ارزیابی مقاومت به خشکی انتهای فصل در ارقام گندم با استفاده از عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص‌های کمی مقاومت به خشکی

(1)

ﻮﮕﺨﺳﺎﭘهﺪﻧرﺎﮕﻧ : مﺎﻣاﻲﻴﺤﻳ . سردآ : زاﺮﻴﺷ -زاﺮﻴﺷهﺎﮕﺸﻧاد -يزروﺎﺸﻛهﺪﻜﺸﻧاد . ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟاﺖﺴﭘ : yaemam@shirazu.ac.ir ﻪﻠﺠﻣ ﺶﻨﺗ ﺎﻫ ي ﺤﻣ ﻲﻄﻴ مﻮﻠﻋرد ﻲﻋارز ﺪﻠﺟ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ، لوا ، ﻪﻤﻴﻧ لوا 91 32 -19

،دﺮﻜﻠﻤﻋ

زا

هدﺎﻔﺘﺳا

ﺎﺑ

مﺪﻨﮔ

مﺎﻗرا

رد

ﻞﺼﻓ

يﺎﻬﺘﻧا

ﻲﻜﺸﺧ

ﻪﺑ

ﺖﻣوﺎﻘﻣ

ﻲﺑﺎﻳزرا

و

دﺮﻜﻠﻤﻋ

ياﺰﺟا

ﺺﺧﺎﺷ

ﺎﻫ

ي

ﻪﺑ

ﺖﻣوﺎﻘﻣ

ﻲﻤﻛ

ﻲﻜﺸﺧ

يرﻮﻣﺪﻴﻌﺳ 1 ، مﺎﻣاﻲﻴﺤﻳ 2 *

ﻲﻧﺎﺠﺷرﻮﺳهدازﻢﻳﺮﻛﻪﻟاﺖﻳاﺪﻫ،

1 1 . يﻮﺠﺸﻧاد ﺪﺷراﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ يزروﺎﺸﻛهﺪﻜﺸﻧاد،

، هﺎﮕﺸﻧاد زاﺮﻴﺷ ؛ 2 . دﺎﺘﺳا يزروﺎﺸﻛهﺪﻜﺸﻧاد هﺎﮕﺸﻧاد، زاﺮﻴﺷ رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ : 27 / 2 / 91

شﺮﻳﺬﭘﺦﻳرﺎﺗ؛

: 11 / 9 / 91 ﻜﭼ ﻴ هﺪ

ﻪﻋرﺰﻣﺶﻫوﮋﭘﻚﻳرد ﻪﻟﺎﺳوديا

) 90 -89 و 89 -88 ( ﻲﺳ، ﻪﺴﻳﺎﻘﻣدرﻮﻣﺶﻨﺗنوﺪﺑوﻞﺼﻓﺮﺧآﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﻂﻴﺤﻣودردمﺪﻨﮔﻢﻗر

راﺮﻗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ

.

ترﻮﺻﻪﺑزاﺮﻴﺷهﺎﮕﺸﻧاديزروﺎﺸﻛهﺪﻜﺸﻧادﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗهﺎﮕﺘﺴﻳاردلﺎﺳودﺮﻫردﺶﻳﺎﻣزآ تﺮﻛ

ﺎﻫ ي

ﺐـﻟﺎﻗردهﺪﺷدﺮﺧ

ﻪﻳﺎﭘحﺮﻃ كﻮﻠﺑ ﺎﻫ ي ﺪﺷمﺎﺠﻧاراﺮﻜﺗرﺎﻬﭼردوﻲﻓدﺎﺼﺗﻞﻣﺎﻛ

.

ردﻲﻜﺸﺧرﺎﻤﻴﺗ تﺮﻛ

ﺎﻫ ي ﻲﻠﺻا

) ﻪـﻠﺣﺮﻣرديرﺎﻴﺑآﻊﻄﻗوﺶﻨﺗنوﺪﺑ

ﻲﻫﺪﻠﮔ ( و ﻢﻗر ﺎﻫ ي ردمﺪﻨﮔ تﺮﻛ ﺎﻫ ي ﺪﻧﺪﺷهدادراﺮﻘﻴﻋﺮﻓ

.

ﻲﺳرﺮﺑﻦﻳارد ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ هﺮﻬﺑ رو ي ) MP ( ﺶﻨـﺗﻪﺑﺖﻴﺳﺎﺴﺣ،

(SSI)

ﻨﺗﻪﺑﻞﻤﺤﺗ، ﺶ

)

STI

(

ﻲﺳﺪﻨﻫﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ، هﺮﻬﺑ رو ي ) GMP (

ـﻤﺤﺗﺺﺧﺎﺷ، ﻞ

)

TOL

( دﺮـﻜﻠﻤﻋيراﺪـﻳﺎﭘو

(YSI)

سﺎـﺳاﺮـﺑ

ﻠﻤﻋ ﻧﺪﺷﻪﺒﺳﺎﺤﻣﺶﻨﺗنوﺪﺑوﺶﻨﺗﻂﻳاﺮﺷردمﺎﻗراﻪﻧاددﺮﻜ ﺪ

.

ﻢﻗرﻪﻛدادنﺎﺸﻧﻲﻫﺪﻠﮔﻪﻠﺣﺮﻣرديرﺎﻴﺑآﻊﻄﻗرﺎﻤﻴﺗزاﻞﺻﺎﺣﺞﻳﺎﺘﻧ

ﺑﺮﻳﻮﻛ ﺎ

48 / 390

ﺖﺷادارﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣردمﺮﮔ ،

ﻢـﻗرزاﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑلﻮﻤﻌﻣيرﺎﻴﺑآرﺎﻤﻴﺗردﻪﻛﻲﻟﺎﺣرد

يدوﺮﻴﺷ ) 83 / 873 ردمﺮﮔ ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ ( ﺪﻣآﺖﺳﺪﺑ . ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣﻪﺴﻳﺎﻘﻣ هداد ﺎﻫ سﺪﻗﻢﻗرﻪﻛدادنﺎﺸﻧلﻮﻤﻌﻣيرﺎﻴﺑآﻂﻳاﺮﺷﺖﺤﺗ

) 7 / 57

ﻪﻠﺒﻨﺳردﻪﻧاد

( ﻗرو ﻢ سوراوﺎﻳ ) 72 / 20

(

ﺪﻨﺘـﺷادارﻪﻠﺒﻨـﺳردﻪـﻧادداﺪﻌﺗﻦﻳﺮﺘﻤﻛوﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﺐﻴﺗﺮﺗﻪﺑ

. وﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ

ﻴﻧﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﻂﻳاﺮﺷردﻪﻠﺒﻨﺳردﻪﻧادداﺪﻌﺗﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﻦﻳرزمﺎﻗرازاﺰ

) 4 / 39

( ﺎﺗﻼﭘارﻮﺳو ) 9 / 9

(

ﺖﺳﺪﺑ

ﻣآ ﺪ

.

ﻲﻨﻌﻣﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗولﻮﻤﻌﻣيرﺎﻴﺑآﺖﻟﺎﺣودردﻪﻧادراﺰﻫنزوظﺎﺤﻟزامﺎﻗراﻦﻴﺑتوﺎﻔﺗﺮﺿﺎﺣﺶﻫوﮋﭘرد دﻮﺑراد

. نﺎﺘـﺴﻴﺳﻢﻗر

ﻪﻧادراﺰﻫنزوراﺪﻘﻣﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ

) 45

مﺮﮔ

(

ﻗروﺶﻨﺗنوﺪﺑﻂﻳاﺮﺷﺖﺤﺗار ﻢ

ﻪﻧادراﺰﻫنزوﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﺪﻴﻣا

) 35

مﺮـﮔ

( ﻂﻳاﺮـﺷﺖـﺤﺗار

ﺪﻧدادصﺎﺼﺘﺧادﻮﺧﻪﺑﻲﻫﺪﻠﮔزاﺪﻌﺑﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗ

.

ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻢﻗر

ﺎﻫ ي نﺎﺸﻧﻪﻌﻟﺎﻄﻣدرﻮﻣ ﻪﻛداد

ﺶﻨﺗنوﺪﺑوﺶﻨﺗﻂﻳاﺮﺷرد

زاﺐﻴﺗﺮﺗﻪﺑﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﻲﻜﺸﺧ ﻢﻗر

ﺎﻫ ﻳ ﻮﻜ ﻳﺮ ﺪﻣآﺖﺳﺪﺑنﺎﺸﺧردو

.

ﻂﻳاﺮﺷودﺮﻫردﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﺘﺑﻮﻃر ﻲ طﻮـﺑﺮﻣ ﻢﻗرﻪﺑ وﻳ ﺮﻳ كﺎﻨ دﻮﺑ . سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﻟﺎﺳودﺶﻳﺎﻣزآﻦﻳاﺞﻳﺎﺘﻧ ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي ﻤﻛ ﻲ GMP, STI و MP

ﺎﺑﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﻦﺘﺷادﻞﻴﻟدﻪﺑ

ﻲﻜﺸﺧﻪﺑﻞﻤﺤﺗﻲﺑﺎﻳزرارد،ﻂﻳاﺮﺷودﺮﻫردﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺮﺗ ﻳﻨ ﺺﺧﺎﺸ ﺎﻫ ﺪﻧدﻮﺑ . و هژا ﺎﻫ ي يﺪﻴﻠﻛ :

ﻲﺳﺪﻨﻫﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ،ﺶﻨﺗﻪﺑﺖﻴﺳﺎﺴﺣ هﺮﻬﺑ

رو ي ﺶﻨﺗﻪﺑﻞﻤﺤﺗ، ، ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ هﺮﻬﺑ رو ي ﻪﻣﺪﻘﻣ اﻳ ناﺮ ﺎﺑ ﻣﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ تﻻوﺰﻧ ﻧﺎﻤﺳآ ﻲ 240 ﻣﻴ ﻠ ﻲ ﺮﺘﻣ لﺎﺳ رد ﺮﺑ ﻖﺒﻃ ﺮﻌﺗ ﻳ ﻒ ﺰﺟ هژﺮﺒﻣآ و ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻚﺸﺧ و ﻧﻴ ﻪﻤ ﻚﺸﺧ ﻪﺑ بﺎﺴﺣ ﻣ ﻲ آﻳ ﺪ .(Kardavani, 1999) ﺶﺨﺑ زﻳ دﺎ ي زا ﺿارا ﻲ زﻳ ﺮ ﺖﺸﻛ ردمﺪﻨﮔ اﻳ ناﺮ ﻖﻃﺎﻨﻣرد، ﻚﺸﺧ ﻳﺎ ﻧﻴ ﻪﻤ -ﻚﺸﺧ ردﻪﻟﺎﺳ ﺮﻫو ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ ﺶﻨﺗ زوﺮﺑ ﻜﺸﺧ ﻲ ، دﺮﻜﻠﻤﻋ مﺪﻨﮔ ﺶﻫﺎﻛ ﮕﻤﺸﭼ ﻴﺮ ي ﻣ ﻲ ﻳ ﺪﺑﺎ . ﻖﺒﻃ ﺮﺑ ﻮﮕﻟا ي ﻠﺼﻓ ﻲ ﮔﺪﻧرﺎﺑ ﻲ ﺪﻣ ﻳ ﻪﻧاﺮﺘ ا ي ﻪﻛ ﻞﻣﺎﺷ ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي ﻖﻃﺎﻨﻣ زا اﻳ ناﺮ ) و ﻪﺑ ﻳ هﮋ ﻲﺑﻮﻨﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ ( ﻧﻴ ﺰ ﻣ ﻲ دﻮﺷ ، ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ ﮔﺪﻧرﺎﺑ ﻲ قﺎﻔﺗانﺎﺘﺴﻣزرد ﻣ ﻲ ﺪﺘﻓا تﻻﻮﺼﺤﻣو ﻋارز ﻲ ﺎﭘ ﻴﻳ هﺰ

نﺎﻣز زا ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻫﺪﻠﮔ ﻲ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺎﺗ ﺳر ﻴ ﮔﺪ ﻲ ﻓﻴ ﺰﻳ ژﻮﻟﻮ ﻳ ﻚ ﺎﺑ ﻜﺸﺧ ﻲ ﻪﺟاﻮﻣ ﻣﻴ ﻧﻮﺸ ﺪ . ا

ﻪﺑ نﺎﻬﺟ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ ز

ﺶﻳاﺰﻓالﺎﺣ ردﻲﻧوﺰﻓا زورﻞﻜﺷ

ﺖﺳا ،

ﺶﻴﭘ ﻪﻛ يرﻮﻃﻪﺑ

ﻲﻨﻴﺑ ﻣ ﻲ ﺷ دﻮ

لﺎﺳﺎﺗنﺎﻬﺟﺖﻴﻌﻤﺟﻪﻛ

2050 ﻪﺑ 9 درﺎﻴﻠﻴﻣ ﺪﺳﺮﺑﺮﻔﻧ (FAO, 2006) . ﺮﺘﺸﻴﺑ لﺪﻣ ﺎﻫ ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ هدﺮﻛ ﺪﻧا

و ﻚﺸﺧ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد هﮋﻳو ﻪﺑ ﻲﻳاﺬﻏ ﻊﺑﺎﻨﻣ يﺪﺟ دﻮﺒﻤﻛ ﻪﻛ

ﺪﺷﺪﻫاﻮﺧﺪﻳﺪﺸﺗﻚﺸﺧﻪﻤﻴﻧ

(2)

20 ﺶﻨﺗ ﺎﻫ ﻲﻋارزمﻮﻠﻋردﻲﻄﻴﺤﻣي ﺪﻠﺟ،

5 ﻪﻤﻴﻧ، لوا 91

ﺪﺷر خﺮﻧيﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑناﺮﻳا 2

لﺎﺳ رد،ﺪﺻرد

1400 زا 120

دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ زوﺎﺠﺗ ﺮﻔﻧ نﻮﻴﻠﻴﻣ

) Emam, 2011

(

؛

ﻦﻳا رد

ﺖﻬﺟ يﺪﺟ ﻞﻜﺸﻣ ﺎﺑ ترﻮﺻ

ﻣﺄﺗ ﻴ ﻦ

ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ

دﻮﺑﻢﻴﻫاﻮﺧوﺮﺑوررﻮﻛﺬﻣ .

نﺎﻫﺎﻴﮔﺦﺳﺎﭘﻢﻬﻓوكردﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

ﻪﺑ ﺶﻨﺗ ﺎﻫ ي

ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻳﺎﺳﺎﻳ وﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗ هﮋﻳو ﻪﺑﻒﻠﺘﺨﻣ

ﺤﻣ ،دﺮﻜﻠﻤﻋ هﺪﻨﻨﻛدوﺪ ًﻼﻣﺎﻛ ﺖﺳايروﺮﺿ . ﺶﺨﺑ ﻤﻬﻣ ﻲ زا ﻪﻌﺳﻮﺗ زروﺎﺸﻛ ي و اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ نﻮﻫﺮﻣ ﺖﺸﻛ مﺎﻗرا

رد هﺪﺷ حﻼﺻا لﻮﺼﺤﻣﺮﭘ

ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي تﻻﻮﺼﺤﻣ زا ﻋارز ﻲ و ﻏﺎﺑ ﻲ

ﺖﺳا مﺪﻨﮔ ﻪﻠﻤﺟ زا

ﻪﻛ رﺎﺘﺧﺎﺳ ًﺎﺒﻟﺎﻏ ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺪﻧراد ) Van de Wouw et al., 2010

.( ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ زﻳ دﺎ ي ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﻛ سﺎﺴﺣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ ﻮﻤﻧﻞﺣاﺮﻣ

ﺶﻨﺗﻪﺑمﺪﻨﮔ

ﻜﺸﺧ ﻲ ﻞﺣاﺮﻣ، ازﻳ ﺸ ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ ) Johnston

and Fowler, 1992; Mostafa et al.,1996

( . رد ﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻛ ﻲ لﺎﻤﻋا ﺶﻨﺗ ﺎﻫ ي ﻜﺸﺧ ﻲ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻮﮕﻟا ي ﮔﺪﻧرﺎﺑ ﻲ ﺪﻣ ﻳ ﻪﻧاﺮﺘ ا ي ،دﻮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﺶﻨﺗﺖﺤﺗمﺎﻗرا ﻪﻧاد 37 ﺎﺗ 86 ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺻرد ﻳ ﺖﻓﺎ ) Fischer and Maurer,

1978

( .

كﺪﻧا ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ ناﺰﻴﻣ ﻚﺸﺧ ﻪﻤﻴﻧ و ﻚﺸﺧ ﻖﻃﺎﻨﻣرد

) ًﻻﻮﻤﻌﻣ زاﺮﺘﻤﻛ 300 ﻣﻴ ﻠ ﻲ ﺮﺘﻣ ( لﺎﺳﻪﺑﻲﻟﺎﺳزانآﻊﻳزﻮﺗو

و ناﺰﻴﻣ ﻲﻨﻴﺑ ﺶﻴﭘ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ و هدﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﺮﮕﻳد

ﺖﺳاﻞﻜﺸﻣرﺎﻴﺴﺑنآ ﻊﻳزﻮﺗ

.

رددﺮﻜﻠﻤﻋﻲﻄﻳاﺮﺷﻦﻴﻨﭼ رد

لﺎﺳ ﺎﻫ ي

ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ و دراد يدﺎﻳز تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ ﻲﻟاﻮﺘﻣ

ﻼﺻا

ﻪﺑ يروﺮﺿ ﻚﺸﺧ ﻪﻤﻴﻧ و ﻚﺸﺧﻖﻃﺎﻨﻣ ياﺮﺑمﺎﻗرا ح

ﺮﻈﻧ ﻣ ﻲ ﺪﺳر .

مﺪﻨﮔ حﻼﺻا ﺪﻨﭼ ﺮﻫ

سﺎﺳا ﺮﺑ

ﻪﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ

ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ ﺰﻴﻣآﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ناﺪﻨﭼﻲﻳﺎﻬﻨﺗ

)

Farsharadfar

et al.,1995; Boyer, 1996; Moustafa et al., 1996; Golestani Araghi and Assad, 1998

.(

دوﺪﺣ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد

32

زا ﺪﺻرد

99

ﺶﻨﺗ ﺎﺑ ﻲﻋﻮﻧ ﻪﺑ مﺪﻨﮔ ﺖﺸﻛ ﺮﻳز ﺢﻄﺳ رﺎﺘﻜﻫ نﻮﻴﻠﻴﻣ

ﺖﺳاﻪﺟاﻮﻣ ﻲﻜﺸﺧ

.

رد نﺎﻬﺟ ردمﺪﻨﮔ ﺪﻴﻟﻮﺗﻖﻃﺎﻨﻣﺐﻠﻏا

ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﺟاﻮﻣ بآ دﻮﺒﻤﻛ ﺎﺑ ﺪﺷر ﻞﺼﻓ زا ﻲﺸﺨﺑ

. ﻦﻳا ﺮﺛا

ﺖﻴﺳﺎﺴﺣﻪﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋوﻪﻧادﻮﻤﻧﺮﺑﺖﺑﻮﻃردﻮﺒﻤﻛ

ﻪﻠﺣﺮﻣ ا ي

درادﻲﮕﺘﺴﺑ درادراﺮﻗنآردهﺎﻴﮔﻪﻛﻮﻤﻧﺪﺷر زا )

Cesar

et al., 2003

( . ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي

ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ

ردارمﺪﻨﮔ اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ شراﺰﮔ هدﺮﻛ ﺪﻧا ) Emam

et al., 2007

.(

ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ

ﺮﺧآ ﻲﻜﺸﺧ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز

ﺪﻳﺪﻬﺗار لﻮﺼﺤﻣﺪﻴﻟﻮﺗﺪﺷر هرود

ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ ومﺎﻗرا ﺶﻨﻳﺰﮔ ،

ﻻﻳ ﻦ ﺎﻫ ي

ﺖﺑﻮﻃر ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻛ دﺎﻳز ﺪﺷر ترﺪﻗ ﺎﺑ

ﻪﻠﺣﺮﻣ زا ،ﺖﺳا دﻮﺟﻮﻣ كﺎﺧ رد يﺮﺘﺸﻴﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ

،ﺪﻧﻮﺷ ﻲﺸﻳازﻪﻠﺣﺮﻣ دراو ﻲﺸﻳور

ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓاﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ

ﻮﺷ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ

د . ا ﺎﻳ مﺎﻗرا ﻦﻳ ﻻﻳ

ﻦ ﺎﻫ

رد هﺪﺷ هﺮﻴﺧذ ﺖﺑﻮﻃر زا هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺻﺮﻓ

ﻗو زا ﻞﺒﻗ كﺎﺧ

ﺖﺷاد ﺪﻨﻫاﻮﺧ ار هرود ﺮﺧآ ﻲﻜﺸﺧ عﻮ

) Slafer and Araus, 1998 ( . ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ ﺘﻔﺻ ﻲ ﻤﻛ ﻲ

هزاﺪﻧا شوروﺖﺳا

ﮔﻴ ﺮ ي ﻘﺘﺴﻣ ﻴ ﻤ ﻲ اﺮﺑ ي دراﺪﻧدﻮﺟو نآ . اﻳ ﻦ ﺚﻋﺎﺑﺮﻣا ﻞﻜﺸﻣ نﺪﺷ ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳ ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺎﻫ ي ﻪﺑ موﺎﻘﻣ ﻜﺸﺧ ﻲ ﻣ ﻲ دﻮﺷ ) Takeda

and Matsuoka, 2008

( .

ﻦﻴﻠﺒﻣﺎﻫ و ﻞﻴﺳار

)

Rossielle

and Hamblin, 1991

( ﻞﻤﺤﺗ ﺺﺧﺎﺷ 1 (TOL) و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺺﺧﺎﺷ هﺮﻬﺑ رو ي 2 (MP) دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ار هدﺮﻛ ﺪﻧا . يﻻﺎﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ TOL نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد ي ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺎﻫ

ﺖﺳاﺶﻨﺗ ﻪﺑ

. ﺺﺧﺎﺷ MP

ﻂﺳﻮﺘﻣترﻮﺻﻪﺑ ﺰﻴﻧ

نوﺪﺑ و ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ ردﭗﻴﺗﻮﻧژ ﻚﻳ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺮﺒﺟ ﻊﻤﺟ

ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺶﻨﺗ ﻣ ﻲ دﻮﺷ . زﺪﻧﺎﻧﺮﻓ ) Fernandez, 1992 (

ﺶﻨﺗ ﻞﻤﺤﺗ ﺺﺧﺎﺷ

3

(STI)

ياﺮﺑ يرﺎﻴﻌﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار

دﺮﻛ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ هﺪﻨﻨﻛ ﻞﻤﺤﺗ مﺎﻗرا ﺶﻨﻳﺰﮔ

.

ﺶﻨﺗﻪﺑ دﺎﻳز ﻞﻤﺤﺗهﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳايﻻﺎﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ

هﻮﻘﻟﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و زﻳ

دﺎ ﺖﺳا .

ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ يﺮﮕﻳد ﺺﺧﺎﺷ

يو

ﻲﺳﺪﻨﻫ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺪﺷ ﻪﺋارا

هﺮﻬﺑ رو ي 4 (GMP) ﺖﺳا . ﻦﻳا

ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺺﺧﺎﺷ

ﺎﺑ MP ﻚﻴﻜﻔﺗ رد ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺎﻫ ترﺪﻗ زا

ﺖﺳارادرﻮﺧﺮﺑيﺮﺗﻻﺎﺑ .

زاﺮﮕﻳدﻲﻜﻳ ﺺﺧﺎﺷ

ﺎﻫ ي

ﻪﺑﺖﻴﺳﺎﺴﺣﺺﺧﺎﺷ،بﺎﺨﺘﻧا

ﺶﻨﺗ 5 (SSI) ﺖﺳا ) Fischer and Maurer, 1978 (

. ﻦﻳا

ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ

ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺎﻫ ﻲﻳ ﺎﺑ SSI زا ﺮﺘﻤﻛ

ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﺪﺣاو

موﺎﻘﻣ ﺮﺗ ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﺺﺧﺎﺷ ﺎﭘﻳ راﺪ ي دﺮﻜﻠﻤﻋ 6 (YSI) ، دﺮﻜﻠﻤﻋ رد اﺮﺷ ﻳ ﻂ رد ﺶﻨﺗ ﻳ ﻚ ار ﻢﻗر ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو دﺮﻜﻠﻤﻋ

رد ﻢﻗر نآ

اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﻏﻴ ﺮ ﺶﻨﺗ زرا ﻳﺑﺎ ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ . اﻳ ﻦ ﺺﺧﺎﺷ ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﺺﺧﺎﺷ ﺒﺳﺎﻨﻣ ﻲ اﺮﺑ ي ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳ ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺎﻫ ي ﻪﺑ موﺎﻘﻣ ﻜﺸﺧ ﻲ ،ﺪﺷﺎﺑ اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ رﺎﻈﺘﻧا ﻣ ﻲ دور ﻪﻛ ﻣﺎﻗرا ﻲ ﺎﺑ YSI ود ﺮﻫ ردﺮﺗﻻﺎﺑ اﺮﺷ ﻳ ﻂ دﺮﻜﻠﻤﻋ زﻳ ﺮﺗدﺎ ي ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ) Bouslama and Schapaugh,

1984 ( . ﺺﺧﺎﺷ ﺳﺎﺴﺣ ﻴ ﺖ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ 7 (SSI) ﺮﺘﺸﻴﺑ اﺮﺑ ي فﺬﺣ ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺎﻫ ي

راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳادرﻮﻣ سﺎﺴﺣ

ﻣ ﻲ ﮔﻴ دﺮ ﺮﺑو 1. Tolerance 2. Mean Productivity 3.

Stress Tolerance Index

4.

Geometric Mean Productivity

5.

Stress Susceptibility index

6. _{Yield Stability index} 7.

(3)

نارﺎﻜﻤﻫويرﻮﻣ

: مﺎﻗراردﻞﺼﻓيﺎﻬﺘﻧاﻲﻜﺸﺧﻪﺑﺖﻣوﺎﻘﻣﻲﺑﺎﻳزرا مﺪﻨﮔ

... 21

ﺮﻫنآ سﺎﺳا

ﺗﻮﻧژ ﻴﭙ ﻲ ﻪﻛ دﺎﻘﻣ ﻳﺮ زﻳ ﺮﺗدﺎ ي زا اﻳ ﻦ

ارﺺﺧﺎﺷ

ﺶﻨﺗ ﺮﺑاﺮﺑ ردﺪﻫد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧﻪﺑ

سﺎﺴﺣ ﺮﺗ

دﻮﺑﺪﻫاﻮﺧ

)

Fischer and Maurer, 1978

( .

ﻦﻳا مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ

ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻜﺸﺧ ﻪﺑ موﺎﻘﻣ مﺪﻨﮔ مﺎﻗرا ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺶﻫوﮋﭘ

ﻲﺳرﺮﺑ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ﺎﻫ ي

دﺮﻜﻠﻤﻋياﺰﺟا،دﺮﻜﻠﻤﻋنﺎﻴﻣدﻮﺟﻮﻣ

و ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي

ﻲﻜﺸﺧﻪﺑﺖﻣوﺎﻘﻣﻲﻤﻛ

ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ .

وداﻮﻣ شور ﺎﻫ

ﻪﻋرﺰﻣﺶﻫوﮋﭘﻦﻳا

رديا

لﺎﺳ ﺎﻫ ي ﻲﻋارز 89 -1388 و 90

-1389

هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻋرﺰﻣ رد

ردﻊﻗاو هﺎﮕﺟﺎﺑﻪﻘﻄﻨﻣردزاﺮﻴﺷ 16

ﻲﺑﺮﻏلﺎﻤﺷيﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ

ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ لﻮﻃ ﺎﺑ زاﺮﻴﺷ

52

و ﻪﺟرد

53

ضﺮﻋ و ﻪﻘﻴﻗد

ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ 29

و ﻪﺟرد

36 عﺎﻔﺗرا و ﻪﻘﻴﻗد 1810

زا ﺮﺘﻣ

ﺪﺷمﺎﺠﻧا ﺎﻳردﺢﻄﺳ

.

ﺶﻳﺎﻣزآﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ

،كﺎﺧﻪﻳﺰﺠﺗ

دﻮﺑ ﻲﻨﺷ ﻲﺳر ﺖﻓﺎﺑ ياراد ﺶﻳﺎﻣزآ درﻮﻣ ﻪﻋرﺰﻣ كﺎﺧ

) لوﺪﺟ 1 ( .

ترﻮﺻﻪﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ

تﺮﻛ ﺎﻫ ي

ﺐﻟﺎﻗردهﺪﺷدﺮﺧرﺎﺑﻚﻳ

حﺮﻃ كﻮﻠﺑ ﺎﻫ ي ﺪﻳدﺮﮔ مﺎﺠﻧا راﺮﻜﺗ رﺎﻬﭼ ﺎﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ .

ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻢﻗر و يرﺎﻴﺑآ ﻢﻳژر

تﺮﻛ ﺎﻫ ي

و ﻲﻠﺻا

ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧ رد ﻲﻋﺮﻓ

. ﺗﻴ ﺎﻫرﺎﻤ ي يرﺎﻴﺑآﻞﻣﺎﺷ يرﺎﻴﺑآ

لﻮﻤﻌﻣ )

ﻞﺤﻣ فﺮﻋ

(

ﻞﮔ زا ﺲﭘ يرﺎﻴﺑآ ﻊﻄﻗ و

ﮕﺘﻔﻜﺷ ﻲ

) ﻞﮔنﺎﻣزﺎﺗلﻮﻤﻌﻣيرﺎﻴﺑآرود ﮕﺘﻔﻜﺷ

ﻲ

ﻊﻄﻗنآزاﺲﭘو

لﻮﺼﺤﻣ ﺖﺷادﺮﺑ و ﻲﮔﺪﻴﺳر نﺎﻣز ﺎﺗ يرﺎﻴﺑآ

( دﻮﺑ .

زا ﺲﭘ

داﺪﻧ خر ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﭻﻴﻫ ﺶﻨﺗ لﺎﻤﻋا

) ﻞﻜﺷ 1

( . زﺎﻴﻧترﻮﺻردﻲﻟﻮﻤﻌﻣيرﺎﻴﺑآرﺎﻤﻴﺗرد )

ﺑ

ﻪﺑﻊﻗاﻮﻣﻲﻀﻌ

ﺪﺸﻧ مﺎﺠﻧا يرﺎﻴﺑآ ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ ﺖﻠﻋ

( ﺮﻫ 10 زور ﻳ ﻚ رﺎﺑ ﺎﺗ

ﺮﮕﻳدرﺎﻤﻴﺗ ردوﺪﺷمﺎﺠﻧايرﺎﻴﺑآﺪﺷر ﻞﺼﻓيﺎﻬﺘﻧا يرﺎﻴﺑآ

ﺮﻫ 10 زور ﻳ ﻚ رﺎﺑ ﻞﮔنﺎﻣزﺎﺗ يرﺎﻴﺑآنآزاﺲﭘومﺎﺠﻧاﻲﻫد

ﺪﺷ ﻊﻄﻗ ﺪﺷر ﻞﺼﻓ يﺎﻬﺘﻧا ﺎﺗ

.

و يرﺎﻴﺑآ بآ ﻞﻛ ﻢﺠﺣ

ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ يرﺎﻴﺑآرﺎﻤﻴﺗ ردﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ 688

و 695 ﻣﻴ ﻠ ﻲ ﺮﺘﻣ ﻪﺑ

دﻮﺑلﺎﺳ ودردﺐﻴﺗﺮﺗ

.

بآﻞﻛﻢﺠﺣ لﺎﺳ ودردﻦﻴﻨﭽﻤﻫ

ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ رﺎﻤﻴﺗ ردﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ و يرﺎﻴﺑآ

518 و

533 ﻣﻴ ﻠ ﻲ ﺮﺘﻣ دﻮﺑ .

ﻦﻫآوﺎﮔ ﺎﺑ ﻢﺨﺷ رﺎﺑ ﻚﻳ ﻞﻣﺎﺷ ﻦﻴﻣز ﻪﻴﻬﺗ تﺎﻴﻠﻤﻋ

نادﺮﮔﺮﺑ دﻮﺑﻪﻟﺎﻣ وﻚﺴﻳد زا هدﺎﻔﺘﺳارﺎﺑ ﻚﻳوراد .

ﻚﻳ ﺮﻫ

يور مﺪﻨﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ مﺎﻗرا زا

رﺎﻬﭼ

ﺻﺎﻓ ﻪﺒﻄﺧ

ﻠ ﻪ 30 ﻲﺘﻧﺎﺳ

-ﺮﺘﻣ )

ﻪﺘﺸﭘفﺮﻃودردﺖﺸﻛ

( ﻢﻛاﺮﺗسﺎﺳاﺮﺑ 330

ردﻪﺗﻮﺑ

ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ

ﻲﺘﺳد ترﻮﺻ ﻪﺑ

ﺦﻳرﺎﺗ رد 15

لﺎﺳ ود ﺮﻫ نﺎﺑآ

)

ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﻨﻴﻬﺑ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ

(

ﺪﺷ ﺖﺸﻛ

ﺪﻧ .

ﻂﺧ ﺮﻫ لﻮﻃ

ﺖﺸﻛ ود ﺮﺘﻣ

ﻲﻗﺮﺷلﺎﺳودﺮﻫردﺖﺷﺎﻛﺖﻬﺟو

-ردﻲﺑﺮﻏ

ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ

.

ﻞﻣﺎﻋ ود ﻦﻴﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ و ﺎﻫراﺮﻜﺗ ﻦﻴﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ

ﺮﻫ ردﻲﻠﺻا

راﺮﻜﺗ 5 / 1

ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ردﺮﺘﻣ

. وﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي

لوﺪﺟ رد مﺪﻨﮔ مﺎﻗرا

2

ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ

.

يﺎﻫدﻮﻛ ناﺰﻴﻣ

كﺎﺧ نﻮﻣزآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺖﺸﻛ زا ﻞﺒﻗ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ

ناﺰﻴﻣسﺎﺳاﻦﻳاﺮﺑوﺪﻳدﺮﮔﻦﻴﻴﻌﺗ 150

هروادﻮﻛمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ

ﻣﻪﺳردرﺎﺘﻜﻫرد

ﺪﻳدﺮﮔفﺮﺼﻣﻪﻠﺣﺮ

. لﺮﺘﻨﻛ ﻒﻠﻋ ﺎﻫ ي زﺮﻫ

ﺶﻛﻒﻠﻋدﺮﺑرﺎﻛﻖﻳﺮﻃزاگﺮﺑﻦﻬﭘ

2-4-D و ﻒﻠﻋ ﺎﻫ ي زﺮﻫ

ﺪﺷمﺎﺠﻧاﻲﺘﺳدترﻮﺻﻪﺑگﺮﺑﻚﻳرﺎﺑ

.

لوﺪﺟ 1 . ﻲﺧﺮﺑ وﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي

ﻤﻋردﺶﻳﺎﻣزآﻞﺤﻣكﺎﺧﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻜﻳﺰﻴﻓ

ﻖ 60 يﺮﺘﻤﻴﺘﻧﺎﺳ

Table 1. Some soil physico-chemical properties of experimental site at 60 cm depth

EC (dS.m-1) (ﺮﺘﻣﺮﺑﺲﻨﻤﻳزﻲﺳد)ﻲﻜﻳﺮﺘﻜﻟاﺖﻳاﺪﻫ ₁

pH عﺎﺒﺷاﻞﻛﻪﺘﻳﺪﻴﺳا 7.74

Saturation percentage عﺎﺒﺷاﺪﺻرد 60 Clay (%) (%)سرﺪﺻرد ₄₀ Silt (%) (%)ﺖﻠﻴﺳﺪﺻرد ₄₂ Sand (%) (%)ﻦﺷﺪﺻرد 18 TNV (%) (%)هﺪﻧﻮﺷﻲﺜﻨﺧداﻮﻣ ₂₀ Total N (%) (%)ﻞﻛنژوﺮﺘﻴﻧ _0.12 OC (%) (%)ﻲﻟآﻦﺑﺮﻛ _1.26 Pava (mg.kg-1) (مﺮﮔﻮﻠﻴﻛﺮﺑمﺮﮔﻲﻠﻴﻣ)بﺬﺟﻞﺑﺎﻗﺮﻔﺴﻓ 21.5

K ava (mg.kg-1) (مﺮﮔﻮﻠﻴﻛﺮﺑمﺮﮔﻲﻠﻴﻣ)بﺬﺟﻞﺑﺎﻗﻢﻴﺳﺎﺘﭘ 450

(4)

ﻞﻜﺷ 1

.

ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ

ﺎﻣدو

ﺪﺷرﻞﺼﻓلﻮﻃرد

ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ،

ﺶﻳﺎﻣزآلﺎﺳود

Figure 1. Average temperature and rainfall during the growing season in two studying years.

لوﺪﺟ 2 . ﻲﺧﺮﺑ وﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي

ﻲﺳرﺮﺑدرﻮﻣمﺎﻗرا

)

زاسﺎﺒﺘﻗا

Najafian et al., 2008; Rahimi and Gholami, 2004

( .

Table 2. Some properties of experimental wheat cultivar (fromNajafian et al., 2008; Rahimi and Gholami, 2004).

Cultivar

ﻢﻗرمﺎﻧ _DR_YR _PL

Alborz

زﺮﺒﻟا Semi 1979 HexaploidResistant

Omid

ﺪﻴﻣا Sensitive1957 Hexaploid Azar

رذآ Resistant1957 Hexaploid Bahar

رﺎﻬﺑ Unknown2008 Hexaploid

Star

رﺎﺘﺳا Unknown1996 Hexaploid

Behrang

ﮓﻧﺮﻬﺑ Unknown2001 Tetraploid

Pishtaz

زﺎﺘﺸﻴﭘ Resistant2003 Hexaploid

Chamran

ناﺮﻤﭼ Resistant1998 Hexaploid

Dabira

اﺮﻴﺑد UnknownUnknown Hexaploid

Derakhshan

نﺎﺸﺧرد Resistant1970 Hexaploid

Roshan

ﻦﺷور Semi 1959 HexaploidResistant Zagros

سﺮﮔاز UnknownUnknown Hexaploid

Zarin

ﻦﻳرز Sensitive1996 Hexaploid Sardari

يرادﺮﺳ Resistant1940 Hexaploid

Souraplata

ﺎﺗﻼﭘارﻮﺳ UnknownUnknown Tetraploid

Sistan

نﺎﺘﺴﻴﺳ Unknown2007 Hexaploid

Shah pasand

ﺪﻨﺴﭘهﺎﺷ Sensitive1943 Hexaploid Shiraz

زاﺮﻴﺷ Resistant2003 Hexaploid

Shiroudi

يدوﺮﻴﺷ Resistant1998 Hexaploid

Falat

تﻼﻓ Semi 1991 HexaploidResistant Ghods

سﺪﻗ Sensitive1990 Hexaploid Kaveh

هوﺎﻛ Unknown1981 Hexaploid

Karaj

جﺮﻛ Unknown1974 Hexaploid

Karkheh

ﻪﺧﺮﻛ Resistant2004 Tetraploid Kavir

ﺮﻳﻮﻛ Resistant1998 Hexaploid Gaspard

درﺎﭙﺳﺎﮔ Unknown1995 Hexaploid

Marvdasht

ﺖﺷدوﺮﻣ Unknown2000 Hexaploid

Niknejad

داﮋﻧﻚﻴﻧ Unknown1996 Hexaploid Vreenak

كﺎﻨﻳﺮوﻳ UnknownUnknown Hexaploid Yavarous

سوراوﺎﻳ Resistant1997 Tetraploid

(5)

: مﺪﻨﮔمﺎﻗراردﻞﺼﻓيﺎﻬﺘﻧاﻲﻜﺸﺧﻪﺑﺖﻣوﺎﻘﻣﻲﺑﺎﻳزرا ...

23

و ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ مﺎﻗرا ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﻬﺟ

زاﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﻪﺑﺖﻣوﺎﻘﻣ

ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي

ﺺﺧﺎﺷﻞﻣﺎﺷﺶﻨﺗ

ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ

(SSI)

ﻞﻤﺤﺗ ﺺﺧﺎﺷ ،

(TOL) ، ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ هﺮﻬﺑ رو ي (MP) ،

دﺮﻜﻠﻤﻋ يراﺪﻳﺎﭘ ﺺﺧﺎﺷ

(YSI) ،

ﺶﻨﺗﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗﺺﺧﺎﺷ

(STI)

ﻲﺳﺪﻨﻫﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣو

هﺮﻬﺑ رو ي

(GMP) ﺮﻳزﻂﺑاورسﺎﺳاﺮﺑ، ﺪﺷهدﺎﻔﺘﺳا . − × = Y Yp Ys

STI (Fernandez, 1992) [1]

[2]

Ys Yp

TOL= − (Rossielle and Hamblin, 1981)

[3]

Yp Ys

YSI = (Bouslama and Schapaugh, 1984)

[4]

− − − − = Yp Ys Yp Ys SSI 1

1 _{(Fischer and Maurer, 1978)}

[5]

2

Yp Ys

MP₌ + (Rossielle and Hamblin, 1981)

)

(Ys Yp

GMP₌ _× (Fernandez, 1992) [6]

ﻂﺑاورﻦﻳاردﻪﻛ Yp

= ﻪﻨﻴﻬﺑﻂﻳاﺮﺷردﻢﻗرﺮﻫدﺮﻜﻠﻤﻋ ؛

Ys

=

ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ ردﻢﻗرﺮﻫ دﺮﻜﻠﻤﻋ

؛

ܻഥ௣

=

دﺮﻜﻠﻤﻋﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ

ﻪﻨﻴﻬﺑ ﻂﻳاﺮﺷ رد مﺎﻗرا و ؛

ܻഥ௦

= ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رد مﺎﻗرا دﺮﻜﻠﻤﻋ

ﺶﻨﺗﻂﻳاﺮﺷ

ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ .

ﻲﻨﮕﻤﻫ ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ

راو ﻳ ﺲﻧﺎ ﺎﻫ

ﺖﻠﺗرﺎﺑ نﻮﻣزآ زا

ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ و ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا

هداد ﺎﻫ

ﻪﻳﺰﺠﺗ شور ﻪﺑ

راﺰﻓامﺮﻧ زاهدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑ ﺐﻛﺮﻣﺲﻧﺎﻳراو SAS 9.1

ﺪﺷمﺎﺠﻧا .

ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ

ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ

ﻦﻴﺑ هدﺎﺳ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ زا

و ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ

ﺎﺑ ﺶﻨﺗ نوﺪﺑ

ﺪﻳدﺮﮔهدﺎﻔﺘﺳا رﻮﻛﺬﻣ .

زاهدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ عاﻮﻧا ﻦﻴﻴﻌﺗ

راﺰﻓا مﺮﻧ SAS 9.1

و ﻲﻠﺻا يﺎﻫ ﻪﻔﻟﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻳﺰﺠﺗ ياﺮﺑ و

راﺰﻓامﺮﻧزاتﻼﭘيﺎﺑﻢﻴﺳﺮﺗ Statgraph

ﺪﺷهدﺎﻔﺘﺳا .

ﻢﺳر

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑزاهدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑﺰﻴﻧﺎﻫرادﻮﻤﻧ Excel

ﺖﻓﺮﮔمﺎﺠﻧا .

ﺚﺤﺑوﺞﻳﺎﺘﻧ

دﺮﻜﻠﻤﻋ يراﺪﻳﺎﭘ ﺺﺧﺎﺷ سﺎﺳا ﺮﺑ مﺎﻗرا ﻲﺑﺎﻳزرا

(YSI)

موﺎﻘﻣمﺎﻗراهوﺮﮔردهوﺎﻛ وناﺮﻤﭼ،ﺪﻴﻣامﺎﻗرا ﻪﻛدادنﺎﺸﻧ راﺮﻗسﺎﺴﺣ مﺎﻗرا ﻪﺘﺳد ردنﺎﺸﺧرد و رﺎﺘﺳا ،زﺮﺒﻟا مﺎﻗرا و ﻣ ﻲ ﮔﻴ ﺪﻧﺮ ) لوﺪﺟ 3 .( نارﺎﻜﻤﻫوﺪﻳﻮﻣﺪﻨﻣوﺮﻴﻧ

) Nourmand Moayyed et al.,

2001

( ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ رد ﺰﻴﻧ

تﺎﻔﺻ عﻮﻨﺗ ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ

ﻤﻛ

ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﻦﻴﻴﻌﺗ و ﻲ

رد ﻲﻜﺸﺧ ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗ

دادمﺎﺠﻧا نﺎﻧمﺪﻨﮔ ﺪﻧ

ﺺﺧﺎﺷﻦﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ،

SSI ﺎﺑ YS

ﻲﻨﻌﻣ و ﻲﻔﻨﻣ ار

راد (r = -0.56**) شراﺰﮔ

دﺮﻛ ﺪﻧ . ﺞﻳﺎﺘﻧ

ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺐﻠﻄﻣ ﻦﻳا ﺪﻳﻮﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳاﺮﺿ

SSI

ﺖﺷاد ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد دﺮﻜﻠﻤﻋﺎﺑ ﻲﻔﻨﻣ و يﻮﻗ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ

) لوﺪﺟ 4 .( سﺎﺳاﺮﺑ

ﺶﻨﺗﻪﺑﻞﻤﺤﺗﺺﺧﺎﺷ

(STI) ،

فﻼﺘﺧاﻪﭼﺮﻫ

ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺶﻨﺗ و لﻮﻤﻌﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد دﺮﻜﻠﻤﻋﻦﻴﺑ

، راﺪﻘﻣ

ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗ ﺺﺧﺎﺷ

ﻚﭼﻮﻛ ﺮﺗ ﻣ ﻲ دﻮﺷ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ و

ﻦﻳا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ،ﻲﻜﺸﺧ ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﺺﺧﺎﺷ فﻼﺧﺮﺑ

ﺪﻨﻫدنﺎﺸﻧﺺﺧﺎﺷ

ﺶﻨﺗﻪﺑﭗﻴﺗﻮﻧژﺮﺘﺸﻴﺑﻞﻤﺤﺗه

ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ

(Fernandez, 1992) .

ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ

(STI)

مﺎﻗرا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻞﻤﺤﺗ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ مﺎﻗرا ياﺮﺑ

دﻮﺑ مﺎﻗرا ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻦﻳرز و رﺎﻬﺑ ،ﺮﻳﻮﻛ ،يدوﺮﻴﺷ ) لوﺪﺟ 3 .(

ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ زاﺮﺣا ﻦﻤﺿ هﺪﺷ دﺎﻳ مﺎﻗرا

ﺺﺧﺎﺷ STI مﺎﻗرا ﻦﻴﺑ رد

ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ

راﺮﻗلﻮﺼﺤﻣ ﺮﭘمﺎﻗرا هوﺮﮔردﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ ردﺰﻴﻧدﺮﻜﻠﻤﻋ

ﺪﻨﺘﺷاد ) لوﺪﺟ 5 .( ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﻪﭽﻧآ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺑﻴ نﺎ ﺪﺷ ، ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻣ ﻲ دﻮﺷ ﻪﻛ ﺺﺧﺎﺷ ﻞﻤﺤﺗ ﻪﺑ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ظﺎﺤﻟ ﺰﮔ ﻳ ﺶﻨ ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺎﻫ ي ﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻻﺎﺑ رد ﺮﻫ ود اﺮﺷ ﻳ ﻂ لﻮﻤﻌﻣ و ﺶﻨﺗ زا ارﺎﻛ ﻲﻳ ﻻﺎﺑ ﻲﻳ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ اﺮﺿ ﻳ ﺐ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ﻧﻴ ﺰ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ رد ﺮﻫ ود اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ و ﺑآﻴ رﺎ ي لﻮﻤﻌﻣ ، ﺺﺧﺎﺷ STI ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ﺖﺒﺜﻣ و ﻨﻌﻣ ﻲ يراد ﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد ﺖﺳا اراد ) لوﺪﺟ 4 .(

هداﺰﻳدﺎﻫ و مﺪﻘﻣ

) Moghadam and Hadizadeh, 2001

( ًﻼﺒﻗ طﺎﺒﺗرا رد ﺎﺑ ﺑﻮﻠﻄﻣ ﻴ ﺖ ﺺﺧﺎﺷ ﻞﻤﺤﺗ ﻪﺑ ﺶﻨﺗ (STI) ﺰﮔ رد ﻳ ﺶﻨ ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺎﻫ ي ﻞﻤﺤﺘﻣ ، شراﺰﮔ ﺎﻫ ﻲﻳ ار ارا ﻳﻪ هدﺮﻛ ﺪﻧدﻮﺑ . ﺎﺑ رد ﺮﻈﻧ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺺﺧﺎﺷ ﻞﻤﺤﺗ (TOL)

ترﻮﺻﻪﺑ ﻪﻛ

فﻼﺘﺧا ﺑﻴ ﻦ دﺮﻜﻠﻤﻋ رد اﺮﺷ ﻳ ﻂ لﻮﻤﻌﻣ و ﺶﻨﺗ ﺮﻌﺗ ﻳ ﻒ هﺪﺷ ،ﺖﺳا ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺎﻫ ﻲﻳ ﻞﻤﺤﺘﻣ ﺮﺗ بﻮﺴﺤﻣ ﻣ ﻲ ﺪﻧﻮﺷ ﻪﻛ دﺎﻘﻣ ﻳﺮ ﺮﺘﻤﻛ ي ﺺﺧﺎﺷ زا قﻮﻓ ار ﻪﺑ دﻮﺧ صﺎﺼﺘﺧا ﺪﻨﻫد

(Rossielle and Hamblin, 1981)

. ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻣﻴ ناﺰ ﻞﻤﺤﺗ مﺎﻗرا ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا اﻳ ﻦ ﺺﺧﺎﺷ ﻛﺎﺣ ﻲ زا وﺪﻴﻣامﺎﻗرايﺮﺗﺮﺑ

(6)

ﻲﻜﺸﺧ ﻪﺑ ﻢﻗر

ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺪﺷ . اﻳ ﻦ ﺺﺧﺎﺷ رد ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳ

ﻲﻣﺎﻗرا ﻪﻛ رد ﺮﻫ ود ﺤﻣ ﻴ ﻂ

و ﺶﻨﺗ

لﻮﻤﻌﻣ اراد ي دﺮﻜﻠﻤﻋ

ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺪﻧدﻮﺑ ًﺎﺘﺒﺴﻧ دﻮﺒﻧﻖﻓﻮﻣ )

لوﺪﺟ 3 .(

سﺎﺳاﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻣﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ هﺮﻬﺑ رو ي (MP) ﻪﻛ ﻪﺑ ترﻮﺻ

ﻣﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ

ﻊﻤﺟ ﻞﺻﺎﺣ

دﺮﻜﻠﻤﻋ رد اﺮﺷ ﻳ ﻂ لﻮﻤﻌﻣ و ﺶﻨﺗ

ﺮﻌﺗ ﻳ ﻒ هﺪﺷ ،ﺖﺳا ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺎﻫ ﻲﻳ ﻞﻤﺤﺘﻣ ﺮﺗ

ﻪﻛﺪﻨﺘﺴﻫ

دﺎﻘﻣ ﻳﺮ

ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ي زا اﻳ ﻦ ﺺﺧﺎﺷ ار ﻪﺘﺷاد ﺪﻨﺷﺎﺑ ) Rossielle and

Hamblin, 1981

( .

ﻤﻫ ﺮﺑ

ﻴ ﻦ سﺎﺳا ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ مﺎﻗرا

ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻦﻳرز و رﺎﻬﺑ ،ﺮﻳﻮﻛ ،يدوﺮﻴﺷ

ﻞﻤﺤﺘﻣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ مﺎﻗرا زرا

ﻳﺑﺎ ﻲ ﺪﻧﺪﺷ ) لوﺪﺟ 3 ( .

ﺎﺗﻼﭘارﻮﺳ و كﺎﻨﻳﺮﻳو ﻢﻗرود

ﺮﺑ

سﺎﺳا اﻳ ﻦ ﺺﺧﺎﺷ ﺎﺑ ﺐﺴﻛ ﺮﺘﻤﻛ ﻳ ﻦ دﺎﻘﻣ ﻳﺮ ﺺﺧﺎﺷ رﻮﻛﺬﻣ

ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ سﺎﺴﺣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ مﺎﻗرا ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺪﻧﺪﺷ . اﻳ ﻦ ﺺﺧﺎﺷ ﻧﻴ ﺰ

ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺺﺧﺎﺷ STI ياراد ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ﺖﺒﺜﻣ و ﻨﻌﻣ ﻲ راد ﺎﺑ

دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد رد اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﺶﻨﺗ دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 4 .( رد ﻘﺤﺗ ﻴﻘ ﻲ ﺮﺑ

ور ي ﮔﻴ هﺎ ترذ ، ﺑﻴ ﻦ ﺺﺧﺎﺷ ﻣﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ هﺮﻬﺑ رو ي و دﺮﻜﻠﻤﻋ

رد اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﺶﻨﺗ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ﺘﺒﺜﻣ ﻲ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻧ

ﺸ ﺪ

) Moghadam and Hadizadeh, 2001

(

،

ﻪﻛ اﻳ ﻦ عﻮﺿﻮﻣ

ﺎﻐﻣ ﻳﺮ ﺎﺑ ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ رد اﻳ ﻦ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺖﺳا .

لوﺪﺟ 3

.

ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣسﺎﺳاﺮﺑمﺪﻨﮔمﺎﻗراﺶﻨﺗ ﻪﺑﻞﻤﺤﺗدروآﺮﺑ

ﻪﻟﺎﺳود

ﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗوﺶﻨﺗنوﺪﺑﻂﻳاﺮﺷردﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ

ﻞﺼﻓيﺎﻬﺘﻧا

Table 3. Estimates of stress tolerance of wheat cultivar based on mean yield of two years under non-stress and post anthesis drought stress condition

(7)

: مﺎﻗراردﻞﺼﻓيﺎﻬﺘﻧاﻲﻜﺸﺧﻪﺑﺖﻣوﺎﻘﻣﻲﺑﺎﻳزرا مﺪﻨﮔ ... 25 لوﺪﺟ 4 .

ﻦﻴﺑﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﺐﻳاﺮﺿ

ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي

لﻮﻤﻌﻣيرﺎﻴﺑآوﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﻂﻳاﺮﺷردﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋوﻲﻜﺸﺧﻪﺑﻞﻤﺤﺗوﺖﻴﺳﺎﺴﺣ

Table 4. Correlation coefficients between drought tolerance indices and wheat cultivar grain yield under stress and normal irrigation

MP SSI GMP STI YSI YS YP ﻪﻨﻴﻬﺑﻂﻳاﺮﺷرددﺮﻜﻠﻤﻋ

YP 0.56**

ﺶﻨﺗﻂﻳاﺮﺷرددﺮﻜﻠﻤﻋ YS 0.60** -0.31ns دﺮﻜﻠﻤﻋيراﺪﻳﺎﭘﺺﺧﺎﺷ YSI 0.16ns 0.88** 0.87** ﺶﻨﺗﻪﺑﻞﻤﺤﺗﺺﺧﺎﺷ STI 0.99** 0.19ns 0.90** 0.87** ﻲﺳﺪﻨﻫﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ هﺮﻬﺑ رو ي GMP -0.19ns -0.16ns -1.00** -0.60** 0.31ns ﺶﻨﺗﻪﺑﺖﻴﺳﺎﺴﺣﺺﺧﺎﺷ SSI -0.00ns 0.98** 0.97** -0.00ns 0.79** 0.95** هﺮﻬﺑﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يرو MP 0.66** 0.739** 0.49** 0.50** -0.74** 0.06ns 0.86** ﻞﻤﺤﺗﺺﺧﺎﺷ TOL **, ns

لﺎﻤﺘﺣاﺢﻄﺳردرادﻲﻨﻌﻣﺮﺛاو،رادﻲﻨﻌﻣﺮﺛادﻮﺟومﺪﻋﺮﮕﻧﺎﺸﻧﺐﻴﺗﺮﺗﻪﺑ

1

ﺪﺻرد

ns, and**: Not-significant, significant at 1% levels of probability, respectively سﺎﺳاﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻣﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺳﺪﻨﻫ ﻲ دﺮﻜﻠﻤﻋ (GMP) ، ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺎﻫ ﻲﻳ ﻞﻤﺤﺘﻣ ﺮﺗ بﻮﺴﺤﻣ ﻣ ﻲ ﺪﻧﻮﺷ ﻪﻛ دﺎﻘﻣ ﻳﺮ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ي ﻦﻳازا ﺺﺧﺎﺷ ار ﺐﺴﻛ هدﺮﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ ) Fernandez, 1992 .( ًﻼﺒﻗ ﺰﻴﻧ شراﺰﮔ ﺷ هﺪ دﻮﺑ ﻪﻛ ﺺﺧﺎﺷ ﻣﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ هﺮﻬﺑ رو ي رد ﻳ ﻦﺘﻓﺎ ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺎﻫ ﻲﻳ ﻪﻛ ﺴﻧﺎﺘﭘ ﻴ ﻞ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻻﺎﺑ ﻲﻳ ﻪﺘﺷاد و ﻞﻤﺤﺘﻣ ﻪﺑ ﺶﻨﺗ ﺪﻨﺘﺴﻫ زا ﺎﺳ ﻳﺮ ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي ﻓﺮﻌﻣ ﻲ هﺪﺷ ﻖﻓﻮﻣ ﺮﺗ ﺖﺳا ) Nourmand Moayyed et

al., 2001 ( . ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ اﻳ ﻦ ﺺﺧﺎﺷ اﺮﺑ ي مﺎﻗرا رد ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ ﺮﺧآ ﻞﺼﻓ ﺑﻴ ﺮﮕﻧﺎ ﻞﻤﺤﺗ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ،يدوﺮﻴﺷ،ﺮﻳﻮﻛمﺎﻗرا

ﻦﻳرزورﺎﻬﺑ دﻮﺑ

) لوﺪﺟ 3 .(

ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﺐﻳاﺮﺿلوﺪﺟﺞﻳﺎﺘﻧ

ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﺰﻴﻧ

ﻨﻌﻣ ﻲ راد ي

ﻦﻴﺑﺪﺻردﻚﻳلﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳرد

دادنﺎﺸﻧﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘدﺮﻜﻠﻤﻋوﺺﺧﺎﺷﻦﻳا

) لوﺪﺟ 4 .( ﺎﺑ اﻳ ﻦ ﺺﺧﺎﺷ ﻧﻴ ﺰ ود

ﻪﺑ ﺎﺗﻼﭘارﻮﺳ و كﺎﻨﻳﺮﻳو ﻢﻗر

ناﻮﻨﻋ سﺎﺴﺣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ مﺎﻗرا زرا ﻳﺑﺎ ﻲ ﺪﻧﺪﺷ . اﻳ ﻦ ﺺﺧﺎﺷ اراد ي ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ

ﻲﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ

ﺎﺑ راد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد رد ﺮﻫ ود اﺮﺷ ﻳ ﻂ وﺶﻨﺗ لﻮﻤﻌﻣ دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 4 .( اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ ،ا ﻳ ﻦ ﺺﺧﺎﺷ ار ﻣ ﻲ ناﻮﺗ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻳ ﻚ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺺﺧﺎﺷ اﺮﺑ ي ﻌﺗ ﻴﻴ ﻦ ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺎﻫ ي ﻞﻤﺤﺘﻣ ﻪﺑ ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ درﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا دادراﺮﻗ ، زﻳ اﺮ

ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﻴﺑ

ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ﻲﻳ ﻪﻛ اراد ي ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ﻻﺎﺑ ﻲﻳ ﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد رد ﺮﻫ ود ﺤﻣ ﻴ ﻂ ﺶﻨﺗ و نوﺪﺑ ﺶﻨﺗ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺮﺘﻬﺑ ﻳ ﻦ ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ﻞﺑﺎﻗ ﺪﻨﺘﺴﻫ هدﺎﻔﺘﺳا ) Fernandez, 1992; Richards, 1996

( . اﻳ ﻦ ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ ﺎﺑ ﻳ ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ ي ﺧﺮﺑ ﻲ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘزا ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ دراد ) Nourmand Moayyed et al.,2001; Shafazadeh etal., 2004

.( ﻪﺑ ﺖﻠﻋ ﺳﺎﺴﺣ ﻴ ﺖ ﺮﺘﻤﻛ اﻳ ﻦ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ دﺎﻘﻣ ﻳﺮ دﺮﻜﻠﻤﻋ رد اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﺶﻨﺗ و ،لﻮﻤﻌﻣ اﻳ ﻦ ﺺﺧﺎﺷ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺺﺧﺎﺷ MP اراد ي ﺮﺗﺮﺑ ي ﺖﺳا ) Fernandez, 1992 ( .

يرﺎﻴﺑآ و ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

لﻮﻤﻌﻣ ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي STI, GMP, MP

ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ

ﺪﻨﺘﺷادﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﺎﺑار ، ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻣ ﻲ ناﻮﺗ نآ ﺎﻫ ناﻮﻨﻋﻪﺑار

ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي

رد ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳا رد ﻲﻜﺸﺧ ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗ

ﻦﻳاردار راﺪﻘﻣﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﻛﻲﻣﺎﻗرا وﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ﺺﺧﺎﺷ

ﺎﻫ

ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد

ﻞﻤﺤﺘﻣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ

و ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ مﺎﻗرا

دﺮﻛبﺎﺨﺘﻧا .

ﻲﻠﻛرﻮﻃﻪﺑ ﺺﺧﺎﺷ

ﺎﻫ ﻲﻳ

وﺶﻨﺗﻂﻴﺤﻣردﻪﻛ

ﻪﺑ ﺪﻨﺷﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ياراد ﺶﻨﺗ نوﺪﺑ

ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ناﻮﻨﻋ

ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ

ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ و هﺪﺷ ﻲﻓﺮﻌﻣ

هدروآﺮﺑار ﺐﺳﺎﻨﻣ بﺎﺨﺘﻧا ﻣ

ﻲ ﺪﻧزﺎﺳ ﻦﻳاﻪﻛ اﺮﭼ ، ﺺﺧﺎﺷ

ﺎﻫ

ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷو ندﺮﻛ اﺪﺟ ﻪﺑ ردﺎﻗ

ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺎﻫ ﻲﻳ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ

ﻂﻴﺤﻣودردﻻﺎﺑ ﻣ

ﻲ ﺪﻨﺷﺎﺑ ) Fernandez, 1992; Ober et

al., 2005

.(

هدازﺎﻔﺷ

)

Shafazadeh et al., 2004

( ﺰﻴﻧ نﺎﻴﺑ ﻪﻛ ﺖﺷاد ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي STI, GMP, MP ﻦﺘﺷاد ﻞﻴﻟد ﻪﺑ

و ﺖﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ

ﻨﻌﻣ ﻲ راد ﻂﻳاﺮﺷ ود رد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ

ﻲﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣزا ﺪﻌﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ وﺶﻨﺗ نوﺪﺑ

ﻣ ﻲ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ياﺮﺑ ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺎﻫ ي

لﻮﺼﺤﻣﺮﭘو ﻲﻜﺸﺧﻪﺑ ﻞﻤﺤﺘﻣ

ﺪﻧوررﺎﻛﻪﺑﻲﻄﻴﺤﻣﻂﻳاﺮﺷودﺮﻫياﺮﺑ .

(8)

لوﺪﺟ 5

.

مﺎﻗراﻪﻧادراﺰﻫنزووﻪﻠﺒﻨﺳردﻪﻧادداﺪﻌﺗ،ﺖﺷادﺮﺑﺺﺧﺎﺷ،ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ،هدﻮﺗﺖﺴﻳزدﺮﻜﻠﻤﻋﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣﻪﺴﻳﺎﻘﻣلوﺪﺟ

ﻲﻫﺪﻠﮔﻪﻠﺣﺮﻣرديرﺎﻴﺑآﻊﻄﻗولﻮﻤﻌﻣيرﺎﻴﺑآﻂﻳاﺮﺷردمﺪﻨﮔ

Table 5. Mean comparison of Biological yield, grain yield, harvest index, number of grain/spike and 1000 grain weight wheat cultivar in normal irrigation and cut off irrigation at flowering

دﺮﻜﻠﻤﻋ

هدﻮﺗﺖﺴﻳز ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ

ﺺﺧﺎﺷ ﺖﺷادﺮﺑ

ردﻪﻧادداﺪﻌﺗ

ﻪﻠﺒﻨﺳ ﻪﻧادراﺰﻫنزو Biological

yield (g.m-2)

Grain yield (g.m-2)

Harvest index (%)

grains per ear

1000 grain weight (g)

cultivar

ﻢﻗر

ﺶﻨﺗ

(S)

يرﺎﻴﺑآ

(I)

ﺶﻨﺗ

(S)

يرﺎﻴﺑآ

(I)

ﺶﻨﺗ

(S)

يرﺎﻴﺑآ

(I)

ﺶﻨﺗ

(S)

يرﺎﻴﺑآ

(I)

ﺶﻨﺗ

(S)

يرﺎﻴﺑآ

(I) Alborz

زﺮﺒﻟا 1619.8855.6 186.1 594.9 24.5 36.7 31.3 34.8 50.1 75.3 Omid

ﺪﻴﻣا 1300.11304.3 361.5 474.9 28.1 37.9 20.9 22.4 25.3 43.0 Azar

رذآ 1439.01106.2 316.3 666.0 30.4 46.3 28.5 41.9 5.2 30.0 Bahar

رﺎﻬﺑ 1798.21019.9 361.0 843.0 35.9 46.9 27.1 39.6 25.2 39.0 Star

رﺎﺘﺳا 1364.0613.1 177.9 581.0 29.2 44.3 15.0 30.5 25.2 75.4 Behrang

ﮓﻧﺮﻬﺑ 1695.61061.0 339.4 713.4 32.4 42.6 37.4 47.3 5.1 50.2 Pishtaz

زﺎﺘﺸﻴﭘ 1491.6887.8 270.9 638.1 30.8 43.0 32.4 34.1 17.0 50.3 Chamran

ناﺮﻤﭼ 1471.71376.4 377.2 580.6 30.0 39.5 31.3 33.0 75.1 50.2 Dabira

اﺮﻴﺑد 1673.41136.5 351.8 699.6 32.0 42.0 28.7 40.7 75.2 50.2 Derakhshan

نﺎﺸﺧرد 1745.3799.6 248.3 849.3 31.7 48.7 22.9 52.9 25.1 25.2 Roshan

ﻦﺷور 1427.6858.8 232.3 594.5 27.0 41.8 27.4 34.3 18.0 25.3 Zagros

سﺮﮔاز 1490.71107.6 303.6 523.2 27.4 35.1 20.1 26.2 75.2 50.3 Zarin

ﻦﻳرز 1755.91091.7 339.2 796.6 31.3 45.4 39.4 52.7 25.1 25.3 Sardari

يرادﺮﺳ 1637.4963.6 326.4 661.2 34.0 40.4 26.3 29.8 75.2 75.3 Souraplata

ﺎﺗﻼﭘارﻮﺳ 1252.21164.3 149.7 367.7 12.9 30.2 9.9 25.9 25.3 33.0 Sistan

نﺎﺘﺴﻴﺳ 1688.31023.4 314.0 768.6 30.6 45.5 22.3 33.1 50.2 25.4 Shah هﺎﺷ 1242.8898.8 228.2 452.3 26.4 36.3 29.2 39.3 75.1 30.0 Shiraz

زاﺮﻴﺷ 1654.8735.8 260.0 792.3 35.4 47.8 25.3 48.8 50.1 50.3 Shiroudi

يدوﺮﻴﺷ 1905.91147.2 351.6 873.8 31.0 45.8 35.5 50.2 50.1 33.0 Falat

تﻼﻓ 1382.11090.6 358.6 649.9 33.5 47.1 24.7 42.9 75.2 25.2 Ghods

سﺪﻗ 1626.7896.4 299.7 709.8 33.3 43.6 35.6 57.7 25.1 25.0 Kaveh

هوﺎﻛ 1390.31211.3 374.2 611.0 31.0 43.9 38.1 39.4 50.2 25.3 Karaj

جﺮﻛ 1660.61157.9 312.7 606.8 27.0 37.0 26.6 38.5 00.2 50.2 Karkheh

ﻪﺧﺮﻛ 1576.01012.0 264.3 671.5 29.8 42.6 21.3 32.5 25.2 25.4 Kavir

ﺮﻳﻮﻛ 1647.01110.0 390.4 788.5 35.3 48.0 34.1 40.6 25.2 75.3 Gaspard

درﺎﭙﺳﺎﮔ 1424.1829.1 308.3 642.8 37.2 45.1 34.4 50.4 25.2 50.2 Marvdasht

ﺖﺷدوﺮﻣ 1627.2863.7 297.3 748.6 34.5 45.9 33.6 49.2 18.0 30.0 Niknejad

داﮋﻧﻚﻴﻧ 1640.7967.5 346.7 699.9 36.0 42.6 25.6 40.9 75.2 75.3 Vreenak

كﺎﻨﻳﺮﻳو 1186.11388.9 121.6 372.6 9.3 32.3 12.0 28.6 25.1 24.0 Yavarous

سوراوﺎﻳ 1193.81223.6 216.5 386.3 19.9 32.9 22.0 20.7 25.2 50.4 LSD

221.3295.3 18.4 48.7 7.3 5.0 1.0 0.9 0.001 0.001

S: Stress; I: Irrigation

ﺶﻳﺎﻣزآدرﻮﻣمﺎﻗراﻲﻜﺸﺧﻪﺑﺖﻣوﺎﻘﻣﻦﻴﻴﻌﺗ

ﻲﺑﺮﺠﺗ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ زا ﺲﭘ

ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي ﻤﻛ

ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻲ

ﻲﻜﺸﺧ ، ﺪﻨﭼ رادﻮﻤﻧ زا ﻲﻜﺸﺧ ﻪﺑ موﺎﻘﻣ مﺎﻗرا ﻦﻴﻴﻌﺗياﺮﺑ هﺮﻴﻐﺘﻣ

)

تﻼﭘ يﺎﺑ ﻪﺑ مﻮﺳﻮﻣ

( ﺪﺷهدﺎﻔﺘﺳا )

ﻞﻜﺷ 2 .( ياﺮﺑ

ﺪﻳدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻠﺻا يﺎﻫ ﻪﻔﻟﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻳﺰﺠﺗ زا رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳا

.

ﻪﻛ مودولواﻪﻔﻟﻮﻣ وديﺎﻨﺒﻣﺮﺑرادﻮﻤﻧﻦﻳا 64

(9)

... 27

ﻦﻴﺑ دﻮﺟﻮﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ زا

داد ه ﺎﻫ ﻪﻴﺟﻮﺗ ار ﻣ

ﻲ دﺮﻛ

ﺪﺷ ﻢﺳر

) لوﺪﺟ 6 .(

رﻮﻃ نﺎﻤﻫ

ﻞﻜﺷ ردﻪﻛ

2 هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻣ ﻲ دﻮﺷ رد

رد مﺎﻗرا تﻼﭘ يﺎﺑ يﺎﻀﻓ

هوﺮﮔ ﺎﻫ ي

ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺼﺨﺸﻣ

ﺖﻣوﺎﻘﻣ و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻪﻛ

نآ ﺎﻫ

ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﺑ

ﺖﺳاﺶﻨﺗ

.

يﺎﺑ رادﻮﻤﻧ رد

ﺺﺧﺎﺷ ود ﺮﻫ ﻦﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ تﻼﭘ

ﺮﻘﺗ ﻳ ًﺎﺒ ﺎﺑ

يﺎﻫرادﺮﺑ ﻦﻴﺑ ﻪﻳواز سﻮﻨﻴﺴﻛ

ﺎﻬﻧآ ﺖﺳا ﺮﺑاﺮﺑ ،

ﻪﺑ

ﻪﻛ يرﻮﻃ

) r = cos0˚= 1, cos90˚= 0, cos180˚=

-1 ( ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ (Yan and Rajcan, 2002)

. ﻪﻳواز ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

ﻪﻳواز،ﺪﻳﺪﺷﻲﻔﻨﻣ ﻪﻄﺑارهﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺎﻫرادﺮﺑﻦﻴﺑ ﻪﺟﺮﻔﻨﻣ نﺎﺸﻧهدﺎﺣﻪﻳواز وﺮﻔﺻﻪﺑﻚﻳدﺰﻧﻪﻄﺑارهﺪﻨﻫدنﺎﺸﻧﻪﻤﺋﺎﻗ

ﻪﻄﺑار هﺪﻨﻫد

ﻦﻴﺑ ﺖﺒﺜﻣ

ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ﺖﺳا . ﻪﻳواز ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

ﻦﻴﺑهدﺎﺣ ﺺﺧﺎﺷ

ﺎﻫ ي تﻼﭘيﺎﺑرادﻮﻤﻧردبﺎﺨﺘﻧا ،

ﺺﺨﺸﻣ

ﺷ

ﻪﻛ ﺪ

ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي MP, GMP, STI

ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺮﺑ هوﻼﻋ

ﺮﮕﻳﺪﻜﻳﺎﺑﺶﻨﺗ وﺶﻨﺗنوﺪﺑ ﻂﻳاﺮﺷردﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﺎﺑﻻﺎﺑ

ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و ﺪﻧراد ﻲﻳﻻﺎﺑ و ﺖﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺰﻴﻧ

ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ

ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ

.

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد

نارﺎﻜﻤﻫ و ﺮﻓﺪﻴﺷﺮﻓ

) Farshadfaret al., 1995

(

دﻮﺟو ﻲﻄﻳاﺮﺷ ﻦﻴﻨﭼ ﺰﻴﻧ

ﺖﺷاد .

ﻞﻜﺷ 2 .

تﻼﭘيﺎﺑﺶﻳﺎﻤﻧ

ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي

ﻦﻴﻣودوﻦﻴﻟواسﺎﺳاﺮﺑمﺪﻨﮔمﺎﻗراردﻲﻜﺸﺧﻪﺑﺖﻴﺳﺎﺴﺣوﻞﻤﺤﺗ

ﻲﻠﺻاﻪﻔﻟﻮﻣ

Fig. 2. Biplot display tolerance and sensitivity to drought in wheat indicators based on the first and second principal components.

و ﻦﻳرز ،رﺎﻬﺑ ،يدوﺮﻴﺷ مﺎﻗرا داد نﺎﺸﻧ تﻼﭘ يﺎﺑ رادﻮﻤﻧ

ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫرادﺮﺑ تروﺎﺠﻣ رد ﺮﻳﻮﻛ

ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي ﻢﻬﻣ

ﻲﻜﺸﺧ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ

(STI, GMP, MP) ﺪﻧراد راﺮﻗ

. مﺎﻗرا

ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ ﻲﻨﻌﻳ لوا ﻪﻔﻟﻮﻣ تروﺎﺠﻣ رد رﺎﻬﺑ و يدوﺮﻴﺷ

نﺎﺸﻧوﺪﻧرادراﺮﻗدﺮﻜﻠﻤﻋ ﻣ

ﻲ ﺪﻫد ﻪﺑﺖﻣوﺎﻘﻣندﻮﺑدﺎﻳزﻪﻛ

يﻻﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘﺮﺛا ردﻢﻗر ود ﻦﻳاردﻲﻜﺸﺧ

نآ ﺎﻫ

ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ .

ﺖﺷدوﺮﻣوسﺪﻗ،نﺎﺸﺧرد،زاﺮﻴﺷ مﺎﻗراﻦﻴﻨﭽﻤﻫ

ﺮﻣ يﺎﻫرادﺮﺑ تروﺎﺠﻣ رد

ﻪﺑ طﻮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي

ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ

ﺶﻨﺗ (SSI, TOL) ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻧراد راﺮﻗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ و

دﺮﻜﻠﻤﻋندﻮﺑﻻﺎﺑﻲﻨﻌﻣ

نآ ﺎﻫ ردولﻮﻤﻌﻣيرﺎﻴﺑآﻂﻳاﺮﺷرد

ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ لﺎﺣ ﻦﻴﻋ

نآ ﺎﻫ

ﺖﺳا بآ دﻮﺒﻤﻛ ﻪﺑ

. ﻊﻗاو رد

ﻣ ﻲ ناﻮﺗ

ﻪﺑ ﻲﺻﻮﺼﺧ يرﺎﮔزﺎﺳ ياراد مﺎﻗرا ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﻔﮔ

ﻨﺘﺴﻫ لﻮﻤﻌﻣ يرﺎﻴﺑآ ﻂﻳاﺮﺷ

ﺪ . ﻫ ﻦﻴﻨﭽﻤ

تﻼﭘ يﺎﺑ رادﻮﻤﻧ

ﺪﻨﺴﭙﻫﺎﺷ وزﺮﺒﻟا،رﺎﺘﺳا،ﺎﺗﻼﭘارﻮﺳ،كﺎﻨﻳﺮﻳو مﺎﻗراداد نﺎﺸﻧ

ﻦﻴﻳﺎﭘ دﺮﻜﻠﻤﻋ ياراد

ﺳﺎﺴﺣ و

ﻴ ﺖ

ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﻻﺎﺑ

ﻣ ﻲ ﺪﻨﺷﺎﺑ .

ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ تﻼﭘ يﺎﺑ ﺢﻄﺳ رد مﺎﻗرا ﺶﻨﻛاﺮﭘ

و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻈﻧ زا مﺎﻗرا زا ﻲﺧﺮﺑ ﻦﻴﺑ يدﺎﻳز ﻲﻜﻴﺘﻧژ ﻪﻠﺻﺎﻓ

دراددﻮﺟوﻲﻜﺸﺧ ﻪﺑﺖﻣوﺎﻘﻣ

. اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻦﻳ ﻣ ﻲ ناﻮﺗ مﺎﻗراﻦﻳازا

و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻬﺟ رد يﺮﻴﮔ گرود يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد

دﺮﻛهدﺎﻔﺘﺳاﻲﻜﺸﺧﻪﺑﺖﻣوﺎﻘﻣ

.

(10)

لوﺪﺟ 6 .

ﺶﺷياﺮﺑهﮋﻳوﺮﻳدﺎﻘﻣوﺎﻫرادﺮﺑ

مﺪﻨﮔمﺎﻗراردﻲﻜﺸﺧﻪﺑﻞﻤﺤﺗوﺖﻴﺳﺎﺴﺣﺺﺧﺎﺷ

.

Table 6. Vectors and eigen values for the six indicators of sensitivity and drought tolerance in wheat cultivar.

Component Eigen value

Variance

(%) YS YP YSI STI GMP SSI MP TOL 1 87.3 60.9 0.27 0.42 0.01 0.45 0.45 -0.01 0.45 0.29 2 3.1 38.5 0.33 -0.19 0.57 0.08 0.09 -0.57 -0.01 -0.44

هدﻮﺗﺖﺴﻳزدﺮﻜﻠﻤﻋ

فﻼﺘﺧا هدﻮﺗ ﺖﺴﻳز دﺮﻜﻠﻤﻋ ناﺰﻴﻣ ﺮﻈﻧ زا ﺰﻴﻧ مﺎﻗرا ﻦﻴﺑ

ﻨﻌﻣ ﻲ راد ي

ﺪﺷهﺪﻫﺎﺸﻣ

. ﺰﻴﻧمﺎﻗراوﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗﻞﺑﺎﻘﺘﻣﺮﺛا

ﺪﻳدﺮﮔرادﻲﻨﻌﻣرﺎﻴﺴﺑ )

لوﺪﺟ 5 .(

لﻮﻤﻌﻣيرﺎﻴﺑآﻂﻳاﺮﺷرد

ﻦﻳﺮﺘﻤﻛيارادكﺎﻨﻳﺮﻳوﻢﻗروﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑياراديدوﺮﻴﺷﻢﻗر

ﺪﻧدﻮﺑ هدﻮﺗ ﺖﺴﻳز دﺮﻜﻠﻤﻋ

) لوﺪﺟ 5 .(

يدوﺮﻴﺷ ﻢﻗر

ﻪﻛدﻮﺑرادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻳﻻﺎﺑﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋزاﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻣ

ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﺑ

ﺗ ﻞﻴﻟد

ﺮﺛا رد ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ رد ﻢﻗر ﻦﻳا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻳﺎﻧاﻮ

ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ

.

ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد

نآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و كﺎﻨﻳﺮﻳو ﻢﻗر ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ هدﻮﺗ ﺖﺴﻳز دﺮﻜﻠﻤﻋ

دﻮﺑ رﺎﺘﺳا ﻢﻗر ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ

.

ﺶﻨﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ

هﺎﻴﮔ رد ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﻊﻤﺠﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺒﺳ ﻲﺘﺑﻮﻃر

ﻣ ﻲ ددﺮﮔ (Clarkeet al., 1984) .

سﺎﺳا ﺮﺑ

ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ ي

رد ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا

رد هﮋﻳو ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣاﺮﻣ

دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺒﺳ ﻪﻧاد نﺪﺷ ﺮﭘ نﺎﻣز

ﻣ ﻲ دﻮﺷ و

لﺎﻘﺘﻧا ﺶﻫﺎﻛ ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا و ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ

ﺮﻫ ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺒﺳ ،هﺎﻴﮔ ياﺰﺟا ﻪﺑ هدروﺮﭘ داﻮﻣ

ﻪﺗﻮﺑ ﻣ ﻲ ددﺮﮔ (Emam et al., 2011) .

زا ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ

ﺶﻫﺎﻛﻖﻳﺮﻃ

ﻪﻧزورﺖﻳاﺪﻫ ﻪﻧزورنﺪﺷﻪﺘﺴﺑﻞﻴﻟدﻪﺑيا

وﺎﻫ

ﻲﻣ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓناﺰﻴﻣ ﺶﻫﺎﻛﺚﻋﺎﺑ ﻢﺴﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣرد لﻼﺘﺧا

دﻮﺷ

)

Tezara et al., 1999; Liang et al., 2002; Lawson

et al., 2003

( .

ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ

نﺎﺸﻧ ﻲﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد يرﺎﻴﺑآ ﻊﻄﻗ رﺎﻤﻴﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ

زا ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﻪﻛ داد 688

/ 121 ﺮﮔ ﻢﻗر ردﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣردم

ﺎﺗ كﺎﻨﻳﺮﻳو 48

/ 390 ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻳﻮﻛ ﻢﻗر رد ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ ردمﺮﮔ

دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 5 .(

ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺰﻴﻧ لﻮﻤﻌﻣ يرﺎﻴﺑآ رﺎﻤﻴﺗ رد

نﺎﺸﺧردﻢﻗرﺎﺑﻪﻛﺪﻣآﺖﺳﺪﺑيدوﺮﻴﺷﻢﻗرزاﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ

توﺎﻔﺗ ﻨﻌﻣ ﻲ راد ي

ﻢﻗر ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣدﺮﻜﻠﻤﻋﻦﻳﺮﺘﻤﻛ وﺖﺷاﺪﻧ

ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺎﺗﻼﭘارﻮﺳ

يراد و كﺎﻨﻳﺮﻳو مﺎﻗرا ﺎﺑ

ﺖﺷاﺪﻧسوراوﺎﻳ

.

مﺎﻤﺗ رد ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺮﺛا

مﺎﻗرا ﻨﻌﻣ ﻲ راد

عﻮﺿﻮﻣﻦﻳاﻪﻛﺪﻳدﺮﮔ

ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﻟد ﻴ ﻞ ﺛﺄﺗ ﻴﺮ

رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ هﮋﻳو ﻪﺑ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ياﺰﺟا ﺮﺑ ﺶﻨﺗ ﻲﻔﻨﻣ

ﺑ ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو و ﻪﻠﺒﻨﺳ ﺷﺎ

ﺪ .

ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ دﺮﻜﻠﻤﻋ رد توﺎﻔﺗ

دوروﻞﻴﻟدﻪﺑﻒﻠﺘﺨﻣمﺎﻗرا نژ

ﺎﻫ ي مﺎﻗراحﻼﺻاردﻲﻫﺎﺗﻮﻛﺎﭘ

ﻪﻫدﺎﺑفدﺎﺼﻣ

1960 و 1970

ﺖﺳاهدﻮﺑنﺎﻬﺟرديدﻼﻴﻣ

.

ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا

نارﺎﻜﻤﻫ و وژ

) Zhou et al., 2007 (

ﺖﺷادﺖﻘﺑﺎﻄﻣ

.

درﻮﻣﻞﺼﻓﺮﺧآﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﺮﺛاردﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﺶﻫﺎﻛ

ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺟﻮﺗ

ﻢﻫ

ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ

)

Kirigwi et al., 2004; Rajala et al., 2009

.( شراﺰﮔ

ﻪﻛﺖﺳاهﺪﺷ

ﻪﻧزور ﺖﻳاﺪﻫ ﺶﻫﺎﻛﺚﻋﺎﺑﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗ

ويا

ﺶﻫﺎﻛ ار ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد و هﺪﺷ ﺺﻟﺎﺧ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ

ﻲﻣ ﺪﻫد ) Gonalez et al., 2010

.(

و ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ نﺎﻴﻣ

ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي ﻤﻛ

ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻲ

ﻪﻄﺑار ا ي دﻮﺟو

ياراد دﺎﻳز دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ مﺎﻗرا نآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد

يﻻﺎﺑﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺺﺧﺎﺷ

ﺎﻫ ي ﻤﻛ ﻲ MP ، GMP و STI ﺮﻳدﺎﻘﻣو

ﻢﻛ ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي SSI و TOL

ﺲﻜﻋﺮﺑوﺪﻨﺘﺴﻫ

. ارﻂﺑاور ﻦﻳا

ﻣ ﻲ ناﻮﺗ

ﻖﻳﺮﻃ زا

ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ﺎﻫ ي

تﺎﻔﺻ ﻦﻳا ﻦﻴﺑ دﻮﺟﻮﻣ

دﺮﻛﻲﺳرﺮﺑ

) لوﺪﺟ 4 .(

ﺖﺷادﺮﺑﺺﺧﺎﺷ

ﻢﻗر زا ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ

ﺪﻣآﺖﺳﺪﺑكﺎﻨﻳﺮﻳوﻢﻗرزا نآﻦﻳﺮﺘﻤﻛو درﺎﭙﺳﺎﮔ )

لوﺪﺟ

5 .(

ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺰﻴﻧ لﻮﻤﻌﻣ يرﺎﻴﺑآ ﻂﻳاﺮﺷ رد

ﺎﺗﻼﭘارﻮﺳ و نﺎﺸﺧرد مﺎﻗرا رد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ

ﺪﺷهﺪﻫﺎﺸﻣ

. رد ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ ي هﮋﻳوﻪﺑﺶﻨﺗ لﺎﻤﻋاﺰﻴﻧﻪﺑﺎﺸﻣ

ﻪﻠﺣﺮﻣ زا ﺲﭘ

ﺺﺧﺎﺷ راد ﻲﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﮕﺘﻔﻜﺷ ﻞﮔ

ﺖﺳاﻪﺘﺷادﻲﭘردارنﻮﮔﺎﻧﻮﮔمﺎﻗرا ردﺖﺷادﺮﺑ )

Debake

et al.,1996

(

،

ﺮﺿﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ

ﻢﻫ ﻧاﻮﺧ ﻲ اد در . ﻛ ﺶﻫﺎ

ﻪﺑ ﻲﻫﺪﻠﮔزا ﺪﻌﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷرد ﺖﺷادﺮﺑﺺﺧﺎﺷ

نﺪﺷ ﺮﭘ هرود ﻲﻃ يرﺎﺟهدروﺮﭘ داﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺶﻫﺎﻛ

ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻧاد

)

Emam, 2011

( .

(11)

... 29

رد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺮﺿﺎﺣ

و ﺖﺒﺜﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ

ﻨﻌﻣ ﻲ راد ﺪﺷ ) لوﺪﺟ

7 .(

ﻞﺼﻓﺮﺧآ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺮﺛاردﺖﺷادﺮﺑﺺﺧﺎﺷ ﺶﻫﺎﻛ

ﺖﺳاهﺪﺷ شراﺰﮔ ﺰﻴﻧ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘﺮﻳﺎﺳﻂﺳﻮﺗ

) Foulkes

et al., 2001; Foulkes et al., 2007; Sio-Se Mardeh et al., 2006

.(

ﻪﻠﺒﻨﺳردﻪﻧادداﺪﻌﺗ

و مﺎﻗرا ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ ﺗﻴ

ﺎﻫرﺎﻤ ي ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و يرﺎﻴﺑآ نآ

ﺎﻫ ﺮﺑ

ﻪﻠﺒﻨﺳ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ

ﻨﻌﻣ ﻲ راد ﺪﻳدﺮﮔ .

ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ

هداد ﺎﻫ

سﺪﻗﻢﻗرﻪﻛداد نﺎﺸﻧ لﻮﻤﻌﻣيرﺎﻴﺑآﻂﻳاﺮﺷﺖﺤﺗ

ردﻪﻧادداﺪﻌﺗﻦﻳﺮﺘﻤﻛوﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﺐﻴﺗﺮﺗﻪﺑسوراوﺎﻳ ﻢﻗرو ﺪﻨﺘﺷاد ار ﻪﻠﺒﻨﺳ .

ﻪﻠﺒﻨﺳردﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛو ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ

ﺑ ﺎﺗﻼﭘارﻮﺳ و ﻦﻳرز مﺎﻗرا زا ﺰﻴﻧ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد

ﻪ

ﺪﻣآ ﺖﺳد

) لوﺪﺟ 5 .(

ﻞﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ لﺎﻤﻋا

ﻲﮕﺘﻔﻜﺷ

ﻪﻧاد نﺪﺷ ﻢﻴﻘﻋ ﺐﺟﻮﻣ

رد لﻼﺘﺧا و هدﺮﮔ يﺎﻫ

ﻪﺑهﺪﺷ هﺮﻴﺧذداﻮﻣلﺎﻘﺘﻧاويرﺎﺟﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﻪﻧاد

ﺎﻫ ﻣ ﻲ ددﺮﮔ

ﻪﻛ ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺷﺎﺑ مﺎﻗرا رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﺮﺑ ﻲﻠﻴﻟد

ﺪ

) Royo et al., 2006

( .

ﻪﻧادراﺰﻫنزو

مﺪﻨﮔردﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﻢﻬﻣياﺰﺟازاﻲﻜﻳﻪﻧادنزو ﻣ

ﻲ ﺪﺷﺎﺑ

ﺶﻨﺗ عﻮﻗو ﻪﻠﺣﺮﻣ و هرود ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ و

ﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ

ﻴﺮ راﺮﻗ ﻣ

ﻲ ﮔﻴ دﺮ (Fischer, 1973) .

ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد

و لﻮﻤﻌﻣيرﺎﻴﺑآﺖﻟﺎﺣود ردﻪﻧاد راﺰﻫنزو ظﺎﺤﻟ زا مﺎﻗرا

ﻲﻨﻌﻣ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ

دﻮﺑ راد .

راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﺘﺴﻴﺳ ﻢﻗر

ﺪﻴﻣا ﻢﻗر و ﺶﻨﺗ نوﺪﺑ ﻂﻳاﺮﺷ ﺖﺤﺗ ار ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو

زاﺪﻌﺑﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﻂﻳاﺮﺷﺖﺤﺗارﻪﻧادراﺰﻫنزوﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ

ﺪﻧداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ﻲﻫﺪﻠﮔ

) لوﺪﺟ 5 .(

ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ

ﺶﻫﺎﻛ مﺎﻗراردﻪﻧاد راﺰﻫنزو ﻪﻛ ﺪﺷﺐﺒﺳﻲﻫﺪﻠﮔ زاﺪﻌﺑ

عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﻛ اﺪﻴﭘ

ﺎﻤﺘﺣا ًﻻ

نﺪﺷ ﺮﺗ هﺎﺗﻮﻛ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ

ﻲﻧﺎﻳﺎﭘيﺎﻫزور ﻲﻃ ﺮﺗدﺎﻳزيﺎﻣدو ﻪﻧادنﺪﺷﺮﭘهرود لﻮﻃ

دﻮﺑﺪﺷرهرود .

ﺶﻳاﺰﻓاهﺎﻴﮔقﺮﻌﺗﺎﻣﺮﮔﻂﻳاﺮﺷردﻪﻛﺎﺠﻧآزا

ﻣ ﻲ ﻳ ﺪﺑﺎ ، ًﻻﺎﻤﺘﺣا وهﺪﺷﺮﺗدﺎﻳزﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗﺎﺑهﺎﻴﮔﻲﻳورﺎﻳور

و هدﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺷر هرود لﻮﻃ ترﻮﺻ ﻦﻳا رد

ﻪﻧاد ﺎﻫ ﻚﭼﻮﻛ ﺮﺗ ﻣ ﻲ ﺪﻧﻮﺷ )

Warington et al., 1997

( .

نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘﻦﻳازاﻞﺻﺎﺣﺞﻳﺎﺘﻧ

ﻪﻛداد

وﺶﻨﺗﻂﻳاﺮﺷرد

زاﺐـﻴﺗﺮﺗﻪـﺑﻪـﻧاددﺮـﻜﻠﻤﻋﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑﻲﻜـﺸﺧﺶﻨﺗنوﺪﺑ ﻢﻗر ﺎﻫ ﻳ ﻮﻜ ﻳﺮ

ﺪﻣآﺖﺳﺪﺑنﺎﺸﺧردو

. ردﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﻦﻳﺮﺘﻤﻛ

ﻂﻳاﺮﺷودﺮﻫ

ﺘﺑﻮﻃر

ﻢﻗرﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣﻲ

وﻳ ﺮﻳ كﺎﻨ دﻮﺑ .

سﺎﺳاﺮﺑ

ﻪﻟﺎﺳودﺶﻳﺎﻣزآﻦﻳاﺞﻳﺎﺘﻧ ﺺﺧﺎﺷ

ﺎﻫ

ﻲﻤﻛي

GMP, STI و

MP

ردﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﺎﺑﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﻦﺘﺷاد ﻞﻴﻟدﻪﺑ

ﻲﻜـﺸﺧﻪـﺑﻞﻤﺤﺗﻲﺑﺎﻳزرارد،ﻂﻳاﺮﺷودﺮﻫ ﺐـﺳﺎﻨﻣ

ﺮـﺗ ﻳ ﻦ

ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ﺪﻧدﻮﺑ .

لوﺪﺟ 7 .

ﻂﻳاﺮﺷرددﺮﻜﻠﻤﻋياﺰﺟاودﺮﻜﻠﻤﻋﻦﻴﺑﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﺐﻳاﺮﺿ

لﻮﻤﻌﻣيرﺎﻴﺑآوﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗ

Table 3. Correlation coefficients between yield and yield component under stress and normal irrigation

Treatment

رﺎﻤﻴﺗ تﺎﻔﺻ

Traits BY GY HI GN Irrigation

termination _{يرﺎﻴﺑآ}ﻊﻄﻗ GY

0.26ns

HI

-0.43* 0.74** GN

-0.09ns 0.61** 0.62** GW

0.25ns 0.01ns -0.20ns -0.66** Normal

Irrigation _{لﻮﻤﻌﻣ}يرﺎﻴﺑآ

GY

0.90**

HI

0.880.61** ** GN

0.730.61** 0.70** ** GW

-0.06-0.06ns -0.04ns ns -0.60** **,*, ns

لﺎﻤﺘﺣاﺢﻄﺳردرادﻲﻨﻌﻣﺮﺛاو،رادﻲﻨﻌﻣﺮﺛادﻮﺟومﺪﻋﺮﮕﻧﺎﺸﻧﺐﻴﺗﺮﺗﻪﺑ

5

و

1

ﺪﺻرد

. BY :

؛ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑدﺮﻜﻠﻤﻋ

GY :

؛ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ

HI :

؛ﺖﺷادﺮﺑﺺﺧﺎﺷ

GN :

؛لﻼﺑردﻪﻧادداﺪﻌﺗ

GW :

ﻪﻧادراﺰﻫنزو

.

ns, * and**: Not-significant, significant at 5% and 1% levels of probability, respectively.

(12)

ﻊﺑﺎﻨﻣ

Bouslama, M., Schapaugh, W.T., 1984. Stress tolerance in soybean. I: Evaluation of three screening techniques for heat and drought tolerance. Crop Sci. 24, 933- 937.

Boyer, J.S., 1996. Advances in drought tolerance in plants. Adv. Agron. 56, 187-218.

Cesar, G.L., Banowetz, G.M., Peterson, C.J., Kronstad, W.E, 2003. Dehydrin Expression and Drought Tolerance in Seven Wheat Cult.Crop Sci. 43,577-582.

Clarke, J.M., Smith, T.F.T., McCaig, T.N., Grean, D.G., 1984. Growth analysis of spring wheat cultivars of varying drought resistance. Crop Sci. 24, 537-541.

Debake, P., Puech, J., Casals, M.L., 1996. Yield build-up in winter wheat under soil water deficit. I: Lysimeter studies. Agronomie. 16, 3-23.

Emam, Y., 2011. Cereal Production.Shiraz University Press.Fourth edition.190 pages. [In Persian].

Emam, Y., Ranjbari, A. and M., Bahrani. M.J., 2007. Evaluation of yield and yield components in wheat genotypes under post-anthesis drought Stress. J. Sci. Tech. Agric. Nature Res. 11, 317-328. [In Persian with English Summary].

FAO, 2006. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Quarterly Bulletin of Statistics. Rome, Italy.

Farshadfar, E., Koszegi, B., Tischner, T. Sutki, J., 1995. Substitution analysis of drought tolerance in wheat (Triticum aestivum L.). Plant Breed. 114, 542-544.

Fernandez, G.C., 1992. Effective selection criteria for assessing plant stress tolerance. pp. 257-270. In: Proceedings of the International Symposium on Adaptation of Vegetables and other Food Crops in Temperature and Water Stress. Taiwan. 13-16 August.

Fischer, R.A., 1973. The effect of water at various stages of development on yield processes in wheat. pp. 233-241. In: Proceedings of Plant Responses to Climate Factors Symposium. UNESCO, Paris.

Fischer, R.A., Maurer, R., 1978. Drought resistance in spring wheat cultivars. I: grain yield response. Aust. J. Agric. Res. 29, 897- 912.

Foulkes, M.J., Scott, R.K. Bradley, S., 2007. The ability of wheat cultivars to withstand drought in UK conditions: formation of grain yield. J. Agric. Sci. 138, 153–169.

Foulkes, M.J., Scott, R.K. Syvester-Bradley, R., 2001. The ability of wheat cultivars to withstand drought in UK conditions: resource capture. J. Agric. Sci. 137, 1–16.

Gavuzzi.P, Rizza, F., Palumbo, M., Campanile, R.G., Ricciardi, G.L., Borghi, B., 1997. Evaluation of field and laboratory predictors of drought and heat tolerance in winter cereals. Can. J. Plant. Sci. 77, 523- 531.

Genetic diversity trends in twentieth century crop cultivars: a meta-analysis. Theor. Appl. Genet. 120, 1241–1252.

Golestani Araghi, S., Assad, M.T., 1998. Evaluation of four screening techniques for drought resistance and their relationship to yield reduction ratio in wheat. Euphytica. 103, 293-299.

Gonzalez, A., Bermejo, V. Gimeno, B.S., 2010. Effect of different physiological traits on grain yield in barley grown under irrigated and terminal water deficit conditions. J. Agric. Sci. 148, 319–328.

Johnston, A.M., Fowler, D.E., 1992. Response of no-till winter wheat to nitrogen fertilization and drought stress. Can. J. Plant Sci. 72, 1075-1089.

Kardavani P., 1999. Arid Areas, University of Tehran Publication, Tehran. [In Persian].