ﻮﮕﺨﺳﺎﭘهﺪﻧرﺎﮕﻧ :
ﻦﻴﺴﺣﺎﺿرﺪﻴﻌﺳ هداز . سردآ : ناﺮﻬﺗ -ﻢّﻠﻌﻣﺖﻴﺑﺮﺗهﺎﮕﺸﻧاد -مﻮﻠﻋهﺪﻜﺸﻧاد . ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟاﺖﺴﭘ : hossinzadeh_tmu@yahoo.com ﺪﻠﺟ مرﺎﻬﭼ هرﺎﻤﺷ، مود ، ﻪﻤﻴﻧ مود 150 -139
دﻮﺨﻧ
هﺎﻴﮔ
ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ
تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ
ﺮﺑ
لﻮﻧﺎﺘﻣ
ﺮﻴﺛﺄﺗ
(
Cicer arietinum
L.)
ﻲﻜﺸﺧ
ﺶﻨﺗ
ﺖﺤﺗ
ﺎﺿرﺪﻴﻌﺳ ﺴﺣ ﻴ ﻦ هداز 1 * ﻢﻈﻋا، ﻤﻴﻠﺳ ﻲ 2
ﻲﻠﻌﺠﻨﮔﻲﻠﻋ،
3
1 . مﻮﻠﻋهﺪﻜﺸﻧاد،ﺪﺷراﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛيﻮﺠﺸﻧاد ،
ّﻠﻌﻣﺖﻴﺑﺮﺗهﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻬﺗﻢ ؛ 2 . دﺎﺘﺳا رﺎﻳ مﻮﻠﻋهﺪﻜﺸﻧاد هﺎﮕﺸﻧاد، ّﻠﻌﻣﺖﻴﺑﺮﺗ ناﺮﻬﺗﻢ 3 . رﺎﻳدﺎﺘﺳا مﻮﻠﻋهﺪﻜﺸﻧاد هﺎﮕﺸﻧاد، ﺪﻬﺸﻣﻲﺳودﺮﻓ رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ : 16 / 11 / 90
شﺮﻳﺬﭘﺦﻳرﺎﺗ؛
: 27 / 4 / 91 ﻜﭼ ﻴ هﺪ آ ب ﻞﻣﺎﻋ،سﺮﺘﺳدﻞﺑﺎﻗ ﻠﺻا ﻲ دوﺪﺤﻣ هﺪﻨﻨﻛ وﺪﺷر ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ﻖﻃﺎﻨﻣردلﻮﺼﺤﻣ ﻚﺸﺧ ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺎﻫ ﺆﻣ ـﻳ ﺪ ا ـﻳ ﻦ ﺖـﺳا ﻪـﻛ لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ ﺶﻘﻧلﻮﻧﺎﺘﻣ ﺮﺛﺆﻣ ي ﻪﺑﻞﻤﺤﺗرد ﻜﺸﺧ ﻲ ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ 3 ﻪﻨﺑﺮﻛ دراد . رد اﻳ ﻦ ﺎﺘﺳار رﻮﻈﻨﻣﻪﺑ ﺳرﺮﺑ ﻲ لﻮﻠﺤﻣﺮﺛا ﺷﺎﭘ ﻲ ﺮﺑلﻮﻧﺎﺘﻣ ﺧ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣتﺎﻴﺻﻮﺼ دﻮﺨﻧ ) جﺮﻛﻢﻗر ( رد اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ ﺎﻣزآ ﻳ ﺸ ﻲ ترﻮﺻﻪﺑ رﻮﺘﻛﺎﻓ ﻳ ﻞ حﺮﻃﺐﻟﺎﻗرد ًﻼﻣﺎﻛ ﻓدﺎﺼﺗ ﻲ ﻪـﺳﺎـﺑ ردراﺮﻜﺗ ﺮﻬﺷ ﻳ رﻮ لﺎﺳ 90
مﻮﻠﻋهﺪﻜﺸﻫوﮋﭘرد ﮔ ﻴ ﻫﺎ ﻲ هﺎﮕﺸﻧاد ﺳودﺮﻓ ﻲ ﻪﺑﺪﻬﺸﻣ اﺮﺟا ﺪﻣآرد . ود رﻮﺘﻛﺎﻓ درﻮﻣ ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ﺪﻧدﻮﺑترﺎﺒﻋ زا ﻞﻣﺎﻋ ﻜﺸﺧ ﻲ ، ﺶﻨﺗﻞﻣﺎﺷ ﻜﺸﺧ ﻲ ) 25 ﺪﺻرد ﻓﺮﻇ ﻴ ﺖ ﻋارز ﻲ (
ﺶﻨﺗنوﺪﺑو ﻜﺸﺧ ﻲ ) 100 ﺪﺻرد ﻓﺮﻇ ﻴ ﺖ ﻋارز ﻲ ( ، و لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺎﺑ 5 ﺪﻫﺎﺷ،ﺢﻄﺳ ) لﻮﻠﺤﻣنوﺪﺑ ﺷﺎﭘ ﻲ ( ، 20 ، 25 ، 30 و 35 ﺪﺻرد ﻤﺠﺣ ﻲ ، ﻪﻛ لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ 3 رﺎﺑ ﻃ ﻲ ﺪﺷرﻞﺼﻓ ﮔ ﻴ هﺎ
ﻞـﺻاﻮﻓﺎﺑو 10 زور ﺖﻓﺮﮔترﻮﺻ . ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ دادنﺎﺸﻧ ﺑﻴ ﻦ فﻼﺘﺧالﻮﻧﺎﺘﻣﻒﻠﺘﺨﻣحﻮﻄﺳ ﻨﻌﻣ
ﻲ راد ي ﺮﻈﻧزا
نزو،ﻪـﺗﻮﺑردﻪﺧﺎـﺷلﻮـﻃوداﺪﻌﺗ،ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا
گﺮﺑﺢﻄﺳﻪﺑﻪﺸﻳرﺢﻄﺳﺖﺒﺴﻧوﻲﻠﺻاﻪﺸﻳرلﻮﻃوﺢﻄﺳ،ﻪﺸﻳرﻚﺸﺧنزو،گﺮﺑداﺪﻌﺗوﺢﻄﺳ،ﻲﻳاﻮﻫماﺪﻧاﻚﺸﺧ
ﺖﺷاددﻮﺟو
(P ≤ 0.01)
. لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ ﺢﻄﺳﺎﺑ 25 ﺪﺻرد ﻤﺠﺣ ﻲ ﺐﺟﻮﻣ، اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻨﻌﻣ ﻲ راد ي رد ﻣﻴ ناﺰ
،ﻲﻳاﻮـﻫماﺪـﻧاﻚـﺸﺧنزو،ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا
ﺢﻄﺳوﻪﺸﻳرﻚﺸﺧنزو،گﺮﺑداﺪﻌﺗوﺢﻄﺳ
رﻳ ﻪﺸ ﺎﻫ ﻪﺑﺖﺒﺴﻧ دﻳ ﺮﮕ ﺪﺷحﻮﻄﺳ .
ﺶﻨﺗﻞﺑﺎﻘﺘﻣتاﺮﺛا ﻜﺸﺧ ﻲ لﻮﻧﺎﺘﻣو ﺛﺄـﺗ ﻴ ﺮ ـﻨﻌﻣ ﻲ -راد ي (P ≤ 0.05) ﺮﺑ
ﻣﻴ ناﺰ نزووگﺮﺑﺢﻄﺳ،گﺮﺑداﺪﻌﺗ،ﻲﻳاﻮﻫماﺪﻧاﻚﺸﺧنزو ﻚﺸﺧ ﺖﺷادگﺮﺑ . ﻪﺑ رﻮﻃ ﻠﻛ ﻲ ﻣ ﻲ ناﻮﺗ دﺮﺑرﺎﻛ ﻮﻠﺤﻣ ل ﺷﺎﭘ ﻲ 25 و 30 ﺪﺻرد لﻮﻧﺎﺘﻣﻲﻤﺠﺣ ار اﺮﺑ ي اﺰﻓا ﻳ ﺶ دﺮﻜﻠﻤﻋ رد ﮔ ﻴ هﺎ دﻮﺨﻧ ﺻﻮﺗ ﻴ ﻪ دﺮﻛ . هژاو ﺎﻫ ي يﺪﻴﻠﻛ : ﻲﺷﺎﭘلﻮﻠﺤﻣ ،
ﻲﻳاﻮﻫماﺪﻧاتﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ، ﻲﻜﺸﺧ ، ﻪﺸﻳردﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻣﺪﻘﻣ دﻮﺨﻧ رد ﺢﻄﺳ ،نﺎﻬﺟ ﻣﻮﺳ ﻴ ﻦ )
Jalota et al., 2007
( ، و رد اﻳ ناﺮ ﺎﻴﺑﻮﻟ زا ﺲﭘ ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ لﻮﺼﺤﻣ تﺎﺑﻮﺒﺣ ﻪﺑ رﺎﻤﺷ ﻣ ﻲ دور ، ﻪﺑ رﻮﻃ ي ﻪﻛ رد اﻳ ناﺮ زا ﺮﻈﻧ ﺢﻄﺳ زﻳ ﺮ ﺖﺸﻛ و ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ، ﻪﺒﺗر لوا ار رد ﻣﻴ نﺎ دﻳ ﺮﮕ تﺎﺑﻮﺒﺣ اراد ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ )
Parsa et al., 2008
( . دﻮﺨﻧ ﻳﻜ ﻲ زا ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺌﺗوﺮﭘ ﻴﻨ ﻲ رد ژر ﻳ ﻢ اﺬﻏ ﻲﻳ ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي زا ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي رد لﺎﺣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ و ًﺎﺗﺪﻤﻋ رد مﺎﻈﻧ ﺎﻫ ي ﻖﻃﺎﻨﻣ يزروﺎﺸﻛ
ﺖﺸﻛ ﻚﺸﺧ ﻪﻤﻴﻧ و ﻚﺸﺧ ﻣ ﻲ دﻮﺷ . ﺻﻮﺼﺧ ﻴ ﺗﺎ ﻲ نﻮﭽﻤﻫ ﺎﻧاﻮﺗ ﻲﻳ ﺒﺜﺗ ﻴ ﺖ ﻧﻴ نژوﺮﺘ ، رﻳ ﻪﺸ ﻫد ﻲ ﻤﻋ ﻴ ﻖ و هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺛﺆﻣ زا تﻻوﺰﻧ ﻮﺟ ي ﺐﺒﺳ هﺪﺷ ﻪﻛ اﻳ ﻦ ﮔﻴ هﺎ ﺶﻘﻧ ﻤﻬﻣ ﻲ رد تﺎﺒﺛ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ مﺎﻈﻧ ﺎﻫ ي ﻋارز ﻲ اﻳ ﺎﻔ ﺪﻨﻛ )
Singh and Saxena,
1984 .( ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ ﻳﻜ ﻲ زا لﻮﻤﻌﻣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ ﺶﻨﺗ ﺎﻫ ي ﺤﻣ ﻴ ﻄ ﻲ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺖﺤﺗ دﻮﺨﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ ﺛﺄﺗ ﻴﺮ ﻦﻳا ،ﻂﻳاﺮﺷ ﺮﻘﺗ ﻳ ًﺎﺒ دوﺪﺣ 25 % هﺪﺷدروآﺮﺑ ﺖﺳا ) Boyer, 1987 ( . دﻮﺨﻧ ﻲﻫﺎﻴﮔ 3
و ﻲﺑآ ﺶﻨﺗ ،ﺪﻳﺪﺷ يﺎﻣﺮﮔ ﺖﺤﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﻨﺑﺮﻛ
رﻮﻧ زﻳ دﺎ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ CO2
ﻲﻠﺧاد گﺮﺑ ﺎﻫ و
مﺎﺠﻧا يرﻮﻧ ﺲﻔﻨﺗ،نﮋﻴﺴﻛاﺖﻈﻠﻏ ﺶﻳاﺰﻓا ﻣ ﻲ ﺪﻫد . ﺲﻔﻨﺗ يرﻮﻧ ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﺗ 20 %
وهﺪﺷنﺎﻫﺎﻴﮔردﻦﺑﺮﻛفﻼﺗاﺐﺒﺳ
دﻮﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد
)
Fall et al.,
1996 ( . رد ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ، ﻛ دﺮﺑرﺎ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻳ ﻚ ﻊﺒﻨﻣ ﻦﺑﺮﻛ اﺮﺑ ي ﮔﻴ نﺎﻫﺎ ﻋارز ﻲ جاور ﭘﻴ اﺪ هدﺮﻛ ﺳا ﺖ )
ار ﻪﺑ ﺘﺣار ﻲ بﺬﺟ هدﺮﻛ و نآ ار ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻊﺒﻨﻣ ﻨﺑﺮﻛ ﻲ ﻪﻓﺎﺿا ﺮﺑ ﻦﺑﺮﻛ ﺮﻔﺴﻤﺗا درﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا راﺮﻗ ﺪﻨﻫد . لﻮﻧﺎﺘﻣ رد ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪﺴ ﺎﺑ CO2 لﻮﻜﻟﻮﻣ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﻚﭼﻮﻛ ﺮﺗ ي ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ ﺘﺣار ﻲ ﻂﺳﻮﺗ ﮔﻴ نﺎﻫﺎ ، بﺬﺟ هﺪﺷ و درﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا راﺮﻗ ﻣ ﻲ ﮔﻴ دﺮ )
Gout et al., 2000
( . لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺒﻃ ﻴﻌ ﻲ ﻪﻛ رد گﺮﺑ ﺎﻫ ﺮﺑ ﺮﺛا ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺰﻧآ ﻳﻤ ﻲ ﺘﻜﭘ ﻴ ﻦ ﺘﻣ ﻴ ﻞ زاﺮﺘﺳا رد اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ شﺮﺘﺴﮔ دﻳ هراﻮ ﻟﻮﻠﺳ ﻲ اﻳ دﺎﺠ ﻣ ﻲ دﻮﺷ ، ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﺐﺟﻮﻣ
ﻮﺷ هﺎﻴﮔ ﺪﺷر ﻚﻳﺮﺤﺗ و ﻦﻴﻨﻴﻛﻮﺘﻴﺳ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا د
)
Holland et al., 1997
( . رد اوا ﻳ ﻞ ﻪﻫد 1990 ﻣﻴ دﻼ ي شراﺰﮔ ﺪﺷ ﻪﻛ دﺮﺑرﺎﻛ لﻮﻠﺤﻣ ﺎﻫ ي لﻮﻧﺎﺘﻣ ور ي ﺖﻤﺴﻗ ﺎﻫ ي اﻮﻫ ﻲﻳ ﮔﻴ نﺎﻫﺎ ﻋارز ﻲ ﺚﻋﺎﺑ اﺰﻓا ﻳ ﺶ دﺮﻜﻠﻤﻋ ، ﺮﺴﺗ ﻳ ﻊ رد ﺳر ﻴ ﮔﺪ ﻲ ، ﺶﻫﺎﻛ ﺮﺛا ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ و ﺶﻫﺎﻛ ﻧﻴ زﺎ ﺑآ ﻲ نآ ﺎﻫ ﻣ ﻲ دﻮﺷ )
Nemecek et al., 1995
.( ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺮﺑ ور ي مادﺎﺑ ﻣز ﻴﻨ ﻲ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ 20 ﺪﺻرد لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺚﻋﺎﺑ اﺰﻓا ﻳ ﺶ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻪﻧاد نزو 100 ﻪﻧاد و راﺪﻘﻣ ﺌﺗوﺮﭘ ﻴ ﻦ ﻪﻧاد ﺪﺷ )
Vyshkayy et al., 2008
( . دﺮﺑرﺎﻛ لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺢﻄﺳرد 25 ﺪﺻرد ،ﺑ ﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ اﺰﻓا ﻳ ﺶ لﻮﺼﺤﻣ ﻮﺳ ﻳﺎ ار رد ﭘ ﻲ ﺷاد ﺖ )
Li et al., 1995
( . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺑ ور ي ﮔﻴ نﺎﻫﺎ ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﻲ ، ﺑﻮﻟ ﻴﺎ ، ﺪﻨﻗرﺪﻨﻐﭼ و اﺰﻠﻛ نﺎﺸﻧ داد ﮔﻴ ﻧﺎﻫﺎ ﻲ ﻪﻛ ﺎﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ 30 ﺪﺻرد لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ ﺪﻧﺪﺷ 12 ﺎﺗ 13 ﺪﺻرد لﻮﺼﺤﻣ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ي ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﮔﻴ نﺎﻫﺎ ﺪﻫﺎﺷ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ﻧدﺮﻛ ﺪ )
Zebic et al., 2003
( . تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺸﻧ داد ﻪﻛ ﻮﻠﺤﻣ ل ﺷﺎﭘ ﻲ لﻮﻧﺎﺘﻣ رد ﺧﺮﺑ ﻲ زا ﮔﻴ نﺎﻫﺎ ﻪﺳ ﻪﻨﺑﺮﻛ ﺐﺟﻮﻣ اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﺖﻋﺮﺳ ﺪﺷر و ﺺﺧﺎﺷ ﺖﺷادﺮﺑ و لﻮﺼﺤﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻋارز ﻲ رﺎﻓ ﻳ بﺎ رد ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻚﺸﺧ ﻣ ﻲ دﻮﺷ )
Nonomura et
al., 1992
( .
ﺪﺷهﺪﻫﺎﺸﻣ،ﻲﮕﻧﺮﻓﻪﺟﻮﮔ يورﺮﺑﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺐﺟﻮﻣ اﺰﻓا ﻳ ﺶ نزو ﻪﻗﺎﺳ و رﻳ ﻪﺸ ﺪﺷ )
Row et al., 1994
( . ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺎﻫ ي مﺎﺠﻧا هﺪﺷ رد ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻚﺸﺧ نﺎﺘﺴﻛﺎﭘ ﻧﻴ ﺰ نﺎﺸﻧ ،داد ﻪﻛ لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ لﻮﻧﺎﺘﻣ 30 ﺪﺻرد رد ﮔﻴ هﺎ ﻪﺒﻨﭘ ﺐﺟﻮﻣ اﺰﻓا ﻳ ﺶ عﺎﻔﺗرا و لﻮﺼﺤﻣ ﻪﻧاد ﻪﺒﻨﭘ ﻣ ﻲ دﻮﺷ )
Makhduma et al.,2002
.( رد ﺮﺛا دﺮﺑرﺎﻛ لﻮﻧﺎﺘﻣ رد ﺪﻨﺑﺮﻤﻛ ﻪﺒﻨﭘ ﺮﻣآ ﻳ ﺎﻜ لﻮﺼﺤﻣ ﻪﺒﻨﭘ 50 ﺪﺻرد اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻳ ﺖﻓﺎ و ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﺢﻄﺳ و ﺮﻄﻗ گﺮﺑ ﺎﻫ ي ﺗﻴ رﺎﻤ هﺪﺷ ﺎﺑ ﻮﻧﺎﺘﻣ ل ، اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻳ ﺖﻓﺎ )
Mauney and Gerik, 1994
.( رد ﺳرﺮﺑ ﻲ دﻳ ﺮﮕ ، دﺮﺑرﺎﻛ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺮﺑ ور ي ﻪﺒﻨﭘ ﺐﺟﻮﻣ ود ﻪﺘﻔﻫ ﺳردوز ﻲ ، اﺰﻓا ﻳ ﺶ هﺮﮔ ﺎﻫ ي رورﺎﺑ و نزو هزﻮﻏ ﺎﻫ و ﻧﻴ ﺰ اﺰﻓا ﻳ ﺶ رﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ي نآ ﺎﻫ ﺪﺷ )
Arizona Department of
Agriculture, 1993
.(
ﻛ ﻲﺳرﺮﺑ رد ﻪ
مﺎﺠﻧا ﺮﻜﺸﻴﻧ يور
،ﺪﺷ رد ﻳ ﺪﻨﺘﻓﺎ دﺮﺑرﺎﻛ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺐﺟﻮﻣ اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻮﺘﺤﻣ ي ﺳ ﻴ ﻨﻛﻮﺘ ﻴ ﻦ ﺪﺷ )
Madhian et al., 2002
.( ﻪﺑ رﻮﻃ ﻠﻛ ﻲ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺎﻫ نﺎﺸﻧ ﻣ ﻲ ﺪﻫد ﻪﻛ فﺮﺼﻣ لﻮﻧﺎﺘﻣ رد ﺐﻠﻏا ﮔﻴ نﺎﻫﺎ ﻋارز ﻲ ﺐﺟﻮﻣ اﺰﻓا ﻳ ﺶ نﺎﻣﺪﻧار فﺮﺼﻣ ،بآ ﺶﻫﺎﻛ ﺲﻔﻨﺗ رﻮﻧ ي ، اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﺢﻄﺳ و ماود گﺮﺑ و رد ﺎﻬﻧ ﻳ ﺖ اﺰﻓا ﻳ ﺶ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻣ ﻲ دﻮﺷ )
Rowe et al., 1994;Benson et al.,
1994
.(
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﺶﻘﻧ لﻮﻧﺎﺘﻣ رد اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﮔﻴ نﺎﻫﺎ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﻜﺸﺧ ﻲ ، فﺪﻫ ﻠﺻا ﻲ اﻳ ﻦ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ ﻲﺳرﺮﺑ ﺛﺄﺗ ﻴﺮ
ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗ دﻮﺒﻬﺑ ﺮﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻜﺸﺧ
ﻲ دﻮﺨﻧ هﺎﻴﮔ رد
ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . وداﻮﻣ شور ﺎﻫ رﻮﻈﻨﻣﻪﺑ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺶﻨﺗ ﺮﺛا ﻜﺸﺧ ﻲ لﻮﻠﺤﻣ و ﺷﺎﭘ ﻲ ﺮﺑلﻮﻧﺎﺘﻣ ور ي ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ دﻮﺨﻧ ) جﺮﻛ ﻢﻗر ( ، ﺎﻣزآ ﻳ ﺸ ﻲ رد ﺮﻬﺷ ﻳ رﻮ 1390 رد مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻫوﮋﭘ ﮔﻴ ﻫﺎ ﻲ هﺎﮕﺸﻧاد ﺳودﺮﻓ ﻲ ﺪﻬﺸﻣ اﺮﺟا دﺮﮔ ﻳﺪ . ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ﻪﺑ ترﻮﺻ رﻮﺘﻛﺎﻓ ﻳ ﻞ ﺮﺑ ﺎﭘﻳ ﻪ ًﻼﻣﺎﻛ حﺮﻃ ﻓدﺎﺼﺗ ﻲ ﺎﺑ 3
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا راﺮﻜﺗ
. ﺗﻴ ﺎﻫرﺎﻤ ي درﻮﻣ ﺳرﺮﺑ ﻲ رد ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ، لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ رد لﻮﻧﺎﺘﻣ 5 ﺢﻄﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﺪﻫﺎﺷ ) لﻮﻠﺤﻣ نوﺪﺑ ﺷﺎﭘ ﻲ ( و 20 ، 25 ، 30 و 35 ﺪﺻرد ﻤﺠﺣ ﻲ زاماﺪﻛﺮﻫﻪﺑﻪﻛلﻮﻧﺎﺘﻣ لﻮﻠﺤﻣ
ﺎﻫ ردمﺮﮔود
ﻟﻴ ﺮﺘ ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا .
ﻲﺑآ لﻮﻠﺤﻣ ﻪﺑ ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ ندوﺰﻓا
لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺖﻴﻤﺳ زا ﻲﺷﺎﻧ تﺎﻣﺪﺻ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﺐﺒﺳ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻣ ﻲ دﻮﺷ . ﻞﻣﺎﻋ ﻜﺸﺧ ﻲ ﻞﻣﺎﺷ ﺪﻫﺎﺷ ) 100 ﺪﺻرد ﻓﺮﻇ ﻴ ﺖ ﻋارز ﻲ ( ﺶﻨﺗ و ﻜﺸﺧ ﻲ ) 25 ﺪﺻرد ﻓﺮﻇ ﻴ ﺖ ﻋارز ﻲ ( ﺮﻈﻧ رد ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﺷ .
كﺎﺧ ﻲﻧزو ﺖﺑﻮﻃر ﺪﺻرد ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ رد
ﺐﻠﻏا ﺖﺸﻛ ﻢﻳد ترﻮﺻ ﻪﺑ دﻮﺨﻧ ﻪﻛ ﻲﻘﻃﺎﻨﻣ ﻣ ﻲ دﻮﺷ ) ﺎﺳاﺮﺧ نﺎﺘﺳا ن ( ، ﺮﻘﺗ ﻳ ًﺎﺒ ﺖﺑﻮﻃر ﺪﺻرد لدﺎﻌﻣ ﻧزو ﻲ كﺎﺧ رد ﻧﺎﻣز ﻲ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻓﺮﻇ ﻴ ﺖ ﻧاﺪﻠﮔ ﻲ 25 ﺖﺳا ﺪﺻرد
(Rahbarian et al., 2011) ياﺮﺑﺶﻨﺗﺢﻄﺳﻦﻳاﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ،
ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﺳرﺮﺑ
.
ود ناﺪﻠﮔﺮﻫ ﻲﻣﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻳ ﻚ ﺎﻣزآ ﺪﺣاو ﻳ ﺸ ﻲ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺪﺷ
.
ﺮﻫ كﺎﺧ ﻪﻴﻬﺗ ياﺮﺑ
ﻲﻠﻴﻣ ود ﻚﻟا زا اﺪﺘﺑا هﺪﺷ ﻪﻴﻬﺗ كﺎﺧ ،ناﺪﻠﮔ ﺮﺘﻣ
ي رﻮﺒﻋ
ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ و ﺪﺷ هداد
2
ﺪﺷ ﻪﺘﺨﻳرناﺪﻠﮔ ﺮﻫ ردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
.
نآتﺎﻴﺻﻮﺼﺧﻪﻛدﻮﺑﻲﻣﻮﻟﻲﻨﺷهدﺎﻔﺘﺳادرﻮﻣكﺎﺧﺖﻓﺎﺑ لوﺪﺟرد
1
ﺖﺳا هﺪﺷهداد نﺎﺸﻧ
.
ناﺪﻠﮔ ﺎﻫ ﺪﺷر ﻚﻗﺎﺗا رد
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺐﺷ و زور تراﺮﺣ ﻪﺟرد ﺎﺑ
25 و 15 ﻪﺟرد ﺘﻧﺎﺳ ﻲ داﺮﮔ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ .
ناﺪﻠﮔﺮﻫرد
5
ﺖﺸﻛ رﺬﺑدﺪﻋ ﺪﺷ
ﻪﺑ نﺪﺷﺰﺒﺳزا ﺲﭘو
3
ﻧ درﻮﻣ ﺖﺑﻮﻃر ﻴ
،زﺎ ﻣﻴ ناﺰ ﺖﺑﻮﻃر ناﺪﻠﮔ ﺎﻫ هرود لﻮﻃ رد
ﺪﺷ ﻆﻔﺣ ﺖﺑﺎﺛ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﺷر
.
لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ
3
رﺎﺑ ﻃ ﻲ ﻞﺼﻓ
ﺪﺷر ﮔﻴ هﺎ ﻞﺻاﻮﻓ ﺎﺑ و ﻲﻧﺎﻣز
10
ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ زور
.
ﻦﻴﻟوا
لﻮﻠﺤﻣ رد ﻲﺸﻳور ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻲﻃ ﻲﺷﺎﭘ
21
ﻪﺑ هﺎﻣ رﻮﻳﺮﻬﺷ
ﻪﻠﺻﺎﻓ
4
لﻮﻠﺤﻣ و ﺖﺷﺎﻛ زا ﺲﭘ ﻪﺘﻔﻫ ﻲﺷﺎﭘ
ﻪﺑ ﺮﮕﻳد يﺎﻫ
ﻞﻳاوا رد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻞﮔ
ﻫد ﻲ فﻼﻏ ﻞﻳاوا و ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻫد
.
لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ مﺎﻤﺗ يور ﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ترﻮﺻ ﻦﻳا ﻪﺑ
ﺖﻤﺴﻗ ﺎﻫ ي ﺪﺷ يرﺎﺟ لﻮﻠﺤﻣ تاﺮﻄﻗ دﻮﺨﻧ ﻪﺗﻮﺑ ﻪﺑ
رﻮﻃ ي
ﻪﻛ ماﺪﻧا ﺎﻫ ي ﺪﻧﺪﺷﺲﻴﺧﻲﻳاﻮﻫ
.
لﻮﻠﺤﻣ ﻲﻤﺠﺣيارادشﺎﭘ
دوﺪﺣ
5 / 1
عﺎﻔﺗرارد ﺪﺷﻲﻌﺳ ودﻮﺑﺮﺘﻴﻟ
20
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ ي
يﻻﺎﺑ ﻪﺗﻮﺑ ﺎﻫ دﻮﺷهداد راﺮﻗ
.
لﻮﻠﺤﻣنﺎﻣز ﺖﻋﺎﺳردﻲﺷﺎﭘ
8
ﺎﺗ
9
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا هﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ يﺎﻫزور رد ﺢﺒﺻ
.
لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ
ﮔﻴ ﻪﭽﻫﺎ ﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺗ رﺎﺟ ي هﺮﻄﻗنﺪﺷ ﺎﻫ
ي لﻮﻠﺤﻣ ور ي گﺮﺑ
ﻪﻣادا ﻳ ﺖﻓﺎ
.
ﺪﺷر هرود نﺎﻳﺎﭘ رد ،
ﻪﻧﻮﻤﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ يرادﺮﺑ
وﺪﺷمﺎﺠﻧاﻲﺒﻳﺮﺨﺗ ﺶﺨﺑ
اﻮﻫ ﻲﻳ زا رﻳ ﻪﺸ ﮔﻴ هﺎ ﻜﻔﺗ ﻴ ﻚ ﺪﺷ
.
داﺪﻌﺗ ،ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻳاﻮﻫ ماﺪﻧا يژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ تﺎﻔﺻ ﻪﺧﺎﺷ لﻮﻃ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،ﻲﺒﻧﺎﺟ ﻪﺧﺎﺷ و ﺮﺗ نزو ،ﻲﺒﻧﺎﺟ يﺎﻫ
ﺮﺑﺢﻄﺳوداﺪﻌﺗ،ﻲﻳاﻮﻫ ماﺪﻧاﻚﺸﺧ گ
گﺮﺑﻚﺸﺧنزوو
هزاﺪﻧا ﺪﻧﺪﺷ يﺮﻴﮔ
.
لﻮﻃ ،ﻪﺸﻳر ﺢﻄﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﺸﻳر تﺎﻔﺻ لﻮﻃ عﻮﻤﺠﻣ ،ﻲﻠﺻا ﻪﺸﻳر
رﻳ ﻪﺸ ﺎﻫ ،ﻪﺸﻳر ﻚﺸﺧ نزو ،
ﻪﺸﻳرﺢﻄﺳﺖﺒﺴﻧ ﻪﺸﻳرﻚﺸﺧنزوﺖﺒﺴﻧوگﺮﺑﺢﻄﺳﻪﺑ
هزاﺪﻧاﺰﻴﻧﻲﻳاﻮﻫماﺪﻧاﻪﺑ ﺪﺷيﺮﻴﮔ
.
ياﺮﺑ ﻌﺗ ﻴﻴ ﻦ ،ﻚﺸﺧنزو
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ تﺪﻣ ﻪﺑ
48
نوآ رد ﺖﻋﺎﺳ
72
ﻪﺟرد ﺘﻧﺎﺳ ﻲ داﺮﮔ
نزو ﺲﭙﺳ و ﺪﻧﺪﺷ ﻚﺸﺧ نآ
ﺎﻫ يوزاﺮﺗ ﺎﺑ AND
لﺪﻣ
GT-300 ﺖﺧﺎﺳ
رﻮﺸﻛ ﺖﻗد ﺎﺑ نﺎﻤﻟآ
001 / 0
ﻦﻴﻴﻌﺗ مﺮﮔ
ﺪﺷ
.
ﺢﻄﺳ گﺮﺑ ﺎﻫ هزاﺪﻧا هﺎﮕﺘﺳد ﻂﺳﻮﺗ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ يﺮﻴﮔ
)
Leaf Area Meter
(
ﺖﻛﺮﺷ ﺖﺧﺎﺳ ADC
نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا
لﺪﻣ Light Box ﺪﺷﻦﻴﻴﻌﺗ
.
صﻮﺼﺧ رد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣتﺎﻔﺻ
رﻳ ﻪﺸ زا ﺲﭘ ،ﺮﻄﻗو ﺢﻄﺳ ،لﻮﻃ ﺪﻨﻧﺎﻣ اﻳ
ﻦ ﻪﻛ رﻳ ﻪﺸ ﺎﻫ ﻪﺑ
تﺪﻣ
3
ﻟا ﻲ
5
ﻗد ﻴ ﻪﻘ تﺎﻨﮕﻨﻣﺮﭘ ﮓﻧر ﺶﻔﻨﺑ لﻮﻠﺤﻣ رد
ﻨﻣ ﻴﺰ ﻳ ﻢ هﺪﻫﺎﺸﻣ زا ﺲﭘ ،ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻐﺗ
ﻴﻴ ﺮ ﮓﻧر رﻳ ﻪﺸ ﺎﻫ
نآ ﺎﻫ جرﺎﺧ ار هدﺮﻛ لﺎﻤﺘﺳد ﻂﺳﻮﺗ ﺲﭙﺳو ﺬﻏﺎﻛ
ي ًﻼﻣﺎﻛ
ﻚﺸﺧ ردوﺪﻧﺪﺷ ﺎﻬﻧ
ﻳ ﺖ ﻞﺼﺘﻣﺮﻨﻜﺳاهﺎﮕﺘﺳدزاهدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑ
ﺮﺗﻮﻴﭙﻣﺎﻛ ﻪﺑ
)
ﻪﺸﻳر ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻔﺻ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا هﺎﮕﺘﺳد
(
ﻛﺮﺷ ﺖﺧﺎﺳ ﺖ
Delta-T هزاﺪﻧا نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا
ﮔﻴ ﺮ ي ﺪﻧﺪﺷ
.
هداد ﺎﻫ ﻊﻤﺟ زا ﺲﭘ روآ
ي راﺰﻓا مﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ Mstat-C
ﺰﺠﺗ ﻳﻪ
راو ﻳ ﺲﻧﺎ وﺪﻧﺪﺷ ﻣﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺎﻫ ﻪﻨﻣادﺪﻨﭼنﻮﻣزآزاهدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑ
-ا ي ﻦﻜﻧاد (P≤0.05)
ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪﺴ ﺪﻧﺪﺷ
.
لوﺪﺟ 1
. ﺶﻳﺎﻣزآردهدﺎﻔﺘﺳادرﻮﻣكﺎﺧتﺎﻴﺻﻮﺼﺧ
Table 1. Soil characteristics used in the experiment ﻪﺘﻳﺪﻴﺳا ﺖﻳاﺪﻫ
ﻲﻜﻳﺮﺘﻜﻟا نژوﺮﺘﻴﻧ ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ ﻢﻳﺪﺳ ﺮﻔﺴﻓ سر ﺖﻠﻴﺳ ﻦﺷ
pH
EC N NaK Clay P Silt Sand
ds.m-1 % ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ ppmـــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ %ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
7.9
0.561.2 6.138 0.59 35 368.88 55.12
ﺚﺤﺑوﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪﻗﺎﺳﻪﺑطﻮﺑﺮﻣتﺎﻔﺻ
ﻪﺗﻮﺑ
عﺎﻔﺗرا
:
ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ هداد
ﺎﻫ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ
لﻮﻠﺤﻣ ﻲﻨﻌﻣﺮﻴﺛﺄﺗﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗولﻮﻧﺎﺘﻣﻲﺷﺎﭘ يراد
)
P≤
0.01
(
ﺖﺷادهﺎﻴﮔ عﺎﻔﺗراﺮﺑ
)
لوﺪﺟ
2 .(
يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑرد
لﻮﻠﺤﻣ ﺢﻄﺳﺎﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ،ﻲﺷﺎﭘ
25
ارعﺎﻔﺗراﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﺪﺻرد
حﻮﻄﺳ ﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ اراد
20
و
30
لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺖﺷاﺪﻧيراد
.
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗراﻦﻳﺮﺘﻤﻛ
ﻲﻨﻌﻣفﻼﺘﺧالﻮﻧﺎﺘﻣ حﻮﻄﺳﺮﮕﻳدﺎﺑ ﻪﻛدﻮﺑﺪﻫﺎﺷ ﺢﻄﺳ
-ﺖﺷاد يراد
)
لوﺪﺟ
3 .(
ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺎﻫ ي هداد نﺎﺸﻧ دﺪﻌﺘﻣ
هﺎﻴﮔ عﺎﻔﺗرا ﻪﻛ ﺖﺳا ،هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ بآ دﻮﺒﻤﻛ ﺐﻗﺎﻌﺘﻣ
ﺶﻫﺎﻛ ﻣ ﻲ ﻳ ﺪﺑﺎ
)
Fischer et al., 2001
( .
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد هﺎﻴﮔ عﺎﻔﺗراﺶﻫﺎﻛ ﺰﻴﻧ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺶﻨﺗ نوﺪﺑ ﻂﻳاﺮﺷ
.
ﻲﺳرﺮﺑ رد و موﺪﺨﻣ
نارﺎﻜﻤﻫ
)
Makhdum et al., 2002
(
ﻪﺒﻨﭘ هﺎﻴﮔ رد
رﺎﻤﻴﺗ رد ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ ﻪﻈﺣﻼﻣ
30
ﺪﺻرد
دﺎﺘﻓا قﺎﻔﺗا لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻤﺠﺣ
.
نآ ﺎﻫ ار عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﺖﻠﻋ
ياﺮﺑ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺑﺎﻗر و ﻦﺑﺮﻛ ﺮﺘﺸﻴﺑ نﻮﻴﺳﻼﻴﻤﻴﺳآ ﺪﻧدﺮﻛ نﺎﻴﺑ رﻮﻧ ﺖﻓﺎﻳرد
.
لﻮﻠﺤﻣ زا ﺪﻌﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺷﺎﭘ
ﻲ زا
ﺮﻃ ﻳ ﻖ ﺰﻧآ ﻳ ﻢ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺴﻛا ﻴ زاﺪ ﺪﺒﺗ ﻳ ﻞ ﻪﺑ ﻫﺪﻟﺎﻣﺮﻓ ﻴ ﺪ ﺲﭙﺳو
ﺪﺒﺗ ﻳ ﻞ تﺎﻣﺮﻓ ﻪﺑ
)
ﺋﻮﻧﺎﺘﻣ ﻴ ﻚ ﺳا ﻴ ﺪ
(
ﻣ ﻲ دﻮﺷ
.
رد تﺎﻣﺮﻓ
ﺮﻣ ﺣ ﻂﺳﻮﺗ ﺪﻌﺑ ﻪﻠ ﺰﻧآ
ﺴﻛا ﻴ ﺪ ﻦﺑﺮﻛ هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ و اﺰﻓا ﻳ ﺶ CO2
نورد ﻟﻮﻠﺳ ﻲ رد
ﮔﻴ هﺎ ﻣ ﻲ دﻮﺷ
)
Nonomura et al., 1992
.(
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻳ
ﻚ ﻊﺒﻨﻣ ﻦﺑﺮﻛ ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ رد اﺰﻓا ﻳ ﺶ
ﺳآ ﻴ ﻤ ﻴ ﺳﻼ ﻴ نﻮ CO2
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺶﻘﻧ ﺺﻟﺎﺧ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ و
)
Ehyaei et al., 2010
.(
ﺮﺑﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ور
ي نﺎﺘﻛ شراﺰﮔ
ﻪﻛﺪﺷ ﻦﻴﻨﻴﻛﻮﺘﻴﺳ ﺶﻳاﺰﻓاﺎﺑلﻮﻧﺎﺘﻣﻲﺷﺎﭘلﻮﻠﺤﻣًﻻﺎﻤﺘﺣا ردعﺎﻔﺗراﺶﻳاﺰﻓاوﺪﺷر ﻚﻳﺮﺤﺗ،ﻲﻟﻮﻠﺳﻢﻴﺴﻘﺗﺶﻳاﺰﻓاو
ﺪﺷﺎﺑهﺪﺷ ﺐﺟﻮﻣ ارهﺪﺷ رﺎﻤﻴﺗ نﺎﻫﺎﻴﮔ (Mauney and
Gerik, 1994) .
ﺮﺘﻛﺎﺑ ي ﺎﻫ ي ﻚﻴﻓوﺮﺗﻮﻠﻴﺘﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣﺖﺴﻳﺰﻤﻫ
ﻪﻛ ﻲﮔﺪﻧزﻲﻋارز نﺎﻫﺎﻴﮔﺮﺜﻛاگﺮﺑيور ﻣ
ﻲ ﺪﻨﻨﻛ ، يازارد
جرﺎﺧ هﺎﻴﮔ گﺮﺑ زا ﻪﻛ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﻣ
ﻲ دﻮﺷ هدﺎﻣ ﺶﻴﭘ
زا ﻲﻀﻌﺑ ﺖﺧﺎﺳ نﻮﻣرﻮﻫ
ﺎﻫ ار ﻦﻴﻨﻴﻛﻮﺘﻴﺳ وﻦﻴﺴﻛا ﺪﻨﻧﺎﻣ
رد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﻛ ﺮﺴﺗ
ﻳ ﻊ يﺎﻫﺪﻨﻳآﺮﻓ و ﺪﺷر ﺪﻧور
راﺮﻗ هﺎﻴﮔ رﺎﻴﺘﺧا رد ار ﺪﻧراد هﺪﻬﻋ ﻪﺑ هﺎﻴﮔ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻣ ﻲ ﺪﻫد (Ivanova et al., 2001) .
يﺎﻫ
ﻪﺧﺎﺷ
لﻮﻃ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﻋﺮﻓ
ﻲ
:
لﻮﻠﺤﻣ وﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ
-ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﺷﺎﭘ يراد
(P≤ 001) ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺮﺑ
ﻪﺧﺎﺷ لﻮﻃ ﺖﺷاد ﻲﺒﻧﺎﺟ يﺎﻫ
)
لوﺪﺟ
2 .(
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
رد ﻲﮕﻤﻫ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﮕﻳدهوﺮﮔ ردﺪﻫﺎﺷ ﺢﻄﺳو يرﺎﻣآهوﺮﮔ ﻚﻳ ،
ﻲﺸﻳاﺰﻓاﺮﻴﺛﺄﺗ لﻮﻧﺎﺘﻣحﻮﻄﺳ مﺎﻤﺗ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ
ﻧﺎﺴﻜ ﻲ ﻦﻳا ﺮﺑ
ﺪﻨﺘﺷادﺖﻔﺻ
)
لوﺪﺟ
3 .(
ترﻮﺻﻪﺒﻨﭘيور ﻪﻛﻲﺳرﺮﺑ رد
ﻓاﺐﺟﻮﻣلﻮﻧﺎﺘﻣﻲﺷﺎﭘلﻮﻠﺤﻣﻪﻛﺪﺷهﺪﻫﺎﺸﻣﺖﻓﺮﮔ ﺶﻳاﺰ
ﻲﻠﺻا ﻪﻗﺎﺳ هﺮﮔ داﺪﻌﺗ و ﻲﻋﺮﻓ ﻪﻗﺎﺳ لﻮﻃ ﻣ
ﻲ دﻮﺷ
(Makhdum et al., 2002) .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺮﺑ ﻪﻛ ﺮﮕﻳد يا
ردﻲﻋﺮﻓﻪﺧﺎﺷلﻮﻃﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﺪﺷمﺎﺠﻧاﻲﻨﻴﻣزمادﺎﺑيور لﻮﻠﺤﻣ ﻲﺷﺎﭘ
20
ﺪﺷهﺪﻫﺎﺸﻣلﻮﻧﺎﺘﻣﺪﺻرد
)
Vyshkayy
et al., 2008
( .
ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺎﻫ ي ﻪﻛ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ دﺪﻌﺘﻣ
زاﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣتﺎﻔﺻﻲﺧﺮﺑﺶﻫﺎﻛﻪﺑﺮﺠﻨﻣﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗ گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ،ﻲﻋﺮﻓ ﻪﻗﺎﺳ لﻮﻃ،ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا ﻞﻴﺒﻗ ،
و ﺮﺗنزو
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻳاﻮﻫماﺪﻧا ﻚﺸﺧ
)
Fischer et al., 2001
(
،
ﻳاﺞﻳﺎﺘﻧﺎﺑﻪﻛ ﻦ
ﻖﺒﻄﻨﻣﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻣ
ﻲ ﺪﺷﺎﺑ
.
ﻪﺧﺎﺷ
داﺪﻌﺗ
ﺒﻧﺎﺟ
ﻲ
ﻪﺗﻮﺑ
رد
:
ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ هداد
ﺎﻫ
ﻪﻛداد نﺎﺸﻧ ﺛﺄﺗ
ﻴﺮ لﻮﻠﺤﻣ ﻪﺧﺎﺷداﺪﻌﺗ ﺮﺑلﻮﻧﺎﺘﻣﻲﺷﺎﭘ يﺎﻫ
ﻲﺒﻧﺎﺟ ﮔرد ﻴ هﺎ ﻲﻨﻌﻣ دﻮﺑ راد (P≤0.01) .
و ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ
لﻮﻧﺎﺘﻣ و ﺶﻨﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﺛﺄﺗ
ﻴﺮ ﻲﻨﻌﻣ ﺖﻔﺻ ﻦﻳا ﺮﺑ يراد
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ
)
لوﺪﺟ
2 .(
لﻮﻠﺤﻣرﺎﻤﻴﺗردﻪﺧﺎﺷداﺪﻌﺗﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺷﺎﭘ
30
طﻮﺑﺮﻣ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد
دﻮﺑﺪﻫﺎﺷ ﺢﻄﺳﻪﺑ
)
لوﺪﺟ
3 .(
رد ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ﺎﻫ ي ياﻪﻧﺎﺨﻠﮔ
ﻲﺷﺎﭘلﻮﻠﺤﻣ رﺎﻤﻴﺗ رد ارﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
25
ﺪﺻرد
هﺪﻫﺎﺸﻣﺞﻧﺮﺑيورﺮﺑلﻮﻧﺎﺘﻣ ﺖﺳاهﺪﺷ
(Maliti, 2000) .
ﻪﺧﺎﺷ ﻂﻳاﺮﺷ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ تﺪﺷ ﻪﺑ دﻮﺨﻧ هﺎﻴﮔ رد ﻲﻫد ﺶﻨﺗ ﺎﻳ و كﺎﺧ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ هﮋﻳو ﻪﺑ ﻲﻄﻴﺤﻣ
راﺮﻗ ﻲﻜﺸﺧ ﻣ
ﻲ ﮔﻴ دﺮ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ، ﻣ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻢﻬﺳ ﻪﺧﺎﺷ ﺎﻫ ﺪﻫدﺮﻴﻴﻐﺗارﻲﻳﺎﻬﻧدﺮﻜﻠﻤﻋزا
)
Bagheri et
al., 2008
( .
يﺎﻫﻪﺧﺎﺷداﺪﻌﺗﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ دﻮﺨﻧرد ردﻲﻋﺮﻓ
لﻮﻠﺤﻣ ﻲﺷﺎﭘ
30
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣلﻮﻧﺎﺘﻣﺪﺻرد
)
Ehyaei et
al., 2010
( .
ﻲﻳاﻮﻫ
ماﺪﻧا
ﻚﺸﺧ
نزو
:
ﺲﻧﺎﻳراوﻪﻳﺰﺠﺗﺞﻳﺎﺘﻧ هداد
ﺎﻫ نﺎﺸﻧ
لﻮﻠﺤﻣ ﻪﻛ داد ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ و لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﺷﺎﭘ
ﺛﺄﺗ ﻴﺮ ﻲﻨﻌﻣ
-يراد (P≤ 0.01)
ﺪﻨﺘﺷاد ﻲﻳاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻚﺸﺧ نزو ﺮﺑ
)
لوﺪﺟ
2 ( .
ﺶﻨﺗ و لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﻜﺸﺧ
ﻲ ﻧﻴ ﺰ ﺮﺑ اﻳ ﻦ
ﺖﻔﺻ ﻨﻌﻣ ﻲ دﻮﺑ راد (P≤ 0.05) .
ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﻦﻴﺑ رد
لﻮﻠﺤﻣ ،لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﺷﺎﭘ
25
و
30
لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد
ار ﻲﻳاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻚﺸﺧ نزو ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد
ﺎﺑ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻤﺠﺣ حﻮﻄﺳ ﺮﻳﺎﺳ يراد
نﺎﺸﻧ
ﺪﻧداد
.
ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﻲﻳاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻚﺸﺧ نزو ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ حﻮﻄﺳ ﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺪﻫﺎﺷ
20
و
35
ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺖﺷاﺪﻧ يراد
)
لوﺪﺟ
3 .(
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺮﺑهﺪﺷمﺎﺠﻧا ور
ي ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﻲ دادنﺎﺸﻧﻪﺒﻨﭘوﺞﻧﺮﺑ، ﻪﻛ
ﮔﻴ ﻧﺎﻫﺎ ﻲ ﻪﻛ لﻮﻧﺎﺘﻣﺎﺑ ﺗﻴ
رﺎﻤ نزوﺪﻧﺪﺷ ﻚﺸﺧ
ماﺪﻧا اﻮﻫ ﻲﻳ
ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ي ﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻨﺘﺷاد ﺪ
)
Makhdum et al.,
2002; Row et al., 1994; Maliti, 2000
.(
ًﻻﺎﻤﺘﺣا
لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺛا ردﻲﻳاﻮﻫ ماﺪﻧاﻚﺸﺧنزو ناﺰﻴﻣﺶﻳاﺰﻓا ﻲﺷﺎﭘ
هﺪﺷ رﺎﻤﻴﺗ نﺎﻫﺎﻴﮔ رد يرﻮﻧ ﺲﻔﻨﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ طﻮﺑﺮﻣ ﻣ ﻲ دﻮﺷ
.
لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﻻﻮﻤﻌﻣ
ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ
اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻣﻴ ناﺰ CO2
نورد ﻟﻮﻠﺳ ﻲ و ﺒﺜﺗ ﻴ ﺖ CO2
رد ﮔﻴ هﺎ
ﺪﺷ و ه اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺴﻛﻮﺑﺮﻛ ﻴ ﺳﻼ ﻴ نﻮ ﺰﻧآ ﻳ ﻢ ﺑور ﻴ ﻮﻜﺴ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻟﺎﻌﻓ
ﻴ ﺖ ﺴﻛا ﻴ زﺎﻧﮋ ي ندﻮﺑ ﻢﻫاﺮﻓ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ CO2
،
ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﺖﺳا ﻪﻛ نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد ﺲﻔﻨﺗ ﺶﻫﺎﻛ رﻮﻧ
ي ﺖﺳا
)
Ramberget et al., 2002; Dowine et al., 2004
( .
نزو ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ و لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺶﻨﻜﻤﻫﺮﺑ ﻲﻳاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻚﺸﺧ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
25
ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد
حﻮﻄﺳﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑﻪﻛدﻮﺑﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗنوﺪﺑرﺎﻤﻴﺗ ردلﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺖﺷاد يراد
.
ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد و ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﻴﺗ ﻪﺑ ﻲﻳاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺪﺷهﺪﻫﺎﺸﻣ
)
ﻞﻜﺷ
2 .(
مﺎﺠﻧامﺪﻨﮔيورﺮﺑﻪﻛﻲﻘﻴﻘﺤﺗرد
،ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ تﺪﺷ ﺶﻳاﺰﻓاﺎﺑ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ،ﺖﻓﺮﮔ نوﺪﺑ
ﺶﺨﺑ ﻚﺸﺧ نزو ،ﻢﻗر ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺎﻳ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻲﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻳاﻮﻫ اﺪﻴﭘ يراد
ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ (Blum et al.,
1983) .
ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﺐﺒﺳ يﺮﻴﭘ ﻦﺘﺧاﺪﻧا ﻖﻳﻮﻌﺗ ﻪﺑ ﺎﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ
يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ لﺎﻌﻓهرود ﺶﻳاﺰﻓا ﻣ
ﻲ دﻮﺷ ﺮﺠﻨﻣ ﺖﻳﺎﻬﻧ ردﻪﻛ
هﺎﻴﮔردلﻮﺼﺤﻣﺮﺘﺸﻴﺑﺪﻴﻟﻮﺗﻪﺑ ﻲﻣ
ددﺮﮔ (Heins et al.,
1980) .
لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺎﺑ هﺪﺷ رﺎﻤﻴﺗ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻣ
ﻲ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ
ار هﺎﻴﮔردﻦﺑﺮﻛﻞﻳﺪﺒﺗنﺎﻣﺪﻧار نآﺐﻗﺎﻌﺘﻣ ودﻮﺧﺺﻟﺎﺧ ﺪﻨﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ
)
Benson et al., 1992
( .
ﺮﺑ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ رد
رﺎﻤﻴﺗردﻲﻳاﻮﻫﻚﺸﺧهدﺎﻣﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﺪﻨﻗرﺪﻨﻐﭼيور
30
ﺪﺷشراﺰﮔلﻮﻧﺎﺘﻣﻲﻤﺠﺣﺪﺻرد (Zebic et al.,2003)
ﻪﺑطﻮﺑﺮﻣتﺎﻔﺻ رﻳ
ﻪﺸ
ﻪﺸﻳر
ﻚﺸﺧ
نزو
:
نﺎﺸﻧ تاﺪﻫﺎﺸﻣ ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ
لﻮﻠﺤﻣﻪﻛداد لﻮﻧﺎﺘﻣﻲﺷﺎﭘ
ﺛﺄﺗ ﻴﺮ ﻲﻨﻌﻣ ﻚﺸﺧنزوﺮﺑيراد
ﺖﺷادﻪﺸﻳر (P≤0.01)
.
ﺶﻨﺗﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛاوﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ
لﻮﻧﺎﺘﻣ و ﺛﺄﺗ
ﻴﺮ ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺷاﺪﻧ ﻪﺸﻳر ﻚﺸﺧ نزو ﺮﺑ يراد
)
لوﺪﺟ
2 .(
ﺢﻄﺳ
25
ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺪﺻرد
ﺢﻄﺳ ﺎﺑ ﻪﻛ داد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﻪﺸﻳر دﺮﻜﻠﻤﻋ
30
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺪﺻرد ﺖﺷاﺪﻧ يراد
.
ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ
زو ن ﺖﺷادصﺎﺼﺘﺧا ﺪﻫﺎﺷرﺎﻤﻴﺗ ﻪﺑ ﻪﺸﻳرﻚﺸﺧ
)
لوﺪﺟ
3 .(
ﺢﻄﺳردﻪﻛدادنﺎﺸﻧﺪﻨﻗرﺪﻨﻐﭼيورﺮﺑﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
20
و
30
ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد
10 %
ﻜﻠﻤﻋ دﺮ
ﺪﺷﺪﻫﺎﺷرﺎﻤﻴﺗﻪﺑﺖﺒﺴﻧﻪﺸﻳر
)
Nadeali et al., 2010
( .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد دﺮﺑرﺎﻛ ﺎﻳﻮﺳ يورﺮﺑﺮﮕﻳد يا
21
ﻲﻤﺠﺣﺪﺻرد
ﺶﻳاﺰﻓاﺐﺒﺳ لﻮﻧﺎﺘﻣ
38
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧﻪﺸﻳر دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺪﺻرد
،ﺪﺷ ﺪﻫﺎﺷ ﺢﻄﺳ ًٌﻻﺎﻤﺘﺣا
ﺖﻴﺒﺜﺗ ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ
CO2
ﻪﺸﻳر دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓاﺚﻋﺎﺑ ﻣ
ﻲ دﻮﺷ
)
Nadeali et
al., 2010
( .
،ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ دﻮﺨﻧ يور ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ رد
لﻮﻠﺤﻣ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﺷﺎﭘ
30
لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد
ﺖﺷاد ار ﻪﺸﻳرﻚﺸﺧنزو ناﺰﻴﻣﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
)
Ehyaei et
al., 2010
( .
ﻲﻠﺻا
ﻪﺸﻳر
لﻮﻃ
:
ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ هداد
ﺎﻫ داد نﺎﺸﻧ
لﻮﻧﺎﺘﻣوﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﻪﻛ ﺛﺄﺗ
ﻴﺮ ﻲﻨﻌﻣ يراد (P≤0.01)
ﺮﺑ
ﺖﺷاد ﻲﻠﺻا ﻪﺸﻳر لﻮﻃ
)
لوﺪﺟ
2 .(
و لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا
ﻲﻨﻌﻣ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺪﺸﻧ راد
.
لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ رد
-ويرﺎﻣآهوﺮﮔﻚﻳردﻲﮕﻤﻫلﻮﻧﺎﺘﻣﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ،ﻲﺷﺎﭘ ﺖﻓﺮﮔراﺮﻗيﺮﮕﻳدياﺰﺠﻣهوﺮﮔردﺪﻫﺎﺷرﺎﻤﻴﺗ
)
لوﺪﺟ
3 .(
ﻪﺸﻳر ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻴﻟوا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،بآ ﻪﺑ ﻲﻜﻳدﺰﻧ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ يا
ﻦ
بﻮﺴﺤﻣ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺮﮕﺴﺣ ﻣ
ﻲ دﻮﺷ دﺎﺠﻳا رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،
دراد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﻣوﺎﻘﻣ
)
Games et al., 2005
( .
ﻲﻠﺻا ﻪﺸﻳر لﻮﻃ (TL)
زا
هﺮﻬﺑ ﺖﻬﺟ دﻮﺟﻮﻣ ﻲﻳاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋوﺖﺑﻮﻃر زا ﻪﺸﻳريرادﺮﺑ
رد ﻖﻓا ﺎﻫ ي كﺎﺧ توﺎﻔﺘﻣ ﻣ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻴﻔﻣ هﺎﻴﮔ ياﺮﺑ
(Ganjeali et al., 2004) .
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد
ﺖﺷادﻲﻠﺻاﻪﺸﻳرلﻮﻃﺮﺑﺖﺒﺜﻣﺮﺛالﻮﻧﺎﺘﻣﻒﻠﺘﺨﻣحﻮﻄﺳ ﻪﻛ ﻣ ﻲ ناﻮﺗ رد ﻪﺸﻳر دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻚﺸﺧ نزو ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ
داد ﺖﺒﺴﻧ لﻮﻧﺎﺘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا
.
ﻪﺟﻮﮔ يور ﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
لﻮﻠﺤﻣﻪﻛﺪﺷهﺪﻫﺎﺸﻣﻲﮕﻧﺮﻓ حﻮﻄﺳمﺎﻤﺗردلﻮﻧﺎﺘﻣﻲﺷﺎﭘ
ﺪﺷﻪﻗﺎﺳوﻪﺸﻳرﻚﺸﺧنزوﺶﻳاﺰﻓاﺚﻋﺎﺑ
)
Row et al.,
1994
( .
ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺎﻫ ي نﺎﺘﺴﻛﺎﭘﻚﺸﺧﻖﻃﺎﻨﻣردهﺪﺷمﺎﺠﻧا
لﻮﻠﺤﻣ ﻪﺒﻨﭘ هﺎﻴﮔ رد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ ﻪﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﺷﺎﭘ
ناﺰﻴﻣ
30
نزو و عﺎﻔﺗرا ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد
ﺪﺷ ﻪﺸﻳر ﻚﺸﺧ
)
Makhdum et al., 2003
( .
رد
يور ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ ﺗﻮﻧژ
ﻴ ﭗ ﺎﻫ ي ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ دﻮﺨﻧ
لﻮﻃ عﻮﻤﺠﻣ ﺪﺷهﺪﻫﺎﺸﻣ رﻳ
ﻪﺸ ﺎﻫ رد ﻲﻠﺻاﻪﺸﻳر لﻮﻃ و
ﺮﺜﻛا ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺎﻫ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر ﻲﻤﻫاﺮﻓ ﻂﻳاﺮﺷ رد
ﺖﺳاﻪﺘﻓﺎﻳﺶﻳاﺰﻓاﻲﻜﺸﺧ (Ganjeali et al., 2004)
.
رد
ﻪﺸﻳر لﻮﻃ ﺰﻴﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻠﺻا
ﻲ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد
ﺶﻨﺗنوﺪﺑﻂﻳاﺮﺷﻪﺑﺖﺒﺴﻧ ﺶﻫﺎﻛ
ﻲﻨﻌﻣ ﺖﻓﺎﻳيراد
.
ﻪﺸﻳر
ﺢﻄﺳ
:
ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ هداد
ﺎﻫ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ
لﻮﻠﺤﻣ رﺎﻤﻴﺗ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ رﺎﻤﻴﺗ و لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﺷﺎﭘ
ﺛﺄﺗ ﻴﺮ
ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺷاد ﻪﺸﻳر ﺢﻄﺳ ﺮﺑ يراد (P≤0.01)
، ﺮﺛا ﺎﻣا
ﻲﻨﻌﻣﺖﻔﺻ ﻦﻳاﺮﺑ ﺶﻨﺗ ولﻮﻧﺎﺘﻣﻞﺑﺎﻘﺘﻣ دﻮﺒﻧ راد
)
لوﺪﺟ
2 .(
لﻮﻠﺤﻣ ،لﻮﻧﺎﺘﻣهدﺎﺳ تاﺮﺛاﻦﻴﺑرد ﺢﻄﺳ ردﻲﺷﺎﭘ
25
ﺢﻄﺳ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد رﻳ
ﻪﺸ ﺎﻫ ار
ﻖﻠﻌﺗ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﻴﺗ ﻪﺑ ﻪﺸﻳر ﺢﻄﺳ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﺖﺷاد ﺖﺷاد
)
لوﺪﺟ
3 .(
ﺶﻳاﺰﻓا ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﺸﻳر ﺢﻄﺳ ﺶﻳاﺰﻓا
ﺢﻄﺳﺶﻳاﺰﻓاﻦﻴﻨﭽﻤﻫوﻲﻳاﺬﻏﺮﺻﺎﻨﻋوبآيدوروطﺎﻘﻧ بﺬﺟ ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ بﺬﺟﻲﻳارﺎﻛ وبآ
ﺶﻳاﺰﻓاارﻲﻳاﺬﻏﺮﺻﺎﻨﻋ
ﻫد ﺪ
)
Ganjeali et al., 2004
( .
لﻮﻠﺤﻣ ﻲﺷﺎﭘ
20
و
30
ﻪﺸﻳر ﺢﻄﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد
)
و لﻮﻃ
هزاﺪﻧا
(
ﺪﺷ ﺪﻨﻗ رﺪﻨﻐﭼ رد
)
Zebic et al., 1997
( .
رد
ﻘﺤﺗ ﻴ ﺢﻄﺳ دﻮﺨﻧ ﻢﻗر ود يور ﺮﺑ ﺮﮕﻳد ﻲﻘ
30
ار ﻪﺸﻳر دﺮﻜﻠﻤﻋ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻤﺠﺣ ﺖﺤﺗ
ﺖﺷاد ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ
)
Ehyaei et al., 2010
( .
ﺖﻠﻋ
اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﺢﻄﺳ رﻳ ﻪﺸ ار ﻣ ﻲ ناﻮﺗ ﻪﺑ اﺰﻓا ﻳ ﺶ نزو ﻚﺸﺧ و
لﻮﻃ رﻳ ﻪﺸ ﺮﺛا رد اﺰﻓا ﻳ ﺶ داد ﺖﺒﺴﻧ ﺺﻟﺎﺧ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ
.
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻚﻴﺑز
)
Zebic et al., 2002
(
ﺖﻠﻋ اﺰﻓا ﻳ ﺶ
و ﺺﻟﺎﺧ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﺶﻫﺎﻛ
ﺲﻔﻨﺗ رﻮﻧ ي رد ﮔﻴ نﺎﻫﺎ ﺗﻴ رﺎﻤ
،لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺎﺑ هﺪﺷ ﺴﻛا
ﻴ ﺳاﺪ ﻴ نﻮ ﺮﺳ ﻳ ﻊ ﻪﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ CO2
و
ﻛﺮﺗ ﻴ ﺐ ﺎﺑنآنﺪﺷ رﻳ
زﻮﻟﻮﺒ
1
و
5
ﺑﻴ ﺲ وتﺎﻔﺴﻓ ﻢﻛ
نﺪﺷ
ﺖﺑﺎﻗر ﺴﻛا ﻴ نﮋ ﺑﻴ نﺎ ﺪﻧدﺮﻛ
.
رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ا ي يور ﺮﺑ ﻪﻛ
ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺎﻫ ي ﻲﻜﺸﺧ ﻪﺑموﺎﻘﻣﭗﻴﺗﻮﻧژﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ياﺮﺑ،دﻮﺨﻧ
ﺮﺜﻛا ردﻪﺸﻳر ﺢﻄﺳﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﺗﻮﻧژ
ﻴ ﭗ ﺎﻫ
ﺶﻨﺗ نوﺪﺑ ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺶﻫﺎﻛ ﻣ ﻲ ﻳ ﺪﺑﺎ
)
Ganjeali et al., 2004
( .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳارد
ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ ردﻪﺸﻳر ﺢﻄﺳ ﺰﻴﻧ ﺖﻓﺎﻳﺶﻫﺎﻛﺶﻨﺗنوﺪﺑ
.
گﺮﺑ
ﺢﻄﺳ
ﻪﺑ
ﻪﺸﻳر
ﺢﻄﺳ
ﺖﺒﺴﻧ
:
ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ
هداد ﺎﻫ لﻮﻠﺤﻣ رﺎﻤﻴﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﺷﺎﭘ
ﻲﻨﻌﻣگﺮﺑﺢﻄﺳﻪﺑﻪﺸﻳرﺢﻄﺳ دﻮﺑراد
(P≤0.01) .
رﺎﻤﻴﺗ
ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺰﻴﻧ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ يراد
(P≤0.05)
ﻦﻳا ﺮﺑ
ﺖﺷادﺖﺒﺴﻧ
)
لوﺪﺟ
2 .(
ﻦﻳاﺮﺑلﻮﻧﺎﺘﻣوﺶﻨﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣﺮﺛا
ﻲﻨﻌﻣﺖﻔﺻ ﻧ راد
ﺪﺸ
.
لﻮﻠﺤﻣيﺎﻫرﺎﻤﻴﺗﻦﻴﺑرد ﻲﺷﺎﭘ
، ﺢﻄﺳ
25
ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد ﻣﻴ
ناﺰ ﺢﻄﺳ ﺖﺒﺴﻧ
حﻮﻄﺳﺎﺑﻪﻛﺖﺷادارگﺮﺑﺢﻄﺳﻪﺑ ﻪﺸﻳر
30
و
35
ﺪﺻرد
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻲﻤﺠﺣ ﺖﺷاﺪﻧ يراد
.
ﻦﻳا ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ
دﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﺢﻄﺳﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﺖﺒﺴﻧ
)
لوﺪﺟ
3 .(
ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﻲﻳاﻮﻫماﺪﻧاﻪﺑ ﻪﺸﻳر
)
ماﺪﻧا ﺎﻫ ي ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧبآهﺪﻨﻨﻛبﺬﺟ
ماﺪﻧا ﺎﻫ ي هﺪﻨﻨﻛ فﺮﺼﻣ
(
ﻞﻤﺤﺗ ﺶﻳاﺰﻓاياﺮﺑ ار هﺎﻴﮔ ناﻮﺗ
دﻮﺒﻬﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﻪﺑ ﻣ
ﻲ ﺪﺸﺨﺑ ﻦﻴﺼﺼﺨﺘﻣ ﺐﻠﻏا اﺬﻟ ،
ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣياﺮﺑيرﺎﻴﻌﻣناﻮﻨﻋﻪﺑار ﺖﺒﺴﻧﻦﻳايژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻲﻜﺸﺧ ﻣ
ﻲ ﺎﻤﻧ ﻳ ﺪﻨ
)
Ganjeali et al., 2004
( .
ﻲﻳاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ و بآبﺬﺟ ياﺮﺑ ﻲﻤﻬﻣ ﺖﻔﺻ ﻪﺸﻳر ﺢﻄﺳ هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ يدﺎﻳز راﺪﻘﻣ ﻪﺑ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ و هدﻮﺑ هﺎﻴﮔ رد قﺮﻌﺗ و رﻮﻧ بﺬﺟ ﻣ
ﻲ ﺪﺷﺎﺑ
)
Ganjeali et al., 2004
(
،
ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﻪﺸﻳر ﺢﻄﺳ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ رﺎﻴﻌﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺮﺗ ي ﻲﻳاﻮﻫماﺪﻧاوﻪﺸﻳر ﻦﻴﺑﻲﻠﻤﻋطﺎﺒﺗرازا ﺪﺷﺎﺑ
)
Richner et al.,1996
( .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد يورﺮﺑﻪﻛ يا
لﻮﻠﺤﻣ،ﺖﻓﺮﮔترﻮﺻﺎﻳﻮﺳ ﻲﺷﺎﭘ
21
لﻮﻧﺎﺘﻣﻲﻤﺠﺣﺪﺻرد
ﻪﺑ ﻪﺸﻳر ﺢﻄﺳ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﺷ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ
)
Mirakhori etal., 2011
( .
گﺮﺑﻪﺑطﻮﺑﺮﻣتﺎﻔﺻ
گﺮﺑ
ﻚﺸﺧ
نزو
:
لﻮﻠﺤﻣ ﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗولﻮﻧﺎﺘﻣﻲﺷﺎﭘ ﺛﺄﺗ
ﻴﺮ
ﻲﻨﻌﻣ يراد (P≤0.01) دﻮﺨﻧ هﺎﻴﮔ گﺮﺑ ﻚﺸﺧ نزو ﺮﺑ
ﺖﺷاد
)
لوﺪﺟ
2 .(
ﻨﻜﻤﻫﺮﺑ ﺶ ﻜﺸﺧﺶﻨﺗ ﻲ
لﻮﻠﺤﻣ و ﻲﺷﺎﭘ
لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻨﻌﻣﺖﻔﺻ ﻦﻳاﺮﺑﺰﻴﻧ دﻮﺑراد
(P≤ 0.05) .
ﻦﻴﺑرد
لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺢﻄﺳ،ﻲﺷﺎﭘ
25
ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻤﺠﺣﺪﺻرد
فﻼﺘﺧا حﻮﻄﺳ ﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺷاد ار گﺮﺑ ﻚﺸﺧ نزو ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺷاد يراد
.
ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ گﺮﺑ ﻚﺸﺧ نزو ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ
دﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﺢﻄﺳ
)
لوﺪﺟ
3 .(
ﻪﺟﻮﮔ يور ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻲﮕﻧﺮﻓ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﻛ
ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻫﺎﻴﮔ
لﻮﻧﺎﺘﻣ
15
لﻮﻠﺤﻣ ﺪﺻرد ﺪﻧﺪﺷ ﻲﺷﺎﭘ
، ﻚﺸﺧ نزو ياراد
ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ گﺮﺑ
)
Row et al.,
1994
( .
نارﺎﻜﻤﻫ و ترﻮﭙﻴﻟ
)
Liport et al., 1999
(
،ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ گﺮﺑ
ﺎﻫ
ﻚﭼﻮﻛ ﺮﺗ داﺪﻌﺗ و نآ ﺎﻫ ﺮﺘﻤﻛ ﻣ ﻲ دﻮﺷ
.
گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ﺶﻫﺎﻛ
ﺶﻨﺗ نﺎﻣز رد ﻣ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،سردوز يﺮﻴﭘ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ
ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد هﺎﻴﮔ ﺮﺗدوز ﻲﮔﺪﻴﺳر و قﺮﻌﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺷﺎﺑﻲﻜﺸﺧ
)
Shelderke et al., 1997
( .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣﻦﻳارد
ﻪﺑﺖﺒﺴﻧ گﺮﺑ ﻚﺸﺧنزو ﺶﻫﺎﻛﺚﻋﺎﺑﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺰﻴﻧ ﺪﺷ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﻴﺗ
.
ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ و لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺶﻨﻜﻤﻫﺮﺑ رد ،
ﻣﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺢﻄﺳﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣگﺮﺑ ﻚﺸﺧنزو ناﺰﻴ
25
ﺪﺻرد
ﺮﮕﻳدﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺑﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗنوﺪﺑ رﺎﻤﻴﺗ رد لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻤﺠﺣ ﻲﻨﻌﻣفﻼﺘﺧاحﻮﻄﺳ ﻖﻠﻌﺘﻣﺰﻴﻧناﺰﻴﻣﻦﻳﺮﺘﻤﻛوﺖﺷاديراد
ﺢﻄﺳ ﻪﺑ دﻮﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ رﺎﻤﻴﺗ رد ﺪﻫﺎﺷ
)
ﻞﻜﺷ
3 .(
رد
ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ دﻮﺨﻧ ﻢﻗر ود يور ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ،ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﺢﻄﺳ ردلﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﺷﺎﭘ
30
ار گﺮﺑ ﻚﺸﺧ نزو ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد ﺖﺷاد حﻮﻄﺳ ﺮﮕﻳد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
)
Ehyaei et al., 2010
هﺎﻴﮔ
رد
گﺮﺑ
داﺪﻌﺗ
:
ﻳراوﻪﻳﺰﺠﺗﺞﻳﺎﺘﻧ ﺲﻧﺎ
هداد ﺎﻫ داد نﺎﺸﻧ
لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺛاﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣهﺎﻴﮔ ردگﺮﺑداﺪﻌﺗ ﺮﺑلﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﺷﺎﭘ
راد
(P≤0.05)
دﻮﺑ
)
لوﺪﺟ
2 .(
ﺶﻨﺗ ﺮﺛا ﻜﺸﺧ ﻲ و ﺶﻨﻜﻤﻫﺮﺑ
ﺶﻨﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻜﺸﺧ
ﻲ لﻮﻧﺎﺘﻣ و ﻧﻴ
ﺰ ﺮﺑ اﻳ ﻦ ﺖﻔﺻ ﻨﻌﻣ ﻲ راد
ﺪﺷ (P≤0.01) .
رﺎﻤﻴﺗﻦﻴﺑرد يﺎﻫ
لﻮﻠﺤﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﻲﺷﺎﭘ
ﺢﻄﺳﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣهﺎﻴﮔردگﺮﺑداﺪﻌﺗ
25
دﻮﺑﻲﻤﺠﺣﺪﺻرد
حﻮﻄﺳ ﺎﺑ ﻪﻛ
20
و
30
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد يراد
ﺖﺷاﺪﻧ
.
ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ
35
ﺪﺻرد
ﻪﻛ دﻮﺑلﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻤﺠﺣ ﻣ
ﻲ ناﻮﺗ ارنآ رد لﻮﻧﺎﺘﻣﺖﻴﻤﺳ ﻪﺑ
ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ي داد ﺖﺒﺴﻧ ﻻﺎﺑ
)
لوﺪﺟ
3 .(
لﻮﻠﺤﻣ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﺷﺎﭘ
ﺢﻄﺳ رد
20
ﺐﺒﺳ ﻲﻨﻴﻣز مادﺎﺑ هﺎﻴﮔ رد ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد
رد گﺮﺑ داﺪﻌﺗ و گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺷ ﻪﺗﻮﺑ
)
Vyshgahi et al., 2005
( .
رﺎﺸﻓ ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ
ردلﻮﻠﺳسﺎﻣآ گﺮﺑ
ﺎﻫ ﺪﺷ ه ﺰﻴﻧ گﺮﺑﻪﻌﺳﻮﺗوﺪﺷر ﻪﺑﻪﻛ
ﻚﻤﻛ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ
)
Zebic et al., 2003
( .
ﺶﻨﻜﻤﻫﺮﺑ رد
ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ و لﻮﻧﺎﺘﻣ ،
ﻪﺑ گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺢﻄﺳ
20
دﻮﺑ طﻮﺑﺮﻣﺪﻫﺎﺷرﺎﻤﻴﺗردلﻮﻧﺎﺘﻣﻲﻤﺠﺣﺪﺻرد
ﺢﻄﺳ ﻪﺑ گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و
35
لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد
ﻲﻤﺳ تاﺮﺛا ﻪﺑ ﻪﻛ ،ﺖﺷاد ﻖﻠﻌﺗ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد رد لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺖﻈﻠﻏ
ﺎﻫ ي طﻮﺑﺮﻣ ﻻﺎﺑ ﻣ
ﻲ دﻮﺷ
)
ﻞﻜﺷ
4 .(
رد
ﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﻂﻳاﺮﺷ گﺮﺑ
ﺎﻫ ﻚﭼﻮﻛ ﺮﺗ داﺪﻌﺗو نآ ﺎﻫ ﺶﻫﺎﻛ
ﻣ ﻲ ﻳ ﺪﺑﺎ
)
Leport et al., 1999
( .
رد گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ﺶﻫﺎﻛ
ﺶﻫﺎﻛ ياﺮﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ دﻮﺧ ﻪﻛ سردوز يﺮﻴﭘ ﻪﺑ ﺶﻨﺗ نﺎﻣز ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد هﺎﻴﮔ ﺮﺗدوز ﻲﮔﺪﻴﺳر و قﺮﻌﺗ ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻣ ﻲ دﻮﺷ
)
Sheldrake et al., 1997
( .
ردگﺮﺑداﺪﻌﺗﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﻪﻛدادنﺎﺸﻧﻖﻴﻘﺤﺗﻦﻳاﺞﻳﺎﺘﻧ ارهﺎﻴﮔ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻲﻨﻌﻣ دادﺶﻫﺎﻛيراد
.
ﺮﺑﻪﻛﻲﻘﻴﻘﺤﺗرد
لﻮﻠﺤﻣ ﻪﻛ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﺎﻳﻮﺳ يور ﻲﺷﺎﭘ
ﺖﻈﻠﻏﺎﺑلﻮﻧﺎﺘﻣ
21
ﺪﺻرد ﻤﺠﺣ ﻲ وﺢﻄﺳناﺰﻴﻣﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺖﺷاد ار گﺮﺑ داﺪﻌﺗ
)
Nadeali et al., 2010
( .
لﻮﻧﺎﺘﻣ
ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ يﺮﻴﭘ ،ﻦﻠﻴﺗا ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺖﻋﺮﺳ يور ﺮﺑ ﺮﺛا ﻖﻳﺮﻃ زا
گﺮﺑ ﺎﻫ ﻖﻳﻮﻌﺗ ﻪﺑ ار دزاﺪﻧا
يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺐﺒﺳ ﻦﻳا و
ﺮﺘﺸﻴﺑ گﺮﺑ ﺎﻫ گﺮﺑداﺪﻌﺗﺶﻳاﺰﻓاﻪﺑﺮﺠﻨﻣﻪﺠﻴﺘﻧردوهﺪﺷ
ﻣ ﻲ دﻮﺷ
)
Satler and Thimman, 1980
( .
هﺎﻴﮔ
رد
گﺮﺑ
ﺢﻄﺳ
:
نﺎﺸﻧ تاﺪﻫﺎﺸﻣ ﺲﻧﺎﻳراوﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ
لﻮﻠﺤﻣ ﻪﻛ داد گﺮﺑ ﺢﻄﺳﺮﺑﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ و لﻮﻧﺎﺘﻣﻲﺷﺎﭘ
ﻲﻨﻌﻣ راد (P≤0.01)
دﻮﺑ
)
لوﺪﺟ
2 ( .
و لﻮﻧﺎﺘﻣﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا
ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ ﻧﻴ ﺰ ﺮﺑ اﻳ ﻦ ﺖﻔﺻ ﻨﻌﻣ ﻲ دﻮﺑراد (P≤0.05) .
ﺢﻄﺳ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﻲﺷﺎﭘ لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ رد ﺢﻄﺳﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ گﺮﺑ
25
ﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺑلﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد
حﻮﻄﺳ
20
و
30
يراد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد
ﺖﺷاﺪﻧ
.
ﺢﻄﺳ ﻪﺑ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ
35
ﺪﺻرد
ردلﻮﻧﺎﺘﻣ ﺖﻴﻤﺳ زا نﺎﺸﻧ ﻪﻛ دﻮﺑ طﻮﺑﺮﻣ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﻤﺠﺣ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ي ﻻﺎﺑ ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ
)
لوﺪﺟ
3 .(
ولﻮﻧﺎﺘﻣﺶﻨﻜﻤﻫﺮﺑرد
ﺢﻄﺳﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ گﺮﺑ ﺢﻄﺳناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ
25
دﻮﺑﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗ نوﺪﺑرﺎﻤﻴﺗردلﻮﻧﺎﺘﻣﻲﻤﺠﺣﺪﺻرد ﺖﺷاد يراد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا حﻮﻄﺳ ﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﻪﻛ
.
ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ
ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﺰﻴﻧ ناﺰﻴﻣ
35
رﺎﻤﻴﺗ رد ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد
دﻮﺑﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗ
)
ﻞﻜﺷ
5 .(
نژوﺮﺘﻴﻧنﻮﻴﺳﻼﻴﻤﻴﺳآلﻮﻧﺎﺘﻣﺎﺑهﺪﺷرﺎﻤﻴﺗنﺎﻫﺎﻴﮔرد ﺶﻳاﺰﻓا ﻣ ﻲ ﻳ ﺪﺑﺎ (Abanda et al., 2006) .
ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ
گﺮﺑ داﺪﻌﺗ و هزاﺪﻧا ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻃ ﻪﺑ نژوﺮﺘﻴﻧ ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻣ ﻲ ﻳ ﺪﺑﺎ رﻮﻧ راﺪﻘﻣ ﺶﻳاﺰﻓاﺐﺒﺳ يدﺎﻳز دوﺪﺣ ﺎﺗ و
هﺪﺷبﺬﺟ ﻣ
ﻲ دﻮﺷ (Muchow, 1990) .
ﺮﺑﻪﻛ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻪﺟﻮﮔيور ﺖﻓﺮﮔترﻮﺻﺪﻨﻗرﺪﻨﻐﭼوﻲﮕﻧﺮﻓ
ﻧﻴ ﺰ دادنﺎﺸﻧ
زﺎﺘﻛودرتاﺮﺘﻴﻧﺖﻴﻟﺎﻌﻓﺶﻳاﺰﻓاﺚﻋﺎﺑلﻮﻧﺎﺘﻣﻲﺷﺎﭘلﻮﻠﺤﻣ ناﺰﻴﻣﻪﺑ
50
ﺖﺳاهﺪﺷﺪﺻرد (Ivanova etal., 2000)
.
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ ﻲﺷﺎﭘلﻮﻠﺤﻣ زا ﺲﭘ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﺶﻳاﺰﻓا
ار لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺎﺑ ﻣ
ﻲ ناﻮﺗ ﻪﺑ اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﻧﻴ تاﺮﺘ زﺎﺘﻛودر و
ﺳآ ﻴ ﻤ ﻴ ﺳﻼ ﻴ نﻮ ﻧﻴ نژوﺮﺘ اد ﺖﺒﺴﻧ د
)
Abanda et al.,
2006; Ivanova et al., 2000) .
فﺮﻃ زا دﻳ ﺮﮕ شراﺰﮔ
ﺪﻧدﺮﻛ لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ ﺚﻋﺎﺑ نﺎﻫﺎﻴﮔ گﺮﺑ يور ﺮﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ
نﻮﻳﺶﻳاﺰﻓاﻪﺑﻪﻛهﺪﺷزاﺮﺘﺳاﻞﻴﺘﻣﻦﻴﺘﻜﭘنژنﺪﺷلﺎﻌﻓ ردﻢﻴﺴﻠﻛ لﻮﻠﺳ
ﺎﻫ ي نﺪﺷ گرﺰﺑﺖﻳﺎﻬﻧ ردوگﺮﺑ گﺮﺑ
ﺎﻫ
ﺮﺠﻨﻣ ﻣ ﻲ دﻮﺷ (Ramirez et al., 2006) .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺎﻫ
ﻂﻳاﺮﺷردداد نﺎﺸﻧ ﻼﻗﺎﺑوﻲﮕﻧﺮﻓ دﻮﺨﻧ ،دﻮﺨﻧ نﺎﻫﺎﻴﮔرد ﻢﻬﻣيرﺎﮔزﺎﺳ شور ﻚﻳ گﺮﺑ ﺢﻄﺳﺶﻫﺎﻛ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ بآدﻮﺒﻤﻛمﺎﮕﻨﻫهﺎﻴﮔﻪﻛﺖﺳايرﺎﻜﻫارﻦﻴﻟوانﻮﭼ،ﺖﺳا ذﺎﺨﺗا ار نآ ﻣ
ﻲ ﺪﻨﻛ
.
ﺶﻨﺗ ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻦﻳا رد
ثدﺎﺣ ﻲﻜﺸﺧ ﻣ
ﻲ دﻮﺷ ﺢﻄﺳشﺮﺘﺴﮔو هﺎﻴﮔعﺎﻔﺗرا، گﺮﺑ
،ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ گﺮﺑ
ﺎﻫ ي ﺪﻳﺪﺟ ﺨﺿ ﻴ ﻢ ﺮﺗ ﺢﻄﺳ ﻲﻟو هدﻮﺑ
ﺪﻧراد يﺮﺘﻤﻛ گﺮﺑ (Parsa and Bagheri, 2008)
.
رد
ﺢﻄﺳ ﺶﻫﺎﻛ ﺚﻋﺎﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ رﺎﻤﻴﺗ ﺰﻴﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺪﺷﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗنوﺪﺑرﺎﻤﻴﺗﻪﺑﺖﺒﺴﻧگﺮﺑ
.
ﺢﻄﺳﺶﻳاﺰﻓا
ار لﻮﻧﺎﺘﻣﻲﺷﺎﭘلﻮﻠﺤﻣﺎﺑگﺮﺑ ﻣ
ﻲ ناﻮﺗ نﻮﻣرﻮﻫﺶﻳاﺰﻓاﻪﺑ
دادﺖﺒﺴﻧ ﺰﻴﻧ ﻦﻴﺴﻛا وﻦﻴﻨﻴﻛﻮﺘﻴﺳ
.
لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ لﻮﻧﺎﺘﻣ
گﺮﺑ ﮔﻴ نﺎﻫﺎ و هﺪﺷ اﻳ ﻦ ﺮﺘﻛﺎﺑ ي ﺎﻫ ﺎﺑ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ﺴﻛا ﻴ ﻦ و
ﺳ ﻴ ﻛﻮﺘ ﻴﻨ ﻴ ﻦ ﺚﻋﺎﺑ ﺮﺴﺗ ﻳ ﻊ رد ﺪﺷر ﺪﻧور ﮔﻴ
نﺎﻫﺎ ﻣ ﻲ دﻮﺷ (Ivanova et al., 2001)
.
ﻞﻜﺷ 1 . ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ لﻮﻧﺎﺘﻣ و ﺶﻨﺗ ﻲﻜﺸﺧ ﺮﺑ گﺮﺑﻚﺸﺧنزو
Fig. 1. Intraction effect of Methanol and drought stress on leaf dry weight
ﻞﻜﺷ 2 . ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ لﻮﻧﺎﺘﻣ و ﺶﻨﺗ ﻲﻜﺸﺧ ﺮﺑ گﺮﺑداﺪﻌﺗ
Fig. 2. Intraction effect of Methanol and drought stress on leaf number per pod
* ،ﻞﻜﺷودﺮﻫرد
ﻪﻨﻣادﺪﻨﭼنﻮﻣزآﻖﺑﺎﻄﻣﺪﻨﺷﺎﺑﻲﻣكﺮﺘﺸﻣفوﺮﺣيارادﻪﻛﻲﻳﺎﻫنﻮﺘﺳ
ﺪﻧراﺪﻧيرادﻲﻨﻌﻣفﻼﺘﺧاﻦﻜﻧاديا
)
لﺎﻤﺘﺣاﺢﻄﺳرد
5 ﺪﺻرد .(
* In both figures, the columns that have letters in common are not significantly different at P ≤ 0.05 according to duncan test.
ﻞﻜﺷ 3 . ماﺪﻧا ﻚﺸﺧ نزوﺮﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗو لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣﺮﺛا
ﻲﻳاﻮﻫ Fig. 3. Intraction effect of methanol and drought stress on shoot dry weight
ﻞﻜﺷ 4 . ﻞﺑﺎﻘﺘﻣﺮﺛا لﻮﻧﺎﺘﻣ و ﺶﻨﺗ ﻲﻜﺸﺧ گﺮﺑﺢﻄﺳﺮﺑ
Fig. 4. Intraction effect of Methanol and drought stress on leaf area
* ،ﻞﻜﺷودﺮﻫرد
ﺪﻨﺷﺎﺑﻲﻣكﺮﺘﺸﻣفوﺮﺣيارادﻪﻛﻲﻳﺎﻫنﻮﺘﺳ
ﻪﻨﻣادﺪﻨﭼنﻮﻣزآﻖﺑﺎﻄﻣ
ﺪﻧراﺪﻧيرادﻲﻨﻌﻣفﻼﺘﺧاﻦﻜﻧاديا
)
لﺎﻤﺘﺣاﺢﻄﺳرد
5 ﺪﺻرد .(
يﺮﻴﮔﻪﺠﻴﺘﻧ
ﻲﺷﺎﭘ لﻮﻠﺤﻣ ﺢﻄﺳ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد
25
يﺮﺗﺮﺑحﻮﻄﺳﺮﻳﺎﺳ ﺮﺑتﺎﻔﺻﺮﺜﻛاردلﻮﻧﺎﺘﻣﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد داد نﺎﺸﻧ
.
،ﻲﻋارزﺖﻴﻓﺮﻇﺪﺣزاكﺎﺧردبآناﺰﻴﻣﺶﻫﺎﻛ
ﺖﺷاﺬﮔ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ تﺎﻔﺻ ﻪﻴﻠﻛ ﺮﺑ يراد ﻲﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﻛ
.
يﺮﺒﮔ هزاﺪﻧا درﻮﻣ تﺎﻔﺻ ﺮﺜﻛا رد لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻲﺷﺎﭘ لﻮﻠﺤﻣ ﺶﻫﺎﻛﻦﻳاﺖﺴﻧاﻮﺗ
دﻮﺑهﺪﺷدﺎﺠﻳابآدﻮﺒﻤﻛﻞﻴﻟدﻪﺑﻪﻛار
ﺪﻨﻛ ناﺮﺒﺟ يدوﺪﺣ ﺎﺗ
.
ﺢﻄﺳ
35
ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻤﺠﺣ ﺪﺻرد
فﺮﺼﻣ اﺬﻟ ،ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑدرﻮﻣ تﺎﻔﺻرد يرادﻲﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻴﺻﻮﺗنآزاﺮﺗﻻﺎﺑوﺢﻄﺳﻦﻳاردهدﺎﻣﻦﻳا ﻤﻧ
ﻲ دﻮﺷ
.
ﻞﻛرد
ﻣ ﻲ ناﻮﺗ هﺎﻴﮔ ياﺮﺑﻲﺸﻨﺗ ﺪﺿهدﺎﻣﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار لﻮﻧﺎﺘﻣ
داددﺎﻬﻨﺸﻴﭘدﻮﺨﻧ
.
.
ﻊﺑﺎﻨﻣ
Abanda,D., Musch, M., Tschiersch, J., Schawb. M., 2006. Molecular interaction between Methylobacterium extorquens and seedling : growth promotion, methanol consumption. And localization of the methanol emission site. J. Exp. Bot. 57(15), 4025-4032.
Bagheri, A., Nezami, A., Ganjeali, A., Parsa, M., 1997. Agronomy and breeding chickpea. Jahad University of Mashhad Publications. [In Persian].
Benson, A.A., Nonomura, A.M., 1994. The path of carbon in photosynthesis: methanol inhibition of glycolic acid accumulation. Photosynth. Res. 34, 196.
Blum, A., 1983. Crop response to drought and the interpretation adaptation. Plant Growth Reg. 20, 135-148.
Boyer, J.S., Armand, P.A., Sharp, R.E., 1987. Light stress and leaf water relations. In: Kyle, D.J., Osmoud, C.B., Arntzen, C.J. (Eds), Photoinhibition, Elsevier Science Publishers B.V., Amsterdam. pp: 111-122.
Doss, B.D., Pearson, R., Wand Howard, T.R., 1974. Effect of soil water stress at various growth stages on soybean yield. Agron. J. 66, 297-299.
Downie, A., Miyazaki, S., Bohnert, H., John, P., Coleman, J., Parry, M., Haslam, R., 2004. Expression profiling of the response of Arabidopsis thaliana to methanol stimulation. Phytochem. 65, 2305-2316.
Ehyaei, H.R., Parsa, M., Kafi, M., Nasiri Mahalati, M., 2010. Effect of foliar application of methanol and irrigation regimes on yield and yield components of chickpea cultivars. Iranian J. Pulses Res. 1, 37-48. [In Persian with English Summary].
Fischer, R.A., 2001. Selection traits for improving yield potential. In: Reynolds, M.P., Ortiz- Monasterio J.I., McNab, A., (Eds.). Application of Physiology in Wheat Breeding. D.F. CIMMYT. Mexico p. 148-159.
Gamze, O.K.U., Mehmet Demir, K.A.Y.A., Mehmet, A.T.A.K., 2005. Effects of salt and drought stresses on germination and seedling growth of pea (Pisum sativum L.), Turk. J. Agric. For. 29, 237-242.
Ganjeali, A., Kafi, M. Bagheri, A., Shahriyari, F., 2004. Allometric relationship between root and shoot characteristics of chickpeas seedling (Cicer arietinum L.). Iranian J. Field Crops Res.18, 67-80. [In Persian with English Summary].
Gout, E., Aubert, S., Bligny, R., Rebeille, F., Nonomura, A. R., Benson, A., Douce, R., 2000. Metabolism of methanol in plant cells. Carbon-13 nuclear magnetic resonance studies. Plant Physiol. 123, 287-296.
Hanson, A.D., Roje, S., 2001. One carbon metabolism in higher plants. Annu. Rev. Plant Physiol. Plant Mol. Biol. 52, 119-138.
Heins, R., 1980. Inhibition of ethylene synthesis and senescence in carnation by ethanol. J. Am. Soc. Hort. Sci. 105 (1), 141-144.
Holland, M.A., 1997. Occams razor applied to hormonology. Are cytokinins produced by plants? Plant Physiol. 115, 865-868.
Ivanova, E.G., Dornina, N.V., Trotsenko, Y.A., 2001. Aerobic methylobacteria are capable of synthesizing auxins. Microbiol .70, 392-397.
Jalota, S.K., Anil, S., Harman, W. L., 2006. Assessing the response of chickpea (Cicer arietinum
L.) yield to irrigation water on two soils in Punjab (India): A simulation analysis using the CROPMAN model. Agric. Water Manage. 79, 312-320.
Leport, L., Turner, N.C., Davies, S.L., Siddique, K.H.M., 2006. Variation in pod production and abortion among chickpea cultivars under terminal drought. Europ. J. Agron. 24, 236-246.
Li, Y., Gupta, J., Siyumbano, A.K., 1995. Effect of methanol on soybean photosynthesis and chlorophyll. J. Plant Nutr. 18, 1875-1880.
Madhaiyan, M., Poonguzhali, S., Sundaram, S.P., Sa, T.A., 2006. New insight into foliar applied methanol influencing phylloplane methylotrophic dynamics and growth promotion of cotton
(Gossypium hirsutum L.). Environ. Exp. Bot. 57: 168-176.
Makhdum, I.M., Nawaz, A. Shabab, M., Ahmad, F., Illahi, F., 2002. Physiological response of cotton to methanol foliar application. Journal of Research (Science), Bahauddin Zakariya University, Multan, Pakistan. 13, 37-43.
Malhotra, R.S., Saxena, M.C., 2002. Strategies for overcoming drought stress in chickpea. ICARDA. 17, 20-23.
Mauney, J.R., Gerik, T.J., 1994. Evaluating methanol usage in Cotton. Proc. Beltwide Cotton Conf., National Cotton Council of America Memphis, TN, USA. p: 39-40.
Mirakhori, M., Paknejad, F., Moradi, F., Nazeri, P., Nasri, M., 2010. Effects of foliar application of methanol on (Glycine max L.). J. Agroecol. 2, 236-244. [In Persian with English Summary].
Muchow, R. C., Sinclair, T., Rennetl, I. M. 1990. Temperature and solar radiation effects on potential maize yield across locations. Agron. J. 82, 238-343.
Nadali, I., Paknejad, F., Moradi, F., Vazan, S., 2010. Effect of methanol on yield and some quality characteristics of Sugar Beet (Beta vulgaris L.) cv. Rasoul in Drought and Non-Drought Stress Conditions. J. Seed Plant Improv. 26, 95-108. [In Persian with English Summary].
Nemecek-Marshall, M., MacDonald, R. C., Franzen, J. J., Wojciechowski, C. L., Fall, R., 1995. Methanol emission from leaves: enzymatic detection of gas-phase methanol and relation of methanol fluxes to stomatal conductance and leaf development. Plant Physiol. 108, 1359-1368.
Nonomura, A. M., Benson, A. A., 1992. The path of carbon in photosynthesis: Improved crop yields with methanol. Proc. National Acad. Sci., USA. 89, 9794-9798.
Richner, W., Soidati, A., Stamp, P., 1996. Shoot to root relation in field grown maize seedlings. Agron. J. 88, 56-61.
Rowe, R. N., Farr, D. J., Richards, B. A. J., 1994. Effects of foliar and root applications of
methanol or ethanol on the growth of tomato plants (Lycopersicon esculentum.L). New
Zealand J. Crop Horti. Sci. 22, 335-337.
Saxena, N.P., Singh, O., Sethi, S.C., Krishnamurthy, L., Singh, S.D., Johansen, C., 2005. Genetic enhancement of drought tolerance in chickpea (short note). (WWW. ICRISAT.org).
Sheldrake, A. R., Saxena, N. D., 1979. The growth and development of chickpea under progressive moisture stress. In: Mussell, H.W., Staples, R.C. (Eds), Stress Physiology in Crop Plants. pp. 12-74.
Van, I., Heitholt, M.W., Wells, J.J., Oosterhuis, D.M., 1995. Foliar methanol applications to cotton in the Southeastern United States, leaf physiology, growth and yield components. Agron. J. 87, 1157-1160.
Vyshkayy, M., Noormohammadi, Gh., Majidi, A., Rabii, B., 2008. Effect of methanol on the growth function peanuts. Iranian J. Agric. Sci., Special Issue, 1, 102-87. [In Persian with English Summary].
