖﺳا لاﻮﺌﺳ
)
2003
(
ﺠﻨﺳ ﺖﻬﺟ ، ﺶ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ،ﺪﯾﺪﻬﺗ و رﺎﺸﻓ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ترﺪﻗ
.
ﻒﯿﻃ ،لاﻮﺌﺳ ﺮﻫ ياﺮﺑ
ﻪﺟرد ﻪﻨﯾﺰﮔ ﺞﻨﭘ يﺪﻨﺑ يا
)
ﺖﺳرد ﻪﺸﯿﻤﻫ ﺎﺗ ﺖﺳردﺎﻧ ﻼﻣﺎﮐ
(
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد
ﺮﻔﺻ زا ﻪﮐ هﺪﺷ
)
ﺖﺳردﺎﻧ ﻼﻣﺎﮐ
(
رﺎﻬﭼ ﺎﺗ
)
ﺖﺳرد ﻪﺸﯿﻤﻫ
(
هﺮﻤﻧ يراﺬﮔ
ﯽﻣ دﻮﺷ
.
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ سﺎﯿﻘﻣ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ 93
/
0 ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ
.
ﻢﻫ ﻦﯿﻨﭼ
ﺺﺧﺎﺷ
KMO
ﺮﺑاﺮﺑ 91
/
0 ﺮﺑاﺮﺑ ﺖﻠﺗرﺎﺑ ﺖﯾوﺮﮐ ﺐﯾﺮﺿ و 2174
رد و
ﺢﻄﺳ 0001
/
0 ﯽﻨﻌﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ راد
)
16
.(
ﺰﯿﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد
خﺎﺒﻧوﺮﮐ يﺎﻔﻟآ ناﺰﯿﻣ 87
/
0 ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ
.
ب
-ﺶﺳﺮﭘ هﺎﺗﻮﮐ مﺮﻓ ﻪﻣﺎﻧ
ﻪﮔر ي مﺎﻬﻧرﺎﻓ و زﺪﯾاﺮﺘﭘ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ ي 2
:
زا نآ هﺎﺗﻮﮐ مﺮﻓ و ﺖﺳا ﯽﺠﻨﺳدﻮﺧ سﺎﯿﻘﻣ ﮏﯾ 30
ﻪﮐ هﺪﺷ ﻞﯿﮑﺸﺗ هدﺎﻣ
ﻪﺟرد ﺖﻔﻫ سﺎﯿﻘﻣ ﮏﯾ رد لاﻮﺌﺳ ﺮﻫ ﻪﺑ ﻢﻘﻓاﻮﻣ ﻼﻣﺎﮐ زا يا
)
1
(
ﻼﻣﺎﮐ ﺎﺗ
ﻢﻔﻟﺎﺨﻣ
)
7
(
ﯽﻣ هداد هﺮﻤﻧ دﻮﺷ
.
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد هﺎﺗﻮﮐ مﺮﻓ ﯽﺑﺎﯾرﺎﺠﻨﻫ رد ،ﯽﻧاﺮﯾا ي
ﺮﺠﻨﻣ ﺲﮐﺎﻤﯾراو شور ﻪﺑ ﺪﻣﺎﻌﺘﻣ ﺶﺧﺮﭼ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﻠﻣﺎﻋ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﺑ 4
شﻮﺧ ﻞﻣﺎﻋ ﻫ كرد ،ﯽﻨﯿﺑ
نﺎﺠﯿ و دﻮﺧ ﻒﻃاﻮﻋ و ﺎﻫ
ترﺎﻬﻣ و ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ ،ناﺮﮕﯾد ﺪﺷ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
.
و ﯽﻧﺎﺴﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ
خﺎﺒﻧوﺮﮐ يﺎﻔﻟآ شور ﺎﺑ ﯽﻧورد 81
/
0 ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ
)
17
.(
ج
-سﺎﯿﻘﻣ ﯽﻔﻨﻣ ﻪﻔﻃﺎﻋ و ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻔﻃﺎﻋ يﺎﻫ 3
)
PANAS
:( راﺰﺑا ﻦﯾا
ﯽﺠﻨﺳدﻮﺧ 20
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﯽﻤﺘﯾآ ﯽﻨﻌﯾ ﯽﻘﻠﺧ ﺪﻌﺑ ود يﺮﯿﮔ
ﻪﻔﻃﺎﻋ ﯽﻔﻨﻣ ي
هﺪﺷ ﯽﺣاﺮﻃ ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻔﻃﺎﻋ و
)
11
(
هدﺮﺧ ﺮﻫ و سﺎﯿﻘﻣ
10 ﺮﺑ و دراد ﻢﺘﯾآ
ﺞﻨﭘ سﺎﯿﻘﻣ ﮏﯾ يور ﻪﻄﻘﻧ
يا
)
1
=
ﺎﺗ ﻪﺟو ﭻﯿﻫ ﻪﺑ 5
=
دﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ
(
يﻮﺳ زا
ﻪﺒﺗر ﯽﻧدﻮﻣزآ ﯽﻣ يﺪﻨﺑ
ﺪﻧﻮﺷ
.
ﯽﻧورد يرﺎﮔزﺎﺳ ﺐﯾاﺮﺿ
)
ﺎﻔﻟآ
(
ياﺮﺑ
هدﺮﺧ ﻪﻔﻃﺎﻋ سﺎﯿﻘﻣ ﺖﺒﺜﻣ ي
88
/
0 و هدﺮﺧ ﻪﻔﻃﺎﻋ سﺎﯿﻘﻣ ﻨﻣ ي
ﯽﻔ 87
/
0
ﺖﺳا
)
9
.(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ناﺮﯾا رد ﯽﺸﺨﺑ ي
رﻮﭘ
)
18
(
ياﺮﺑ ﯽﻧورد يرﺎﮔزﺎﺳ ،
ﺮﻫ ود سﺎﯿﻘﻣ 87
/
0 ﻪﺑ ﺖﺳد ﺪﻣآ
.
رد ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺿﺎﺣ ﺰﯿﻧ ناﺰﯿﻣ يﺎﻔﻟآ
ياﺮﺑ خﺎﺒﻧوﺮﮐ ﻪﻔﻃﺎﻋ
ﺖﺒﺜﻣ ي 83
/
0 و ﻪﻔﻃﺎﻋ ﯽﻔﻨﻣ ي 79
/
0 ﺪﺷ شراﺰﮔ
.
1
Connor-Davidson Resilience Scale
2Petrides and Furnham Trait Emotional Intelligence
Questionnaire
3
ﺞﯾﺎﺘﻧ
داﺪﻌﺗ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد 122
ﺖﺴﺨﻧ رادرﺎﺑ نز درﻮﻣ از
راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ
ﺖﯿﻌﻤﺟ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺖﮐﺮﺷ ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ و ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ
رد نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ
لوﺪﺟ 1 ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ
.
و ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ رﺎﻣآ ﺞﯾﺎﺘﻧ
لوﺪﺟ رد دراﺪﻧﺎﺘﺳا فاﺮﺤﻧا 2
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﯾارا
.
ﻞﯿﻠﺤﺗ مﺎﺠﻧا زا ﻞﺒﻗ يﺎﻫ
ندﻮﺑ لﺎﻣﺮﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ فﻮﻧﺮﯿﻤﺳا فاﺮﮔﻮﻤﻟﻮﮐ نﻮﻣزآ زا ﯽﻃﺎﺒﻨﺘﺳا رﺎﻣآ د هدا زا ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ مﺎﻤﺗ ياﺮﺑ ﯽﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ
05
/
0 گرﺰﺑ ﻪﺿوﺮﻔﻣ اﺬﻟ ﺖﺳا ﺮﺗ و هﺪﺷ ﺖﯾﺎﻋر ﺰﯿﻧ ﻊﯾزﻮﺗ ندﻮﺑ لﺎﻣﺮﻧ ي
نﻮﯿﺳﺮﮔر و نﻮﺳﺮﯿﭘ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ ﻞﯿﻠﺤﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺖﺳا روﺪﻘﻣ
.
ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ
نﻮﺳﺮﯿﭘ لوﺪﺟ رد ، 3
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ
.
ﻦﯿﺑ لوﺪﺟ ﻦﯾا تﺎﺟرﺪﻨﻣ ﻖﺒﻃ
بﺎﺗ شﻮﺧ ﺎﺑ يروآ ﯽﻨﯿﺑ ) 46 = r ، 0001 / 0 < P (
نﺎﺠﯿﻫ كرد ، ﺎﻫ ) 21 = r ، 0001 / 0 < P (
ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ ،
) 51 = r ، 0001 / 0 < P ( ترﺎﻬﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
) 48 = r ، 0001 / 0 < P (
ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ و
) ﻞﮐ ) ( 45 = r ، 0001 / 0 < P ( طﺎﺒﺗرا ﯽﻨﻌﻣ ﺖﺒﺜﻣ دراد دﻮﺟو يراد
.
ﻢﻫ بﺎﺗ ﻦﯿﺑ طﺎﺒﺗرا ﯽﺳرﺮﺑ رد ﻦﯿﻨﭼ يروآ
ﻪﻔﻃﺎﻋ ﺎﺑ بﺎﺗ ﻦﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ي ﻪﻔﻃﺎﻋ ﺎﺑ يروآ
ﺖﺒﺜﻣ ي ) 51 = r ، 0001 / 0 < P (
ﯽﻨﻌﻣ ﺖﺒﺜﻣ طﺎﺒﺗرا ﻪﻔﻃﺎﻋ ﺎﺑ و راد
ﯽﻔﻨﻣ ي ) 55 -= r ، 0001 / 0 < P (
ﯽﻨﻌﻣ ﯽﻔﻨﻣ طﺎﺒﺗرا دراد دﻮﺟو راد
.
ﺶﯿﭘ و ﻞﯿﻠﺤﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
بﺎﺗ ﯽﻨﯿﺑ شﻮﻫ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻂﺳﻮﺗ يروآ ﻢﻫ نﻮﯿﺳﺮﮔر ﻞﯿﻠﺤﺗ زا ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﻣز
)
لوﺪﺟ 4
.(
نﺎﻤﻫ ﻪﮐ رﻮﻃ ﯽﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ دﻮﺷ
ﻪﻔﻟﻮﻣ ﺎﺑ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺐﯾﺮﺿ ﺎﺑ ﻢﻫ ﺎﺑ ﺎﻫ
) 46 / 0 = R2 ( دوﺪﺣ 46
بﺎﺗ ﺮﯿﻐﺘﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ زا ﺪﺻرد ﯽﻣ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ار يروآ
ﺢﻄﺳ رد ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ
) 0001 / 0 < P ( ﯽﻨﻌﻣ ﺖﺳا راد . ﻪﻣادا رد ﮏﯾ ﺮﻫ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ
ﻪﻔﻟﻮﻣ زا ﻪﻔﻟﻮﻣ ﺰﺟ ﻪﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺎﺘﺑ ﺐﯾاﺮﺿ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷاﺮﻓ يﺎﻫروﺎﺑ يﺎﻫ ي
نﺎﺠﯿﻫ كرد ﻪﻔﻟﻮﻣ ﺮﯾﺎﺳ ،ﺎﻫ
شﻮﺧ ،ﺎﻫ ﯽﻨﯿﺑ ) 251 / 0 = β ، 001 / 0 < P ( ، ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ ) 486 / 0 = β ، 0001 / 0 < P (
ترﺎﻬﻣ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
) 283 / 0 = β ، 0001 / 0 < P (
ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ بﺎﺗ تاﺮﯿﯿﻐﺗ يراد
ﺶﯿﭘ ار يروآ
ﯽﻣ ﯽﻨﯿﺑ ﺪﻨﻨﮐ
.
ﻢﻫ بﺎﺗ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ يﺎﺘﺳار رد ﻦﯿﻨﭼ ﻪﻔﻃﺎﻋ ﻂﺳﻮﺗ يروآ
ي
ﺎﺑ ﻢﻫ ﺎﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ ود ﻦﯾا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ نﻮﯿﺳﺮﮔر ﯽﻠﮐ لﺪﻣ ﯽﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺐﯾﺮﺿ ) 40 / 0 = R2 ( دوﺪﺣ 40 بﺎﺗ تاﺮﯿﯿﻐﺗ زا ﺪﺻرد ﺎﺑ ار يروآ
ﯽﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ يراد 0001 / 0 < P ﺶﯿﭘ ﯽﻣ ﯽﻨﯿﺑ ﺪﻨﻨﮐ . ﺎﺘﺑ ﺐﯾاﺮﺿ ﺰﯿﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﻪﮐ دﺮﮐ ﻪﻔﻃﺎﻋ ﺖﺒﺜﻣ ي ) 343 / 0 = β ، 0001 / 0 < P ( و ﯽﻔﻨﻣ ) 410 / -= β ، 0001 / 0 < P (
ﺶﯿﭘ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ رﻮﻃ ﻪﺑ بﺎﺗ ﯽﻨﯿﺑ ﯽﻣ يروآ ﺪﻨﺷﺎﺑ . لوﺪﺟ 1 -ﺖﻌﯿﻤﺟ تﺎﻋﻼﻃا ﺖﺴﺨﻧ رادرﺎﺑ نﺎﻧز ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ و ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ
از ﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﻧاواﺮﻓ ﺪﺻرد ﻦﺳ 25 -20 53 44 / 43 30 -25 42 42 / 34 30 -35 27 13 / 22 تﻼﯿﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ﻢﻠﭙﯾد 62 81 / 50 ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ 48 34 / 39 ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ زا 12 83 / 9 ﻞﻐﺷ ﻪﻧﺎﺧ راد 78 93 / 63 دازآ 21 21 / 17 ﺪﻨﻣرﺎﮐ 23 85 / 18 لوﺪﺟ 2
-بﺎﺗ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ رد ﺶﻫوﮋﭘ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﺖﮐﺮﺷ ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ رﺎﻣآ
-ﯽﻔﻨﻣ ﻪﻔﻃﺎﻋ و ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻔﻃﺎﻋ ،ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ ،يروآ
ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا فاﺮﺤﻧا بﺎﺗ يروآ 36 / 67 75 / 14 شﻮﺧ ﯽﻨﯿﺑ 16 / 35 35 / 4 نﺎﺠﯿﻫ كرد ﺎﻫ 40 / 27 53 / 6 ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ 48 / 39 02 / 8 ترﺎﻬﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ 36 / 34 23 / 7 ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ ) ﻞﮐ ( 40 / 136 40 / 16 ﻪﻔﻃﺎﻋ ي ﺖﺒﺜﻣ 60 / 35 59 / 6 ﻪﻔﻃﺎﻋ ي ﯽﻔﻨﻣ 24 / 12 21 / 6 لوﺪﺟ 3
-ﻪﻔﻃﺎﻋ ،ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﻔﻃﺎﻋ و ﺖﺒﺜﻣ ي
بﺎﺗ ﺎﺑ ﯽﻔﻨﻣ ي يروآ كﻼﻣ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺶﯿﭘ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﺑ شﻮﺧ ﯽﻨﯿﺑ نﺎﺠﯿﻫ كرد ﺎﻫ ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ ترﺎﻬﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ ) ﻞﮐ ( ﻪﻔﻃﺎﻋ ي ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻔﻃﺎﻋ ي ﯽﻔﻨﻣ بﺎﺗ يروآ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ ** 46 / 0 ** 21 / 0 ** 51 / 0 ** 48 / 0 ** 45 / 0 ** 51 / 0 ** 55 / 0 ﯽﻨﻌﻣ يراد 0001 / 0 0001 / 0 0001 / 0 0001 / 0 0001 / 0 0001 / 0 0001 / 0 ** 01 / 0 > P لوﺪﺟ 4
-بﺎﺗ ﯽﻧﻮﯿﺳﺮﮔر ﻪﺻﻼﺧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺖﺴﺨﻧ رادرﺎﺑ نﺎﻧز رد يروآ
ﻪﻔﻃﺎﻋ ،ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ سﺎﺳاﺮﺑ از ﻪﻔﻃﺎﻋ و ﺖﺒﺜﻣ ي
ﻪﻔﻃﺎﻋ ي ﯽﻔﻨﻣ
973
/
0
182
/
0
410
/
0
33
/
5
0001
/
0
ﺚﺤﺑ ﻪﻔﻃﺎﻋ ،ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ ﺶﻘﻧ ﻦﯿﯿﻌﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا و ﺖﺒﺜﻣ ي
ﻪﻔﻃﺎﻋ بﺎﺗ يور ﯽﻔﻨﻣ ي ﺖﺴﺨﻧ رادرﺎﺑ نﺎﻧز يروآ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا از
.
بﺎﺗ يروآ
ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻪﺟاﻮﻣ داﺮﻓا ﯽﮔﺪﻧز زا ﺖﯾﺎﺿر و ﯽﻧاور ﺖﻣﻼﺳ رد ﺮﺛﻮﻣ
ﻪﺑﺮﺿ عاﻮﻧا ﺎﺑ هﺪﺷ ﺖﺳا ﯽﻧاور يﺎﻫ
)
19
.(
هداد نﺎﺸﻧ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺪﻧا
بﺎﺗ ناﺰﯿﻣ رد ﺶﻫﺎﮐ ﻪﮐ ﯽﻋﻮﻧ ﺎﺑ ،ﯽﮔﺪﻧز يﺎﻫداﺪﯾور ﺮﺑاﺮﺑ رد يروآ
ﺖﺳا هدﻮﺑ هاﺮﻤﻫ ﯽﮔدﺮﺴﻓا و باﺮﻄﺿا ،ﯽﻧاور رﺎﺸﻓ سﺎﺴﺣا
)
20
.(
ﺖﯿﻤﻫا
ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺐﺒﺳ نآ نﺎﻧز رد ار نآ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ نﺎﻘﻘﺤﻣ
ﺖﺴﺨﻧ رادرﺎﺑ ﺶﯿﭘ از
ﯽﻣ ﯽﻨﯿﺑ دزادﺮﭙﺑ ،ﺪﻨﮐ
.
نﻮﯿﺳﺮﮔر ﻞﯿﻠﺤﺗ ياﺮﺟا ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻢﻫ شور ﻪﺑ ﻪﻔﻟﻮﻣ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ نﺎﻣز
ﺎﺑ نآ يﺎﻫ
بﺎﺗ ﯽﻣ و ﺪﻧراد ﺖﺒﺜﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يروآ ﺪﻨﻨﮐ ﻦﯿﯿﺒﺗ ار نآ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
.
ﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻦﯾا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺞ
ﻢﻫ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﯽﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﯽﻣ ﻮﺳ
ﺪﺷﺎﺑ
)
5،7،8
.(
ﻪﯾﺮﻈﻧ شﻮﻫ ﻦﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻧروﺎﺑ ﻦﯾا ﺮﺑ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ نازادﺮﭘ
ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ترﺪﻗ و ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ هﺮﻃﺎﺨﻣ يﺎﻫ
ﻪﻄﺑار ،ﺰﯿﻣآ دﻮﺟو ﺖﺒﺜﻣ ي
ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ و دراد هﺪﻨﻨﮐ
هدﻮﻤﻧ حﺮﻄﻣ ا
ﺪﻧ
)
20
.(
ﺶﯿﭘ ترﺪﻗ ﻦﯿﺑ طﺎﺒﺗرا رد بﺎﺗ ﯽﻨﯿﺑ
ﺐﺴﺣ ﺮﺑ يروآ
ﻪﺘﻓﺎﯾ ،ﯽﻣﻮﻤﻋ شﻮﻫ و ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ زا ﯽﻣﻮﻤﻋ شﻮﻫ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﺶﯿﭘ ترﺪﻗ ﺶﯿﭘ ترﺪﻗ زا ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ ﺲﮑﻋ ﺮﺑ و ﻒﯿﻌﺿ ﯽﻨﯿﺑ
ﯽﻨﯿﺑ
ﺖﺳا رادرﻮﺧ ﺮﺑ ﯽﯾﻻﺎﺑ ﺎﺘﺒﺴﻧ
.
ﯽﻣ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻦﯾا ﻦﯿﯿﺒﺗ رد شﻮﻫ ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ا ترﺪﻗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ كﺮﺤﻣ ﯽﺑﺎﯾزر
يراﺮﻗﺮﺑ ترﺪﻗ ،ﯽﻄﯿﺤﻣ يﺎﻫ
،تﻼﮑﺸﻣ ﺖﯾﻮﻟوا سﺎﺳا ﺮﺑ نﺪﯿﺸﯾﺪﻧا ،ﯽﻟﺪﻤﻫ زاﺮﺑا ،ﯽﻔﻃﺎﻋ ﻂﺑاور نﺎﻣزﺎﺳ ترﻮﺻ ﻪﺑ يرﺎﺘﻓر ﺖﺒﺜﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ و ﻪﻈﻓﺎﺣ تﺎﯾﻮﺘﺤﻣ و رﺎﮑﻓا ﯽﻫد
ﻢﺠﺴﻨﻣ ﻊﻗاو و ﺢﯿﺤﺻ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ،ﺮﺗ ﻪﻧﺎﻨﯿﺑ
ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ و ﯽﻧﺎﻌﻣ ي و يﺎﻫ
ﺶﯿﭘ بﺎﺗ ،ﻞﯾﺎﺴﻣ ﺮﺑ ﯽﮔﺮﯿﭼ و ﯽﻨﯿﺑ روآ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ار ي ﺪﻫد
)
6
.(
ﻪﻔﻃﺎﻋ درﻮﻣ رد نﻮﯿﺳﺮﮔر ﻞﯿﻠﺤﺗ ياﺮﺟا ﺞﯾﺎﺘﻧ داد نﺎﺸﻧ ﯽﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ي
ﻪﻔﻃﺎﻋ ﻪﮐ ﻪﻔﻃﺎﻋ و ﺖﺒﺜﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺖﺒﺜﻣ ي ردﺎﻗ ﯽﻔﻨﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯽﻔﻨﻣ ي
ﺶﯿﭘ ﻪﺑ بﺎﺗ ﯽﻨﯿﺑ ﯽﻣ يروآ ﺪﻨﺷﺎﺑ
.
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا مﺎﺠﻧا ﯽﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﻢﻫ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ﻪﺘﻓﺮﮔ ﯽﻣ ﻮﺳ
ﺪﺷﺎﺑ
)
15
-13
( .
ﺮﺑﺎﻨﺑ لﺪﻣ نﻮﺴﮑﯾرﺪﯾﺮﻓ و
ﺮﻨﯾﻮﺟ
1
)
21
(
، ﻪﻔﻃﺎﻋ ﺖﺒﺜﻣ ي ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ي ﺮﺗﺮﺛﻮﻣ رد ﯽﯾورﺎﯾور رﺎﺸﻓ ﺎﺑ
ﯽﻧاور ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﺷ
.
رد ﻖﯿﻘﺤﺗ اﺮﺗﻮﯾاز
2
و نارﺎﮑﻤﻫ
)
13
(
يور ﻪﻧﻮﻤﻧ يا زا
نﺎﻧز ﻼﺘﺒﻣ ﻪﺑ درد ﺖﯾﺮﺗرآ
)
مرو ﻞﺻﺎﻔﻣ
(
ﻪﻔﻃﺎﻋ ي ﺖﺒﺜﻣ ﺎﺑ ﺶﻫﺎﮐ
ﻪﻔﻃﺎﻋ ي ﯽﻔﻨﻣ رد لﻮﻃ درد هاﺮﻤﻫ دﻮﺑ و ﻦﯾا داﺮﻓا رد ﻞﺑﺎﻘﻣ درد ياراد
بﺎﺗ يروآ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﻧدﻮﺑ
.
زا فﺮﻃ ﺮﮕﯾد ﯽﺘﻗو ﻪﮐ رد لﻮﻃ درد ،ﻞﺻﺎﻔﻣ
ﻪﻔﻃﺎﻋ ي ﺖﺒﺜﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﻣ ﻪﻔﻃﺎﻋ ،ﺖﻓﺎﯾ ي
ﯽﻔﻨﻣ ﺶﯾاﺰﻓا اﺪﯿﭘ ﯽﻣ دﺮﮐ
.
ﻦﯾا
1
Fredrickson and Joiner
2Zautra
ﺞﯾﺎﺘﻧ نﺎﺸﻧ ﯽﻣ ﺪﻫد ﻪﮐ ﻪﻔﻃﺎﻋ ي ﺖﺒﺜﻣ ﻻﺎﺑ ﯽﻧدﻮﻣزآ ﯽﯾﺎﻫ ار ﻪﮐ رد
رﺎﺸﻓ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﯽﻧاور
بﺎﺗ روآ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ
.
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻦﯾا ﻦﯿﯿﺒﺗ رد ﯽﻣ ﺎﻫ
ﻪﻔﻃﺎﻋ ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ يﺮﯿﮔرد ﻪﺑ ﻞﯾﺎﻤﺗ ،ﺖﺒﺜﻣ ي
ﯽﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﯿﺤﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻂﯿﺤﻣ ﺎﺑ ﯽﯾورﺎﯾور و دﻮﺷ
.
داﺮﻓا
ناﻮﺗ ،ﻪﻧﻻﺎﻌﻓ ﻻﺎﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻔﻃﺎﻋ ياراد دﺎﻤﺘﻋا و طﺎﺸﻧ ،رﻮﺷ ﺎﺑ ماﻮﺗ ،ﻪﻧاﺪﻨﻣ
ﯽﻣ ﻮﺠﺘﺴﺟ ار ناﺮﮕﯾد ﺎﺑ ﯽﻫاﺮﻤﻫ ﯽﻣ تﺬﻟ نآ زا و ﺪﻨﻨﮐ
و ﺪﻧﺮﺑ رد ﻼﻣﺎﮐ
ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﺖﯾﺎﺿر و دﺎﻤﺘﻋا زا ،دﻮﺧ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تﻼﻣﺎﻌﺗ
.
داﺮﻓا ﻦﯾا
ﯽﯾﺎﺑا ،ﺪﻧﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ نﻮﻧﺎﮐ ﻪﮐ ﻦﯾا زا و ﺪﻧراد ﺖﺳود ار ﺞﯿﻬﻣ برﺎﺠﺗ ﺪﻧراﺪﻧ
.
ﻪﻔﻃﺎﻋ ياراد داﺮﻓا ﺮﮕﯾد يﻮﺳ زا و قﺎﯿﺘﺷا ،يژﺮﻧا ﺪﻗﺎﻓ ،ﯽﻔﻨﻣ ي
ﺪﻨﺘﺴﻫ دﺎﻤﺘﻋا
.
نآ ﻪﺷﻮﮔ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ظﺎﺤﻟ زا و رادﻮﺗ ﺎﻫ ﻧﺮﯿﮔ
برﺎﺠﺗ زا ،ﺪ
ﯽﻣ ﺰﯿﻫﺮﭘ رﻮﺷﺮﭘ ﻂﯿﺤﻣ ﺎﺑ ﻪﻧﻻﺎﻌﻓ نﺪﺷ ﺮﯿﮔرد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻞﮐ رد و ﺪﻨﻨﮐ
نﺎﺷ
ﺪﻧراد ﺪﯾدﺮﺗ
)
16
.(
ﻪﺘﻓﺎﯾ ،دراﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ﺮﺿﺎﺣ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﯽﻘﻄﻨﻣ ﺪﺷﺎﺑ
.
رد ﯽﻨﯿﯿﺒﺗ ﺮﮕﯾد ﯽﻣ ناﻮﺗ ﺖﻔﮔ ﻪﮐ ﯽﮔدﺮﺴﻓا باﺮﻄﺿا و و
،سﺮﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ
يﻮﻗ ﺎﺑ ﻪﻔﻃﺎﻋ ي ﯽﻔﻨﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ
.
،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻪﻔﻃﺎﻋ
ي ﺖﺒﺜﻣ ﻪﺑ ﻮﺤﻧ
راﺪﯾﺎﭘ ﺎﺑ ﻖﻠﺧ و ﯽﮔدﺮﺴﻓا ﻢﯾﻼﻋ و
باﺮﻄﺿا و ،سﺮﺗ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺎﺑ و ﯽﻔﻨﻣ
بﺎﺗ دراد ﺖﺒﺜﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يروآ
)
9
.(
ﯽﻀﻌﺑ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﮐ
تﺎﻧﺎﺠﯿﻫ ،ﺖﺒﺜﻣ ناور ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ رﺎﯿﺴﺑ ﯽﻤﻬﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﮐ ﻪﺑ دﺮﻓ ﮏﻤﮐ
ﯽﻣ رد ﺪﻨﻨﮐ ﻞﺑﺎﻘﻣ رﺎﺸﻓ ﯽﻧاور زا شور يﺎﻫ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يا هدﺎﻔﺘﺳا يﺮﺛﻮﻣ ﺪﻨﮐ
)
22
.(
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ يداﺮﻓا ﻪﮐ تﺎﻧﺎﺠﯿﻫ ﺖﺒﺜﻣ ار ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﯽﻣ
-ﺪﻨﻨﮐ ﻻﺎﻤﺘﺣا رد ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺖﺨﺳ ثداﻮﺣ موﺎﻘﻣ
ﺮﺗ ﺪﻨﺘﺴﻫ
)
23
.(
ﻪﺘﻓﺎﯾ يﺎﻫ ﻦﯾا ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﯾﺎﺑ ﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ يﺎﻫ نآ درﻮﻣ ﻪﺟﻮﺗ
راﺮﻗ دﺮﯿﮔ
.
ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﻪﮐ ﻦﯾا لوا
ﯽﺧﺮﺑ ﻞﻣاﻮﻋ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﯿﺼﺨﺷ
داﺮﻓا و ﯽﺛداﻮﺣ ﻪﮐ ﯽﮔﺪﻧز رد وا
خر ﯽﻣ ﺪﻫد و ناﺰﯿﻣ ﺖﯾﺎﻤﺣ يﺎﻫ
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا رد بﺎﺗ يروآ داﺮﻓا ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﻣ دراﺬﮔ و لﺮﺘﻨﮐ نآ زا ﺎﻫ هﺪﻬﻋ ي
ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ جرﺎﺧ
ﺖﺳا
.
مود ﺖﯾدوﺪﺤﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧا
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺳا
.
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻦﯾا ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﺎﻫ
ﯽﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دﻮﺷ
ي
ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ رد ﺖﯿﻌﻤﺟ ترﻮﺻ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ دﺮﯿﮔ
.
ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﻦﯾا فﺪﻫ ﯽﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ سﺎﯿﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ي ﺮﺿﺎﺣ ﻪﭽﯾرد ي يﺪﯾﺪﺟ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﯽﺳرﺮﺑ
ﺮﺘﻬﺑ داﺮﻓا تﻼﮑﺸﻣ ﺪﻨﯾﺎﺸﮕﺑ
.
ﻢﻫ ﻦﯿﻨﭼ ﯽﺳرﺮﺑ شور يﺎﻫ يﺎﻘﺗرا ﺖﻣﻼﺳ
ﯽﻧاور ﺶﯾاﺰﻓا رد ﻪﯿﺣور
ي ﺖﺴﺨﻧ رادرﺎﺑ نﺎﻧز از
دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﯽﻣ دﻮﺷ
.
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ
ﯽﺘﻗو داﺮﻓا رﺎﺸﻓ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ و ﺖﺒﺜﻣ تﺎﻧﺎﺠﯿﻫ ياراد
شور زا ﯽﻧاور ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا يﺮﺛﻮﻣ يا ،ﺖﺨﺳ ثداﻮﺣ رد و ﺪﻨﻨﮐ
موﺎﻘﻣ بﺎﺗ ياراد ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ و هﺪﺷ ﺮﺗ ﯽﻣ يﺮﺘﺸﯿﺑ يروآ
ﺪﻧﻮﺷ
.
دﻮﺒﻤﮐ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻦﯿﻨﭼ ﯽﮔﮋﯾو يﺎﻫ ناور ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﯽﻣ دﻮﺷ ﻪﮐ داﺮﻓا ﺎﺴﺣا س ﯽﻧاﻮﺗﺎﻧ
و مﺪﻋ لﺮﺘﻨﮐ ﻪﺘﺷاد و رد ﻞﺑﺎﻘﻣ ،تﻼﮑﺸﻣ ﻞﻌﻔﻨﻣ
و ﺪﻌﺘﺴﻣ يﻼﺘﺑا
ﻪﺑ ﯽﮔدﺮﺴﻓا و ﺪﻧﻮﺷ زا ﺎﺟ نآ ﻪﮐ ﺖﺴﺨﻧ رادرﺎﺑ نﺎﻧز ﻪﺑ از
رﻮﻃ هﺮﻣزور
ﺎﺑ ﻦﯾا ثداﻮﺣ ﻪﺑور ور ،ﺪﻨﺘﺴﻫ هﻮﺤﻧ ﯽﺑﺎﯾزرا ي نآ
ﺎﻫ زا ،ﻞﯾﺎﺴﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ
ﯽﻤﻬﻣ رد ﺖﻣﻼﺳ ناور نآ ﺎﻫ ﯽﻣ دراﺬﮔ
.
ﻢﻬﻣ ﻦﯾﺮﺗ دﺮﺑرﺎﮐ ﻪﺘﻓﺎﯾ يﺎﻫ ﻦﯾا
،ﺶﻫوﮋﭘ نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺰﮐاﺮﻣ رد دﺮﺑرﺎﮐ ﺐﻄﻣ و ﺎﻫ
ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ يﺎﻫ ﺖﺳا
.
ﺪﯿﻣا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳا يﺎﻫ ﻦﯾا ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﯾر و ياﺮﺟا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
-ﯽﯾﺎﻫ يﺎﻘﺗرا ياﺮﺑ ﺖﻣﻼﺳ
ﯽﻧاور ،رادرﺎﺑ نﺎﻧز ﺮﺛﻮﻣ
ﻊﻗاو دﻮﺷ
.
ﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
ﺶﻘﻧ بﺎﺗ رد ﯽﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻒﻃاﻮﻋ و ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ شﻮﻫ نﺎﻧز يروآ
رادرﺎﺑ
ﺖﺴﺨﻧ ،از هدﺎﻔﺘﺳا زا نﻮﻨﻓ نﺎﻣرد ناور بﺎﺗ و ﯽﺘﺨﺳﺮﺳ ﺚﻋﺎﺑ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ
-ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ داﺮﻓا ﻦﯾا يروآ
.
References
1. Campbell-sills L, Cohan S, Stein M. B. Relationship of resilience to personality, coping, and psychiatric symptoms
in young adults. Behav Res Ther 2006; 44: 585-99.
2. Garmezy N, Masten A. The protective role of competence indicators in children at risk. In: Cummings EM, Green
AL, Karraki KH. (editors). Life span developmental psychology: Perspectives on stress and coping. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates; 1991: 151-74.
3. Haghdoost A, Abazari F, Abbaszadeh A, Dortaj Rabori E. Family and the risky behaviors of high school students.
Iran Red Crescent Med J 2014; 5(10): 15931.
4. Markovitz SE, Schrooten W, Arntz A, Peters ML. Resilience as a predictor for emotional response to the diagnosis
and surgery in breast cancer patients. Psychooncology 2015; 24(12): 1639-45.
5. Luthar SS, D’Avanzo K, Hites S. Maternal drug abuse versus other psychological disturbances: Risk and resilience
among children. In: Luthar SS. (editor). Resilience and vulnerability: Adaptation in the context of childhood adversities. New York: Cambridge University; 2003.
6. Mayer JD, Caruso IJ, Salovey P. Emotional intelligence meets traditional standards for intelligence. Intelligence
1999; 27: 3-13.
7. Salovey P, Stroud LR, Woolery A, Epel ES. Perceived emotional intelligence, stress, reactivity, and symptom
reports: Further exploration using trait Meta Mood Scale. Psychol Health 2002; 17: 611-27.
8. Derksen J, Kramer I, Katzko M. Does a self-report measure for emotional intelligence assess something different
than general intelligence? Pers Individ Diff 2002; 32: 37-48.
9. Watson D, Clark LA, Rtellegren A. Development and validation of brief measures of positive and negative affect:
The PANAS Scales. J Pers Soc Psychol 1988; 54: 1063-169.
10.Geisser ME, Casey KL, Brucksch CB, Ribbens CM, Appleton BB, Crofford LJ. Perception of noxious and
innocuous heat stimulation among health women and women with fibromyalgia: association with mood, somatic focus, and catastrophizing. Pain 2003; 102(3): 243-50.
11.Affleck G, Urrows S, Tennen H, Higgins P, Pav D, Aloisi R. A dual pathway model of daily stressor effects on
rheumatoid arthritis. Ann Biomed Eng 1997; 19(2): 161-70.
12.Pressman SD, Cohen S. Does positive affect influence health? Psychol Bull 2005; 131: 925-71.
13.Zautra A, Smith B, Affleck G, Tennen H. Examinations of chronic pain and affect relationships: applications of a
dynamic model of affect. J Consult Clin Psych 2001; 69: 786-95.
14.Fredrickson BL, Joiner T. Positive emotions trigger upward spirals toward emotional well-being. Psychol Sci 2002;
13:172-75.
15.Carver C, Scheier MF. Optimism. In: Snyder CR, Lopez SJ. (editors). Handbook of positive psychology. New York:
Oxford University; 2002: 231-43.
16.Jowkar B. The mediating role of resilience in the relationship between general and emotional intelligence and life
satisfaction. Contemp Psychol 2008; 2(1): 3-12.
17.Azghandi AA, Farasat Memar F, Taghavi SH, Abolhassani A. [The validity and reliability of petrides and furnham
trait emotional intelligence questionnaire]. Journal of Iranian psychology 2007; 3(10): 158-68. (Persian)
18.Bakhshipour A, Dezhkam M. [The validity and reliability of Positive Affect and Negative Affect Scales]. Journal of
psychology 2003; 9(4): 351-65. (Persian)
19.Lazarus A. Relationships among indicators of child and family resilience and adjustment following the September
11, 2001 tragedy. The Emory center for myth and ritual in American life. 2004. Available from: URL; http://www.marila.emory.edu/faculty/Lazarus.htm.
20.Salovey P, Bedell BT, Detweiller JB, Mayer GD. Coping Intelligently: Emotional intelligence and the coping
process. In: Snyder CR. (editor). Coping: The psychology of what works. New York: Oxford University; 2000: 141-64.
21.Fredrickson BL, Joiner T. Positive emotions trigger upward spirals toward emotional well-being. Psychol Sci 2002;
13:172-75.
22.Fredrickson BL, Joiner T. Positive emotions trigger upward spirals toward emotional well-being. Psychol Sci 2002;
13: 172-75.
23.Carver C, Scheier MF. Optimism. In: Snyder CR, Lopez SJ. (editors). Handbook of positive psychology. New York:
Oxford University; 2002: 231-43.
