Fanay52
ﻲﻋا
ﻲﻜـﺸﺧ ويزروﺎ نوﺪـﺑ) ( ﺶﻨـﺗ .ﺖـﻓﺮﮔ ﻊـﺒﻨﻣز ﻪ ﻲـﻫد عﺎـﻔﺗرا ) 1377 دﺮـﻜﻠﻤ ﺮﻔﺴﻓف داﺪـﻌﺗ 6 / 0 r= ( ﺪـﺷرﻪ تﺎﻔـﺴ ﻲﻣرادرﻮﺧ ﺪﺷﺎﺑﺪﻳﺎﻤﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ ب Fana .( ﻦﻳﻻ -2 ﺎﺗ 30 ﺪﺻرد ﻲﺘﺑﻮﻃرﺶﻨﺗ رد ﻞﺼﻓنﺎﻳﺎﭘ ﻊﻳﺮﺳ ﺖﻓ يﺮﺗ ﻲﻫ نﺪﺷﺮﭘ و 2@yahoo.com
رز
تﺎﻔﺻ
ﻲ
ﻲﻜﺸ
ناﺪﻫازﺪﺣ ؛
ﺧﺶﻨـﺗﻂﻳاﺮﺷرد ﺎـﺸﻛتﺎـﻘﻴﻘﺤﺗﺰ
ﻞﻣﺎـﺷ ) 1 ( ﺪﻫﺎـﺷ ﺖـﻓﺮﮔترﻮ ؛ و ) 2 ( ﻲ كﺎـﺧ ﮔترﻮـﺻ زا) رﺎـﺘﻜﻫردﺮﻔﺴ ﻪﭽﻨﻏ،تزورﻞﺣاﺮﻣ راﺰ اتﺎﻔـﺻو،ﻪﻧاد
ﻦـﻏوردﺮـﻜﻠﻤﻋو ﻤﻋﺶﻳاﺰﻓارﺎﺘﻜﻫر فﺮﺼﻣﺮﻳدﺎﻘﻣﺶﻨﻜ
ﺎـﺑﻪـﻧاددﺮـﻜﻠﻤﻋ ) راﺰـﻫنزوو **
2
ﻪـﻠﺣﺮﻣردبآﻲـ ﺴﻓﺮﭘﻮـﺳرﺎﺘﻜﻫرد
ﺧﺮﺑﺎﻣﺮﮔوﻲﺘﺑ بآ ﻢﻛ ﻖﻃﺎﻨﻣ
ei et al., 200 ﻏورﺪﺻر وﻦ 23
Burton e (
رد .
يﺰﻤﺳا ﻞﻴﺴﻧ د
اﺰﻠﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴ ﻓا
درﻮﺧﺮﺑ مﺪ ﺪﻠﮔ
:ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟاﺖﺴﭘ m
مود
ﻲﺧﺮﺑ
و
ﻦﻏو
ﺸﺧ
ﺶﻨﺗ
ﺖ
ﻲﺋو دار
1
ﺣاورﻮﻧمﺎﻴﭘهﺎﮕﺸﻧاد
92
ديﺪﻨﻫلدﺮﺧﻲﻋ ﺰـﻛﺮﻣردراﺮـﻜﺗﻪﺳ ﺷﺢﻄـﺳودردﻲﻜ
ﺘﺑﻮﻃرﻪ ﻲ كﺎﺧ ﻮﺻ ﺪﺻ ﺘﺑﻮـﻃرﻪﻴﻠﺨﺗ ﻲ 1 و 200 ﺴﻓمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
ﻣرديرﺎﻴﺑآﻊﻄﻗ) ﻞ ﺰﻫنزو،ﻦﻴﺟرﻮﺧر
و (رﺎـﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮ ﺢﻄ 150 ردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ﻜﻤﻫﺮﺑ .ﺪﺷهﺪﻫﺎﺸ ﻋارﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫﺐ
) ﻪﺗ ** 74 / 0 = r و (
ـﻤﻫاﺮﻓدﺮﻜﻠﻤﻋياﺰ فﺮﺼ 150 دمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
ﺶﻨﺗ ﺑﻮﻃريﺎﻫ
رد ﻲﺑﻮﺧ دﺮﻜ 09; Niknam ي 38 ﺎﺗ 40 رد ) et al., 1999
ﺎﺘﭘ وگﺮﺑبآ ﭗ ﺎﻫ لدﺮﺧ ي ﺴﻧ
ﺪﻋ ﺐﺒﺳ ﻲﺳرد
ﻲﻌﻴﺒﻃ نﺎﺘﺴﻴﺳ . ﭘ مودهرﺎﻤ ﻪﻤﻴﻧ، د 157 -147
ور
،ﻪﻧاد
دﺮﻜ
(
Bras
ﺖﺤﺗ
2
ورﺎﻧﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ،
نﺎﺘﺴ ؛ 2 . درﺎﻴﺸﻧاد
:شﺮﻳﺬﭘﺦ 31 / 06 / 2
ﻋارزتﺎﻔﺻﻲﺧﺮﺑو ﺳﺎﺑﻲﻓدﺎﺼﺗﻞﻣﺎﻛ ﻜـﺸﺧﺶﻨﺗ،ﺶﻳﺎﻣ س 50 ﺪﺻرد ﻪﻴﻠﺨﺗ
سﺎﺳاﺮﺑﻲ 80 ﺻرد فﺮﺼﻣ،ﺮﻔ 100 ، 150
ﻞﺼﻓياﺪﺘﺑاردﻲﻜ ردﻪﻧادداﺪﻌﺗ،ﻪﺗﻮﺑ
) ﻪـﻧا 3567 ﻮـﻠﻴﻛ
ﻄﺳﺎﺗﺮﻔﺴﻓفﺮﺼ ﺸﻣدﺮﻜﻠﻤﻋردﺶﻫ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑﻲﻋار ﺐﻳﺮﺿ
ﺗﻮﺑردﻦﻴﺟرﻮﺧداﺪ ﻦﻏور،ﻪﻧادد ﺰﺟاو
ﺮﺼﻣهاﺮﻤﻫﻪﺑ (ﻪﻧاد
ﻪﺑﻲﻳﻻﺎﺑﻞﻤﺤﺗ ﻲﻣ و ﻜﻠﻤﻋ ﺪﻧاﻮﺗ
) et al., 2003 يارادلدﺮﺧيﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ،ﺪﻳﺪﺷ ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ
ﺪﺷر ﭗﻴﺗﻮﻧژ رد دوز و داد نﺎﺸﻧ
ﻊﺑﺎﻨﻣويزروﺎﺸﻛ
ﻤﺷ،ﻢﺸﺷﺪﻠﺟ
ﻜﻠﻤﻋ
ﺮﺑ
ﺮﻔﺴﻓ
ssica junce
ﻲ 1 * ، يﺮﻴﭘﻲﺴﻴﻋ ﻲﻌﻴﺒﻃﻊﺑﺎﻨﻣ ﺴﻴﺳ ﺖ : 21 / 10 / 91 ﺦﻳرﺎﺗ؛وﻦﻏور،ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤ كﻮﻠﺑحﺮﻃﺐ ﻛيﺎﻫ
ﻣزآﻲﻠﺻارﻮﺘﻛﺎﻓ .ﺪ تﺮﻛير ﺎﻫ سﺎﺳاﺮﺑ
ﻞﮔعوﺮﺷﺎﺗﺖ ﻲﻫد
ﻔﺴﻓفﺮﺼﻣمﺪﻋ : ﻜﺸﺧﺶﻨﺗﻪﻛداد ﺑردﻦﻴﺟرﻮﺧداﺪﻌ ددﺮـﻜﻠﻤﻋﻦﻳﺮﺗﻻ ﺼﻣﺶﻳاﺰﻓا .ﺪﻣآﺖﺳ
ﺢﻄ 200 ﺎﻛمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ﻲﮔﮋﻳوﻦﻴﺑ رزيﺎﻫ ** 76 / 0 r= ﺪﻌﺗ،(
دﺮﻜﻠﻤﻋﺮﺜﻛاﺪﺣﻪﺑ نﺪﺷﺮﭘوﻲﻫﺪﻠﮔ
ي و دﺮﻜﻠﻤﻋياﺰﺟا هﺪﻨﻨﻛ ل هﺮﻛنﺪ ﻖﻃﺎﻨﻣ Meehl راﺬﮔﺮﻴﺛﺎ يﺎﻫرﺎﻜﻫ ﻲﻜﺸﺧ زا ﻪﻛ ﺖ ﺗ و ) ﻫ ﭘ ﺷ ر ﺸﻧ ﻞ -ﺰﻛﺮﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ
ﻓ
دﻮﻛ
ﻒﻠﺘﺨ
يﺪ
ea L.
)
ﺪﻴﻤﺣ ﻲﻳﺎﻨﻓﺎﺿر
ﻣ ويزروﺎﺸﻛتﺎﻘﻴ
رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ
ﻤﻋﺮﺑﺮﻔﺴﻓدﻮﻛﻒ ﺐﻟﺎﻗردتﻼﭘﺖﻴﻠﭙﺳ
ﻲ 90 -89 ﺪﺷاﺮﺟا ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓﻲ ﺎﻴﺑآ تﺮ ﺎﻫ ﺖﺷﺎﻛنﺎﻣززا
ﻞﻣﺎﺷﺢﻄﺳرﺎﻬﭼ ﻪ نﺎﺸﻧهﺪﻣآﺖﺳد ﻌﺗﺮﻴﻈﻧدﺮﻜﻠﻤﻋيا ﻻﺎﺑ .دادﺶﻫﺎﻛيراد
ﺳدﻪﺑيرﺎﻴﺑآﺶﻨﺗ ﺖﺷاد ، ﻄﺳردﺎﻣا
ﻲﻨﻌﻣت .دﻮﺒﻧراد زا
= r ) ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا،( *
ﻲﺑﺎﻴﺘﺳدﺖﻬﺟهﺪ ﮔ) ﻲﺸﻳاز ﻪﻠﺣﺮﻣر
،ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷد يرﺎﻴﺑآ
لﺮﺘﻨﻛ يﺎﻫرﻮﺘﻛ ﺪﺷمﺮﮔﻲﻨﻴﺑﺶ ردﻲﻜﺸﺧﺶﻨ l and Tebald
ﺎﺗ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻫار و ﻞﻤﺤﺘﻣ ﺪﻳﺪﺸﺗ ﻂﻳاﺮﺷ ﺖﺳاﻲﻨﻏور ﻲﻧ
ﻲﻳﺎﻨﻓ :سردآ . ﻞﺑاز
ﺨﻣ
ﺮﻳدﺎﻘﻣ
ﺪﻨﻫ
لدﺮﺧ
رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﻴﻘﺤﺗﺰﻛﺮﻣ
ﻒﻠﺘﺨﻣﺮﻳدﺎﻘﻣﺮﺛاﻲ ﭙﺳاترﻮﺻﻪﺑﻲﺸﻳ ﻲﻋارزلﺎﺳردنﺎﺘﺴ
ﻲﮔﺪﻴﺳرﺎﺗﺖﺷﺎﻛن ﻪﻛﻲﺸﻳ ﺮﻛيرﺎﻴﺑآ
ردهﺮﻔﺴﻓدﻮﻛفﺮ ﻪﺑﺞﻳﺎﺘﻧ .ﺪﻧدﻮﺑ (ﻞﭙ اﺰﺟا،ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻲﻨﻌﻣرﻮﻄﺑارﻦﻏ د
رد (ر مﺪﻋﻂﻳاﺮﺷ
ﺑارﻂﺒﺗﺮﻣ ﻪ لﺎﺒﻧد
تﺎﻔﺻزاﻚﻳﭻﻴﻫ ) ﻲﻠﺻاﻪ ** 84 / 0 =
ﺪﻣآﺖﺳﺪﺑﺞﻳﺎﺘﻧس ﻪﭽﻨﻏ) ص ردو (ﻲﻫد
.درادتروﺮﺿ
دﻮﻛ،ﻲﺘﺑﻮﻃرﻪﻴﻠﺨﺗ
ﻛﺎﻓ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ز ﺶﻴﭘﻪﺑﻪﺟﻮﺗﺎﺑ . ﻨﺗﻲﻟاﻮﺗ وتﺪﺷ
دراد دﻮ ) di,
ﺶﻨﺗ ﻦﻳا ﺗﺮﺑ
ﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺶﻨ ﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﺤﺗد ﺎﻫﺎﻴﮔ زا يﺪﻨﻫ
ﺎﺿرﺪﻴﻤﺣ :ﻮﮕﺨﺳﺎ
ﺮﺛا
ﻲﺳرﺮﺑ
1 . ا ﻜﭼ ﻴ هﺪ ﻲﺳرﺮﺑرﻮﻈﻨﻣﻪﺑﻞﺼﻓياﺪﺘﺑا ،
ﺎﻣزآ
ﺴﻴﺳﻲﻌﻴﺒﻃﻊﺑﺎﻨﻣ نﺎﻣززاﻪﻛ،(ﺶﻨﺗ ﻳورزﺎﻓردﻲﻜﺸﺧ ﺮﺼﻣﻲﻋﺮﻓرﻮﺘﻛﺎﻓ ﭙﻳﺮﺗتﺎﻔﺴﻓﺮﭘﻮﺳ (ﻲﻫﺪﻠﮔعوﺮﺷﺎﺗ وردﺮﻜﻠﻤﻋوﻪﺗﻮﺑ رﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ تﺎﻔﺻﺮﺜﻛاوﻪﻧاد ﺮﺑيرﺎﻴﺑآرﺎﻤﻴﺗو ﻪﺧﺎﺷردﻦﻴﺟرﻮﺧ سﺎﺳاﺮﺑ .دادنﺎﺸﻧ صﻮﺼﺧﻪﺑﻲﺸﻳور ﺿلدﺮﺧردﻞﭙﻳﺮﺗ هژاو ﺎﻫ ي يﺪﻴﻠﻛ : ﺗ
زا ﻲﻳاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲﻣنﺎﻫﺎﻴ .ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺷﺶﻳاﺰﻓارﺎﻈﺘﻧ ﻮﺟو نﺎﻬﺟ زا
. ﻪﻛ ﺎﺟ نآ زا ﻨﻳﺰﮔ اﺬﻟ ،دﻮﺑ ﺶﻳاﺰﻓاياﺮﺑﻲ
لدﺮﺧ .ﺖﺳا ي
ﺎﮕﻧ ﺎﭘهﺪﻧر
ﻪﻣﺪﻘﻣ
.ﺪﻳدﺮﮔ ﻞﺼﻓﺮﺧآﺪﻋﺎﺴﻣﺎﻧ ﻂﻳاﺮﺷﻪﺑﻪﻧاد رﺎﻛوزﺎﺳ ﻚﻳﻦﻳا
ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋدﻮﺒﻬﺑردبﻮﻠﻄﻣ
) ﺖﺳا
Gunasekera et al.,
2003 .( ) نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻜﻨﻴﺳ Sinaki et al., 2007
( و
) نارﺎﻜﻤﻫوﻲﻳﺎﻨﻓ Fanaei et al., 2009
ﺶﻫﺎﻛﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ (
ﻞﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﻲﺑآ ﺶﻨﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ار ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻫد
ﻲﺳرﺮﺑ ﻚﻳ رد .ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ ﻦﻴﺟرﻮﺧ ﻮﻤﻧ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﻛ
ﻪﻧﻮﮔﺶﻨﻛاو ،ﺪﺷمﺎﺠﻧا ﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﻪﺑﺎﻜﻴﺳاﺮﺑﺲﻨﺟيﺎﻫ
ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ راﺪﻘﻣ و ﺶﻳاﺰﻓا ﺶﻨﺗ ﺪﻳﺪﺸﺗ ﺎﺑ ﻪﻧاد ﻦﻏور راﺪﻘﻣ ﻲﻨﻌﻣﺮﻴﻴﻐﺗ داﺪﻧنﺎﺸﻧراد
) Pasbaneslam et al., 2000 (
.
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ،ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷيﺎﻫدﻮﻛزانزاﻮﺘﻣﺎﻧودﺎﻳزهدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺷادﺮﺑ نﺎﻴﻣ ﻪﻠﺻﺎﻓ دﺎﺠﻳا و ﻲﻫﺎﻴﮔ يﺎﻳﺎﻘﺑ ﺶﺧﺮﭼ رد و
كﺎﺧزاهﺪﺷﺖﺷادﺮﺑوﺮﻜﻴﻣو وﺮﻛﺎﻣﺮﺻﺎﻨﻋﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟمﺪﻋ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺗ هﺪﻳدﺮﮔ ﺐﺒﺳ ،ﺐﺳﺎﻨﻣ نﺎﻣز رد ﺣ
ﻞﺻﺎ و يﺰﻴﺧ
،نژوﺮﺘﻴﻧ) وﺮﻛﺎﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﻲﻳاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ دﻮﺒﻤﻛ ) ﺪﻫدﺶﻫﺎﻛارﻲﺿارا ردﺪﻴﻟﻮﺗ (ﺮﻔﺴﻓو ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ Ram et
al., 2011 هﺪﻨﻨﻛ لﺮﺘﻨﻛ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﻲﻜﻳﺮﻔﺴﻓ .(
ﻤﻧ و ﺪﺷر
.ﺖﺳا هﺎﻴﮔ رد ﻮ
يﺎﻫﺪﻴﺳا زا ﻲﻳﺰﺟ ﺮﻔﺴﻓ
ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘﻮﻔﺴﻓ،ﺎﻫﺪﻴﭙﻴﻟﻮﻔﺴﻓ،ﻚﻴﺋﻮﻠﻛﻮﻧ ﻧيد ،ﺎﻫ
ﻮ ﻠﻛ ﺌﻮ ﺗ ﺎﻫﺪﻴ
ﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ياﺮﺑﺮﻔﺴﻓ .ﺖﺳاتﺎﻔﺴﻓ يﺮﺗ ﻦﻳزﻮﻧدآ و ﻳ
ﻞﻣﺎﺷ ﻲ
ﻢﻳﺰﻧآ ﻲﺧﺮﺑ ﻢﻴﻈﻨﺗ ،ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ يژﺮﻧا لﺎﻘﺘﻧا و هﺮﻴﺧذ و ﺎﻫ
تراﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛلﺎﻘﺘﻧا ﻲﻧﺪﻌﻣﺮﺻﺎﻨﻋﺖﻴﻌﺿو .ﺖﺳازﺎﻴﻧدرﻮﻣﺎﻫ
ﻢﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺶﻳاﺰﻓا رد ار يﺪﺟ و
يﺎﻫ
ﻲﻣ يزﺎﺑ نﺎﻫﺎﻴﮔ رد ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺪﻨﻨﻛ
) Yuncai and
Schmidhalter, 2005 .(
ﻖﻳﺮﻃزاﻪﺸﻳرﺪﺷرﻪﻌﺳﻮﺗيازاﻪﺑ
و بآ لﺎﺼﺤﺘﺳاﻲﻜﺸﺧ ﻂﻳاﺮﺷﺖﺤﺗ ﻲﻧﺪﻌﻣﺮﺻﺎﻨﻋ دﺮﺑرﺎﻛ ﻪﻳﻻ زا ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻖﻴﻤﻋ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ كﺎﺧ ﺮﺗ ﻮﺷ
د
) Viets, 1972 (
. ﺮﻔﺴﻓ بﺬﺟ ﺖﺤﺗ
ﻢﻳﻼﻣ ﺎﺘﺒﺴﻧ ﻲﻜﺸﺧ
ﺑﺎﺟ و ﺶﻫﺎﻛ ﻳاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻪﺑ ﺮﻔﺴﻓ ﻲﻳﺎﺠ
ﻲ ﺑ ﻪ دوﺪﺤﻣ تﺪﺷ
ﻲﻣ و لﺎﻘﺘﻧا ،ﻲﺳﺮﺘﺳدﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑﺮﻴﺛﺄﺗ ﻖﻳﺮﻃزا ﺶﻨﺗ .ددﺮﮔ
نﺎﻫﺎﻴﮔردﻲﻧﺪﻌﻣﺮﺻﺎﻨﻋﻊﻳزﻮﺗ ،
ﻲﻧﺪﻌﻣﺮﺻﺎﻨﻋبﺬﺟﻲﻳآرﺎﻛ
ﻲﻣ لﻼﺘﺧا رﺎﭼد ار ) ﺪﻨﻛ
Yuncai and Schmidhalter,
2005 .( ﺘﭘ ،نژوﺮﺘﻴﻧ بﺬﺟ ﺎﻣﻮﻤﻋ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ،ﻢﻴﺳﺎ
ار ﺮﻔﺴﻓ و ﻦﻫآ بﺬﺟ و ﺶﻳاﺰﻓا ارﺪﻳﺮﻠﻛ و ﻢﻳﺪﺳ ،ﻢﻳﺰﻴﻨﻣ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻫد
) Abdel et al., 1975
-Rahman .(
كﺎﺧ رد نﺎﻫﺎﻴﮔ زا ﺎﻫژﻼﻴﺳﻮﻣ ًﺎﺗﺪﻤﻋ و ﻲﻟﻮﻜﻟﻮﻣ تﺎﺤﺷﺮﺗ ﻚﺸﺧ ﻲﻣﻲﺜﻨﺧارﻲﻄﻳاﺮﺷﻦﻴﻨﭼ ردﺮﻔﺴﻓ ﻲﻛﺮﺤﺗﻢﻛ
-ﺪﻨﻛ ) Liebersbachet et al., 2004 (
ﺮﻧرﻮﺗ . ) Turner,
1985 د رﺎﻬﻇا ( ﻲﻣﺮﻔﺴﻓدﻮﺒﻤﻛﻪﻛ ﺖﺷا ﻦﻴﻟوا زاﻲﻜﻳﺪﻧاﻮﺗ
اﺬﻟ .ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻫﺎﻴﮔ رد ﻂﺳﻮﺘﻣ و ﺪﻳﺪﺷ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ تاﺮﺛا ﻲﻣﺮﻔﺴﻓدﻮﻛدﺮﺑرﺎﻛ
ﺑارهﺎﻴﮔﺪﺷرﺪﻧاﻮﺗ ﻪ
ﻪﻈﺣﻼﻣﻞﺑﺎﻗرﻮﻃ
-ﺪﺸﺨﺑدﻮﺒﻬﺑﻲﻜﺸﺧﻂﻳاﺮﺷرد يا )
Garg et al., 2004 (
.
ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﺖﺤﺗ هﺎﻴﮔ ﺪﺷر ﺮﺑ ﺮﻔﺴﻓ ﺖﺒﺜﻣ تاﺮﺛا و بآ فﺮﺼﻣ ﻲﻳارﺎﻛ ) ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ
Ackerson, 1985 ﻻﺎﺑ ،(
ﻲﺑآﻂﺑاورتاﺮﺛاوﻲﻟﻮﻠﺳءﺎﺸﻏيراﺪﻳﺎﭘندﻮﺑ )
Sawwan et
al., 2000 (
كﺎﺧ رد .ﺖﺳاهﺪﺷ هداد ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺎﺑيﺎﻫ
ﻦﻴﺋﺎﭘ ﺮﻔﺴﻓ ،
ﺮﺑ ار ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻲﻔﻨﻣ تاﺮﺛا نآ دﺮﺑرﺎﻛ
ﻢﺴﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ،ﺺﻟﺎﺧ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ناﺰﻴﻣ ،بآ ﻲﺒﺴﻧ يﻮﺘﺤﻣ ﺶﻫﺎﻛ تﺎﺑﻮﺒﺣ رد لﻮﻠﺤﻣ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ يﻮﺘﺤﻣ و تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ ﻲﻣ ﺪﻫد ) Garg et al., 2004 (
.
ﻪﻧﻮﮔرد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ ﺲﻨﺟ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻜﻴﺳاﺮﺑ ﺪﺑﺎﻳ
، ﻲﻳاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻤﻫاﺮﻓ ﺎﻣا
ﻲﻣ اﻮﺗ ﺪﻫد ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ار ﺶﻨﺗ ﻲﻔﻨﻣ تاﺮﺛا ﺪﻧ
) Gunasekera et al., 2006; Fanaei et al., 2009 (
.
ﻳردور ﮕ ﻮﺋ ) نارﺎﻜﻤﻫ و ﺰ Rodriguez et al., 1996
ﻲﻃ (
شراﺰﮔمﺪﻨﮔ ردﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﻪﺑﻞﻤﺤﺗ وﺮﻔﺴﻓﺮﺛا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻤﻫاﺮﻓ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ رد ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺮﺛا ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ ﺎﺑ .ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﺮﻔﺴﻓ ) نارﺎﻜﻤﻫ و چﻮﻟ
Baloch et al.,
2006 ( ﺮﻔﺴﻓ و نژوﺮﺘﻴﻧ دﺮﺑرﺎﻛ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ
ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻄﺑ ار لدﺮﺧ رددﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑﻂﺒﺗﺮﻣ تﺎﻔﺻﻪﻤﻫ يراد
داد ﺶﻳاﺰﻓا ،
رد ﻪﺧﺎﺷ ،ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ
دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻪﻧادراﺰﻫنزو،فﻼﻏ ردﻪﻧاد ،هﺎﻴﮔرد فﻼﻏ،ﻪﺗﻮﺑ رﺎﻤﻴﺗردﻪﻧاد 150
و تزامﺮﮔﻮﻠﻴﻛ 75
ﺺﻟﺎﺧﺮﻔﺴﻓمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
ﺎﻳﺮﻣﻮﺳﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﻚﻳ ﻲﻃ .ﺪﻣآﺖﺳد ﻪﺑرﺎﺘﻜﻫ رد ) Sumeria, 2003 عﺎﻔﺗرانﻮﭼيﺪﺷر تﺎﻔﺻﺖﻓﺮﮔمﺎﺠﻧا (
ﻪﺧﺎﺷداﺪﻌﺗ،هﺎﻴﮔﻚﺸﺧهدﺎﻣ،ﻪﺗﻮﺑ داﺪﻌﺗ،ﻪﻳﻮﻧﺎﺛوﻪﻴﻟوايﺎﻫ
و ﻪﻧاد راﺰﻫنزو ،ﻦﻴﺟرﻮﺧ ردرﺬﺑ داﺪﻌﺗ،ﻪﺗﻮﺑ رد ﻦﻴﺟرﻮﺧ رد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ لدﺮﺧ رد رﺎﺘﻜﻫ
ﺖﺤﺗ يراد
.ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﻔﺴﻓ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﻴﺛﺄﺗ ژ
نارﺎﻜﻤﻫ و ﮓﻧ
) Zheng et al., 2010 (
رددﺮﻜﻠﻤﻋعﻮﻨﺗﻪﻛﺪﻧدﺮﻛشراﺰﮔ
و كﺎﺧ سﺮﺘﺳد ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ ﻪﻄﺳاو ﻪﺑ يدﺎﻳز ﺪﺣ ﺎﺗ ﺎﻳﻮﺳ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗﺖﺤﺗ ﻪﻛ يرﻮﻃﻪﺑ،دﻮﺑ يدﺮﺑرﺎﻛﺮﻔﺴﻓ راﺪﻘﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا دﺮﻜﻠﻤﻋ دﻮﺒﻬﺑ ﺮﻔﺴﻓ ﺮﻳدﺎﻘﻣ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ
يدﺮﺑرﺎﻛ
ﺖﻓﺮﮔترﻮﺻ ،
ﻪﻧﺎﺘﺳآ ﻪﺑﺮﻔﺴﻓفﺮﺼﻣ راﺪﻘﻣ ﻲﺘﻗو ﺎﻣا 200
ﻲﻨﻌﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﺪﻴﺳر رﺎﺘﻜﻫرد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ .دﻮﺒﻧ راد
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ نﻮﭼﻲﻛﺎﺧيﺎﻫ pH
وﻲﻧﺪﻌﻣوﻲﻟآداﻮﻣﺮﻘﻓ،ﻻﺎﺑ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﺿاراردﻲﻧﺪﻌﻣﺮﺻﺎﻨﻋلدﺎﻌﺘﻣﺎﻧو ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧفﺮﺼﻣ ﺶﻨﺗ ﺮﺛا ﺎﺗ هﺪﻳدﺮﮔ ﺐﺒﺳ و ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ ﻲﻜﺸﺧ
ﺶﻨﺗتاﺮﺛا ﺶﻫﺎﻛنﺎﻜﻣا ﻲﺳرﺮﺑفﺪﻫﺎﺑﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا .ﺪﺷﺎﺑ ﺮﻔﺴﻓ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ دﺮﺑرﺎﻛ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﻜﺸﺧ .ﺖﺳاﻪﺘﻓﺮﮔمﺎﺠﻧا
وداﻮﻣ شور ﺎﻫ
ﻦﻳا ﺶﻳﺎﻣزآ ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﺮﺑ ﺮﻔﺴﻓدﻮﻛﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑرﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﻂﻳاﺮﺷرد،يﺪﻨﻫلدﺮﺧﻲﻋارزتﺎﻔﺻﻲﺧﺮﺑو ﻞﺼﻓياﺪﺘﺑا رد
هﺎﮕﺘﺴﻳا يزروﺎﺸﻛتﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﻌﻴﺒﻃﻊﺑﺎﻨﻣو
ﻲﻋارز لﺎﺳ ﻲﻃ نﺎﺘﺴﻴﺳ 1390
-1389 ﻦﻳا .ﺪﺷ اﺮﺟا
هﺎﮕﺘﺴﻳا رد 25 ﺎﺑوﻞﺑازنﺎﺘﺳﺮﻬﺷﻲﻗﺮﺷبﻮﻨﺟيﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ
عﺎﻔﺗرا 483 ﻄﺳزاﺮﺘﻣ و ﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗﺎﻳرد ﺢ
ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑﻂﺳﻮﺘﻣ
نآ ﻪﻧﺎﻴﻟﺎﺳ 53
ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻣ ردﻪﻋرﺰﻣ كﺎﺧﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ .ﺖﺳا
لوﺪﺟ 2 ندﻮﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﻪﺋارا ﻲﻣكﺎﺧﺮﻔﺴﻓراﺪﻘﻣ
تﻼﭘﺖﻴﻠﭙﺳاترﻮﺻﻪﺑﺶﻳﺎﻣزآ .ﺪﺷﺎﺑ
كﻮﻠﺑحﺮﻃﺐﻟﺎﻗرد .ﺪﺷاﺮﺟاراﺮﻜﺗﻪﺳﺎﺑﻲﻓدﺎﺼﺗﻞﻣﺎﻛيﺎﻫ
ﻣزآﻲﻠﺻا رﻮﺘﻛﺎﻓ ﻞﻣﺎﺷﺢﻄﺳودردﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ،ﺶﻳﺎ
) 1 (
ﻪﻛ ،ﺶﻨﺗ نوﺪﺑ تﺮﻛ يرﺎﻴﺑآ
ﺎﻫ ﻲﮔﺪﻴﺳر ﺎﺗ ﺖﺷﺎﻛنﺎﻣز زا
سﺎﺳا ﺮﺑ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ 50
ﺪﺻرد ﺘﺑﻮﻃر ﻪﻴﻠﺨﺗ ﻲ
كﺎﺧ ،
ﻪﭽﻨﻏ ،تزور ﻞﺣاﺮﻣ) ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻞﮔ ،ﻲﻫد
،ﻲﻫد
ﻦﻴﺟرﻮﺧ
(ﻪﻧاد نﺪﺷ ﺮﭘ و ﻲﻫد
؛ و ) 2 ( زﺎﻓ ردﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ
ﻪﻛ ،ﻲﺸﻳور تﺮﻛيرﺎﻴﺑآ
ﺎﻫ ﺖﺷﺎﻛنﺎﻣززا ﻞﮔعوﺮﺷ ﺎﺗ
ﻲﻫد
سﺎﺳا ﺮﺑ 80
ﺪﺻرد ﺘﺑﻮﻃر ﻪﻴﻠﺨﺗ ﻲ
كﺎﺧ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ،
ﻪﭽﻨﻏ ،تزور ﻞﺣاﺮﻣ رديرﺎﻴﺑآﻊﻄﻗ)
(ﻲﻫد
، ﻲﻋﺮﻓ رﻮﺘﻛﺎﻓ و
فﺮﺼﻣمﺪﻋﻞﻣﺎﺷﺢﻄﺳرﺎﻬﭼ ردهﺮﻔﺴﻓدﻮﻛفﺮﺼﻣﺮﻳدﺎﻘﻣ فﺮﺼﻣ ،ﺮﻔﺴﻓ 100
، 150 و 200 رﺎﺘﻜﻫ رد ﺮﻔﺴﻓ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
.ﺪﻧدﻮﺑ (ﻞﭙﻳﺮﺗتﺎﻔﺴﻓﺮﭘﻮﺳﻊﺒﻨﻣزا)
لوﺪﺟ
1 .
كﺎﺧﻲﻜﻳﺰﻴﻓتﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺶﻳﺎﻣزآياﺮﺟاﻞﺤﻣ
.
Table 1. Physical characteristics of soil in experimental site.
ﻖﻤﻋ ﻪﻧﻮﻤﻧ يرادﺮﺑ
ﻞﺑﺎﻗﺮﻔﺴﻓ بﺬﺟ
ﺖﻴﻓﺮﻇبآ ﻪﻋرﺰﻣ يا
ﻲﮔدﺮﻣﮋﭘﻪﻄﻘﻧبآ ﻢﻳاد
يﺮﻫﺎﻇصﻮﺼﺨﻣمﺮﺟ كﺎﺧ
Sampling depth
(cm)
PAva
(mg.kg-1)
Water at field capacity
(%)
Water at permanent wilting
point (%)
Soil bulk density
(g.cm-3
)
0-30 2.6 13.1 5.3 1.34
0-60 6 12.6 4.3 1.32
ﻞﻣﺎﺷتﺮﻛﺮﻫ 6
لﻮﻃﻪﺑﻒﻳدر 4
ﺮﺘﻣ طﻮﻄﺧﻞﺻاﻮﻓﺎﺑ
20 ﻲﺘﻧﺎﺳ وﺮﺘﻣ ﺖﺣﺎﺴﻣ 8 / 4 ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟﺖﻬﺟ .دﻮﺑ
ﺖﺑﻮﻃر ﺖﺸﻧ زا ،
ﺎﻫراﺮﻜﺗ ﻦﻴﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ 3
ﻦﻴﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ و ﺮﺘﻣ
تﺮﻛ ﺎﻫ 5 / 1 ،كﺎﺧ نﻮﻣزآسﺎﺳاﺮﺑ .ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺮﺘﻣ
200 تﺎﻔﻟﻮﺳ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ هدﺎﻣآ ﺎﺑنﺎﻣﺰﻤﻫ ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ
ﻦﻴﻣزيزﺎﺳ
.ﺪﺷهدوﺰﻓا كﺎﺧﻪﺑ 380
رﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ هروا
ﺖﺒﺴﻧﻪﺑ
-يﺎﻫ
30،40
و 30 جوﺮﺧ ،ﺖﺷﺎﻛ زا ﻞﺒﻗ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺪﺻرد
ﻪﺗﻮﺑ ﻞﮔعوﺮﺷ و تزورﻪﻠﺣﺮﻣ زا ﺎﻫ
.ﺪﺷهداد كﺎﺧﻪﺑ ﻲﻫد
و ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺢﻴﻄﺴﺗ زا ﺲﭘ ﻗ
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ،رﺬﺑ ﺖﺷﺎﻛ زا ﻞﺒ
ﺴﻓﺮﭘﻮﺳﻊﺒﻨﻣزاﺮﻔﺴﻓدﻮﻛ ﺖﺷﺎﻛﻪﺸﻘﻧسﺎﺳاﺮﺑﻞﭙﻳﺮﺗتﺎﻔ
.ﺪﻳدﺮﮔطﻮﻠﺨﻣكﺎﺧﺎﺑو ﺶﺨﭘيﺮﮔرﺎﻛ يوﺮﻴﻧﺎﺑﻦﻴﻣزرد تﻼﭘهﺎﮕﺘﺳدﺎﺑرﺬﺑﺖﺷﺎﻛ ﺖﺸﻛصﻮﺼﺨﻣﺮﮕﻳﺎﺘﺷاﺮﺘﻨﻳورﺎﻛ
رد ،تﺎﺸﻳﺎﻣزآ ﺦﻳرﺎﺗ
8 / 8 / 89 نﺎﻣز ﺺﻴﺨﺸﺗ .ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا
تﺮﻛيرﺎﻴﺑآ زاهدﺎﻔﺘﺳاوكﺎﺧﻲﺘﺑﻮﻃرﻲﻨﺤﻨﻣﻪﺑﻪﺟﻮﺗﺎﺑﺎﻫ
ﺞﻨﺳ ﺖﺑﻮﻃر هﺎﮕﺘﺳد 1
) TDR (
.ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻢﻳﺮﺗ لﺪﻣ
ﻪﺗﻮﺑنﺪﺷﻲﮔﺮﺑودنﺎﻣزردرﻮﻈﻨﻣﻦﻳﺪﺑ ﻒﻳدرﻦﻴﺑﺎﻫ
ردﺎﻫ
ﻪﻟﻮﻟ يﺮﺘﻣ ﻚﻳ ﻖﻤﻋ هﺎﮕﺘﺳد صﻮﺼﺨﻣ يﺎﻫ
TDR ﺐﺼﻧ
ﺮﻫ ﻲﻧﺎﻣز ﻞﺻاﻮﻓ رد و ﺪﻳدﺮﮔ 3
ﻲﺘﺑﻮﻃر ﻪﻴﻠﺨﺗ ناﺰﻴﻣ زور
تﺮﻛ ﻲﻣﺖﺋاﺮﻗﻲﺸﻳﺎﻣزآيﺎﻫ ﺖﺷادﺎﻳﺪﺷرهرودلﻮﻃرد .ﺪﺷ
ﺖﺒﻗاﺮﻣ و يرادﺮﺑ ترﻮﺻ مزﻻ ﻲﻋارز يﺎﻫ
نﺎﻣز رد .ﺖﻓﺮﮔ
ﻪﺗﻮﺑردﻦﻴﺟرﻮﺧداﺪﻌﺗ،ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗراﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓﻲﮔﺪﻴﺳر و
ﻦﻴﺟرﻮﺧ داﺪﻌﺗ ﺮﻫ زاﻲﺑﺎﺨﺘﻧا ﻪﺗﻮﺑﺞﻨﭘيورﺮﺑ ﻲﻠﺻا ﻪﻗﺎﺳ
هزاﺪﻧا تﺮﻛ ﻲﻓدﺎﺼﺗ بﺎﺨﺘﻧا ﺎﺑ .ﺪﺷ شرﺎﻤﺷ و يﺮﻴﮔ
20
ﻪﻧاد شرﺎﻤﺷ و تﺮﻛ ﺮﻫ زا ﻦﻴﺟرﻮﺧ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ،ﺎﻫ
.ﺪﻳدﺮﮔﺺﺨﺸﻣﻦﻴﺟرﻮﺧ ﻮﺗﺎﺑﻪﻧادراﺰﻫنزو
ﻦﻳز رﺎﻬﭼ ﻪﻧﻮﻤﻧ
250 سﺎﺴﺣ يوزاﺮﺗ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﺗ 01
/ 0 مﺮﮔ هزاﺪﻧا
.ﺪﺷ يﺮﻴﮔ
دﺮﻜﻠﻤﻋﻦﻴﻴﻌﺗﺖﻬﺟﻲﻳﺎﻬﻧﺖﺷادﺮﺑ ﻂﺧودفﺬﺣﺎﺑﻪﻧاد
زا
ﺮﺘﻣ ﻢﻴﻧو ﻦﻴﻓﺮﻃ تاﺮﺛا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ طﻮﻄﺧ يﺎﻬﺘﻧاو اﺪﺘﺑازا
ﻪﻴﺷﺎﺣ يا ﺢﻄﺳ زا 2 / 1 ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ .ﺖﻓﺮﮔمﺎﺠﻧا ﻚﺸﺧزاﺲﭘ
مﺎﻤﺗنﺪﻴﺳرونﺪﺷ ﻦﻴﺟرﻮﺧ
ﺎﻫ اﻪﺗﻮﺑيور نﺪﻴﺑﻮﻛﻪﺑماﺪﻗ
يزﺎﺳاﺪﺟو ﺎﻫﻪﻧاد
و رﺎﺘﻜﻫوتﺮﻛردﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﻧادﻦﻏورﺪﺻرد . هﺎﮕﺘﺳدزاهدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑﺎﻫ
NMR لﺪﻣ
25A -18 -H20 ﻪﻧﺎﺧرﺎﻛ ﺖﺧﺎﺳ Bruker
رد ادﺎﻧﺎﻛ رﻮﺸﻛ
ﻪﻧادتﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺶﺨﺑ و حﻼﺻا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗﻪﺴﺳﻮﻣ ﻲﻨﻏور يﺎﻫ
ﺪﺷﻦﻴﻴﻌﺗ جﺮﻛ رﺬﺑو لﺎﻬﻧ ﻪﻴﻬﺗ .
ﺎﻫهدادﺲﻧﺎﻳراوﻪﻳﺰﺠﺗ ﺎﺑ
زا هدﺎﻔﺘﺳا يرﺎﻣآ راﺰﻓا مﺮﻧ
MSTAT-C و ،
ﺴﻳﺎﻘﻣ تﺎ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ لﺎﻤﺘﺣاﺢﻄﺳرد 5
% شورﻪﺑ نﻮﻣزآ ﻪﻨﻣادﺪﻨﭼ يا
.ﺖﻓﺮﮔمﺎﺠﻧاﻦﻜﻧاد
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺚﺤﺑو
ﺮـﺑﻲﻜـﺸﺧﺶﻨـﺗﺮﻴﺛﺎـﺗﻪﻛدادنﺎﺸﻧﺲﻧﺎﻳراوﻪﻳﺰﺠﺗﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪـﺗﻮﺑردﻦﻴﺟرﻮـﺧداﺪـﻌﺗوﻲﻠـﺻاﻪﻗﺎﺳردﻦﻴﺟرﻮﺧداﺪﻌﺗ
ﻲﻨﻌﻣ لوﺪﺟ) دﻮﺑراد 2
زﺎـﻓردﻲﻜـﺸﺧﺶﻨـﺗﺮﻴﺛﺎـﺗﺖﺤﺗ .(
داﺪـﻌﺗوﻲﻠـﺻاﻪﻗﺎـﺳردﻦﻴﺟرﻮـﺧداﺪـﻌﺗﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣﻲﺸﻳور
دادنﺎـﺸﻧارﻲـﺸﻫﺎﻛﺪــﻧورﻪـﺗﻮﺑردﻦﻴﺟرﻮـﺧ
لوﺪــﺟ) 3 .(
وﻲﻠـﺻاﻪﻗﺎـﺳيورﻪـﺗﻮﺑردﻦﻴﺟرﻮـﺧداﺪﻌﺗﺰﻳﺎﻤﺗوﻦﻴﻴﻌﺗ
ﻲﻣﻞﻜﺷﻲﺸﻳورزﺎﻓﻲﻃردﻲﻋﺮﻓﻪﺧﺎﺷ ﺖﻳدوﺪـﺤﻣ .ﺪـﻧﺮﻴﮔ
ﻦﻳاﻲﻃﺖﺑﻮﻃر ﻦﻴﺟرﻮﺧداﺪﻌﺗﺶﻫﺎﻛﺐﺒﺳﻞﻛردﻞﺣاﺮﻣ
ﻲﻣﻪﺗﻮﺑرد ) نارﺎﻜﻤﻫوﻲﻳﺎﻨﻓ .ددﺮﮔ
Fanaei et al., 2009 (
و ) نارﺎـﻜﻤﻫوﻲﻜﻨﻴـﺳ Sinaki et al., 2007
داﺪـﻌﺗﺖـﻓا (
ﻪﻗﺎﺳلﻮﻃوهﺎﻴﮔعﺎﻔﺗراﺶﻫﺎﻛزاﻲﺷﺎﻧارﻪﺗﻮﺑردﻦﻴﺟرﻮﺧ ﻲـﻃردﻲﻓﺎـﻛبآﻦﻴﻣﺎـﺗوشراﺰﮔﺪﻳﺪﺷﺶﻨﺗﺖﺤﺗﻲﻠﺻا اﺰﻳﺎﻤﺗﻪﻛﻲﻠﺣاﺮﻣ
ﻲﻣترﻮﺻ هﺎﻴﮔرددﺮﻜﻠﻤﻋياﺰﺟ اردﺮـﻴﮔ
ردﻪـﻧادداﺪﻌﺗوﺢﻄﺳﺪﺣاوردﻦﻴﺟرﻮﺧداﺪﻌﺗﺶﻳاﺰﻓاياﺮﺑ ﻦﻴﺟرﻮﺧ ولﺎـﺒﻗا .ﺪﻨﺘﺴﻧاديروﺮﺿﻲﻋﺮﻓوﻲﻠﺻاﻪﺧﺎﺷيﺎﻫ
نارﺎـﻜﻤﻫ )
Iqubal et al., 2008 (
و نارﺎـﻜﻤﻫومﺎـﻧﻚـﻴﻧ
) Niknam and et al., 2003 ﺶﻨـﺗﺪﻳﺪـﺸﺗﻂﻳاﺮﺷﺖﺤﺗ (
ﺲﻜﻋ داريﺮﺘﻬﺑﻞﻤﻌﻟا يﺰﻤـﺳاﻢﻴﻈﻨﺗمﺎﺠﻧاﻞﻴﻟﺪﺑلدﺮﺧر
.ﺪﻧدﺮﻛشراﺰﮔاﺰﻠﻛﻪﺑﺖﺒﺴﻧﺮﺗﻻﺎﺑ
ﻲﻨﻌﻣﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳﺮﻔﺴﻓفﺮﺼﻣ ردﻦﻴﺟرﻮـﺧداﺪﻌﺗراد
ﺪﻳدﺮﮔﻲﻠﺻاﻪﻗﺎﺳﻦﻴﺟرﻮﺧوﻪﺗﻮﺑ ،
ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑﻪـﻛيرﻮﻃﻪﺑ
فﺮﺼﻣﺎﺑﻦﻴﺟرﻮﺧداﺪﻌﺗ 150
ﻪـﺑﺮﻔـﺴﻓرﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
ﺪﻫﺎﺷﺎﺑسﺎﻴﻗردﻪﻛﺪﻣآﺖﺳد 18
ﺖـﺷادﺶﻳاﺰـﻓاﺪـﺻرد
لوﺪﺟ) 3 ﻪﻗﺎﺳﻦﻴﺟرﻮﺧوﻪﺗﻮﺑردﻦﻴﺟرﻮﺧداﺪﻌﺗﺶﻳاﺰﻓا .(
ﻲﻣارﻲﻠﺻا شﺮﺘـﺴﮔوﻪﻌـﺳﻮﺗردﺮﻔـﺴﻓنﻮﻳﺶﻘﻧﻪﺑناﻮﺗ
داﻮـﻣوبآلﺎـﺼﺤﺘﺳانﺪﺷﻞﻴﻬﺴﺗوﻪﺸﻳرﺪﺷر زاﻲﻳاﺬـﻏ
ﻪﻳﻻ ﻴﻤﻋيﺎﻫ زاﻲـﺷﺎﻧﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓﺶﻳاﺰﻓاﻊﺒﻃﻪﺑوكﺎﺧﺮﺗﻖ
دادﺖﺒﺴﻧﺖﺑﻮﻃرﻪﺑﺮﺘﺸﻴﺑﻲﺳﺮﺘﺳد .
ﺑﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪ ﺎﺑهﺪﻣآﺖﺳد
وﺎﻧروﺞﻳﺎﺘﻧ ﻋ
ﻴﺒ ﺪ ي ) Verna and Abidi., 2009 (
وچﻮﻟﺎﺑو
) نارﺎـﻜﻤﻫ Baloch et al., 2006
ﺖـﺒﺜﻣﺮﻴﺛﺄـﺗﺮـﺑﻲـﻨﺒﻣ (
ﺶﻳاﺰﻓاﺮﺑﺮﻔﺴﻓيﻻﺎﺑﺮﻳدﺎﻘﻣفﺮﺼﻣ ﻪﺗﻮﺑردﻦﻴﺟرﻮﺧداﺪﻌﺗ
ﺺﻟﺎـﺧﺖﻴﺒﺜﺗﺶﻳاﺰﻓاﻪﺑﺮﺠﻨﻣﺮﻔﺴﻓبﺬﺟ .ﺖﺷادﺖﻘﺑﺎﻄﻣ
هﺎـﻴﮔردﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓﺶﻳاﺰﻓاهاﺮﻤﻫﻪﺑﻦﺑﺮﻛﺪﻴﺴﻛايد هﺪـﺷ
و
ﻲﻣﻪﺗﻮﺑردﻦﻴﺟرﻮﺧداﺪﻌﺗﺶﻳاﺰﻓاﺐﺒﺳﻦﻳا
) ددﺮﮔ
Badsra
and Chaudhary, 2001 (
.
لوﺪﺟ
2 .
ﺲﻧﺎﻳراوﻪﻳﺰﺠﺗ تﺎﻔﺻ
ﺮﻔﺴﻓدﻮﻛويرﺎﻴﺑآيﺎﻫرﺎﻤﻴﺗرديﺪﻨﻫلدﺮﺧﻲﻫﺎﻴﮔ
.
Table 2. Analysis of variance for plant characteristics of Indian mustard in irrigation and phosphorus fertilizer treatments.
ﻦﻴﺟرﻮﺧ
ﻲﻠﺻاﻪﻗﺎﺳ
نزو ﻪﻧادراﺰﻫ
ﻪﻧاد رد ﻦﻴﺟرﻮﺧ
ﻦﻴﺟرﻮﺧ رد ﻪﺗﻮﺑ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد
ﻪﺟرد زآ يدا
ﺮﻴﻴﻐﺗﻊﺑﺎﻨﻣ
Silique in main stem 1000 Grain
weight Grains per
Silique Silique per
Plant Grain
yield df
S.O.V
36.292 0.071
0.755 151.002
1114674.54 2
راﺮﻜﺗ Replication
807.360* 0.528*
5.134* 1066.667**
12379757.04* 1
يرﺎﻴﺑآ Irrigation
(I)
33.740 0.022
0.166 4.722
383959.04 2
ﺎﻄﺧ Error
56.331** 0.004ns
5.442* 238.616**
1504247.15** 3
ﺮﻔﺴﻓ Phosphor (P)
11.530ns 0.005ns
0.805ns 30.377ns
258862.37ns 3
يرﺎﻴﺑآ × ﺮﻔﺴﻓ I × P
6.745 0.011
1.307 15.781
243075.014 12
ﺎﻄﺧ Error
8.49 3.24
10.05 5.01
17.30
تاﺮﻴﻴﻐﺗﺐﻳﺮﺿ
CV
لوﺪﺟ
2 .
ﻪﻣادا
Table 2. Continue.
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻏور
ﺪﺻرد ﻦﻏور
عﺎﻔﺗرا ﻪﺗﻮﺑ
ﻲﮔﺪﻴﺳر ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ
عوﺮﺷ ﻞﮔ ﻲﻫد
ﻪﺟرد يدازآ
ﺮﻴﻴﻐﺗﻊﺑﺎﻨﻣ
Oil yield Oil
percent Plant
height Physiologic
maturity Start of
flowering df
S.O.V
196809.042 3.799
3.049 2.542
7.542 2
راﺮﻜﺗ Replication
201898.042* 12.241*
1368.060** 176.042*
308.167* 1
يرﺎﻴﺑآ Irrigation (I)
67051.792 8.852
0.004 3.292
15.792 2
ﺎﻄﺧ Error
157641.264ns 5.347ns
117.912* 6.375ns
9.889** 3
ﺮﻔﺴﻓ Phosphor (P)
16919.708ns 4.890ns
20.679ns 1.042ns
0.722ns 3
يرﺎﻴﺑآ × ﺮﻔﺴﻓ I × P
63645.194 5.916
20.084 3.750
0.556 12
ﺎﻄﺧ Error
23.21 6.40
3.47 1.23
0.83
تاﺮﻴﻴﻐﺗﺐﻳﺮﺿ
CV
ns ، * و ** ﻲﻨﻌﻣﺮﻴﻏﺐﻴﺗﺮﺗﻪﺑ راد
و لﺎﻤﺘﺣاﺢﻄﺳردرادﻲﻨﻌﻣ ﺞﻨﭘ
و ﻚﻳ رد ﺪﺻ .
ns, * and ** means non-significant, and significant at the 5% and 1% levels, respectively
ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻦﻴﺟرﻮﺧ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ يراد
راﺮﻗﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗ لوﺪﺟ) ﺖﻓﺮﮔ
2 ﻪﻛيرﻮﻃﻪﺑ،( ﻂﻳاﺮﺷرد
ﻢﻛ ،يرﺎﻴﺑآ زاﻪﻧادداﺪﻌﺗﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 12
ﻪﺑ 10 ﻦﻴﺟرﻮﺧردﻪﻧاد
) ﺖﻓﺎﻳﺶﻫﺎﻛ
لوﺪﺟ 3 ﻻﺎﻤﺘﺣا .( ﻲﺘﺑﻮﻃرﺶﻨﺗ تﺪﻣمواﺪﺗ
زﺎﻓرديﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓتﻼﻴﻤﻴﺳاﻲﻤﻫاﺮﻓردﺖﻳدوﺪﺤﻣﻖﻳﺮﻃزا هدﺮﮔ ﺮﺑ ﻲﺸﻳور ﻪﭽﻠﮔ يرورﺎﺑ و ﻲﻧﺎﺸﻓا
و ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺎﻫ
رﻮﺧردﻪﻧادداﺪﻌﺗﺶﻫﺎﻛﺖﻳﺎﻬﻧردوﻪﭽﻠﮔﻂﻘﺳﺐﺒﺳ ﻦﻴﺟ
نارﺎﻜﻤﻫ و مﻼﺳا نﺎﺒﺳﺎﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ رد .ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ) Pasbaneslam et al., 2001 نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻜﻨﻴﺳ و (
) Sinaki et al., 2007 ﻞﺣاﺮﻣ ردبآﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﺑ (
ﻪﭽﻨﻏ ﻞﮔو ﻲﻫد ﻦﻴﺟرﻮﺧردﻪﻧادداﺪﻌﺗﺪﻳﺪﺷ ﺖﻓا ﺮﺑ ﻲﻫد
ﺖﺳا هﺪﺷ هرﺎﺷا ﺶﻨﺗ .
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ و ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ،ﻲﻜﺸﺧ
رداريﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ گﺮﺑ
رديﺎﻫ ﻲﻣﺶﻫﺎﻛ ﻪﻌﺳﻮﺗلﺎﺣ ﺪﻫد
و
ﺮﺛا ،ﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏترﻮﺻﻪﺑﻲﻜﺸﺧ ﺶﻫﺎﻛ
ناﺰﻴﻣ روﺪﺻ داﻮﻣ
گﺮﺑ زا يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﺎﻫ
ﻞﺤﻣ ﻪﺑ ﺮﺛا .دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ يﺪﺷر يﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣﻦﻴﺟرﻮﺧ ردﻪﻧادداﺪﻌﺗﺮﺑﺮﻔﺴﻓ لوﺪﺟ) دﻮﺑراد
2 ﻪﺑ،(
رﺎﻤﻴﺗﻪﺑﺖﺒﺴﻧﺮﻔﺴﻓفﺮﺼﻣمﺪﻋﻂﻳاﺮﺷردﻪﻛيرﻮﻃ 150
ﻜﻫردﺮﻔﺴﻓمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ﻦﻴﺟرﻮﺧردﻪﻧادداﺪﻌﺗﺶﻫﺎﻛ،رﺎﺘ
23
لوﺪﺟ) دﻮﺑﺪﺻرد 3
ﻪﻴﺟﻮﺗرد .( ﺮﺑﺮﻔﺴﻓفﺮﺼﻣﺖﺒﺜﻣتاﺮﺛا
ﻲﻣﻦﻴﺟرﻮﺧرد ﻪﻧادداﺪﻌﺗﺶﻳاﺰﻓا ﺮﻔﺴﻓ نﻮﻳ ﺶﻘﻧ ﻪﺑناﻮﺗ
،ﺪﻴﭙﻴﻟ ،ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ) ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻧاد رد ﺮﻳﺎﺧذ بﻮﺳر و ﺰﺘﻨﺳ رد و ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓزاﻞﺻﺎﺣهﺪﺷ هﺮﻴﺧذيژﺮﻧاو (ﻦﻴﺘﻴﻓ ،ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ﻫﻮﺑﺮﻛ ﻢﺴﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ تارﺪﻴ
ﺖﺷاد هرﺎﺷا تﺎﻔﺴﻓ يﺎﻫﺪﻧﺎﺑ رد ﺎﻫ
ﻞﺜﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ و ﺪﺷر ﺖﻬﺟ رد اﺪﻌﺑ ﻪﻛ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ
ﺖﻓﺮﮔﺪﻨﻫاﻮﺧ )
Kundu and Dhaka, 1996; Ayub et al., 2002
.( ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴﻘﻘﺤﻣ ﻲﺧﺮﺑ
رد
ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻦﻴﺟرﻮﺧ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ لدﺮﺧ ﺮﻔﺴﻓ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ )
Sumeria, 2003; Baloch et al.,
2006; Verma and Abidi, 2009 (
،ﻖﻴﻘﺤﺗﻦﻳاﺞﻳﺎﺘﻧﺎﺑ،
.ﺖﺷادﺖﻘﺑﺎﻄﻣ
راﺰﻫنزوﺮﺑﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗ ﻪﻧاد
ﺮﺛا ﻲﻨﻌﻣ لوﺪﺟ) ﺖﺷادراد
2 رد ﺖﻔﺻ ﻦﻳا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ .( لوﺪﺟ
3 ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد
راﺰﻫ نزو ﻲﺸﻳور زﺎﻓ رد ﺶﻨﺗ عﻮﻗو ﻪﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﻪﻧاد
ﺪﻫﺎﺷ ﻂﻳاﺮﺷ 11
ﺮﮔا .داد ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺻرد ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﭼ
ﺶﻨﺗ
ﻪﻧاد نﺪﺷﺮﭘ و ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻞﺣاﺮﻣ رد (بآ دﻮﺒﻤﻛ) ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺎﻫ
ﻲﻣﻪﻧادنزوﺶﻫﺎﻛﻪﺑﺮﺠﻨﻣ دﻮﺷ
، ﻲﻣﺮﻈﻧﻪﺑﺎﻣا مواﺪﺗ ﺪﺳر
ﺮﻫ ﺎﺗ هﺪﻳدﺮﮔ ﺐﺒﺳ ﻲﺸﻳور زﺎﻓرد ﺖﺑﻮﻃر ﺖﻳدوﺪﺤﻣ دﺎﻳز ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ءﺰﺟ ﻪﺳ ﺪﻧدﺮﮔ ﻊﻗاو
. زا فﺮﻃ ﺮﮕﻳد رد
ﺑ رﺎﻤﻴﺗﻦﻳا ﻪ
هﺮﻴﺧذ داﻮﻣندﻮﺑ ﻢﻛ ﻞﻴﻟد ﻲﻫﺪﻠﮔزا ﻞﺒﻗ يا
ﻦﻤﺿ،ﻞﺼﻓﺮﺧآسردوزيﺎﻣﺮﮔنﺪﻴﺳراﺮﻓوﺶﻨﺗزاﻲﺷﺎﻧ داﻮﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺻﺮﻓ ،ﻪﻧاد نﺪﺷﺮﭘ هرود نﺪﺷ هﺎﺗﻮﻛ ياﺮﺑ دﺪﺠﻣ لﺎﻘﺘﻧا و ،يرﺎﺟ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ زا ﻞﺻﺎﺣ ﻲﺗﻼﻴﻤﻴﺳا ﻪﻧاد ، ﻲﻠﻋ ﺒﺴﻧﻲﺸﻳاززﺎﻓردﺖﺑﻮﻃرﻲﻤﻫاﺮﻓﻢﻏر رﺎﻤﻴﺗﻪﺑﺖ
ﻪﻧاد و هدﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻫﺎﺷ يﺮﺘﻤﻛ نزو و ﺮﺘﻜﭼﻮﻛ ﺎﻫ
نارﺎﻜﻤﻫ و رﺎﻣﻮﻛ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ .ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ ) Kumar et al., 1994 نارﺎﻜﻤﻫ و مﻼﺳا نﺎﺒﺳﺎﭘ و (
) Pasbaneslam et al., 2001 (
ﺶﻳاﺰﻓاﻪﻛ نزو
راﺰﻫ ﻪﻧاد ار
رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ﺶﻫﺎﻛ ناﺮﺒﺟ رد ﺧ
ﺖﺤﺗ ﻦﻴﺟرﻮ ﻲﺑآ ﺶﻨﺗ
اد تﺮﻳﺎﻐﻣ ،ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ در
لﺎﻤﻋا هﻮﺤﻧ ،ﺖﺸﻛ ﻂﻳاﺮﺷ .
ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ .ﺪﺷﺎﺑ ﻞﻴﺧد ﺞﻳﺎﺘﻧ فﻼﺘﺧا ﻦﻳا رد ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو ﺮﺑ ﺮﻔﺴﻓ فﺮﺼﻣ ﺮﺛا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺲﻧﺎﻳراو
ﻲﻨﻌﻣ لوﺪﺟ) دﻮﺒﻧ راد 2
زا ﻲﻛﺎﺣ ﺰﻴﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ تﺎﺴﻳﺎﻘﻣ .(
ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو ﺮﺑ ﺮﻔﺴﻓ ﺶﺣﺎﻓ ﺮﻴﺛﺎﺗ مﺪﻋ لوﺪﺟ) دﻮﺑ
3 .(
دﻮﻛفﺮﺼﻣﺶﻳاﺰﻓاﺎﺑﻪﻧادراﺰﻫنزوردﻲﺸﻳاﺰﻓاﺪﻧورﻪﭼﺮﮔا ﺟ) ﺮﻔﺴﻓ
لوﺪ 3 ﻣ ( ﻲ ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ دﻮﺟو زا نﺎﺸﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺎﻣرو .ﺪﺷﺎﺑﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣوﻲﻄﻴﺤﻣﻂﻳاﺮﺷﺮﻴﺛﺄﺗﺖﺤﺗﻪﻧادنزو و
) يﺪﻴﺒﻋ Verma and Abidi, 2009 (
ﺮﻴﺛﺎﺗ مﺪﻋ ﺰﻴﻧ
ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻧادراﺰﻫنزوﺶﻳاﺰﻓاﺮﺑﺮﻔﺴﻓيﻻﺎﺑﺮﻳدﺎﻘﻣفﺮﺼﻣراد
.ﺪﻧدﺮﻛشراﺰﮔلدﺮﺧردار
لوﺪﺟ
3 .
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣﻪﺴﻳﺎﻘﻣ آيﺎﻫرﺎﻤﻴﺗرديﺪﻨﻫلدﺮﺧﻲﻫﺎﻴﮔتﺎﻔﺻيﺎﻫ
ﺮﻔﺴﻓدﻮﻛويرﺎﻴﺑ
.
Table 3. Mean comparisons of plant characteristics of Indian mustard in irrigation and phosphorus fertilizer treatments.
داﺪﻌﺗ ﻦﻴﺟرﻮﺧ
ﻲﻠﺻاﻪﻗﺎﺳ
ﻪﻧادراﺰﻫنزو (مﺮﮔ)
داﺪﻌﺗ ﻪﻧاد رد
ﻦﻴﺟرﻮﺧ
داﺪﻌﺗ ﻦﻴﺟرﻮﺧ
ﻪﺗﻮﺑرد
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد
(رﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ)
Silique stem origin 1000 Grain
weight (g)
Grain. silique-1 Silique.
plant-1 Grain yield
(kg.ha-1
)
رﺎﻤﻴﺗ
Treatment
يرﺎﻴﺑآ Irrigation
36 a 3.423 a
12 a 86 a
3567 a ﺪﻫﺎﺷ
Control
24 b 3.127 b
10 b 72 b
2131 b ﻲﺘﺑﻮﻃرﺶﻨﺗ Water stress
ﺮﻔﺴﻓدﺮﺑرﺎﻛ
(رﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ)
P Application (Kg.ha-1)
27 c 3.25 a
10 b 70 c
2277 b (ﺮﻔﺻ) ﺪﻫﺎﺷ
0
30 b 3.30 a
11 b 79 b
2744 b 100
100
33 a 3.293 a
13 a 85 a
3491 a 150
150
32 a 3.253 a
12 ab 83 a
2884 ab 200
200
لوﺪﺟ
3 .
ﻪﻣادا
Table 3. Continue.
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻏور (رﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ)
ﺪﺻرد ﻦﻏور
ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا )
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ
( ﻲﮔﺪﻴﺳرﺎﺗزور
ژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻚﻳ
عوﺮﺷﺎﺗزور ﻞﮔ ﻲﻫد
Oil yield
(kg.ha-1
)
Oil percent Height
plant (cm)
Days to physiological maturity Days to
flowering
رﺎﻤﻴﺗ
Treatment
يرﺎﻴﺑآ Irrigation
36 a 3.423 a
12 a 86 a
3567 a ﺪﻫﺎﺷ
Control
24 b 3.127 b
10 b 72 b
2131 b ﻲﺘﺑﻮﻃرﺶﻨﺗ Water stress
ﺮﻔﺴﻓدﺮﺑرﺎﻛ
(رﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ)
P Application (Kg.ha-1)
27 c 3.25 a
10 b 70 c
2277 b (ﺮﻔﺻ) ﺪﻫﺎﺷ
0
30 b 3.30 a
11 b 79 b
2744 b 100
100
33 a 3.293 a
13 a 85 a
3491 a 150
150
32 a 3.253 a
12 ab 83 a
2884 ab 200
200
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣنﻮﺘﺳﺮﻫرد ﺎﻫ
ﻳ ﻲ فوﺮﺣيارادﻪﻛ ﻣ
ﺪﻨﺘﺴﻫكﺮﺘﺸ
ﻪﻨﻣادﺪﻨﭼنﻮﻣزآسﺎﺳاﺮﺑ ﻦﻜﻧاديا
ﺢﻄﺳرد
توﺎﻔﺗﺪﺻردﺞﻨﭘ ﻲﻨﻌﻣ
راد .ﺪﻧراﺪﻧي
Means in each column followed by the similar letter(s), are not significantly different at 5% probability level, according to
Duncan,s Multiple Range Test.
فﻼﺘﺧا ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا ﺮﺑ ﺮﻔﺴﻓ دﺮﺑرﺎﻛ و ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻲﻨﻌﻣ
) ﺖﺷاد يراد
لوﺪﺟ 2 ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ .( زﺎﻓ رد ﻲﻜﺸﺧ
زاﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗراﻲﺸﻳور 137
ﻪﺑ 121 ﻲﺘﻧﺎﺳ
.ﺖﻓﺎﻳﺶﻫﺎﻛﺮﺘﻣ
.دراد قﻮﻓ رد ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ لﺎﻤﻋا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هﺎﻴﮔ عﺎﻔﺗرا
،ﻲﻫﺪﻠﮔوﻲﺸﻳورﻞﺣاﺮﻣ سﺎﺴﺣ
ﻲﻣرﺎﻤﺷﻪﺑﺖﻔﺻﻦﻳﺮﺗ دور
ﻂﻳاﺮﺷ ﻦﻳا رد و ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ
ﺪﺑﺎﻳ ﺐﺒﺳ بآدﻮﺒﻤﻛ ﻪﻛ اﺮﭼ ،
ﻫﺎﻛ و ﻲﻟﻮﻠﺳ تﺎﻤﻴﻈﻨﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻄﺳاﻮﺑ لﻮﻠﺳ هزاﺪﻧا رد ﺶ
ﻲﻣﻪﺗﻮﺑﺪﺷرﺶﻫﺎﻛﺎﺘﻳﺎﻬﻧ دﻮﺷ
. ﺶﻨﺗزاﻲﺷﺎﻧةﺪﻤﻋبﺎﺗزﺎﺑ
،ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺸﻳر ﺪﺷر ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هرﺎﺴﺧﺎﺷ ﺪﺷر ﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ
ﺖﺳا ﻪﻗﺎﺳﺖﺒﺴﻧﺶﻫﺎﻛﻪﺑﺮﺠﻨﻣ،هﺪﻤﻋرﻮﻃﻪﺑهﺪﻳﺪﭘﻦﻳا .
ﻲﻣﻪﺸﻳرﻪﺑ دﻮﺷ
) Kafi et al., 2009 (
. ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳاﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺎﺑ ) كارﺎﺑلآﺞﻳﺎﺘﻧ Albarrak, 2006
نارﺎﻜﻤﻫوﻲﻜﻨﻴﺳو (
) Sinaki et al., 2007 ﺮﺑارﻲﺑآﺖﻳدوﺪﺤﻣﻲﻔﻨﻣﺮﻴﺛﺎﺗﻪﻛ (
ﺮﻔﺴﻓ فﺮﺼﻣ ﺎﺑ .درادﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ،ﺪﻧدﺮﻛشراﺰﮔ عﺎﻔﺗراﺶﻫﺎﻛ زاﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا 123
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺴﻓدﺮﺑرﺎﻛمﺪﻋﻂﻳاﺮﺷردﺮﺘﻣ ﻔ
ﻪﺑﺮ
130 ﻲﺘﻧﺎﺳ فﺮﺼﻣ رﺎﻤﻴﺗ رد ﺮﺘﻣ 150
ﺴﻓ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ﻔ
ﺮ رد
داد نﺎﺸﻧﺶﻫﺎﻛ ﺢﻄﺳﻦﻳا زاﺪﻌﺑ و ﺶﻳاﺰﻓا رﺎﺘﻜﻫ لوﺪﺟ)
2 .( ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ فﺮﺼﻣ زا ﻲﺼﺨﺸﻣ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﺶﻨﻛاو ﺪﺳر
ﻂﻴﺤﻣ رد ﺮﻔﺴﻓ ندﻮﺑ ﻪﻨﻴﻬﺑ .دراد دﻮﺟو لدﺮﺧ رد ﺮﻔﺴﻓ ﻲﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ هﺪﻳدﺮﮔ ﺮﺘﺸﻴﺑ شﺮﺘﺴﮔ ﺐﺒﺳ ﻪﺸﻳر بﺬﺟ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﻳﻻ زا بآو ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻪﻨﻴﻬﺑ و ﺮﺘﺸﻴﺑ ،كﺎﺧ ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ يﺎﻫ
ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﺷر ماﺪﻧا
هدﺎﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ و ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﻲﻳاﻮﻫ يﺎﻫ
ﺑارﻚﺸﺧ ﻪ
ﺮﺛاﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑﻪﺘﺷادلﺎﺒﻧد نآ
و ﺪﺷرﺶﻳاﺰﻓارد
ﺞﻳﺎﺘﻧرد .دﻮﺑدﻮﻬﺸﻣ هﺎﻴﮔعﺎﻔﺗرا ﻃ
) نارﺎﻜﻤﻫو قرﺎ Tariq
et al., 2011 (
و ) نارﺎﻜﻤﻫو بﻮﻳا Ayub et al., 2002
(
) يﺪﻴﺒﻋ و ﺎﻣرو و ،ترذرد Verma and Abidi., 1996
(
ﺧ رد ﺮﺑ ﺮﻔﺴﻓ يﻻﺎﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ فﺮﺼﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﺑ لدﺮ ﺪﻨﺘﺷاد مﻼﻋا نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦﻳا .ﺖﺳا هﺪﺷ هرﺎﺷا عﺎﻔﺗرا ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻤﻫاﺮﻓ ﻖﻳﺮﻃ زا هﺎﻴﮔ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﺑ ﺮﻔﺴﻓ ﻪﻛ ﻲﻣ،ﺎﻬﻧآلﺎﻘﺘﻧاوتﻼﻴﻤﻴﺳا گﺮﺑ،ﻪﺸﻳرﺪﺷرﻪﻌﺳﻮﺗردﺪﻧاﻮﺗ
.ﺪﺷﺎﺑﺮﺛﻮﻣعﺎﻔﺗراﺶﻳاﺰﻓاوﺎﻫ
ﺼﻣ و ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺮﻔﺴﻓ فﺮ
ﻲﻨﻌﻣ راد دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 3 ( رد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ .
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ لوﺪﺟ ) ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد
3567
نآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﺶﻨﺗ مﺪﻋ رﺎﻤﻴﺗ رد (رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ) 2131 ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد (رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
لوﺪﺟ) 3 ﻪﻧاد ﻲﺒﺴﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ ناﺰﻴﻣ ﻲﻨﻌﻳ .( ﺖﺤﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ)
،( ﺶﻨﺗمﺪﻋﻂﻳاﺮﺷﺖﺤﺗدﺮﻜﻠﻤﻋﻪﺑﺶﻨﺗﻂﻳاﺮﺷ 60
ﺪﺻرد
ﺶﻨﺗﺮﺛا تﺪﺷ ﻦﻴﺒﻣ ﻪﻛ دﻮﺑﺪﻫﺎﺷ ﻂﻳاﺮﺷردﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ) نارﺎﻜﻤﻫوﻲﻳﺎﻨﻓﺞﻳﺎﺘﻧﺎﺑﻖﻴﻘﺤﺗﻦﻳاﺞﻳﺎﺘﻧ .ﺖﺳا Fanaei
et al., 2009 ،(
نارﺎﻜﻤﻫو مﻼﺳانﺎﺒﺳﺎﭘ )
Pasbaneslam
et al., 2001 ،(
كارﺎﺑلآ )
Albarrak, 2006 و (
وﻲﻜﻨﻴﺳ نارﺎﻜﻤﻫ
) Sinaki et al., 2007 (
ﻪﻛ ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﺶﻫﺎﻛ ار
زا ﻲﺷﺎﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﻦﺘﻓﺎﻳ ،ﻪﺗﻮﺑ رد ﻦﻴﺟرﻮﺧ داﺪﻌﺗ رد ﻪﻧاد
راﺰﻫنزو و ﻦﻴﺟرﻮﺧ ﻪﻧاد
مﻼﻋا ﺶﻨﺗﺖﺤﺗ دﺮﻛ
ﺖﻘﻓاﻮﻣ،ﺪﻧ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ياﺰﺟادﻮﺒﻬﺑﺖﻬﺟتﻼﻴﻤﻴﺳا ﻲﻤﻫاﺮﻓﺶﻫﺎﻛ .دراد ﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷردﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛﻢﻬﻣﻞﻳﻻد زا ﻲﺘﺑﻮﻃرﺶ
ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﺮﻛذ )
Diepenbrock, 2000 .(
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
لوﺪﺟرد ﺮﻔﺴﻓﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳرد ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 3
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﻔﺴﻓ فﺮﺼﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻲﻣ خر ﻪﻧاد ﺪﻫد
، ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ،يدﻮﻛ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ رد ﺎﻣا
رﺎﻤﻴﺗ ﻪﺑ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ 150
ﻞﭙﻳﺮﺗ تﺎﻔﺴﻓﺮﭘﻮﺳ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
) 3491 ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻛ ﺖﺷاد ﻖﻠﻌﺗ (رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
،ﺮﻔﺴﻓفﺮﺼﻣمﺪﻋيﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ 35
دﻮﺑﺮﺗﻻﺎﺑﺪﺻرد ،
فﺮﺼﻣﺎﻣا
زاﺮﻔﺴﻓﺮﺘﺸﻴﺑ 150
ﻪﺑمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ 200
ﺶﻫﺎﻛﺐﺒﺳمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
ﺪﻳدﺮﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ رد .
و بﺬﺟ ندﺮﻛ ﺪﻨﻛ رد تﺎﻔﺴﻓ ﺶﻘﻧ
) يور ﻞﻴﺒﻗ زا يﺬﻐﻣﺰﻳر ﺮﺻﺎﻨﻋ لﺎﻘﺘﻧا Millikan, 1963
( ،
) ﺲﻣ ﺎﻳ ﻦﻫآ
Nus et al., 1993 (
ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳارد
.ﺪﺷﺎﺑراﺬﮔﺮﻴﺛﺎﺗ ژ
) نارﺎﻜﻤﻫوﮓﻧ Zheng et al., 2010
ﺰﻴﻧ (
فﺮﺼﻣ راﺪﻘﻣ ﻲﺘﻗو،ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد مﻼﻋاﺎﻳﻮﺳرد ﻪﻧﺎﺘﺳآﻪﺑﺮﻔﺴﻓ 200
ﺶﻳاﺰﻓاﺮﮕﻳد،ﺪﻴﺳررﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
.ﺖﻓﺎﻴﻧ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺮﻔﺴﻓ فﺮﺼﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا زا،دﺮﻜﻠﻤﻋﻪﺑﻪﺘﺴﺑاويﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺶﻳاﺰﻓاردنآ ﺖﺒﺜﻣﺮﻴﺛﺎﺗ
) ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻴﺑ تﺎﻔﺻﻦﺘﻓﺎﻳدﻮﺒﻬﺑ ﻖﻳﺮﻃ Verma
and Abidi., 2009 ﺖﺤﺗهﺎﻴﮔﺪﺷرﺮﺑﺮﻔﺴﻓﺖﺒﺜﻣتاﺮﺛا .(
ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ و بآ فﺮﺼﻣ ﻲﻳارﺎﻛ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﻲﻜﺸﺧ Ackerson, 1985) و ﻲﻟﻮﻠﺳ ءﺎﺸﻏ يراﺪﻳﺎﭘ ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ ،(
ﻲﺑآ ﻂﺑاور تاﺮﺛا )
Sawwan et al., 2000 (
هداد ﺖﺒﺴﻧ
.ﺖﺳاهﺪﺷ
ردﺮﻔﺴﻓﺎﺑهﺪﺷرﺎﻤﻴﺗنﺎﻫﺎﻴﮔرددﺮﻜﻠﻤﻋدﻮﺒﻬﺑ
ﺮﮕﻳدنﺎﻘﻘﺤﻣ ﻂﺳﻮﺗﺪﻫﺎﺷ ﺎﺑﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺰﻴﻧ
ﺖﺳاهﺪﺷشراﺰﮔ
) Ayub et al., 2002; Sumeria, 2003; Baloch et al.,
2006; Zheng et al., 2010 .(
ﻦﻏور ﺪﺻرد ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﻦﻴﺑ رد
و ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺮﻔﺴﻓ فﺮﺼﻣ لوﺪﺟ) ﺖﺷاﺪﻧ راد
2 .( ﻪﭼﺮﮔا
ﺎﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ مﺪﻋ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻦﻏور ﺪﺻرد ﻢﻤﻳﺰﻛﺎﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 39
) ﺪﻣآﺖﺳﺪﺑ ﺪﺻرد
لوﺪﺟ 3 ( ﻲﻨﻌﻣ مﺪﻋ . يراد
تﺎﺸﻳﺎﻣزآ ﻲﺧﺮﺑ ﺢﻳﺎﺘﻧ فﻼﺧﺮﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳارد ﺖﻔﺻﻦﻳا ﺎﻳ و ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻛ ،ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ ار ﻦﻏور ﺪﺻرد رد ﺶﻫﺎﻛ
ﻲﻣ نﺎﻣز ،ﻦﻏورﺪﺻرد ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﺐﻠﻄﻣﻦﻳاﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﺷر ﻞﺼﻓ ﻲﻃ رد ﻲﻳاﺬﻏ ﺮﺼﻨﻋ عﻮﻧ و ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ زوﺮﺑ
ﻪﭼﻮﺑ .دراددﻮﺟو ﻪﻄﺑار ) نارﺎﻜﻤﻫ و ار
al., 1996 (
رد ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ زوﺮﺑ نﺎﻣز ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد مﻼﻋا
ﻤﻴﺷ ﺐﻴﻛﺮﺗﺮﻴﻴﻐﺗ و ﻊﻤﺠﺗ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻪﻧادﻲﻳﺎﻴ
و ﺎﻣرو .ﺖﺳاراﺬﮔ
يﺪﻴﺒﻋ ) Verma and Abidi, 2009 ﺪﺻردراﺪﻘﻣﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ (
شراﺰﮔ لدﺮﺧ رد ﺮﻔﺴﻓ يﻻﺎﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ فﺮﺼﻣ رد ار ﻦﻏور ﺮﻴﺛﺎﺗ زا ﻲﻛﺎﺣ ﻦﻏور دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ .دﺮﻛ ﻲﻨﻌﻣ لوﺪﺟ) دﻮﺑﺖﻔﺻﻦﻳاﺮﺑﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗراد 2
ﺶﻫﺎﻛﺎﺑ .(
ور زﺎﻓ رد ﻲﻓﺮﺼﻣ بآناﺰﻴﻣ زا ﻦﻏور دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﺸﻳ
1377
ﻪﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻂﻳاﺮﺷ رد رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ 797
رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
لوﺪﺟ) ﺖﻓﺎﻳﺶﻫﺎﻛ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد رﺎﺘﻜﻫ 3
ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻛ (
ﻲﻣ ﺶﻨﺗ ﻂﻴﺤﻣ رد ﻦﻏور ﺪﺻرد و ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ رد ﺪﻧاﻮﺗ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑﻦﻏوردﺮﻜﻠﻤﻋ .ﺪﺷﺎﺑ ﻢﻴﻬﺳﻦﻏور دﺮﻜﻠﻤﻋﺶﻫﺎﻛ ) ﺖﺷاد ﻲﺘﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﻧاد
**
98 / 0 = r ( ، و ﺶﻳاﺰﻓا اﺬﻟ
ﻲﻣ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ زا ﻲﻌﺑﺎﺗ نآ ﺶﻫﺎﻛ ) ﺪﺷﺎﺑ
Jeromela et
al., 2007 ) نارﺎﻜﻤﻫو نﻮﺴﻨﺟ .(
Jenson et al., 1996 (
شراﺰﮔ و ﻲﺳرﺮﺑ ار اﺰﻠﻛ ﻦﻏور ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺮﺛا ارﻦﻏور دﺮﻜﻠﻤﻋﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ 17
ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺻرد
وردﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻛداد نﺎﺸﻧﺲﻧﺎﻳراوﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ .داد ﺖﺤﺗ ﻦﻏ
ﻲﻨﻌﻣفﻼﺘﺧاﺮﻔﺴﻓفﺮﺼﻣﺮﻴﺛﺎﺗ لوﺪﺟ) ﺖﺷاﺪﻧراد
2 .(
ﺶﻨﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻫﺪﻠﮔعوﺮﺷ ﺎﺗزور ﺖﻔﺻ ﺮﺑ ﺮﻔﺴﻓ دﺮﺑرﺎﻛ و ﻲﻜﺸﺧ ﺮﻴﺛﺎﺗ
ﻲﻨﻌﻣ لوﺪﺟ) ﺖﺷاد راد 2
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ لوﺪﺟ زاﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ .(
ددﺮﮔ ﻲﻣ طﺎﺒﻨﺘﺳا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،
ﻲﺸﻳور زﺎﻓ رد يرﺎﻴﺑآ ﻊﻄﻗ
ﻴﺧﺎﺗﺐﺒﺳ تﺪﻣﻪﺑزﺎﻓﻦﻳانﺪﺷﻲﻧﻻﻮﻃوﺪﺷرردﺮ
7 زور
لوﺪﺟ) ﺖﺳاهﺪﻳدﺮﮔﺶﻨﺗمﺪﻋﻂﻳاﺮﺷﻪﺑﺖﺒﺴﻧ 3
.( يردﺎﻧ
) نارﺎﻜﻤﻫ و Naderi et al., 2004
ﺶﻨﺗ ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ (
تﺪﺷﺖﺤﺗﻲﻜﺸﺧ ﻲﻨﻌﻣﺶﻫﺎﻛﺚﻋﺎﺑﻒﻠﺘﺨﻣيﺎﻫ
رديراد
ﺪﻳدﺮﮔﻲﻫﺪﻠﮔﺎﺗﺖﺷﺎﻛ هرود ارﻦﻳاو
ﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﺮﻴﺛﺎﺗﻪﺑ
ﻜﺗﻞﺣاﺮﻣﻊﻳﺮﺴﺗرد ﻞﮔرﻮﻬﻇ وﻞﻣﺎ
داد ﺖﺒﺴﻧﺎﻫ ﻦﻳاﻪﻛﺪﻧ
ﻲﻣﺮﻈﻧﻪﺑ .ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣﺶﻳﺎﻣزآﻦﻳاﻂﻳاﺮﺷردﻪﺠﻴﺘﻧ ﺪﺳر
ﻲﺸﻳورﺪﺷر زاﻲﻠﻗاﺪﺣﻚﻳ مﺰﻠﺘﺴﻣﻲﺸﻳاززﺎﻓﻪﺑ دوروﻪﻛ ﻲﺸﻳور ﺪﺷر رد ﺮﻴﺧﺎﺗ ﺐﺒﺳ ﻲﻜﺸﺧ و هدﻮﺑ (گﺮﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ) ﺖﺤﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺮﻔﺴﻓ دﻮﻛ فﺮﺼﻣ ﺮﺛا .ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﻓفﺮﺼﻣ يﻻﺎﺑﺮﻳدﺎﻘﻣﻂﻳاﺮﺷ ﺮﻔﺴ
100 و 150 ردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
ﺮﻔﺴﻓ فﺮﺼﻣ ﺮﺘﻤﻛ ﺮﻳدﺎﻘﻣ و فﺮﺼﻣ مﺪﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ رﺎﺘﻜﻫ ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻫﺪﻠﮔ رد ﻊﻳﺮﺴﺗ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
لوﺪﺟ) ﺪﺷﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣهﺎﻴﮔ ﻲﮔﺪﻴﺳرو ﺪﺷر ﻊﻳﺮﺴﺗ ردﺮﻔﺴﻓ 3 دﻮﺒﻬﺑ ،ﻪﻗﺎﺳ ترﺪﻗ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﻪﺸﻳر ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر ﺮﺑ ﺮﻔﺴﻓ .(
ردﻊﻳﺮﺴﺗ،ﻪﻧادﺪﻴﻟﻮﺗوﻞﮔﻞﻴﻜﺸﺗ ردﻲﺘﺧاﻮﻨﻜﻳو ﻲﺳردوز
ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ياراد ﻲﮔﺪﻴﺳر
) ﺪﺷﺎﺑ
Verma and Abidi,
1996; Ayub et al., 2002; Tariq et al., 2011 .(
ﺮﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗﺮﺛا داﺪﻌﺗ
ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲﮔﺪﻴﺳر ﺎﺗ زور
ﻲﻨﻌﻣ راد دﻮﺑ لوﺪﺟ) 2 ( ،ﻲﺸﻳورزﺎﻓردﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﺖﺤﺗ .
ﻪﺑداد نﺎﺸﻧﺶﻫﺎﻛﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲﮔﺪﻴﺳر ﺎﺗزور ﻲﻣﺮﻈﻧ
-ﺶﻫﺎﻛﺐﺒﺳ،ﻞﺼﻓياﺪﺘﺑاﻲﻃﻲﺑآﺖﻳدوﺪﺤﻣﺮﻴﺛﺎﺗﻪﻛﺪﺳر ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ هﺪﻳدﺮﮔ هﺎﻴﮔ رد ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ و ﺪﺷر ﺶﻫﺎﻛرﺎﭼد ﺰﻴﻧ هﺎﻴﮔردﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷنزﺎﺨﻣ هﺪﺷ
ﺎﺑ .ﺖﺳا
ﺑ ،ﻲﺸﻳاز زﺎﻓ ﻲﻃ بآ ﻲﻤﻫاﺮﻓ دﻮﺟو ﻪ
ﻦﻳا ﻞﻴﻟد ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ
نزﺎﺨﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ يرﺎﺟ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ زا هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ تﻼﻴﻤﻴﺳا ﻜﺷ يﺪﻨﻛ ﻪﺑ هﺎﻴﮔرد يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ داﻮﻣ لﺎﻘﺘﻧا ،دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞ
مﺎﺠﻧا ﺪﺷ ﺑﻦﻳاﻪﻛ ﻪ و هدﻮﻤﻧﻞﻤﻋﻲﻔﻨﻣﻚﺑﺪﻴﻓﻚﻳناﻮﻨﻋ
ﺪﺷر ﻞﺼﻓ مﺎﻤﺗا و يﺮﻴﭘ ﺖﻤﺳﻪﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ هﺎﻴﮔ ﺮﺛا ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ ﺖﻛﺮﺣ نآ
نﺪﻴﺳر نﺎﻣز ﺶﻫﺎﻛ رد
ﻲﻣ دﻮﻬﺸﻣ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﺮﻔﺴﻓ دﺮﺑرﺎﻛ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ .ﺪﺷﺎﺑ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا راد
ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲﮔﺪﻴﺳر ﺎﺗ زور داﺪﻌﺗ رد
.ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﻲﮔﮋﻳوﻦﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﺐﻳاﺮﺿ ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋوﻲﻋارزيﺎﻫ
لوﺪﺟ رد 4
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ رد .ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺋارا درﻮﻣ ﻲﻋارز يﺎﻫ
ﻲﺳرﺮﺑ ، ﻲﮔﮋﻳو ﺮﺜﻛا ﺎﺑ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻔﻴﻛ و ﻲﻋارز يﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ داد نﺎﺸﻧيراد
، ﻦﻳاﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ
ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﻨﻣادرد ﺎﻫ
زا يا 46 / 0 ﺎﺗ 98 / 0 زا .ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ ﻲﻋارز يﺎﻫ
، ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ﺎﺑ ار ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ
) ﻲﻠﺻا ﻪﺧﺎﺷ رد ﻦﻴﺟرﻮﺧداﺪﻌﺗ ،ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ
**
84 / 0 = r ،(
) ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا
**
76 / 0 = r ) ﻪﺗﻮﺑردﻦﻴﺟرﻮﺧداﺪﻌﺗ،(
**
74 / 0 = r ،(
راﺰﻫنزوو ﻪﻧاد
)
**
62 / 0 = r نﺎﺸﻧﺞﻳﺎﺘﻧﻦﻳا .ﺪﻨﺘﺷاد ( ﻲﻣ
ﺪﻫد
ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺮﻔﺴﻓ فﺮﺼﻣ و ﻲﻜﺸﺧ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ و ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا ،ﻦﻴﺟرﻮﺧ داﺪﻌﺗ رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا لدﺮﺧ راﺰﻫنزو ﻪﻧاد نارﺎﻜﻤﻫو مﻼﺳانﺎﺒﺳﺎﭘ .ﺖﺳاهﺪﻳدﺮﮔلﺎﻤﻋا
) Pasbaneslam et al., 2001 (
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻼﻣوﺮﺟ و
) Jeromela et al., 2007 ﻲﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ (
راد
ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ياﺰﺟا ﻦﻴﺑ ار
شراﺰﮔ ،ﺪﻧدﺮﻛ ﺎﺑ ﻪﻛ
ادﺖﻘﺑﺎﻄﻣﺶﻳﺎﻣزآﻦﻳاﺞﻳﺎﺘﻧ در
ﺖﺒﺜﻣﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﺮﻴﺴﻔﺗرد .
ﻲﻣ ﻪﻧادراﺰﻫ نزو و ﻦﻴﺟرﻮﺧ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ﻦﻴﺑ ﻪﺑ ناﻮﺗ
داﺪﻌﺗ) نزﺎﺨﻣ ندﻮﺑ دوﺪﺤﻣو ﻦﻴﺟرﻮﺧ لﻮﻃ ندﻮﺑ ﻚﭼﻮﻛ ﻪﻧادﻦﻴﺑﺮﺘﻤﻛﺖﺑﺎﻗرولدﺮﺧرد (ﻦﻴﺟرﻮﺧردﻪﻧاد ﺪﺑﺎﻫ
ﻞﻴﻟ
ﻪﻧادنزو ﺶﻳاﺰﻓا ياﺮﺑ يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ داﻮﻣ ندﻮﺑ ﻲﻓﺎﻛ هرﺎﺷا ﺎﻫ
.ﺖﺷاد
ﻲﻨﻌﻣوﺖﺒﺜﻣطﺎﺒﺗراﻦﻴﺒﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫلوﺪﺟﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻲﮔﮋﻳو ﺮﮕﻳد و ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﻦﻏور ﺪﺻرد دﻮﺑ ﻲﻋارز يﺎﻫ
لوﺪﺟ) 4 ) نارﺎﻜﻤﻫو نﻮﺴﻨﺟ .( Jensen et al., 1996
و (
نﺎﺒﺳﺎﭘ ) نارﺎﻜﻤﻫ و مﻼﺳا Pasbaneslam et al., 2001
(
شراﺰﮔﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋوﻦﻏورﺪﺻردنﺎﻴﻣارﻲﻔﻨﻣﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ .ﺪﻧدﺮﻛ
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ
ﻞﮔعوﺮﺷﺎﺗﻲﺸﻳورزﺎﻓردﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﻪﻛدادنﺎﺸﻧﺞﻳﺎﺘﻧ
-ياﺰﺟاﺮﺑﻲﻔﻨﻣﺮﻴﺛﺎﺗﺎﺑﺶﻨﺗدﺎﻳزمواﺪﺗوتﺪﺷﻞﻴﻟﺪﺑﻲﻫد داﺪﻌﺗ ،ﺮﻴﻈﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ،ﻪﺗﻮﺑ رد ﻦﻴﺟرﻮﺧ
ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا و ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو ،ﻦﻴﺟرﻮﺧ ،
ﺑ ار ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪ
ﻲﻨﻌﻣرﻮﻃ ﻲﻣﺶﻫﺎﻛيراد
ﺪﻫد . ﺢﻄﺳ ﺎﺗﺮﻔﺴﻓ دﺮﺑرﺎﻛ 150
،ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﺸﻳاﺰﻓا و ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ﻲﮔﮋﻳو زا ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮﺑ و دﺮﻜﻠﻤﻋ ءاﺰﺟا
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ
ﻠﻤﻋردﺶﻫﺎﻛ .ﺖﺷاد نآﻪﺑﻪﺘﺴﺑاويﺪﺷرتﺎﻔﺻوﻪﻧاددﺮﻜ
زاﺮﺗﻻﺎﺑ فﺮﺼﻣﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺖﺤﺗ 150
ﺮﻔﺴﻓ رﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
ﻲﻣ ﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪ ﻲﺘﺴﻴﻧﻮﮔﺎﺘﻧآ ﺮﺛا و ﻲﻧﻮﻳ نزاﻮﺗ رد لﻼﺘﺧا ﻞﻴﻟد
يﺬﻐﻣﺰﻳرهﮋﻳوﻪﺑﺮﮕﻳدﺮﺻﺎﻨﻋبﺬﺟردﺮﻔﺴﻓ زﺎﻴﻧﻪﻛﺪﺷﺎﺑﺎﻫ
ﻲﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑﻪﻌﻟﺎﻄﻣﻪﺑ ردﺮﻔﺴﻓﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗﻪﺑﺖﻳﺎﻨﻋﺎﺑ .ﺪﺷﺎﺑ
ﺳﻮﺗ ﻪﺸﻳر ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻪﻌ فﺮﺼﻣ ،ﻲﻋارز تﺎﻔﺻدﻮﺒﻬﺑ و هﺎﻴﮔيا
150 ﻪﺑﻲﺸﻳورزﺎﻓردﻢﻫيرﺎﻴﺑآمﺎﺠﻧاورﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
ﻪﭽﻨﻏهﮋﻳو ردﻦﻴﺟرﻮﺧداﺪﻌﺗو ﻪﺧﺎﺷداﺪﻌﺗﺰﻳﺎﻤﺗﻪﻛ) ﻲﻫد
ﻲﻣترﻮﺻهﺎﻴﮔ نﺪﺷﺮﭘ و ﻲﻫﺪﻠﮔ) ﻲﺸﻳاز زﺎﻓﻢﻫو ،(دﺮﻴﮔ
درادتروﺮﺿنﺎﺘﺴﻴﺳﻪﻘﻄﻨﻣﻲﻳاﻮﻫوبآﻂﻳاﺮﺷرد (ﻪﻧاد .
.
لوﺪﺟ
4 .
دﻮﻛويرﺎﻴﺑآيﺎﻫرﺎﻤﻴﺗردﻲﺳرﺮﺑدرﻮﻣتﺎﻔﺻهدﺎﺳﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
Table 4. Analysis of variance for plant characteristics of Indian mustard in irrigation and phosphorus fertilizer treatments.
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻏور
ﺪﺻرد ﻦﻏور
عﺎﻔﺗرا ﻪﺗﻮﺑ
ﻦﻴﺟرﻮﺧ ﻲﻠﺻاﻪﻗﺎﺳ
نزو ﻪﻧادراﺰﻫ
ﻪﻧاد رد ﻦﻴﺟرﻮﺧ
ﻦﻴﺟرﻮﺧ ﻪﺗﻮﺑرد
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد
تﺎﻔﺻ
Oil yield Oil
percent Plant height Silique per
main stem 1000
grain W. Grain.
silique-1 Silique.
Plant-1 Grain
yield Traits
1
ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ
Grain yield
1
0.74**
ﻦﻴﺟرﻮﺧ ﻪﺗﻮﺑرد Silique. Plant-1
1
0.61** 0.57**
ﻪﻧاد ﻦﻴﺟرﻮﺧرد Grain. silique-1
1
0.41* 0.51*
0.62**
ﻪﻧادراﺰﻫنزو
1000 grain W.
1
0.69** 0.57**
0.76** 0.84**
ﻪﻗﺎﺳﻦﻴﺟرﻮﺧ ﻲﻠﺻا
Silique per main stem
1 0.85**
0.72** 0.58**
0.76** 0.75**
ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا Plant height
1 0.06 ns 0.26 ns
0.13 ns -0.22 ns
-0.10 ns 0.21 ns
ﻦﻏورﺪﺻرد
Oil percent
1 0.21ns 0.71**
0.83** 0.61**
0.49* 0.67**
0.98**
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻏور Oil yield
، * و ** ﻪﺑ ﻲﻨﻌﻣﺮﻴﻏﺐﻴﺗﺮﺗ راد
و لﺎﻤﺘﺣاﺢﻄﺳردرادﻲﻨﻌﻣ ﺞﻨﭘ
و ﻚﻳ رد ﺪﺻ .
ﻊﺑﺎﻨﻣ
Abdel-Rahman, A.A., Shalaby, A.F., Monayeri, M.O.E.I., 1971. Effect of moisture stress on metabolic
products and ions accumulation. Plant Soil. 34, 65-72.
Albarrak, Kh.M., 2006. Irrigation Interval and nitrogen level effects on growth and yield of Canola
(Brassica napus L). Sci. J. King Faisal Univ. 7, 87-99.
Ackerson, R.C., 1985. Osmoregulation in cotton in response to water stress. 3: Effects of phosphorus fertility. Plant Physiol. 77, 309–312.
Ayub, M., Nadeem, M.A., Sharar, M.S., Mahmood, N., 2002. Response of maize (Zea mays L.) fodder
to different levels of nitrogen and phosphorus. Asian J. Plant Sci.1, 352-354.
Baloch, A.F., Larik, K.A., Jamro, G.H., 2006. Response of three mustard (Brassica Juncea L.)
varieties to N and P fertilizer levels. Pakistan J. Agric. Eng. 22, 1058-1062
Badsra, S.R., Chaudhary, L., 2001. Association of yield and its components in Indian mustard
(Brassica juncea L.). Agric. Sci. Digest. 21(2), 83-86.
Bouchereau, A., Clossica, N., Bensaoud, A., Leport, L., Renard, M., 1996. Water stress effects on rapeseed quality. Europ. J. Agron. 5, 19-30
Burton, W.A., Pymer, S.J., Salisbury, P.A. Kirk, J.T.O., Oram, R.N., 1999. Performance of Australian
canola quality Brassica juncea breeding lines. 10th International Rapeseed Congress. pp, 113-115.
Diepenbrock, W., 2000. Yield analysis of winter oilseed rape. Field Crops Res. 67, 35-49
Iqubal, M., Akhtar, N., Zafar, S., Ali, I., 2008. Genotypes responses for yield and seed oil quality brassica species under semi-arid environmental conditions. South Afr. J. Bot. 74, 567-571.
Fanaei, H.R., Galavi, M., Kafi, M., Ghanbari Bonjar, A., Shirani-rad, A.H., 2009. Effect of potassium
fertilizer and irrigation on yield and water use efficiency of Canola and Indian mustard species (B.
napus L. and B. juncea L.). Iranian J. Crop Sci. 11, 273-291 [In Persian with English Summary].
Garg, B.K., Burman, U., Kathju, S., 2004. The influence of phosphorus nutrition on the physiological response of moth bean genotypes to drought. J. Plant Nutr. Soil Sci. 167, 503–508.
Jensen, C.R., Mogensen, V.O., Fieldsen, J.K., Thage, J.H., 1996. Seed glucosinolate, oil and protein
contents of field grown rapeseed (Brassica napus L) effected by soil drying and evaporative
demand. Field Crops Res. 47, 93-105.
Jeromela, A.M., Marinkovic, R., Mijic, A., Jankulovskaand, M., Dunic, Z.Z., 2007. Inter relationship
between oil yield and other quantitative traits in rapeseed (Brassica napus L). J. Central Europ.
Agric. 8, 165-170.
Kafi, M., Borzoee, A., Salehi, M., Kamandi, A., Masoumi, A., Nabati, J., 2009. Physiology of Environmental Stresses in Plants. Jahadeh University Mashhad Press.
Kundu, S., Dhaka, R.P.S., 1996. Protein, oil and glucosinolate contents in some elite genotypes on
Indian mustard (Brassica juncea L.). J. Oilseeds Res.13, 149-50.
Kumar, A., Elston, J., Singh, P., 1994. Leaf area growth to Brassica species in response to water stress. Field Crops Res. 8, 594-602.
Liebersbach, H., Steingrobe, B., Claassen, N., 2004. Roots regulate ion transport in the rhizosphere to counteract reduced mobility in dry soil. Plant Soil. 260, 79–88.
Meehl, G.A, Tebaldi, C. 2004. More intense, more frequent, and longer lasting heat waves in the 21st
century. Sci. 305, 994-997.
Millikan, C.R., 1963. Effects of different levels of zinc and phosphorus on the growth of subterranean
Naderi, M., Normohahmadi, GH., Majidi, E., Darvish, A., Shiranie, A.H., Madani, H., 2004. Study ecophysiologyic aspects safflower of cultivation under different severities of drought stress. Seed Plant J. 20 (3):281-296 [In Persian with English Summary].
Niknam, S.R., Ma, Q., Turner, D.W., 2003. Osmotic adjustment and seed yield of Brassica napus and
Brassica juncea genotypes in a water limited environment in south-western Australia. Aust. J.
Exp. Agric. 43, 1127-1135.
Nus, J.L., Christians, N.E., Dieshurg, K.L., 1993. High phosphorus application influence soli available potassium and Kentucky bluegrass copper content. Hort. Sci. 28, 639-641.
Ram, B., Sunil, Ch., Tarence, T.H., Dharambir, D., 2011 .Effect of different levels of phosphorus and
sulphur on yield and availability of N P K, protein and oil content in Toria (Brassica sp.) VAR.
P.T.–303. J. Agric. Biol. Sci. 6, 31-33.
Rodriguez, D., Goudriaanb1, A.J., Oyarzabala, M., Pomarc, M.C., 1996. Phosphorus nutrition and water stress tolerance in wheat plants. J. Plant Nutr. 19, 29-39.
Sawwan, J., Shibli, R.A., Swaidat, I., Tahat, M., 2000. Phosphorus regulates osmotic potential and growth of African violet under in vitro-induced water deficit. J. Plant Nutr. 23, 759–771.
Sinaki, J., Majidi Heravan, M.E., Shirani Rad, A.H., Noormohammadi, Gh., Zarei, Gh., 2007., The effects of water deficit during growth stages of canola. American Eurasian J. Agric. Environ. Sci. 2, 417- 422.
Sumeria, H.K., 2003. Response of mustard to phosphorus triacontanol granule and growth promoters. Agric. Sci. Digest. 23, 134 - 136.
Tariq, M., Rozina, G., Fazal, M., Fazal, J., Zahid, H., Nadia, N., Hamayoon, Kh., Hayatullah, Kh., 2011. Effect of different phosphorus levels on the yield and yield components of maize. Sarhad J. Agric. 27, 165-170.
Turner, L.B., 1985. Changes in the phosphorus content of Capsicum annuum leaves during water
stress. J. Plant Physiol. 121, 429–439.
Verma, K.C., Abidi, A.B., 2009. Effect of phosphorus and molybdenum on biochemical, yield and
yield attributing parameters of Indian mustard (Brassica juncea L.). Afr. J. Basic App. Sci. 1,
67-69.
Viets., J.R., 1972. Water deficits and nutrient availability. In: Kozlowski, III (ed.), Plant Responses and Control of Water Balance. Academic Press, New York. pp, 217–240.
