Effect of basic visual functions rehabilitation on reading ability in dyslexic
children
Tayebe Tahmasbi1*, Vahid Nejati2, Mohammad Ghssemi Broumand3, Seyed Mehdi Tabatabaee4
1. Student Research Commeittee.MSc student of Optometry, Faculty of Rehabilitation Sciences, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran. (Corresponding author)tahmasbi.tik2812@yahoo.com
2. Assisstant Professor, Department of Cognitive Neuroscience, Faculty of Psychology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
3. Professor of Ophthalmology, Faculty of Rehabilitation Sciences, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
4. MSc in Biostatistics, Faculty of Rehabilitation, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
Article received on: 2013.9.23 Article accepted on: 2014.2.19
ABSTRACT
Background and Aim: Many theories have discussed the etiology of dyslexia in which defect in visual performance is the current one. Therefore, different rehabilitation exercises are recommended for elimination of related visual defects. The purpose of this study was to determine the effectiveness of basic visual functions on improving reading abilities among students with dyslexia.
Materials and Methods: A total of twenty dyslexic children, 7-11 years of age, were randomly allocated into experimental (n=10) and control group (n=10). The experimental group performed training of visual rehabilitation through 10 sessions that consisted of accommodation facility (AF) training as well as Nejati cognitive rehabilitation program software (basic visual functions training). Control group, however, did not receive any treatment. AF and reading ability in both groups were assessed before and after intervention using the AF and Persian Reading Ability Tests, respectively.
Results: The findings showed an improvement in reading accuracy and comprehension scores and a reduction in reading error score in the experimental group after visual rehabilitation
intervention (p≥0.0005); Whereas, there was not any improvement in the control group.
Conclusion: According to the results, it seems that basic visual functions rehabilitation could improve reading ability in dyslexic children.
Keywords: Dyslexia, Basic visual functions, Reading ability, Cognitive rehabilitation
Cite this article as: Tayebe Tahmasbi, Vahid Nejati, Mohammad Ghssemi Broumand, Seyed Mehdi Tabatabaee.
ریثات
همانرب
یشخبناوت
درکلمع
یاه
ییانیب
هیاپ
رب
ییاناوت
ندناوخ
ناکدوک
ناوخاسران
یبسامهط هبیط
1 *
،
دیحو یتاجن
2
، دمحم یمساق دنمورب
3
، دیس یدهم ییابطابط
4
1 ک . هتیم تاقیقحت ییوجشناد . سانشراک دشرا ،یرتموتپا هدکشناد مولع یشخبناوت هاگشناد مولع یکشزپ دیهش تشهب ی . ،نارهت ناریا
2 . هورگ رایداتسا ،یتخانش باصعا مولع یصصخت یارتکد مولع
باصعا ،یتخانش هاگشناد ،یسانشناور هدکشناد دیهش
.ناریا ،نارهت ،یتشهب
3 . یارتکد یصصخت مشچ یکشزپ
،
داتسا .ناریا ،نارهت ،یتشهب دیهش یکشزپ مولع هاگشناد ،یشخبناوت مولع هدکشناد
4 . دشرا سانشراک مولع هاگشناد ،یشخبناوت مولع هدکشناد یبرم ،یتسیز رامآ
یکشزپ دیهش ،یتشهب ،نارهت ناریا .
هدیکچ
همدقم
ینوگانوگ تایرظن نونکات نوماریپ
للع داجیا هدننک یناوخاسران هئارا هدش نآ نایم رد هک تسا اه
ییانیب یاهدرکلمع تااتخا زا
تیمها یریگمشچ رادروخرب تسا . نیمه رب
سا نیازا فده .تسا هدش هیصوت طبترم ییانیب تاکشم ندرک فرطرب یارب یتوافتم یشخبناوت تانیرمت سا هعلاطم
یسررب ریثات همانرب یشخبناوت یاهدرکلمع ییانیب
هیاپ
رب ییاناوت ندناوخ ناکدوک ناوخاسران یم .دشاب
شور و داوم اه
هعلاطم نیا رد 02
ناوخاسران کدوک 11
-7 اصت تروص هب لاس ( شیامزآ هورگ ود رد یفد
12 ( دهاش و )رفن 12
تدم هب شیامزآ هورگ .دندش هداد رارق )رفن 12
تانیرمت هسلج
درکراک یتیوقت تانیرمت( یتاجن یتخانش یشخبناوت همانرب رازفا مرن نینچمه و یقباطت تلوهس یتیوقت تانیرمت لماش هک ار ییانیب یشخبناوت ماجنا ،دوب )هیاپ ییانیب یاه
ا دنداد بیترت هب هلخادم زا دعب و لبق هورگ ود ره رد ندناوخ ییاناوت و قباطت تلوهس درکلمع .دندرکن تفایرد ار ینیرمت هنوگ چیه دهاش هورگ ام قباطت تلوهس نومزآ طسوت
.تفرگ رارق یسررب دروم یسراف ندناوخ ییاناوت یبایزرا نومزآ و
هتفای اه
شیامزآ هورگ رد هک داد ناشن شهوژپ جیاتن هدش داجیا ندناوخ یاطخ هرمن رد یرادانعم شهاک و ندناوخ کرد و تحص تارمن رد یرادانعم شیازفا ،هلخادم ماجنا زا سپ
( تسا 2220 /2
p≥
.دشن داجیا هدش رکذ دراوم رد یدوبهب هنوگ چیه دهاش هورگ رد هک یتروص رد .)
یریگ هجیتن
یم هدمآ تسدب جیاتن هب هجوت اب هک تفگ ناوت
همانرب اوت یشخبن درکلمع یاه ییانیب ثعاب هیاپ دوبهب رد ییاناوت ناوخاسران ناکدوک ندناوخ یم
.دوش
یدیلک تاملک
یاهدرکلمع ،یناوخاسران ییانیب
،هیاپ ییاناوت ،ندناوخ یشخبناوت یتخانش
هلاقم تفایرد * 1/
7 / 1192 هلاقم شریذپ 13
/ 11 / 1192 *
:لؤسم ۀدنسیون
امهط هبیط .یشخبناوت مولع هدکشناد ،یتشهب دیهش یکشزپ مولع هاگشناد . نارهت ، یبس
:سامت هرامش 39179277119
یکینورتکلا سردآ :
همدقم ندناوخ کی دنیآرف هدیچیپ یتخانش تسا هک مزلتسم هناشن یاه ،یرادید هجوت هب هناشن یاه ییاوآ و زمر ییاشگ م مظن رب ساسا جاو یسانش یم دشاب [1 ] . ییاناوت ندناوخ دنمزاین تراهم یاه هیلوا یا نوچ شرتسگ تراهم یاه ،ینابز تراهم یاه ،یتکرح تراهم یاه ،یرادید تراهم یاه ،یرادینش ییاناوت کیکفت یاه یرادید و یرادینش و اتیاهن ییاناوت هجوت و زکرمت ندرک یم دشاب [0 ] . رد طابترا اب وت ییانا ،ندناوخ رد نایم یناکدوک هک یاراد تااتخا یریگدای دنتسه دادعت لباق یهجوت زا نآ اه تارمن یعیبط و یهاگ رتااب زا دح یعیبط ار رد نومزآ یاه شجنس شوه بسک یم ،دننک رد هجیتن تاکشم ندناوخ نآ اه لباق راظتنا تسین و زا نآ اه تحت ناونع ناکدوک اب لاتخا ندناوخ دای یم دوش [3 ] . نونکات للع یفلتخم یارب یناوخاسران نایب هدش .تسا یخرب زا نارگشهوژپ هب تااتخا جاو یسانش هراشا هدرک دنا و هتسه یلصا لکشم یناوخاسران ار رد متسیس ینابز و هب صوصخ هیحان هیزجت و لیلحت یجاو یم دنناد هب هنوگ یا هک یهاگآ جاو یتخانش رد ناوخاسران اه رد هسیاقم اب ناکدوک یداع رد حطس نییاپ یرت رارق دراد [6 -4] . یهورگ رگید رب تااتخا هچخم دیکات هدرک دنا هک یم دناوت رجنم هب تااتخا یتخانش دننام مدع ،لداعت تراهم یاه ،یتکرح تراهم جاو یتخانش و شزادرپ عیرس تاعاطا دوش [ 4،7،4 ] . زا یوس رگید هعلاطم راتخاس یزغم ا نی دارفا مه ناشن هدنهد توافت یاه یکیموتانآ و یکیلوباتم رد هچخم رد هسیاقم اب دارفا ملاس تسا . اب دوجو نیا دهاوش زونه طابترا یمجسنم نیب هچخم و نابز صخشم هدشن تسا [7 ] . یضعب رگید ییاسران زین یاهدرکراک ییانیب ار تلع یلصا یم دنناد [ 11 -6،7،1،4 ] هک ، رد نیا شهوژپ ن زی هب یسررب طابترا نیب تراهم یاه ییانیب و ییاناوت ندناوخ رد ناکدوک ناوخاسران هتخادرپ دش . ندید کی دنیآرف دنچ یهجو تسا و طابترا نآ اب یریگدای و ندناوخ رایسب هدیچیپ تسا [ 02 ] . تاعلاطم ماجنا هدش رگنایب طابترا یوق نیب حطس تراهم یاه ییانیب و جیاتن ندناوخ هب هژیو کرد بلطم دنتسه [ 10 ] . هواع رب تحص متسیس ییانیب هک لوئسم تفایرد تاعاطا ییانیب تسا دیاب شزادرپ نیا هتفای اه زین هب یتسرد تروص دریگ . نیا شخب زا متسیس ییانیب تحت ناونع Visual information processing دای یم دوش هک لماش کی یرس زا تراهم یاه یتخانش ییانیب تسا .ا ز رظن یکیژولورون دارفا ناوخاسران یاراد یوگلا یصاخ زا ییاناوت یاه یتخانش ،دنتسه نیرتمهم یگژیو یتخانش رد نیا دارفا هک رب یور ندناوخ و نتشون رثوم ،تسا شزادرپ ییانیب و هظفاح هاتوک تدم تسا [ 01 ] . تراهم شزادرپ ندرک تاعاطا ییانیب ثعاب داجیا ییاناوت یهدنامزاس و بط هق یدنب ،ندرک ریسفت ندرک کرحم ییانیب و انعم ندرک هچنآ هک هدید هدش ؛تسا دهاوخ دش [ 11 ] . قبط تاقیقحت ماجنا هدش یکی زا تلع ییاه هک یم دناوت رجنم هب لاتخا رد شزادرپ تاعاطا ییانیب دوش دوجو صقن رد متسیس راولسونگم یم .دشاب نیاربانب داجیا همدص رد نیا متسیس ین ز یم دناوت یکی زا للع یناوخاسران دشاب [ 00،03 ] . ات نونک یدهاوش مه ینبم رب توافت و صقن رد لولسونگم یاه طبترم اب سکتروک ییانیب رد ناکدوک ناوخاسران تسدب هدمآ تسا [4 ] . رد نایم نامرد ییاه هک ات یناوخاسران یارب نونک هئارا هدش ،تسا همانرب یاه یشخبناوت ییانیب لباق لمات یم دشاب . همانرب یشخبناوت یرادید کی دنور ینامرد یشزومآ تسا هک هب یدارفا هک زا رظن ییانیب ناوتان دنتسه کمک یم دنک ات رثکادح درکلمع ،بسانم تیاضر یصخش زا لاقتسا و تیفیک بولطم یگدنز ار تسدب دنروآ [ 04 ] . هب روظنم یسررب ریثات تاخادم یرادید رب عفر تاکشم خ ندناو شهوژپ یاه یتوافتم ماجنا هدش تسا هک رثکا نآ اه یکاح زا دوبهب ییاناوت ندناوخ دعب زا ریثات تاخادم ییانیب دنتسه [ 32 -00،3 ]
ییاناوت اب طابترا رد هدش هئارا تانیرمت زا یشخب . یاه
Visual efficiency هک تسا هدوب
تدح لماش هزوح نیا ،ییانیب متسیس ،یقباطت متسیس جرو یسن و تراهم یاه یتکرح یم .دشاب Gallaway و ناراکمه رد لاس 0227 یط رد هعلاطم یا نامرد هک دنداد ناشن یاه یقباطت و یسنجرو رب یور تعرس و کرد ندناوخ دوب دهاوخ رثوم
[ 07 ] نینچمه . Sigler و Wylie رد لاس 1114 هک دنداد ناشن تانیرمت ییانیب رب تعرس ندناوخ شناد نازومآ تسا راذگریثات هک نیا تانیرمت لماش تیلاعف یاه یسنجرو 11 ، یقباطت 02 و یسرپاس 01 هدوب تسا [ 04 ]
هزوح رد تانیرمت رگید شخب . Visual information processing
یم لماش هک دشاب کی یرس زا تراهم یاه یتخانش یم ییانیب و دشاب هب روظنم بسک تاعاطا زا طیحم جراخ و یهدنامزاس ندرک نآ اه و گنهامه ندرک نیا تاعاطا اب ریاس یگژیو یاه یسح و یاهدرکلمع یتخانش رگید تسا [ 31 ] . عماس یدورلکهایس و ناراکمه رد لاس 0221 هعلاطم یط هک دنداد ناشن یا
شزومآ تراهم یاه کاردا ییانیب رب دوبهب درکلمع ندناوخ رد شناد نازومآ دوب دهاوخ راذگریثات ناوخاسران
[ 30 ]
زا . ناراکمه و تزعاب رگید یوس
لاس رد 0226 تارثا نامرد یژولوکیاسورون رد ار
یدمآراک ندناوخ شناد نازومآ دندرک شرازگ ناوخاسران
[ 06 ]
. نینچمه Solan
و ناراکمه رد
لاس 0223 ریثات تبثم نامرد هجوت ییانیب
00
ار رب یور کرد ندناوخ نودب ریثات ره لماع ینامرد رگید ناشن دنداد
[ 32 ]
. هتفای نیا رب هواع ،اه
درکلمع نایم طابترا مدع رب ینبم زین یجیاتن هدش شرازگ ندناوخ ییاناوت و ییانیب یاه
دنا
[ 11،04،33 ]
یناطلس هک یشهوژپ . و
ناراکمه رد لاس
0227 هدنهدناشن زین دنداد ماجنا مدع
دوجو توافت رادانعم زا رظن تراهم یاه کاردا ییانیب نیب ناکدوک ان ناوخاسر یدشر و ناکدوک یداع
هدوب تسا
[6 ]
. نیا هب هجوت اب و جیاتن نیا نداد رارق مه رانک رد اب شهوژپ هک
جاو هزوح رد رتشیب ناریا رد نیشیپ یاه هدوب یتخانش
نیا رد ،تسا
.تسا هدش هتخادرپ ندناوخ ییاناوت رب ییانیب یشخبناوت تانیرمت ریثات یسررب هب هعلاطم
شور و داوم اه
یم یبرجت هبش هعلاطم کی شهوژپ نیا نیشیپ هباشم تاعلاطم ساسا رب هورگ ره رد هدننک تکرش دارفا دادعت .دشاب
[ 30 ]
و اب رد رظن نتفرگ
ریداقم 20 /2 =
α
و 1 /2 =
β
ساسارب ، لومرف ریز لداعم 12 رفن هبساحم دش S²p=121, µ1-µ2=16, Zα=1.96) Zβ=1.28
.)
n=
دارفا نیاربانب لماش هدننک تکرش
02 شناد ناوخاسران زومآ 11
-7 )یدرکلمع( رهبشوه هرمن اب ،لاس
03
زا رتااب 40 شوه شجنس نومزآ رد
د ندناوخ ییاناوت ادتبا رد .دندش باختنا هاشنامرک ناتسرهش یریگدای تااتخا زکارم زا سرتسد رد هویش هب یگمه هک دندوب ناکدوک رلسکو ر
شناد م هب کوکشم نازومآ یسراف ندناوخ ییاناوت یبایزرا نومزآ طسوت ندناوخ تاکش
04
عطقم رد .تفرگ رارق یبایزرا دروم ییادتبا نیا
نومزآ
لماش هس هراپ تست هب حرش ریز تسا : ییاناوت صیخشت مسا و یادص فورح ،ابفلا یناوخور تاملک و یناوخور و کرد بلطم تامج . داوم
نومزآ زا تاملک دوجوم رد باتک یاه اف یسر ناتسبد لاس یلیصحت 42 -1371 جارختسا هدش دنا
[ 34 ]
. ییاور هزاس رد تقد ندناوخ یارب
تراک یاه جوز نیب 6 /2 و 1 /2 ، یارب تراک یاه درف نیب 7 /2 و 1 /2 و رد کرد بلطم یارب تراک یاه جوز نیب 3 /2 ات 6 /2 و یارب تراک یاه
درف نیب 3 /2 ات 0 / رد ناسون تسا . مامت بیارض یگتسبمه رد
حطس 221 /2
>
p رادانعم دنتسه . نینچمه ییاور ارگمه رد ره کی زا ود تمسق
نومزآ زا قیرط هبساحم بیرض یگتسبمه تارمن
تئارق یسراف اب تارمن لک تحص ندناوخ رد تراک یاه جوز و درف 0 /2 یم دشاب هک رد حطس
221 /2
>
p رادانعم تسا . هب روظنم هبساحم ییایاپ نومزآ زا ود هویش یافلآ خابنورک و یزاوم هدافتسا هدش تسا . یافلآ خابنورک یارب تحص
ندناوخ رد تراک یاه جوز 1 /2 و رد تراک یاه درف 4 /2 یم دشاب . رابتعا یزاوم تراک یاه جوز درف و زین رد تحص ،ندناوخ کرد بلطم و
تعرس ندناوخ یگمه دودح 1 /2 یم دشاب
[ 34 ]
. وخ تحص هرمن هک یناکدوک نومزآ یارجا زا سپ کدص زا رتمک ندنا
30 ،دندرک بسک ار
باختنا ییانیب تدح لماش رظن دروم ییانیب یاهدرکلمع دعب هلحرم رد .دندش
00
یقباطت تلوهس و
06
و رود ییانیب تدح ادتبا .دش یبایزرا دارفا
تراچ طسوت بیترت هب یمشچ ود و یمشچ کت تروص هب کیدزن ییانیب تدح سپس نلنسا یاه
07
صاوف یارب هدش یحارط ل
6 و یرتم 42
هزادنا یرتم یتناس هب قباطت تلوهس شجنس روظنم هب .دش یریگ
تروص کت یمشچ و ود یمشچ زا یسدع یاه اب تردق 0 - و 0 + رتپوید هب
هارمه تراچ نلنسا کیدزن هدافتسا دش . سپ زا مامتا نومزآ نآ هتسد زا ناکدوک یناوخاسران هک
یاراد تلوهس یقباطت کت یمشچ رتمک زا 10
س لکی رد هقیقد و ای فاتخا نیب ود مشچ رتشیب زا 0 لکیس دندوب دراو هعلاطم دندش
[ 30 ]
. زا یوس رگید نیا ناکدوک یتسیاب دقاف تاکشم
یرادینش رثوم رب شهوژپ و تاکشم جلف یبصع و ای یناضع رثوم رب درکلمع تاضع یم مشچ یلبنت نینچمه و .دندوب
یبایزرا زا سپ رفا ،هدش رکذ یاه
،نس رظن زا هک یتروص هب دندش میسقت دهاش و شیامزآ هورگ ود رد یفداصت تروص هب هدننک تکرش دا
،تیسنج هرمن ،رهبشوه تاکشم ندناوخ و هرمن تلوهس .دندوب اتمه قباطت
تانیرمت هئارا هدش رد نیا هعلاطم رد ود شخب هناگادج ماجنا ،تفرگ هب نیا تروص هک ادتبا هزوح رد یتانیرمت ی
Visualefficiency اب و
تیوقت فده تلوهس
مه قباطت هب
تروص کت یمشچ و مه هب تروص ود یمشچ هب تدم 10 -12 هقیقد ماجنا دش و سپ زا نآ رد یتانیرمت
ییاناوت اب طابترا Visual analysis
هزوح رد و ی Visual information processing هب
تدم 32 -00 هقیقد یارب ره کدوک بسانتم اب
ناوت ییا و تعرس لمع نآ اه ارجا یارب .دش زا شخب نیا ماجنا
تانیرمت زا هک لمح لباق هنایار مرن
رازفا هعومجم یتخانش یشخبناوت همانرب
22Visual attention 23IQ (Performance)
24Assessment of Persian Reading Ability 25Visual acuity
یتاجن
04
یور نآ بصن هدش ؛دوب هدافتسا دش . نیا مرن رازفا رد زکرم یشهوژپ مولع باصعا یتخانش راتفر هاگشناد دیهش یتشهب ینتبم رب لوصا
شخبناوت ی یتخانش یحارط هدش و لماش تانیرمت یشخبناوت یاهدرکلمع
ییانیب هیاپ .تسا
تانیرمت تلوهس قباطت هب نامه تروص هک رد یبایزرا هیلوا راکب ،تفر رد نیا تمسق مه هب تروص کت یمشچ و ود یمشچ ارجا دش اب نیا
توافت هک ادتبا زا طوطخ رتااب تراچ هک صیخشت نآ اه تحار رت ،دوب ورش ع هدرک و اب تشذگ تاسلج هب جیردت زا طوطخ نییاپ رت تراچ هدافتسا
دش . همادا نداد ماجنا روظنم هب ی
یندومزآ ،تانیرمت یتسیاب
یور یلدنص یتشپ ،راد رد لباقم رتویپماک یم تسشن و تانیرمت ار اب راشف نداد
یاهدیلک رتویپماک اب تسد ماجنا یم داد . لبق زا ماجنا ره نیرمت ادتبا هسورپ دنور نیرمت یارب کدوک حیضوت هداد یم دش و سپ زا ماجنا ره
نیرمت هب کدوک تحارتسا هداد یم دش . یم ریز دراوم لماش تانیرمت نیا هعومجم :دشاب
Visual discrimination هب :
یانعم یهاگآ زا یگژیو یاه لاکشا ای ریواصت دننام ،هزادنا ،لکش گنر و تهج نآ اه یم دشاب . هب ظنم رو
تسد یبای هب نیا ،فده نامزمه ود ریوصت رب یور هحفص شیامن رهاظ یم ،دندش ره تفج ریوصت هئارا هدش هیبش هب مه هدوب و اهنت رد یکی زا
دراوم تهج ،گنر ،هزادنا رد
ءزج و ای لک دنتشاد توافت رگیدکی اب ریوصت .
هواع رب تفج ریواصت ذ رک ،هدش تفج ریواصت اماک هباشم زین هب
ط رو یفداصت رد نایم ریاس هئارا ریواصت یم
دش . اب هجوت هب هباشم ندوب و ای ریغ هباشم ندوب تفج ریوصت شیامن هداد رگنومزآ ،هدش دیاب
هب
بیترت ددع 1 ای و 0 ار رد هحفص دیلک راشف یم ریوصت[ داد 1]
. اب تشذگ تاسلج هب جیردت نازیم تهابش تفج ریواصت رتشیب هدش هب یوحن هک
کدوک یارب صیخشت توافت نیب ود ریوصت دیاب تقد یرتشیب هتشاد دشاب . یارجا نیا نیرمت نینچمه دنمزاین تاکرح داکاس و رییغت نداد
نویساسکیف یم
دشاب .
ریوصت 1 . هنومن یا زا تانیرمت
Visual discrimination
یهاگآ زا یگژیو یاه صاخ کی ،لکش و رد نیع لاح طابترا نداد نآ اب ریاس ا تاعاط هنیمز یا ، نیا هعومجم لماش تانیرمت یتوافتم تسا هک
رد نیا هعلاطم یکی زا ریز هعومجم یاه نآ اب مان Visual tracing راکب
تفر . رد نیا نیرمت رگنومزآ دیاب یطخ ار هک زا ریوصت فده اشنم
یم دریگ ار لابند دنک ات اتیاهن هب یکی زا دادعا دسرب و ددع دروم رظن ار رد فص هح دیلک راشف [ دهد ریوصت 0 ] . نازیم یراوشد نومزآ هب جیردت
شیازفا یم تفای هب نیا تروص هک دادعت طوطخ هحفص زا 0 طخ هب 1 طخ شیازفا تفای .
ریوصت 2 . هنومن یا زا تانیرمت
Visual tracing
Visualization :
هب یانعم یروآدای یرادید داوم و یئایشا هک رد طیحم هئارا یم دوش و سپس رییغت نداد و یزاسزاب ینهذ نآ اه . ینیرمت هک
یارب نیا روظنم رد رظن هتفرگ دش لماش کی لودج اب رطس و نوتس ییاه زا تاملک فلتخم تسا . فرح نیزاغآ ره هملک اب گنر زمرق صخشم
،هدش هب هنوگ یا هک اب لاصتا فورح نیزاغآ تاملک ره ،رطس کی هملک دیدج و اب ینعم داجیا یم ش دو . یندومزآ دیاب هملک دیدج هتخاس هدش ار
رد تمسق صخشم هدش پیات هدرک ای نآ ار نایب هدرک ات رگنومزآ نآ ار پیات لکش[ دنک 3]
. نیا نیرمت زین هب جیردت رد یط تاسلج راوشد رت
یم ،دش هب هنوگ یا هک داعبا لودج زا 3 × 3 ات 6 × 6 رییغت درک .
ریوصت 3 . هنومن یا زا لوادج یرمت تان
Visualization
Visual closure :
یهاگآ زا اهدیلک و هناشن یاه دوجوم رد نادیم ییانیب هک هب درف نیا هزاجا ار یم دهد هک مکح ییاهن ار نودب دوجو مامت
تایئزج صیخشت دهدب . نیرمت یحارط هدش رد نیا تمسق لماش کی ریوصت فده تسا هک لماکان هدوب و هب جیردت و رد یط لاؤس اه ی دعب
صخشم یم دوش . هواع رب ریوصت ،فده یدادعت ریوصت هباشم رگید زین رد نییاپ ریوصت فده شیامن هداد یم دوش هک یکی زا نآ اه نامه
ریوصت فده تسا و کدوک دیاب ددع طوبرم هب نآ ریوصت ار رد هحفص دیلک رتویپماک راشف دهد [ ریوصت 4 .] رد تاسلج هیلوا زا ریواصت هدافتسا
هدش و سپس تاملک یسراف هک هب جیردت رتراوشد یم دندش .
ریوصت 4 . هنومن یا زا تانیرمت
Visual closure
یکی زا یگژیو یاه رصحنم هب درف نیا تانیرمت دوجو دروخزاب رد خساپ هب تاکرحم هدوب تسا . مامت تانیرمت نایب هدش رد ااب زج نیرمت لوا
یاراد دروخزاب دندوب . یارب ره خساپ ص حیح کی زایتما تبثم و یارب ره خساپ طلغ کی زایتما یفنم رد رظن هتفرگ هدش دوب .
هواع رب تانیرمت رکذ هدش هک رد زکارم ینامرد یارب ناکدوک رد رظن هتفرگ هدش ؛دوب نیرمت یرگید زین هب روظنم شیازفا تلوهس قباطت یارب
ماجنا نداد رد لزنم هب ناکدوک هئارا دش . شور راک هب یا ن لکش دوب هک ادتبا کدوک کی طخ زا ینتم ار هک اب طخ تشرد رب یور یذغاک هتشون
هدش و رد هلصاف 6 یرتم زا یو یور راوید رارق ،تشاد یم دناوخ سپس یطخ زا نتم باتک یسرد دوخ ار هک رد هلصاف 42 یتناس یرتم زا
نامشچ دوخ رارق هداد دوب یم دناوخ . نیا نیرمت دیاب یزور هس راب و ره راب 0 هقیقد ماجنا یم دیدرگ . یارب نانیمطا زا ماجنا فیلاکت رد ،لزنم
یلودج یارب تبث تاعاس و تاعفد نیرمت رد لزنم هیهت هدش دوب هک طسوت نیدلاو لیمکت یم دش و ماگنه هعجارم هب ،زکرم هارمه دوخ یم دندروآ .
رد نیا هعلاطم یارب ماجنا تابساحم یرامآ زا مرن رازفا SPSS16
هدافتسا دش . یارب یسررب لامرن ندوب عیزوت اهریغتم زا نومزآ فورگوملوک
-فونریمسا هدافتسا دیدرگ . ریثات ریغتم لقتسم تانیرمت یشخبناوت رب
ریغتم هتسباو تلوهس قباطت و ییاناوت ندناوخ رد ره هورگ زا نومزآ یت
اه هتفای دادعت دارفا تکرش هدننک رد نیا هعلاطم 02 رفن دندوب هک رد ود هورگ شیامزآ ( 12 = n ) و هورگ دهاش ( 12 = n ) رارق .دنتفرگ رد هورگ شیامزآ 1 رفن ساک ،لوا 4 رفن ساک مود و 1 رفن ساک مجنپ و رد هورگ لرتنک مه 1 رفن ساک ،لوا 7 رفن ساک مود و 0 رفن ساک موس رارق دنتشاد . ،نیگنایم فارحنا ،رایعم لقادح و رثکادح تاصخشم تیعمج یتخانش هورگ هنومن ( لودج رد 1
جیاتن .تسا هدش هدروآ ) لصاح زا نومزآ یت لقتسم ناشن داد هک نیب ود هورگ تکرش هدننک توافت یرادانعم زا رظن و نس هرهب یشوه دوجو درادن ( 20 /2 < p .) لودج 1 . م ،نیگنای فارحنا ،رایعم لقادح و رثکادح تاصخشم تیعمج یتخانش تکرشدارفا هدننک رد هعلاطم ( 22 = n ) هورگ دادعت )لاس( نس یشوه هرهب تیسنج شیامزآ 12 ( 11 /2 ± ) 01 /4 ( 11 -7) ( 04 / 12 ± ) 120 ( 101 -46 ) :رتخد 0 :رسپ 0 دهاش 12 ( 64 /2 ± ) 04 /4 ( 12 -7) ( 10 /6 ± ) 0/ 11 ( 112 -41 ) :رتخد 0 سپ :ر 0 ییاناوت ندناوخ : یسررب یاه هیلوا رگنایب مدع توافت رادانعم نیب ود هورگ شیامزآ و لرتنک رد تارمن ،تحص اطخ و کرد ندناوخ هدوب تسا ( 20 /2 < p .) هب روظنم هسیاقم ریثات هلخادم رب یور ود هورگ لبق و دعب زا هلخادم زا نومزآ یت یتفج هدافتسا دش . ،نیگنایم فارحنا رایعم و نینچمه حطس ینعم یراد یارب نومزآ یاه ،تحص اطخ و کرد ندناوخ رد ره ود ،هورگ لبق و دعب زا هلخادم هب بیترت رد لوادج ( 4و 3و 0 ) هدروآ هدش تسا . لودج 2 . نیگنایم و فارحنا رایعم نومزآ تحص ندناوخ لبق و دعب زا هرود ی هلخادم رد ود هورگ ( 22 n= )
ندناوخ تحص هرمن دم زا لبق هلخا دعب ندناوخ تحص هرمن
هلخادم زا توافت
یراد ینعم حطس
(شیامزآ هورگ 12 n= ) ( 36 / 02 ± ) 72 / 43 ( 00 / 11 ± ) 12 / 74 ( 70 / 17 ± ) 42 / 32 2220 /2 ≥ (دهاش هورگ 12 (n= ( 66 / 11 ± ) 22 / 30 ( 60 / 14 ± ) 12 / 33 ( 64 /0 ± ) 12 /1 -007 /2 لودج 3 . نیگنایم و فارحنا رایعم طوبرم هب هرمن یاطخ ندناوخ لبق و دعب زا هرود ی هلخادم رد ود هورگ ( 22 n= )
ندناوخ یاطخ هرمن هلخادم زا لبق ندناوخ یاطخ هرمن
هلخادم زا دعب توافت
یراد ینعم حطس
(شیامزآ هورگ 12 n= ) ( 44 / 01 ± ) 42 / 14 ( 03 / 10 ± ) 42 / 43 ( 42 / 00 ± ) 22 / 01 -2220 /2 ≥ (دهاش هورگ 12 n= ) ( 60 / 31 ± ) 12 / 124 ( 10 / 32 ± ) 42 / 126 ( 60 /3 ± ) 72 /0 047 /2 لودج 4 . نیگنایم و فارحنا رایعم طوبرم هب نومزآ کرد ندناوخ لبق و دعب زا هرود ی هلخادم رد ود هورگ ( 22 n= )
ندناوخ کرد هرمن هلخادم زا لبق ندناوخ کرد هرمن
هلخادم زا دعب توافت
یراد ینعم حطس
رد ،ندناوخ ریظن فذح ییامن و هفاضا ندرک دشاب هک رد تاعلاطم نیشیپ مه تابثا هدش تسا [ 31 ] . هلخادم ماجنا هدش رد نیا شهوژپ رد ود هزوح
Visual efficiency و
Visual information processing هدوب تسا هک زا شخب لوا تانیرمت لوهس ت قباطت و زا شخب مود تانیرمت Visual analysis هدیزگرب .دندش ییاناوت سوکوف ندرک مشچ اه شقن یمهم ار رد دنیآرف یریگدای دراد [ 31 ] . دهاوش نیشیپ مه رگنایب طابترا لباق هجوت نیب تاکشم ندناوخ و شهاک هنماد و تلوهس قباطت هدوب ؛تسا هب هنوگ یا هک شهاک رد هنماد و تلوهس قباطت رد ناکدوک ناوخاسران هب نازیم یدایز هدهاشم هدش تسا [ 31 ] . Palomo-Álvarez) و ناراکمه 0212 ) رد هعلاطم یا هک هب یسررب ریثات تلوهس قباطت رب ندناوخ دنتخادرپ ؛ ناشن دنداد هک ناکدوک ناوخاسران یاراد تلوهس قباطت 0 /1 لکیس رد هقیقد رتمک زا ناکدوک ملاس اتمه هدوب نا د [ 31 ] . هتفای یاه نیا شهوژپ اب جیاتن تاقیقحت Scheiman) و ناراکمه 1144 ) وسمه هدوب تسا [ 42 ] . یاراد یفنم و تبثم یبسن قباطت و قباطت تلوهس ،هنماد زا معا قباطت متسیس رد فعض
هتشاد دشاب و روطنامه هک رد خب ش لبق مه رکذ دش نیا هعومجم زا تانیرمت هب هژیو تانیرمت Visualization بجوم
شیازفا کرد بلطم
دهاوخ دش
[ 31 ]
.
کی هتکن لباق هجوت رد هیجوت تارییغت رادانعم رد مامت دراوم رکذ ،هدش راکب ندرب یشخب زا تانیرمت یشخبناوت اب هدافتسا زا مرن رازفا یاه
یرتویپماک هدوب
تسا . نیا هویش هواع رب داجیا هزیگنا یارب تکرش ناگدننک ،کدوک هب لیلد هئارا عیرس کرحم اه ریثات یرتشیب داجیا دهاوخ
درک
[ 31 ]
. کی یگژیو رثوم رگید دوجو دروخزاب رد ربارب خساپ یاه درف هدوب تسا هک دوخ بجوم شیازفا لیامت یو یارب همادا تانیرمت و بسک
تازایتما رتشیب یم .دوش
یتن یریگ هج
رد نیا هب هعلاطم یسررب
ریثات یشخبناوت یرادید
رب ییاناوت ندناوخ رد هس تمسق ،تحص اطخ و کرد ندناوخ هتخادرپ دش هک جیاتن نآ اب
هتفای یاه نیشیپ وسمه هدوب تسا
[ 44،43،34 -36،32 -11،06 ]
. جیاتن شهوژپ رضاح یکاح زا نآ دوب هک یشخبناوت ،یرادید
رجنم هب دوبهب یاناوت ی
ندناوخ زین یم ددرگ . رد عقاو هلخادم یرادید اب دوبهب ندیشخب هب یاهدرکراک ییانیب
اسران هک ببسم داجیا یتاکشم رد
ندناوخ ،دنتسه بجوم
دوبهب درکلمع ندناوخ یم دوش . نیاربانب یبایزرا یاهدرکلمع ییانیب
هیاپ رد ناکدوک اتبم هب تاکشم ندناوخ یم هب دناوت ناونع کی شور ر جیا
دروم هدافتسا رارق ،دریگ اریز هچنانچ لکشم ندناوخ ،کدوک اب اشنم ییاسران یاه یرادید ،دشاب کدوک اتبم زا ریاس نامرد یاه موسرم هک رتشیب
رد هزوح جاو یتخانش دنتسه هرهب ینادنچ دهاوخن درب . دیما تسا جیاتن نیا شهوژپ هب تروص یدج دروم هدافتسا اهرگنامرد رارق
دریگ .
ت ینادردق و رکش
همان نایاپ زا هتفرگرب هلاقم نیا یرتموتپا هتشر دشرا یسانشراک
یتاجن دیحو رتکد و دنمورب یمساق دمحم رتکد ییامنهار هب یبسامهط هبیط و
ییابطابط یدهم دیس هرواشم یم
شناد نینچمه و هاشنامرک ناتسرهش یریگدای تلاتخا زکارم نیلوئسم زا هلیسو نیدب .دشاب ازومآ
تکرش ن
هتشاد یراکمه هعلاطم نیا یارجا رد هک ناشمرتحم نیدلاو و هدننک یم ینادردق و رکشت دنا
.ددرگ
عبانم
1. Glover E, Broning H. Educational psychology: Principles and applications. Kharazi A [Persian translator]. Fourth edition. Tehran: Nobahar Publication, 1996.
2. Shayan N, Akhavan Tafti M, Ashayeri H. Impact of Davis Dyslexia Correction Mothod on the Adult Dyslexics Reading Skills [in Persian]. Journal of Educational Psychology Studies. Fall 2010-Winter 2011; 7(12):23-46.
3. Rutter M, Yule W. The concept of specific reading retardation. J Child Psychol Psychiatry 1975; 16: 181-197. 4. Ahmadpanah M, Pachadanaya P. Dyslexia: Review of recent researches [in Persian]. Research on Exceptional
Children. 2007; 7(3): 337-352.
5. Pirzadi H, Ghobari-Bonab B, Shokoohi-Yekta M, Yaryari F, Hasanzadeh S, Sharifi A. The impact of teaching phonemic awareness by means of direct instruction on reading achievement of students with reading disorder [in Persian]. Audiol. 2012; 21(1): 83-93.
6. Soltani M, Sima Shirazi T, Moradi N. The comparison of visual perceptually skills in normal and dyslexia children in Ahvaz [in Persian]. Research in rehabilitation science 2007; 3(1): 27-32.
7. Literature Review: An International Perspective on Dyslexia. Ministry of education.
8. Nicolson R, Fawcett A, Dean P. Developmental dyslexia: the cerebellar deficit hypothesis 2001; 9: 508-511. 9. Charles W. Thoughts on the research of the reading/vision association. Journal of Behavioral Optometry 2002;
13(6): 153-6.
10. Ciuffreda KJ. The scientific basis for and efficacy of optometric vision therapy in nonstrabismic accommodative and vergence disorders. Optometry 2002; 73: 735-62.
11. Facoetti A, Lorusso M, Paganoni P, Umilta C, Mascetti G. T he role of visuospatial attention in developmental dyslexia: evidence from a rehabilitation study. Cognitive Brain Research 2003;15: 154–164.
12. Grisham D, Powers M, Riles PH. Visual skills of poor readers in high school. Optometry 2007; 78: 542-549. 13. Leon J. Learning Disorders as a School Health Problem Neurological and Psychiatric Aspects. The Western
Journal of Medicine, California medicine 1969; 433-445.
14. Mazow ML, France TD, Finkelman S, et al. Acute accommodative and convergence insufficiency. Trans Am Ophthalmol Soc 1989; 87: 158-73.
15. McConkie GW, Rayner K. The span of the effective stimulus during a fixation in reading. Percept Psychophys 1975; 17: 578-86.
16. Metsing TI, Ferreira JT. Visual deficiencies in children from mainstream and learning disabled schools in Johannesburg, South Africa. S Afr Optom 2008; 67(4): 176-184.
18. Quaid P, Simpson T. Association between reading speed, cycloplegic refractive error, and oculomotor function in reading disabled children versus controls. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol. doi:10.1007/s00417-012-2135-0.
19. Ralph P. Garzia and et al. Optometric clinical practice guideline, Care of the patient with learning related vision problems. American Optometric Association, 2000. 243 N. Lindbergh Blvd., St. Louis, MO 63141-7881.
20. Willows DM. A framework for understanding learning difficulties and disabilities. In: Garzia RP (ed):Vision and Reading. St. Louis: C.V. Mosby 1996; 229-47.
21. Hammond J, Hercules F. Understanding dyslexia An introduction for dyslexic students in higher education[e-book]. The Glasgow School of Art Cover image: M. Wood and F . Hercules. Available in printed form from, SHEFC National Coordinator and in digital form: www.gsa.ac.uk.
22. Iles J, Walsh V, Richardson A. Visual search performance in dyslexia. Dyslexia 2000; 6: 163–177. 23. Stein J. Visual motion sensitivity and reading. Elsevier Ltd, Neuropsychologia 2003; 41: 1785–1793. 24. American Academy of Ophthalmology, 2009, P.O. Box 7424 / San Francisco, CA 94120 / 415.561.8500. 25. American Optometric Association, 2006-12. Vision Rehabilitation Section. www.American Optometric
Association.mht.
26. Baezzat F, Banijamali SS, Moazzemi D. Effect of neuoropsychological treatment on the reading efficiency of Iranian students with developmental dyslexia of linguistic type (in Persian). Psychological studies 2006; 2(1): 107-24.
27. Gallaway M, Boas MB. The impact of vergence and accommodative therapy on reading eye movements and reading speed. Optom Vis Dev 2007; 38(3):115-120.
28. Bonilla-Warford N, Allison C. A Review of the efficacy of oculomotor vision therapy in improving reading skills. J Optom Vis Dev 2004; 35(2):108–115.
29. Goss DA, Downing DB, Lowther AH, Horner DG, Blemker M, Donaldson L, Malson T, Gray KH. The effect of hts vision ther apy conducted in a school setting on reading skills in third and fourth grade students. Optom Vis Dev. 2007; 38(1):27-32.
30. Solan H, Shelley-Tremblay J, Ficarra A, Silverman M, Larson S. Effect of attention therapy on reading comprehension. J Learn Disabil 2003; 36: 556.
31. Sheiman M, Rousse MW. Optometric management of learning related vision problems. 2006; St.Louis: Mosby.
32. Same Siahkalroodi L, Alizadeh H, Kooshesh M. The Impact of Visual Perception Skills Training on Reading Performance in Students with Dyslexia [in persian]. Advances in Cognitive Science 2009; 11(2): 63-72.
33. Brown B, Haegerstrom-Portnoy G, Adams A, Yingling Ch, Galin D, Herron J, Marcus M. Predictive eye movements do not discriminate between dyslexic and control children. neuropsychologia 1983; 21(2): 121-128.
34. Pouretemad H, Jahani M. prevalence of reading disorders in elementary students of Qom (in Persian). 2001, Psychology Group of Qom Payamenoor University.
35. Griffin JR, Grisham JD. Binocular anomalires, Diagnosis and vision therapy. Fourth edition. New York: Butter worth-Heinemann, 2002; pp 45-9.
36. Atzmon D, Nemet P, Ishly A. A randomized prospective masked and matched comparative study of orthoptictreatment versus conventionalreading tutoring treatment for reading disabilities in 62 children. Bino Vision Eye Muscle Surg Q 1993; 8: 91-106.
37. Brodney A, Pozi R, Mallison K, Kehoe P. Vision therapy in a school setting. Journal of Behavioral Optometry 2001; 12: 99-103.
38. Cohen A, Lowe S, Steele G, Suchoff I, Gottlieb D, Trevorrow D. The efficacy of optometric vision therapy. J Am Optom assoc 1987; 59: 95-105.
39. Palmo-Alvarez, Puell M. Accommodative function in school children with reading difficulties. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol 2008; 246: 1769–1774.
40. Scheiman M, Herzberg H, Frantz K, Margolies M. Normative study of accommodative facility in elementary schoolchildren Am J Optom Physiol Opt 1988; 65:127–134.
41. Bobier W, Sivak J. Orthoptic training of subjects showing slow accommodative responses. Am J Optom Phys Opt 1983; 60: 678-87.
42. Liu JS, Lee M, Jang J, et al. Objective assessment of accommodative orthoptics.I.dynamic insufficiency. Am J Optom Phys Opt 1979; 56: 285-94.
43. Fischer B, Hartnegg K. Saccade control in dyslexia: development, deficits, training and transfer to reading. Optom Vis Dev 2008;39(4):181-190.
